Bernardo Bertoluççi (it. Bernardo Bertolucci; 16 mart 1941[…], Parma, Emiliya-Romanya – 22 noyabr 2018, Roma) — İtaliya kinorejissoru, dramaturqu və şairi. 1960-cı illərdə Jan-Lyuk Qodarın və Pyer Paolo Pazolininin davamçısı olmuşdur. Kommunizm və freydizmlə maraqlanmışdır. Öz filmlərində sosial olanla intim olanları incə bir şəkildə əlaqələndirmişdir. Filmlərinin bir çoxunda insan seksuallığının tabu sayılan formalarına — insestə, triolizmə, homoseksuallığa müraciət etmişdir. Bir qayda olaraq bütün filmlərinin operatoru italyan kino tənqidçilərinin "işıq-kölgə tanrısı" adlandırdığı Vittorio Storarodur.
Bernardo Bertoluççi | |
---|---|
it. Bernardo Bertolucci | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | (77 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | ağciyər xərçəngi |
Vətəndaşlığı | |
Həyat yoldaşı |
|
Atası | Attilio Bertoluççi[d] |
Fəaliyyəti | kinorejissor, ssenarist, film prodüseri, kino aktyoru, montajçı[d], şair, dramaturq, film ssenaristi[d], rejissor |
Fəaliyyət illəri | 1962–2018 |
Təhsili | |
Mükafatları | |
IMDb | ID0000934 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
"Konformist" (1970) və "Parisdə sonuncu tanqo" (1972) filmlərinin triumfal uğurundan sonra İtaliya sərhədlərindən kənarda, o cümlədən buddist Şərqdə işləmişdir və özünü "skeptik həvəskar-buddist" adlandırmışdır.
Həyatı
Bernardo Bertaluççi İtalyanın Parma şəhərində, Attilio Bertoluççinin ailəsində dünyaya gəlmişdir. Bertoluççi incəsənətlə sıx əlaqələri olan ailədə doğulmuşdur. Atası şair, kinotənqidçi, incəsənət tarixi professoru Attilio Bertoluççi tənqidi məqalələr yazırdı. Anası Ninetta məktəb müəlliməsi idi. Bernardonun kiçik qardaşı Çuzeppe teatr rejissoru və ssenaristdir. Əmisioğlu Çovanni Bertoluççi ilə birlikdə bir necə kinolayihənin üzərində birlikdə işləyiblər.
Bernardonun kinoya olan marağını görən atası onu həvəsləndirir özü ilə çəkilişlərə aparırdı. Onun kinoda ilk işləri 16 mm-lik lentə çəkdiyi həvəskar filmləri “Kanat yolu” (1957) və “Donuzun ölümü” (1958) olmuşdu.
Şeir yazmağa Bernardo 15 yaşında başlamışdır. Məktəbi bitirdikdən sonra Roma Universitetinin Müasir ədəbiyyat fakültəsinə qəbul olmuş və artıq 20 yaşında poeziyası ilə şöhrət əldə edə bilmişdi. Bernardonun atası məşhur rejissor Pyer Paolo Pazoliniyə ilk kitabını nəşr etməyə kömək etmiş nəticədə isə Pazolini Bernardonu 1961-ci ildə “Akkatone” filminə birinci assitent vəzifəsinə dəvət etmişdi. Universitetdə təhsil aldığı zaman Bertoluççi sol ideyalarla maraqlanır və İtaliya kommunist partiyasına üzv olur. 1962-ci ildə Bernardo “Sümüklü kirvə” (La Commare Secca) ilk tammetrajlı filmini çəkir. Bu filmdə detektiv süjet Bertoluççiyə sosial ədalətsizlik, insanın cinsiyyəti və taleyin dönüklüyü mövzularına toxunmaq üçün xidmət edir. Film üzərində işləmək üçün 22 yaşlı rejissor universitet təhsilini yarımçıq qoyur. Məhz bu ildə onun nüfuzlu ədəbiyyat mükafatı Viaredjoya layiq görülən “Sirrin axtarışında” adlı şeir kitabı çapdan çıxmışdır.
İki ildən sonra 1964-cü ildə Bertoluççi “İnqilab öncəsi” (Prima Della Rivoluzione) filmini çəkir. Konformist “atalara” qarşı gəncliyin inqilabı mövzusu 1968-ci il hadisələrinin öncəgörməsi kimi qəbul edilir. Filmin adı Taleyranın məşhur “İnqilab öncəsi illərdə yaşamayan insan həyatın şirinliklərini anlaya bilməz” ifadəsinə işarədir. Film 1971-ci ildə mavi ekrana çıxıb.
1965-1966-сı illərdə tammetrajlı “Neft kəməri” sənədli filmini çəkir, tamamlanmamış “Kanal” (1966) filmi üzərində işləyir, “Sevgi və qəzəb” (Amore e rabbia, 1967) almanaxı üçün “Сanvermə” qısametrajlı filmini çəkir.
1968-ci ildə üçüncü tammetrajlı “Partnor” (Partner) filmi ilə böyük ekrana Dostoyevskinin “Oxşar” (Двойник) pyesinin hadisələrini gətirir. Bu filmi Bertoluççinin “Şizofreniya barədə şizofrenik filmi” adlandırırlar. Bertoluççi oğul italyan kinomatoqrafiyasının digər nümayəndələrinin də diqqətini cəlb etmişdi. O, bu ildə Serjeo Leone və Dario Arjento ilə birlikdə “Bir dəfə vəhşi qərbdə” filminin ssenarisi üzərində işləmişdi.
1969-cu ildə ekranlara Bertoluççinin Borxesin “Xəyanətkar və qəhrəman mövzusu” hekayəsi əsasında çəkdiyi “Hörümçək strategiyası” (La Strategia Del Ragno) televiziya filmi çıxır. Rejissorun sözlərinə görə faşizmin psixoloji səbəbləri, keçmişin bu günə müdaxiləsi, ata və oğlun oxşarlığı, xəyanətin qəhrəmanlaşdırılması filmin əsas mövzularıdır. 1970-ci ildə ekrana rejissora dünya şöhrəti gətirən “Konformist” (Il Conformista) filmi çıxır. Film Alberto Moravianın eyniadlı romanı əsasında çəkilmişdi. 29 yaşlı rejissorun bu işi bütün peşəkar kinotənqidçilərdən yüksək qiymət almışdır. Film 1971-ci ildə Ən yaxşı film nominasiyasında milli İtalyan kinomükafatı “David di Donatelloya” layiq görülmüşdü. Film Bertoluççiyə Ən yaxşı ssenari nominasiyasında ilk Oskar namizədliyini gətirmişdir. Təhkiyə strukturunun mürəkkəbliyi və kinomatoqrafda novatorluğuna görə bu film dünya kinomatoqrafının inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərmiş, “Xaç atası” (1972), “Apokalipsis bu gün” (1979) kimi yeni nəsl psixoloji dramların yaranmasına yol açmışdı.
70-ci illərdə bir çox italyan rejissorları Amerika, İsveçrə, Fransa kinomotoqrafları ilə əməkdaşlıq etməyə başladılar. 1972-ci ildə sıra Bertoluççiyə çatdı. O, baş rollarını hollivudun əsas kişi ulduzu Marlon Brando və avropalı aktrisa Mariya Şnayderin bölüşdüyü “Parisdə son tanqo” (Dernier Tango А Paris) filmini çəkir. Açıq-saçıq səhnələrlə dolu olan film İtaliyada böyük qalmaqala səbəb olmuşdu. Özündə erotik və fəlsəfi melodramanın elementlərini birləşdirən film Bertoluççinin rejisorluğu və Marlon Brandonun ifasına görə iki nominasiyada Oskara namizəd göstərilmişdi. Film əsasən Bertoluççinin seksual fanatziyaları əsasında çəklimişdir. Filmin mövzusuna həmçinin ingilis rəssam Frensis Bekonun rəsmlərinin də təsiri olmuşdur. Rejissor bu filmində insan həyatında bir çox şeyin həssaslıq və ehtiras əsasında qurulduğu ideyasını tam açıqlayır.
Film senzuraya məruz qalmış, bütün surətləri məhv edilmişdi. İtaliya məhkəməsi Bertoluççini vətəndaş hüququndandan məhrum edərək dörd ay şərti cəza kəsmişdi. 1976-ci ildə Bertoluççi yenidən tarixi mövzuya qayıdır və baş rollarını Jerar de Pardiye və Robert de Nironun bölüşdüyü “İyirminci əsr” (Novecento) epopeyasını çəkir. Epik, beş saatdan artıq filmdə tarixi hadisələr və XX əsrin birinci yarısında İtaliyada ictimai əhval-ruhiyyənin dəyişikliyi fonunda qəhrəmanların həyat yolu nümayiş etdirilmişdir. Filmin əsas motivi italiyan kəndlisini ənənəvi və yarımfeodal torpaq sahiblərinin hakimiyyəti altından azad etməkdir.
1979-cu ildə ekranlaşdığı “Ay”(La Luna) və 1981-ci ildə çəkdiyi “Gülünc insanın faciəsi” (La Tragedia Di Un Uomo Ridicolo) filmlərindən sonra rejissorun uzun müddətli - altı illik susqunluq dövrü gəlir.
İngiltərəyə köçdükdən sonra rejissorun yaradıcılığında “kosmopolit” dövr başlayır.
1987-ci ildə Bernardo Bertoluççi "Sonuncu imperator" (ing. The Last Emperor) Çinin sonuncu imperatoru Pu İnin həyatından bəhs edən bioqrafik, tarixi, dram filmini çəkir. Filmdə Pu İnin kiçik yaşlarında taxta çıxmasından, Çin kommunistləri tərəfindən həbs edilməsi və siyasi reabilitasiyasına qədər həyatı əks olunmuşdur. Bu film Bertoluççiyə dünyəvi uğur qazandırır. Film Çin hökumətinin icazəsi ilə Pekindəki Yasaq şəhərdə çəkilən ilk bədii filmdir. 1949-cu ildən sonra “Sonuncu imperator” Çin haqqında, Çin ərazisində, dövlətin tam dəstəyi ilə çəkilən ilk qərb filmi olmuşdu. Film üç ilə çəkilmişdir. Film ən yaxşı film və ən yaxşı rejissor nominasiyaları da daxil olmaqla doqquz Oskar mükafatı almışdı.
Uğurdan ilhamlanan Bertoluççi yenidən nəzərini sirli və əsrarəngiz şərqə çevirir və 1990-cı ildə Pol Boulzun eyniadlı romanı əsasında, Afrika mövzusunda psixoloji dram “Göylərin pərdəsi altında” filmini ( The Sheltering Sky) çəkir. Dünya kino mətbuatı tərəfindən bir tərəfli qəbul edilməyən filmdən Pol Boulz da razı qalmamışdı. Bertoluççi üçün ənənəvi olan qadın və kişi, sevgi və ehtiras, tale və ölüm, zorakılıq və mazoxizm arasında mürəkkəb münasibətlərin analizindən əlavə bu film avropa və şərq sivilzasiyanın toqquşmasına həsr olunmuşdu.
1993-cü ildə Bertoluççi buddizmin əsasını qoyan, şahzadə Qautama Buddanın həyat hekayəsini ekranlaşdıraraq şərq mövzusunu davam etdirir və “Balaca Budda” (Little Buddha) filmini çəkir. Əvvəlki filminin Amerikada soyuq qəbul edildiyi üçün zərbə alan Bertoluççi “Şərq trilogiyasının” sonuncu filmi olan “Balaca Buddada” təsvirin baxımlılığını mürəkkəb, xüsusi effektlər vasitəsi ilə kəskin artırır və fəlsəfənin geniş auditoriya üçün daha anlaşılan olmasına çalışır.
1995-ci ildə 15 il aradan sonra Bertoluççi baş rolunu Liv Taylerin oynadığı hadisələri İtaliyada baş verən “Qaçan gözəllik” filmini çəkir. Film əsrarəngiz İtaliya peyzajları fonunda atasını axtaran gənc amerikalı xanımın tarixçəsi barədədir. Liv Tayler üçün bu film böyük kinomatoqrafiyaya giriş bileti rolunu oynamışdır.
2003-cü ildə ekranlara Bertoluççinin erotik dram filmi olan “Xəyalpərəstlər” (The Dreamers) çıxır. Hadisələrin mərkəzində kinomatoqrafik allüziyalarla zəngin, ətrafdan təcrid olunmıuş Paris mənzilində 1968-ci ilin tələbə qiyamı fonunda baş verən seksual inqilabdır. Filmin seksual səhnələrlə zəngin olması və üç gənc arasında olan qeyri-adi münasibətdən bəhs etməsi bir çox kinotənqidçidən mənfi rəy almasına səbəb olmuşdu.
2012-ci ildə Kann festivalının proqramdan kənar nümayiş olunan filmlər arasında hələlik Bertoluççinin sonuncu dram filmi “Mən və sən” (Io e te) nümayiş olunmuşdu.
İstinadlar
- Morta Clare Peploe, regista e moglie di Bernardo Bertolucci (it.). 2021.
- Bertolucci to be honoured at European Film Awards (ing.). // BBC News Online 2012.
- Museum of Modern Art online collection (ing.).
- Bibliothèque nationale de France Bernardo Bertolucci // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Bernardo Bertolucci // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- https://www.listal.com/bernardo-bertolucci.
- Bernardo Bertolucci in Neue Zürcher Zeitung, 18. Februar 1994, S. 65
Xarici keçidlər
- Bernardo Bertoluççi — IMDb səhifəsi
- Биографии, интервью 2008-10-04 at the Wayback Machine
- Бернардо Бертолуччи. Итальянский маэстро снова в режиссерском кресле. 2012-10-20 at the Wayback Machine
- Фёдоров А. В. Бернардо Бертолуччи // Видео-Асс Premiere. 1994. — № 24. — С. 25—30.
- Биографии, интервью 2008-10-04 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bernardo Bertolucci it Bernardo Bertolucci 16 mart 1941 Parma Emiliya Romanya 22 noyabr 2018 Roma Italiya kinorejissoru dramaturqu ve sairi 1960 ci illerde Jan Lyuk Qodarin ve Pyer Paolo Pazolininin davamcisi olmusdur Kommunizm ve freydizmle maraqlanmisdir Oz filmlerinde sosial olanla intim olanlari ince bir sekilde elaqelendirmisdir Filmlerinin bir coxunda insan seksualliginin tabu sayilan formalarina inseste triolizme homoseksualliga muraciet etmisdir Bir qayda olaraq butun filmlerinin operatoru italyan kino tenqidcilerinin isiq kolge tanrisi adlandirdigi Vittorio Storarodur Bernardo Bertolucciit Bernardo BertolucciDogum tarixi 16 mart 1941Dogum yeri Parma Parma eyaleti d Emiliya Romanya Italiya kralligiVefat tarixi 26 noyabr 2018 77 yasinda Vefat yeri Roma Latsio ItaliyaVefat sebebi agciyer xercengiVetendasligi Italiya Italiya kralligi ItaliyaHeyat yoldasi Kleyr Peploe d 1979 2018 Atasi Attilio Bertolucci d Fealiyyeti kinorejissor ssenarist film produseri kino aktyoru montajci d sair dramaturq film ssenaristi d rejissorFealiyyet illeri 1962 2018Tehsili SapientsaMukafatlariIMDb ID0000934 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Konformist 1970 ve Parisde sonuncu tanqo 1972 filmlerinin triumfal ugurundan sonra Italiya serhedlerinden kenarda o cumleden buddist Serqde islemisdir ve ozunu skeptik heveskar buddist adlandirmisdir HeyatiBernardo Bertalucci Italyanin Parma seherinde Attilio Bertoluccinin ailesinde dunyaya gelmisdir Bertolucci incesenetle six elaqeleri olan ailede dogulmusdur Atasi sair kinotenqidci incesenet tarixi professoru Attilio Bertolucci tenqidi meqaleler yazirdi Anasi Ninetta mekteb muellimesi idi Bernardonun kicik qardasi Cuzeppe teatr rejissoru ve ssenaristdir Emisioglu Covanni Bertolucci ile birlikde bir nece kinolayihenin uzerinde birlikde isleyibler Bernardonun kinoya olan maragini goren atasi onu heveslendirir ozu ile cekilislere aparirdi Onun kinoda ilk isleri 16 mm lik lente cekdiyi heveskar filmleri Kanat yolu 1957 ve Donuzun olumu 1958 olmusdu Seir yazmaga Bernardo 15 yasinda baslamisdir Mektebi bitirdikden sonra Roma Universitetinin Muasir edebiyyat fakultesine qebul olmus ve artiq 20 yasinda poeziyasi ile sohret elde ede bilmisdi Bernardonun atasi meshur rejissor Pyer Paolo Pazoliniye ilk kitabini nesr etmeye komek etmis neticede ise Pazolini Bernardonu 1961 ci ilde Akkatone filmine birinci assitent vezifesine devet etmisdi Universitetde tehsil aldigi zaman Bertolucci sol ideyalarla maraqlanir ve Italiya kommunist partiyasina uzv olur 1962 ci ilde Bernardo Sumuklu kirve La Commare Secca ilk tammetrajli filmini cekir Bu filmde detektiv sujet Bertolucciye sosial edaletsizlik insanin cinsiyyeti ve taleyin donukluyu movzularina toxunmaq ucun xidmet edir Film uzerinde islemek ucun 22 yasli rejissor universitet tehsilini yarimciq qoyur Mehz bu ilde onun nufuzlu edebiyyat mukafati Viaredjoya layiq gorulen Sirrin axtarisinda adli seir kitabi capdan cixmisdir Iki ilden sonra 1964 cu ilde Bertolucci Inqilab oncesi Prima Della Rivoluzione filmini cekir Konformist atalara qarsi gencliyin inqilabi movzusu 1968 ci il hadiselerinin oncegormesi kimi qebul edilir Filmin adi Taleyranin meshur Inqilab oncesi illerde yasamayan insan heyatin sirinliklerini anlaya bilmez ifadesine isaredir Film 1971 ci ilde mavi ekrana cixib 1965 1966 si illerde tammetrajli Neft kemeri senedli filmini cekir tamamlanmamis Kanal 1966 filmi uzerinde isleyir Sevgi ve qezeb Amore e rabbia 1967 almanaxi ucun Sanverme qisametrajli filmini cekir 1968 ci ilde ucuncu tammetrajli Partnor Partner filmi ile boyuk ekrana Dostoyevskinin Oxsar Dvojnik pyesinin hadiselerini getirir Bu filmi Bertoluccinin Sizofreniya barede sizofrenik filmi adlandirirlar Bertolucci ogul italyan kinomatoqrafiyasinin diger numayendelerinin de diqqetini celb etmisdi O bu ilde Serjeo Leone ve Dario Arjento ile birlikde Bir defe vehsi qerbde filminin ssenarisi uzerinde islemisdi 1969 cu ilde ekranlara Bertoluccinin Borxesin Xeyanetkar ve qehreman movzusu hekayesi esasinda cekdiyi Horumcek strategiyasi La Strategia Del Ragno televiziya filmi cixir Rejissorun sozlerine gore fasizmin psixoloji sebebleri kecmisin bu gune mudaxilesi ata ve oglun oxsarligi xeyanetin qehremanlasdirilmasi filmin esas movzularidir 1970 ci ilde ekrana rejissora dunya sohreti getiren Konformist Il Conformista filmi cixir Film Alberto Moravianin eyniadli romani esasinda cekilmisdi 29 yasli rejissorun bu isi butun pesekar kinotenqidcilerden yuksek qiymet almisdir Film 1971 ci ilde En yaxsi film nominasiyasinda milli Italyan kinomukafati David di Donatelloya layiq gorulmusdu Film Bertolucciye En yaxsi ssenari nominasiyasinda ilk Oskar namizedliyini getirmisdir Tehkiye strukturunun murekkebliyi ve kinomatoqrafda novatorluguna gore bu film dunya kinomatoqrafinin inkisafina ehemiyyetli tesir gostermis Xac atasi 1972 Apokalipsis bu gun 1979 kimi yeni nesl psixoloji dramlarin yaranmasina yol acmisdi 70 ci illerde bir cox italyan rejissorlari Amerika Isvecre Fransa kinomotoqraflari ile emekdasliq etmeye basladilar 1972 ci ilde sira Bertolucciye catdi O bas rollarini hollivudun esas kisi ulduzu Marlon Brando ve avropali aktrisa Mariya Snayderin bolusduyu Parisde son tanqo Dernier Tango A Paris filmini cekir Aciq saciq sehnelerle dolu olan film Italiyada boyuk qalmaqala sebeb olmusdu Ozunde erotik ve felsefi melodramanin elementlerini birlesdiren film Bertoluccinin rejisorlugu ve Marlon Brandonun ifasina gore iki nominasiyada Oskara namized gosterilmisdi Film esasen Bertoluccinin seksual fanatziyalari esasinda ceklimisdir Filmin movzusuna hemcinin ingilis ressam Frensis Bekonun resmlerinin de tesiri olmusdur Rejissor bu filminde insan heyatinda bir cox seyin hessasliq ve ehtiras esasinda quruldugu ideyasini tam aciqlayir Film senzuraya meruz qalmis butun suretleri mehv edilmisdi Italiya mehkemesi Bertoluccini vetendas huququndandan mehrum ederek dord ay serti ceza kesmisdi 1976 ci ilde Bertolucci yeniden tarixi movzuya qayidir ve bas rollarini Jerar de Pardiye ve Robert de Nironun bolusduyu Iyirminci esr Novecento epopeyasini cekir Epik bes saatdan artiq filmde tarixi hadiseler ve XX esrin birinci yarisinda Italiyada ictimai ehval ruhiyyenin deyisikliyi fonunda qehremanlarin heyat yolu numayis etdirilmisdir Filmin esas motivi italiyan kendlisini enenevi ve yarimfeodal torpaq sahiblerinin hakimiyyeti altindan azad etmekdir 1979 cu ilde ekranlasdigi Ay La Luna ve 1981 ci ilde cekdiyi Gulunc insanin faciesi La Tragedia Di Un Uomo Ridicolo filmlerinden sonra rejissorun uzun muddetli alti illik susqunluq dovru gelir Ingiltereye kocdukden sonra rejissorun yaradiciliginda kosmopolit dovr baslayir 1987 ci ilde Bernardo Bertolucci Sonuncu imperator ing The Last Emperor Cinin sonuncu imperatoru Pu Inin heyatindan behs eden bioqrafik tarixi dram filmini cekir Filmde Pu Inin kicik yaslarinda taxta cixmasindan Cin kommunistleri terefinden hebs edilmesi ve siyasi reabilitasiyasina qeder heyati eks olunmusdur Bu film Bertolucciye dunyevi ugur qazandirir Film Cin hokumetinin icazesi ile Pekindeki Yasaq seherde cekilen ilk bedii filmdir 1949 cu ilden sonra Sonuncu imperator Cin haqqinda Cin erazisinde dovletin tam desteyi ile cekilen ilk qerb filmi olmusdu Film uc ile cekilmisdir Film en yaxsi film ve en yaxsi rejissor nominasiyalari da daxil olmaqla doqquz Oskar mukafati almisdi Ugurdan ilhamlanan Bertolucci yeniden nezerini sirli ve esrarengiz serqe cevirir ve 1990 ci ilde Pol Boulzun eyniadli romani esasinda Afrika movzusunda psixoloji dram Goylerin perdesi altinda filmini The Sheltering Sky cekir Dunya kino metbuati terefinden bir terefli qebul edilmeyen filmden Pol Boulz da razi qalmamisdi Bertolucci ucun enenevi olan qadin ve kisi sevgi ve ehtiras tale ve olum zorakiliq ve mazoxizm arasinda murekkeb munasibetlerin analizinden elave bu film avropa ve serq sivilzasiyanin toqqusmasina hesr olunmusdu 1993 cu ilde Bertolucci buddizmin esasini qoyan sahzade Qautama Buddanin heyat hekayesini ekranlasdiraraq serq movzusunu davam etdirir ve Balaca Budda Little Buddha filmini cekir Evvelki filminin Amerikada soyuq qebul edildiyi ucun zerbe alan Bertolucci Serq trilogiyasinin sonuncu filmi olan Balaca Buddada tesvirin baximliligini murekkeb xususi effektler vasitesi ile keskin artirir ve felsefenin genis auditoriya ucun daha anlasilan olmasina calisir 1995 ci ilde 15 il aradan sonra Bertolucci bas rolunu Liv Taylerin oynadigi hadiseleri Italiyada bas veren Qacan gozellik filmini cekir Film esrarengiz Italiya peyzajlari fonunda atasini axtaran genc amerikali xanimin tarixcesi barededir Liv Tayler ucun bu film boyuk kinomatoqrafiyaya giris bileti rolunu oynamisdir 2003 cu ilde ekranlara Bertoluccinin erotik dram filmi olan Xeyalperestler The Dreamers cixir Hadiselerin merkezinde kinomatoqrafik alluziyalarla zengin etrafdan tecrid olunmius Paris menzilinde 1968 ci ilin telebe qiyami fonunda bas veren seksual inqilabdir Filmin seksual sehnelerle zengin olmasi ve uc genc arasinda olan qeyri adi munasibetden behs etmesi bir cox kinotenqidciden menfi rey almasina sebeb olmusdu 2012 ci ilde Kann festivalinin proqramdan kenar numayis olunan filmler arasinda helelik Bertoluccinin sonuncu dram filmi Men ve sen Io e te numayis olunmusdu IstinadlarMorta Clare Peploe regista e moglie di Bernardo Bertolucci it 2021 Bertolucci to be honoured at European Film Awards ing BBC News Online2012 Museum of Modern Art online collection ing Bibliotheque nationale de France Bernardo Bertolucci BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Bernardo Bertolucci Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 Brockhauz Ensiklopediyasi alm https www listal com bernardo bertolucci Bernardo Bertolucci in Neue Zurcher Zeitung 18 Februar 1994 S 65Xarici kecidlerBernardo Bertolucci IMDb sehifesi Biografii intervyu 2008 10 04 at the Wayback Machine Bernardo Bertoluchchi Italyanskij maestro snova v rezhisserskom kresle 2012 10 20 at the Wayback Machine Fyodorov A V Bernardo Bertoluchchi Video Ass Premiere 1994 24 S 25 30 Biografii intervyu 2008 10 04 at the Wayback Machine