Bonobo (lat. Pan paniscus) — nəsli kəsilməkdə olan Pan cinsini təşkil edən iki növ meymundan biri. Cırtdan şimpanze adı ilə də bilinir. Pan cinsinin digər növü adi şimpanzedən (Pan troglodytes) boy və çəkidə balaca olur. Çəkisi 43 kq (erkəkdə) — 33 kq (dişidə) aralığında olur. Bonobo Belçikada, Tervuren muzeyində tapılan və şimpanzeyə aid olduğu düşünülən kəllə sümüyü üzərində ABŞ anatomisti Harold Kulic tərəfindən 1928-ci ildə kəşf edilmişdir. Ancaq onları qruplara bölən və elmi sənəd formasında təqdim edən alman Ernst Şvars olub. Bonobolar əsasən Konqo Respublikası ərazində 500.000 km2 ərazidə yayılıblar. Sayları 10 000-ə yaxındır.
Sosial davranışları
Bonobo meymunlarında adi şimpanzenin davranışının xüsusiyyətləri yoxdur. Onlarda birgə ovçuluq yoxdur, münasibətlərində adi şimpanzelərə nəzərən şiddətdən az istifadə edirlər. Fərqləndirici xüsusiyyətlərdən biri də odur ki, bonobolarda qrup başçısı dişi olur. Erkəklərin və dişilərin arasında təcavüzkar toqquşmalar nadirdir və erkək öz statusunu anasının statusundan alır. Cinsiyyət əlaqələrinin yüksək tezliyinə baxmayaraq artım zəifdi. Dişi 5–6 il intervalla bir bala doğur. Dişilər 13–14 yaşlarında hədd buluğa çatmış olurlar. Orta ömürləri 40 ildir, zooparkda isə 60 yaşa qədər yaşayan bonobolar vardır.
Mənbə
- de Waal, Frans; Lanting, Frans (1997). Bonobo: The Forgotten Ape. University of California Press
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bonobo lat Pan paniscus nesli kesilmekde olan Pan cinsini teskil eden iki nov meymundan biri Cirtdan simpanze adi ile de bilinir Pan cinsinin diger novu adi simpanzeden Pan troglodytes boy ve cekide balaca olur Cekisi 43 kq erkekde 33 kq diside araliginda olur Bonobo Belcikada Tervuren muzeyinde tapilan ve simpanzeye aid oldugu dusunulen kelle sumuyu uzerinde ABS anatomisti Harold Kulic terefinden 1928 ci ilde kesf edilmisdir Ancaq onlari qruplara bolen ve elmi sened formasinda teqdim eden alman Ernst Svars olub Bonobolar esasen Konqo Respublikasi erazinde 500 000 km2 erazide yayiliblar Saylari 10 000 e yaxindir Sosial davranislariBonobo meymunlarinda adi simpanzenin davranisinin xususiyyetleri yoxdur Onlarda birge ovculuq yoxdur munasibetlerinde adi simpanzelere nezeren siddetden az istifade edirler Ferqlendirici xususiyyetlerden biri de odur ki bonobolarda qrup bascisi disi olur Erkeklerin ve disilerin arasinda tecavuzkar toqqusmalar nadirdir ve erkek oz statusunu anasinin statusundan alir Cinsiyyet elaqelerinin yuksek tezliyine baxmayaraq artim zeifdi Disi 5 6 il intervalla bir bala dogur Disiler 13 14 yaslarinda hedd buluga catmis olurlar Orta omurleri 40 ildir zooparkda ise 60 yasa qeder yasayan bonobolar vardir Menbede Waal Frans Lanting Frans 1997 Bonobo The Forgotten Ape University of California Press