Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri əhalisi — Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin əhalisinin demoqrafik xüsusiyyətləri. 2017-ci ilə olan məlumata görə Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri əhalisinin sayı 9,400,000 nəfərdir.
Siyahıya alınma
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində əhalinin ilk siyahıya alınması hələ ölkə Müqaviləli Oman adlandığı vaxt – 1968-ci ilin mart-aprel aylarında aparılmışdır. İlk siyahıyaalmada 180 min nəfər sakin qeydə alınmışdır.
Əhalinin ilk siyahıya alınmasından XXI əsrin əvvəllərinə qədər ölkədə yaşayanların sayı 20 dəfədən çox artmışdır. Demoqrafların hesablamalarına görə 2015-ci ildə ölkədə əhalinin sayı 6 milyon nəfərə qədər artması planlaşdırılmışdır. Belə ki, "neft hay-küyü" bağlı olaraq, əhalinin sayı təbii artım, xüsusilə xarici mühacirlərin – qonşu ərəb ölkələrindən, Hindistandan və İrandan gələn fəhlələrin kütləvi axını hesabına sürətlə artmış və 2005-ci illərin əvvəllərində təxminən 4 milyon nəfərə çatmışdır.
5-6 dekabr 2005-ci il siyahıyaalınmasına əsasən BƏƏ əhalisi 4.106.427 nəfər olmuşdur ki, həmin nəticələrə görə BƏƏ əhalisi əsasən ərəblərdən, qismən bəluclardan, farslardan, puştunlardan, pəncablılardan, benqallardan və az sayda digər etnik qruplardan ibarət idi.
Artım tempi
Yerli sakinlər arasında orta illik artım sürəti digər ərəb ölkələrində olduğu kimi 3-3,5 faiz təşkil edir.
1968-1992-ci illər ərzində əhalinin ümumi orta illik artım sürəti isə 4,6 faiz olmuşdur.
Yerli əhali arasında təbii artımın yüksəldilməsi üçün dövlət tərəfindən müxtəlif tədbirlər görülür. Məsələn, dövlət hər doğulan uşaq üçün ailəyə yüksək miqdarda pul verir. Bu tədbirlərə baxmayaraq ölkə iqtisadiyyatının sürətli inkişafı ilə əlaqədar buraya gələn immiqrantların sayı artmış və nəticədə BƏƏ-nin ümumi əhalisinin sayında yerli sakinlərin miqdarı 1968-ci ildə 40 faizdən, 1975-ci ildə 36 faizə, 2005-ci ildə isə 20 faizə qədər enmişdir.
Nəticədə BƏƏ hökuməti immiqrasiyanın məhdudlaşdırılması üzrə bir sıra tədbirlər həyata keçirməyə başlamışdır ki, bu da ölkəyə gizli yolla gələnlərlə mübarizəni gücləndirmişdir.
Xüsusi statistik göstəricilər
Ölkədə hər min nəfərə anadan olanların sayı 17,5, ölənlərin sayı isə 4,0 nəfərdir.
Ölkə üçün orta ömür müddəti kişilər üçün 72, qadınlar üçün isə 77 yaşdır.
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində əhalinin ərazi üzrə orta sıxlığı 1968-ci ildə 1 kv. km-də 1,1; 1975-ci ildə 7,7 nəfər olduğu halda; 1992-ci ildə bu göstərici 35,4; 2005-ci ildə isə 40,0 nəfərə çatmışdır.
Əhalinin yerləşməsi
Ölkədə əhali olduqca qeyri-bərabər yerləşir.
Federasiyanın tərkibinə daxil olan 2 böyük əmirlikdə – və Dubayda ölkə əhalisinin təqribən 3/4, qalan bölgələrdə isə cəmi 1/4 cəmləşmişdir.
Əhalinin qeyri-bərabər yerləşməsinin üç əsas səbəbi var:
- Birinci səbəbi federasiyanın tərkibinə daxil olan əmirliklərin iqtisadi inkişaf imkanlarının müxtəlfiliyi və bununla əlaqədar immiqrant işçi qüvvəsinə tələbatın olmasıdır.
- İkinci səbəb urbanizasiya prosesinin olduqca sürətlə getməsidir. Məsələn, 1968-ci ildə əhalinin ilk siyahıyaalınmada şəhərlərdə yaşayanlar ölkə əhalisinin 67,2 faizini, 1975-ci ildə qeydə alınmış ikinci siyahıyaalınmada isə 84 faizini təşkil edirdisə, 2005-ci ilin əvvəllərində bu rəqəm 90 faizi keçmişdir.
- Üçüncü səbəb ölkədəki yaşayış məntəqələrinin əksəriyyətinin daha əlverişli olan körfəz sahili ərazilərdə, vahələrdə, vadilərdə və s. yerləşməsi ilə əlaqədardır.
İrqi-etnik qruplar
Ölkə əhalisinin milli tərkibi barədə dəqiq məlumatlar yoxdur. Amma BƏƏ-nin əhalisi müxtəlif irqi-etnik qruplardan formalaşdığını demək olar. "Neft hay-küyünə" qədər digər ölkələrdən, ilk növbədə İrandan və Şərqi Afrikadan gələnlərin qarışığından formalaşan İran körfəzi sahilinin əhalisi Ərəbistanın daxili rayonlarında yaşayan köçərilərdən xeyli fərqlənirdilər. Sahil ərazidə yaşayan əhalinin görkəmində və bədənlərinin rəngində , şəhərlərə köçən bədəvilərdə isə avropoid irqinə yaxınlıq hiss olunur.
"Neft hay-küyü" dövründə BƏƏ əhalisinin milli tərkibi mürəkkəbləşdiyindən əmirliklər çoxmillətli ölkəyə çevrilmişdir. Əhalinin milli tərkibində ərəblərin üstünlük təşkil etməsinə baxmayaraq, yerli ərəblər cəmi 400 min nəfərdir. Qalanlar isə müvəqqəti, yaxud daimi yaşayan mühacirlərdir. Bunlara dövlət aparatında, pedaqoji fəaliyyətdə, kənd təsərrüfatında, sənayedə, mətbuatda çalışan misirlilər, Fələstin ərəbləri, iraqlılar, suriyalılar, yəmənlilər aid edilir. Hindlilər və pakistanlılar ticarətdə özlərinin mövqeylərini möhkəmləndirmiş və hətta Əmirliklərdə bir sıra müəssisələr tikmişlər. Mehmanxana və restoranlarda bir qayda olaraq filippinlilər, yol işlərində əfqanlar və pakistanlılar çalışır. Orduda livanlılar, omanlılar, mərakeşlilər və bəluclar xidmət edir. Ölkədəki avropalıların əksəriyyəti ingilislərdir. BƏƏ-də iranlıların sayı çoxdur. Təkcə Dubay və Şərca əmirliklərində onların sayı 50-60 min nəfərə çatmışdır. Mühacirlər arasında yalnız fələstinlilər istisna olmaqla, ərəblərin BƏƏ vətəndaşlığı hüququ almağa ixtiyarı var.
İstinadlar
- 5 - 6 dekabr 2005-ci il siyahıyaalınması 2015-05-09 at the Wayback Machine. unstats.un.org
- United Arab Emirates National Bureau of Statistics: Demographic and Social Statistics: Censuses - 2005 - Population by Emirates 1975-2005 2015-05-12 at the Wayback Machine
- Joshua Project - Ethnic People Groups of United Arab Emirates 2013-12-03 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birlesmis Ereb Emirlikleri ehalisi Birlesmis Ereb Emirliklerinin ehalisinin demoqrafik xususiyyetleri 2017 ci ile olan melumata gore Birlesmis Ereb Emirlikleri ehalisinin sayi 9 400 000 neferdir Siyahiya alinmaBirlesmis Ereb Emirliklerinde ehalinin ilk siyahiya alinmasi hele olke Muqavileli Oman adlandigi vaxt 1968 ci ilin mart aprel aylarinda aparilmisdir Ilk siyahiyaalmada 180 min nefer sakin qeyde alinmisdir Ehalinin ilk siyahiya alinmasindan XXI esrin evvellerine qeder olkede yasayanlarin sayi 20 defeden cox artmisdir Demoqraflarin hesablamalarina gore 2015 ci ilde olkede ehalinin sayi 6 milyon nefere qeder artmasi planlasdirilmisdir Bele ki neft hay kuyu bagli olaraq ehalinin sayi tebii artim xususile xarici muhacirlerin qonsu ereb olkelerinden Hindistandan ve Irandan gelen fehlelerin kutlevi axini hesabina suretle artmis ve 2005 ci illerin evvellerinde texminen 4 milyon nefere catmisdir 5 6 dekabr 2005 ci il siyahiyaalinmasina esasen BEE ehalisi 4 106 427 nefer olmusdur ki hemin neticelere gore BEE ehalisi esasen ereblerden qismen beluclardan farslardan pustunlardan pencablilardan benqallardan ve az sayda diger etnik qruplardan ibaret idi Artim tempiYerli sakinler arasinda orta illik artim sureti diger ereb olkelerinde oldugu kimi 3 3 5 faiz teskil edir 1968 1992 ci iller erzinde ehalinin umumi orta illik artim sureti ise 4 6 faiz olmusdur Yerli ehali arasinda tebii artimin yukseldilmesi ucun dovlet terefinden muxtelif tedbirler gorulur Meselen dovlet her dogulan usaq ucun aileye yuksek miqdarda pul verir Bu tedbirlere baxmayaraq olke iqtisadiyyatinin suretli inkisafi ile elaqedar buraya gelen immiqrantlarin sayi artmis ve neticede BEE nin umumi ehalisinin sayinda yerli sakinlerin miqdari 1968 ci ilde 40 faizden 1975 ci ilde 36 faize 2005 ci ilde ise 20 faize qeder enmisdir Neticede BEE hokumeti immiqrasiyanin mehdudlasdirilmasi uzre bir sira tedbirler heyata kecirmeye baslamisdir ki bu da olkeye gizli yolla gelenlerle mubarizeni guclendirmisdir Xususi statistik gostericilerOlkede her min nefere anadan olanlarin sayi 17 5 olenlerin sayi ise 4 0 neferdir Olke ucun orta omur muddeti kisiler ucun 72 qadinlar ucun ise 77 yasdir Birlesmis Ereb Emirliklerinde ehalinin erazi uzre orta sixligi 1968 ci ilde 1 kv km de 1 1 1975 ci ilde 7 7 nefer oldugu halda 1992 ci ilde bu gosterici 35 4 2005 ci ilde ise 40 0 nefere catmisdir Ehalinin yerlesmesiOlkede ehali olduqca qeyri beraber yerlesir Federasiyanin terkibine daxil olan 2 boyuk emirlikde ve Dubayda olke ehalisinin teqriben 3 4 qalan bolgelerde ise cemi 1 4 cemlesmisdir Ehalinin qeyri beraber yerlesmesinin uc esas sebebi var Birinci sebebi federasiyanin terkibine daxil olan emirliklerin iqtisadi inkisaf imkanlarinin muxtelfiliyi ve bununla elaqedar immiqrant isci quvvesine telebatin olmasidir Ikinci sebeb urbanizasiya prosesinin olduqca suretle getmesidir Meselen 1968 ci ilde ehalinin ilk siyahiyaalinmada seherlerde yasayanlar olke ehalisinin 67 2 faizini 1975 ci ilde qeyde alinmis ikinci siyahiyaalinmada ise 84 faizini teskil edirdise 2005 ci ilin evvellerinde bu reqem 90 faizi kecmisdir Ucuncu sebeb olkedeki yasayis menteqelerinin ekseriyyetinin daha elverisli olan korfez sahili erazilerde vahelerde vadilerde ve s yerlesmesi ile elaqedardir Irqi etnik qruplarOlke ehalisinin milli terkibi barede deqiq melumatlar yoxdur Amma BEE nin ehalisi muxtelif irqi etnik qruplardan formalasdigini demek olar Neft hay kuyune qeder diger olkelerden ilk novbede Irandan ve Serqi Afrikadan gelenlerin qarisigindan formalasan Iran korfezi sahilinin ehalisi Erebistanin daxili rayonlarinda yasayan kocerilerden xeyli ferqlenirdiler Sahil erazide yasayan ehalinin gorkeminde ve bedenlerinin renginde seherlere kocen bedevilerde ise avropoid irqine yaxinliq hiss olunur Neft hay kuyu dovrunde BEE ehalisinin milli terkibi murekkeblesdiyinden emirlikler coxmilletli olkeye cevrilmisdir Ehalinin milli terkibinde ereblerin ustunluk teskil etmesine baxmayaraq yerli erebler cemi 400 min neferdir Qalanlar ise muveqqeti yaxud daimi yasayan muhacirlerdir Bunlara dovlet aparatinda pedaqoji fealiyyetde kend teserrufatinda senayede metbuatda calisan misirliler Felestin erebleri iraqlilar suriyalilar yemenliler aid edilir Hindliler ve pakistanlilar ticaretde ozlerinin movqeylerini mohkemlendirmis ve hetta Emirliklerde bir sira muessiseler tikmisler Mehmanxana ve restoranlarda bir qayda olaraq filippinliler yol islerinde efqanlar ve pakistanlilar calisir Orduda livanlilar omanlilar merakesliler ve beluclar xidmet edir Olkedeki avropalilarin ekseriyyeti ingilislerdir BEE de iranlilarin sayi coxdur Tekce Dubay ve Serca emirliklerinde onlarin sayi 50 60 min nefere catmisdir Muhacirler arasinda yalniz felestinliler istisna olmaqla ereblerin BEE vetendasligi huququ almaga ixtiyari var Istinadlar5 6 dekabr 2005 ci il siyahiyaalinmasi 2015 05 09 at the Wayback Machine unstats un org United Arab Emirates National Bureau of Statistics Demographic and Social Statistics Censuses 2005 Population by Emirates 1975 2005 2015 05 12 at the Wayback Machine Joshua Project Ethnic People Groups of United Arab Emirates 2013 12 03 at the Wayback Machine