Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bonyak xan (?-?) — Qıpçaq xanı.
| Bonyak xan | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | XI əsr |
| Fəaliyyəti | Xan |
Həyatı
Məşhur kuman xanları Tuqorxan, Bonyak (Bənək) və Şarukanın simasında rus folklorunda dəhşətli düşmən kimi Bunyak Şeludivıy - xişnıy, Tuqorin Zmeyeviç, Şark - velikan obrazları yaranmışdır. Bu adları Bizans imperatorunun qızı Anna Komnin yazısında Tuqortaq (Tuqorkan), Manyak (Bunyak) şəklində verir .
Donda məskunlaşan qıpçaqların bir hissəsi Dnepr ətrafına köç etdi. Həmin dövrdə bu torpaqlar qıpçaq xanı Bonyakın orduları tərəfindən tutulmuşdu. Məhz Bonyak Tuqorkan xanla birlikdə həm rus torpaqlarına, həm də bizans üzərinə hücum etmişdilər. Lakin qüvvə və siyasi fəallıqlarına baxmayaraq XI əsrin sonu XII əsrin əvvəllərində öz keçmiş qüdrət və qüvvələrini itirmiş oldular.
1107-ci ildə Bonyak xan və Şarukan Pereyaslavl knyazlığının üzərinə yürüş təşkil etdilər. Onlar çox böyük qüvvə ilə Lubna şəhərinə yaxınlaşdılar və Tula çayının sol sahilində durdular. Svyatopolk və Vladimir qəfildən qıpçaq ordularına hücumetdilər. Özlərini itirən qıpçaq döyüşçülərinin çox hissəsi qılıncdan keçirildi. Bonyakın qardaşı Taaz öldürüldü. Suqrxan öz qardaşları ilə əsir düşdü. Şurukan isə əsir düşməkdən zorla canını qurtatra bildi.
Kumanların daha çox qərb qanadında görünən, Bizans və Rusiya ilə savaşdan çox diplomatik əlaqələrə üstünlük verən Bonyak xan 90 - 95 yaşında 1167 – ci ildə ölənə qədər çoxlu savaşlarda olmuşdu. Belə savaşların birində Bonyak döyüşdən qabaq gecə çadırından çıxıb bir az uzaqlaşır və üzünü göyə tutub qurd kimi ulayır, bozqırdan səsinə hay verən bozqurdun cavabını eşidəndən sonra çadıra qayıdır və sabahkı döyüşdə qələbə çalacağını deyir. Rus salnaməsi 1097 – ci ildə baş vermiş həmin hadisəni belə yazır:
"…i yako bist polunoşi i vstav Bonyak i otyexa ot rati i poça volçski vıti"
— С.А.Плетнева. Половцы. M. 1990, səh 102
İstinadlar
- С.А.Плетнева. Половцы. M. 1990, səh 46.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bonyak xan Qipcaq xani Bonyak xanSexsi melumatlarDogum tarixi XI esrFealiyyeti XanHeyatiMeshur kuman xanlari Tuqorxan Bonyak Benek ve Sarukanin simasinda rus folklorunda dehsetli dusmen kimi Bunyak Seludiviy xisniy Tuqorin Zmeyevic Sark velikan obrazlari yaranmisdir Bu adlari Bizans imperatorunun qizi Anna Komnin yazisinda Tuqortaq Tuqorkan Manyak Bunyak seklinde verir Donda meskunlasan qipcaqlarin bir hissesi Dnepr etrafina koc etdi Hemin dovrde bu torpaqlar qipcaq xani Bonyakin ordulari terefinden tutulmusdu Mehz Bonyak Tuqorkan xanla birlikde hem rus torpaqlarina hem de bizans uzerine hucum etmisdiler Lakin quvve ve siyasi fealliqlarina baxmayaraq XI esrin sonu XII esrin evvellerinde oz kecmis qudret ve quvvelerini itirmis oldular 1107 ci ilde Bonyak xan ve Sarukan Pereyaslavl knyazliginin uzerine yurus teskil etdiler Onlar cox boyuk quvve ile Lubna seherine yaxinlasdilar ve Tula cayinin sol sahilinde durdular Svyatopolk ve Vladimir qefilden qipcaq ordularina hucumetdiler Ozlerini itiren qipcaq doyusculerinin cox hissesi qilincdan kecirildi Bonyakin qardasi Taaz olduruldu Suqrxan oz qardaslari ile esir dusdu Surukan ise esir dusmekden zorla canini qurtatra bildi Kumanlarin daha cox qerb qanadinda gorunen Bizans ve Rusiya ile savasdan cox diplomatik elaqelere ustunluk veren Bonyak xan 90 95 yasinda 1167 ci ilde olene qeder coxlu savaslarda olmusdu Bele savaslarin birinde Bonyak doyusden qabaq gece cadirindan cixib bir az uzaqlasir ve uzunu goye tutub qurd kimi ulayir bozqirdan sesine hay veren bozqurdun cavabini esidenden sonra cadira qayidir ve sabahki doyusde qelebe calacagini deyir Rus salnamesi 1097 ci ilde bas vermis hemin hadiseni bele yazir i yako bist polunosi i vstav Bonyak i otyexa ot rati i poca volcski viti S A Pletneva Polovcy M 1990 seh 102IstinadlarS A Pletneva Polovcy M 1990 seh 46 Hemcinin baxQipcaqlar Peceneqler