Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birinci Qəzzə döyüşü — döyüş 26 mart 1917-ci ildə baş tutmuşdur. Bu zaman Misir ekspedisiya ordusu Fələstinin cənubuna hücum təşkil etmişdir. Bu dövrdə Fələstin Osmanlı imperiyasının ərazisinə daxildir. Döyüş Sinay və Fələstin kompaniyasının tərkib hissəsi olmuşdur. Qəzzə şəhəri ətrafında, Aralıq dənizi sahilində baş vermişdir. Britaniya qüvvələrinin əsas hədəfi Qəzzəni ələ keçirmək olmuşdur. Gecə ikən hücuma keçə Britaniya qüvvələri şəhəri ələ keçirmək ərəfəsində olmaq üzrə gələcək osmalı qüvvələri və qaranlıq səbəbindən geriyə çəkilməli olmuşdur. Bu məğlubiyyətin ardından 1917-ci ilin aprelində ikinci Qəzzə döyüşündə britaniyalılar daha ağır məğlubiyyət əldə etmişdir
| Birinci Qəzzə döyüşü | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| Tarix | 26 mart 1917 | ||
| Yeri | Qəzzə sektoru | ||
| Nəticəsi | Antanta qüvvələrinin məğlubiyyəti | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tarixi
1916-cı ilin fevralında Misir Espedisiya ordusu Romanidə qələbə əldə etməklə Süveyş kanalına osmanlılar tərəfindən edilən hücumların qarşısını alırdı. Həmin ili dekabrında Maqxabedə əldə edilən qalibiyyət isə Əl-Ariş limanın təhlükəsizliyini təmin edirdi. 1917-ci ilin yanvarında Rafe döyüşündə əldə edilən qalibiyyətdən sonra isə Sinay yarımadanınişğalı tamamən başa çatdırılmışdır. Artıq britaniyalılar rahat şəkildə Qəzzəni ələ keçirə bilərdilər. İki ay sonra isə 52-ci piyada diviziyası əlavə qüvvələrlə güçlənditildikdən sonra bölgəyə soxulmuşdur. Britaniya qüvvələrinin şəhərin cənub və cənub-şərqində yerləşən osmanlı qüvvələri ilə şiddətli döyüş baş vermişdir. Bu zaman isə Avstraliya qüvvələri osmanlıların irəliləyişini saxladığı halda Yeni Zelandiya qüvvələri isə şəhərin şimalına hücum təşkil etdilər. Onlar şəhərin müəyyən hissələrini və mühüm nöqtələrini ələ keçirilər. Ancaq osmalıların əlavə qüvvələrinin gəlməsi şimal və şimal-şərq hissədə britaniya qüvvələrinin geri çəkilməsinə səbəb olmuşdur. Ədəbiyyatda bu addım "yaxın qalibiyyətin ümumi məğlubiyyətə çevrilməsi" ifadəsi ilə əks etdirilir.
İtkilər
Böyük Britaniyanın ümumi itsi 4000 nəfər olmuşdur: 523 ölü, 2932 yaralı və 512 itkin (Beş zabit və 241 əsgər). Bu qüvvələr əsasən 53-cü Uels piyada diviziyası və Şərqi-İngiltərə 54-cü diviziyasının 161-ci Essen briqadası olmuşdur. Osmanlı ordusu isə ümumilikdə 2447 nəfərini itirmişdi. Onlardan 16 ölü və 43 itkin almanlardan idi. 1370 osmanlı əsgəri şəhid olmuş, 1020 nəfər isə itkin düşmüşdü. Camal Paşanın sözlərinə görə isə osmanlı ordusunun 300 əsgəri şəhid olmuş, 750 nəfəri yaralanmış, 600 nəfəri isə itkun düşmüşdür. Yeni Zelandiyalılar 6 ölü, 43 yaralı və iki itkin əsgəri olduğu halda avstraliyalılar 37 nəfərini itirmişdi.
Nəticələri
Britaniyalı general Arçibald Murrey və kanadalı general Çalz Dobel döyüşü qalibiyyət olaraq təsvir eeirdilər. 28 martda Murrey Hərbi Nazirliyə verdiyi məlumatda 20 minlik orduya qarşı vuruşduğunu və düşmənə böyük tələfat verməsini yazırdı.
Britaniya mətbuatı döyüşün nəticəsinin imperia üçün qalibiyyət olmasını yazırdı. Ancaq osmanlı təyyarəsi Britaniya pozisiyasına atdığı məlumatda deyilirdi: "Sizlər bizi Kommyonikdə əzdiz, biz isə sizləri Qəzzədə". qəzetində isə 26 martda Britaniya ordusu dumana düşdüyündən təyinat yerini dəqiq müəyyənləşdirə bilmədiyindən su ehtiyatlarının böyük hissəsini istifadə etmişdilər. Üstəlik hədəfin Qəzzəni tutmaq olmağını bildirirdilər.
53-cü divizinanın komandanı Dallas dərhal istehfa vermişdir. Səbəb isə səhəti göstərilmişdir. Bunnla belə bu döyüş müharibənin gefişinə böyük təsir göstərməmişdir. Üstəlik ingilislərin itkisi elədə böyük olmamışdır. Artıq britaniyalılar 17 apreldə İkinci Qəzzə döyüşünə başlamışdılar.
İstinadlar
- MacMunn, Falls, Becke. 1928–1930 Vol. 1, pp. 289–290
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Birinci Qezze doyusu doyus 26 mart 1917 ci ilde bas tutmusdur Bu zaman Misir ekspedisiya ordusu Felestinin cenubuna hucum teskil etmisdir Bu dovrde Felestin Osmanli imperiyasinin erazisine daxildir Doyus Sinay ve Felestin kompaniyasinin terkib hissesi olmusdur Qezze seheri etrafinda Araliq denizi sahilinde bas vermisdir Britaniya quvvelerinin esas hedefi Qezzeni ele kecirmek olmusdur Gece iken hucuma kece Britaniya quvveleri seheri ele kecirmek erefesinde olmaq uzre gelecek osmali quvveleri ve qaranliq sebebinden geriye cekilmeli olmusdur Bu meglubiyyetin ardindan 1917 ci ilin aprelinde ikinci Qezze doyusunde britaniyalilar daha agir meglubiyyet elde etmisdirBirinci Qezze doyusuTarix 26 mart 1917Yeri Qezze sektoruNeticesi Antanta quvvelerinin meglubiyyetiMunaqise terefleriBoyuk Britaniya Osmanli imperiyasiTereflerin quvvesibilinmir 2000 sonradan 4000 Itkiler523 olu 2932 yarali 512 itkin 16 olu ve 41 itkin alman 300 olu 750 yarali 600 itkin Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1916 ci ilin fevralinda Misir Espedisiya ordusu Romanide qelebe elde etmekle Suveys kanalina osmanlilar terefinden edilen hucumlarin qarsisini alirdi Hemin ili dekabrinda Maqxabede elde edilen qalibiyyet ise El Aris limanin tehlukesizliyini temin edirdi 1917 ci ilin yanvarinda Rafe doyusunde elde edilen qalibiyyetden sonra ise Sinay yarimadaninisgali tamamen basa catdirilmisdir Artiq britaniyalilar rahat sekilde Qezzeni ele kecire bilerdiler Iki ay sonra ise 52 ci piyada diviziyasi elave quvvelerle guclenditildikden sonra bolgeye soxulmusdur Britaniya quvvelerinin seherin cenub ve cenub serqinde yerlesen osmanli quvveleri ile siddetli doyus bas vermisdir Bu zaman ise Avstraliya quvveleri osmanlilarin irelileyisini saxladigi halda Yeni Zelandiya quvveleri ise seherin simalina hucum teskil etdiler Onlar seherin mueyyen hisselerini ve muhum noqtelerini ele keciriler Ancaq osmalilarin elave quvvelerinin gelmesi simal ve simal serq hissede britaniya quvvelerinin geri cekilmesine sebeb olmusdur Edebiyyatda bu addim yaxin qalibiyyetin umumi meglubiyyete cevrilmesi ifadesi ile eks etdirilir ItkilerBoyuk Britaniyanin umumi itsi 4000 nefer olmusdur 523 olu 2932 yarali ve 512 itkin Bes zabit ve 241 esger Bu quvveler esasen 53 cu Uels piyada diviziyasi ve Serqi Ingiltere 54 cu diviziyasinin 161 ci Essen briqadasi olmusdur Osmanli ordusu ise umumilikde 2447 neferini itirmisdi Onlardan 16 olu ve 43 itkin almanlardan idi 1370 osmanli esgeri sehid olmus 1020 nefer ise itkin dusmusdu Camal Pasanin sozlerine gore ise osmanli ordusunun 300 esgeri sehid olmus 750 neferi yaralanmis 600 neferi ise itkun dusmusdur Yeni Zelandiyalilar 6 olu 43 yarali ve iki itkin esgeri oldugu halda avstraliyalilar 37 neferini itirmisdi NeticeleriBritaniyali general Arcibald Murrey ve kanadali general Calz Dobel doyusu qalibiyyet olaraq tesvir eeirdiler 28 martda Murrey Herbi Nazirliye verdiyi melumatda 20 minlik orduya qarsi vurusdugunu ve dusmene boyuk telefat vermesini yazirdi Britaniya metbuati doyusun neticesinin imperia ucun qalibiyyet olmasini yazirdi Ancaq osmanli teyyaresi Britaniya pozisiyasina atdigi melumatda deyilirdi Sizler bizi Kommyonikde ezdiz biz ise sizleri Qezzede qezetinde ise 26 martda Britaniya ordusu dumana dusduyunden teyinat yerini deqiq mueyyenlesdire bilmediyinden su ehtiyatlarinin boyuk hissesini istifade etmisdiler Ustelik hedefin Qezzeni tutmaq olmagini bildirirdiler 53 cu divizinanin komandani Dallas derhal istehfa vermisdir Sebeb ise seheti gosterilmisdir Bunnla bele bu doyus muharibenin gefisine boyuk tesir gostermemisdir Ustelik ingilislerin itkisi elede boyuk olmamisdir Artiq britaniyalilar 17 aprelde Ikinci Qezze doyusune baslamisdilar IstinadlarMacMunn Falls Becke 1928 1930 Vol 1 pp 289 290