Belaya Reçka (Kabarda-Balkariya)

Belaya Reçka (qaraç.-balk. Акъ суу) — Kabardiya-Balkar Respublikasında kənd. "Nalçik şəhər dairəsi" bələdiyyə quruluşunun bir hissəsidir.

Belaya Reçka
qaraç.-balk. Акъ суу
Ölkə	Rusiya
Region	[[Nalçik şəhər dairəsi]]
Yerli idarə rəisi	Sazayev Tahir Mahmudoviç
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü	715 m
İqlimi	rütubətli kontinental iqlim
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi	3.776 nəf. (2021)
Milli tərkibi	kabardiyalılar, ruslar, balkarlar
Rəsmi dili	rus dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi	360 901
Nəqliyyat kodu	07
Belaya Reçka
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

Kənd Nalçik şəhər dairəsinin cənub-qərb hissəsində, Nalçik və Belaya çaylarının vadilərində yerləşir. Nalçik şəhərindən 1,5 km cənubda yerləşir.

Şimalda Nalçik və şərqdə Xasanya yaşayış yerləri ilə həmsərhəddir.

Qəsəbə respublikanın dağətəyi zonasında, Meşə silsiləsinin şimal ətəklərinin ətəyində yerləşir. Əhalinin böyük hissəsi Belaya və Nalçik çaylarının vadiləri boyunca düzənliklərdə məskunlaşmışdır. Ətrafdakı yamaclar çox meyllidir. Bəzi yerlərdə yamaclar yüksək qayalarla açılır. Kəndin orta yüksəklikləri dəniz səviyyəsindən təxminən 715 metr yüksəklikdədir. Kəndin yaxınlığındakı ən yüksək nöqtə, kəndin cənub-şərqində yerləşən Narpora dağıdır (1 213 m).

Hidroqrafik şəbəkə Nalçik, Belaya və Beşenka çaylarının suyu ilə təmsil olunur. Kəndin şimal-şərq kənarında, Nalçik və Belaya çaylarının qovuşduğu yerdə, axını tənzimləmək üçün süni su anbarları yaradılmışdır. Ərazini, ümumilikdə respublikada olduğu kimi, yeraltı sularla təmin etmək səviyyəsi yüksəkdir. Kəndin cənub yaxınlığında kiçik şəlalələr (kaskadlar) var.

İqlimi rütubətli və mülayimdir, yayı isti qışı isə sərindir. Havanın orta illik istiliyi təqribən + 9.0 ° C, iyulun ortalaması + 20.0 ° C ilə yanvar ayının ortasında -3.0 ° C arasında dəyişir. Orta gündəlik hava istiliyi qışda -12 ° C ilə + 10 ° C arasında, yayda + 14 ° C ilə + 28 ° C arasında dəyişir. Orta illik yağıntı təxminən 750 mm -dir.

Tarixi

Qəsəbə XX əsrin əvvəllərində dağlıq ərazilərdən dağətəklərinə köçən Balkarlar tərəfindən qurulmuşdur.

1944-cü ilə qədər qəsəbə KBMSSR-in Xulamo-Bezenqiyevski rayonunun bir hissəsi idi. Balkarların Orta Asiyaya sürgün edilməsindən sonra bölgə ləğv edildi və kənd Nalçik şəhər Bələdiyyə Şurasının yurisdiksiyasına verildi.

1970-ci ildə Nalçik Şəhər Şurasının digər yaşayış məntəqələri kimi Belaya Reçkaya da qəsəbə statusu verildi. Kənd inzibati olaraq beş şərti bölgəyə: Birinci qəsəbə, İkinci qəsəbə, Üçüncü qəsəbə, Dördüncü qəsəbə və Sement zavodunun məskunlaşmasına bölünürdü.

1995-ci ildə kənd kənd statusuna geri qaytarıldı, ancaq kəndin mikrorayonlarının köklü adları qaldı.

2005-ci ildə Nalçik şəhər rəhbərliyi ləğv edildikdən sonra kənd Nalçik şəhər dairəsinə verildi.

Əhalisi

Milli tərkibi

2002-ci il Ümumrusiya Əhali Siyahıyaalınmasına əsasən:

Xalq	Əhalinin sayı.	Ümumi əhalinin payı, %
balkarlar	3 035	91,3 %
kabardalılar	81	2,4 %
ruslar	78	2,3 %
digərləri	130	3,9 %
ümumi	3 324	100 %

Yaş və cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya Əhali Siyahıyaalınmasına əsasən:

Yaş	Kişilərin sayı	Qadınların sayı	Ümumi halinin sayı	Ümumi əhalinin payı %
0 — 14 yaş	352	285	637	18,6 %
15 — 59 лет	1 128	1 184	2 312	67,4 %
от 60 лет	194	287	481	14,0 %
Всего	1 674	1 756	3 430	100,0 %

Kişilər— 1 674 nəfər (48,8 %). Qadınlar — 1 756 nəfər (51,2 %).

Əhalinin orta yaşı 35,6 ildir. Təqribi ortalama 33.3 ildir.

Kişilərin orta yaşı 33,9 ildir. Təqribi ortalam 31,7 ildir.

Qadınların orta yaşı 37,3 ildir. Təqribi ortalama 35,1 ildir.

Təhsil

• 15 nömrəli orta məktəb — Babayeva küç, 19.
• 13 nömrəli orta məktəbin uşaq bağçası — Babayeva küç, 62.

Sağlamlıq

• Rayon Xəstəxanası — Babayeva küç,35.

İslam

Kəndin mərkəzi məscidi.

• 1 saylı kənd məscidi — Bittirova küç
• 2 saylı kənd məscidi — Babayeva küç, 123.

Mədəniyyət

• Mədəniyyət evi

İctimai və siyasi təşkilatlar:

• Ağsaqqallar Şurası
• Əmək və Müharibə Veteranları Şurası

İdarəetmə

Belaya Reçka kəndinin idarəsi, Nalçik şəhərinin yerli dairəsinin (TIOMA) ərazi icra orqanıdır və Belaya Reçka kəndi ərazisində icra və inzibati funksiyaları həyata keçirir.

Belaya Reçka kəndinin idarəsi - Nalçik şəhər dairəsi, Belaya Reçka kəndi, Babayeva küç, № 16.

Belaya Reçka kəndinin idarə başçısı Sazayev Tahir Mahmudoviçdir.

İqtisadiyyat

Kənd iqtisadiyyatının inkişafı sənaye, özəl iqtisadiyyat və turizmə özünü büruzə verir.

Kəndin qərbində tuf istehsalı üçün xammalın çıxarıldığı daş ocağı var. Kəndlə daş ocağı arasında SSRİ-nin dağılması zamanı tərk edilmiş sement zavodu var. Kəndin cənub kənarında, ovçuluq ferması və Nalçik meşəçilik ovçuluğunun kordonu, həmçinin mişar fabriki var. Həm də kənddə son onilliklərdə yararsız hala düşmüş "Ak-su" turizm mərkəzi var.

Küçələri

Qələbənin 70 illiyi Aziat Аk-Su Appayeva Babayeva Babuqentskaya Beloreçenskaya Bittirova Boziyeva Baçiyev qardaşları Budayeva Vişnyovaya Qerqovıx Qilyaxova Qruşovaya

Qurtuyeva Jaboyeva İzvestkovaya Qazaxıstan Kalendarnaya Karasu Kaşxatau Kyoktaş Kirpiçnaya Kuçmezova Kyundyum Lenina Lesnaya Lesnaya Polyana Mirnaya

Olxovaya Orexovaya Oxotniçaya Severnaya Sozayeva Totur Usxur Fermerskaya Hacaniskaya Xurzuskaya Tsementnaya Çabdarova Şortanova Şıkı

İstinadlar

1. "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-01..
2. "Национальный состав населённых пунктов, подчинённых Нальчикской городской администрации, по переписи 2002 г." 2014-12-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-08.
3. "База данных «Этно-языковой состав населённых пунктов России»". 2020-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-08.
4. . 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-08.
5. "Численность населения КБР по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года". 2016-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-06.
6. "МКОУ СОШ №15". 2019-01-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-08.

Xarici keçidlər

• "Администрация села Белая Речка на сайте городского округа Нальчик". 2014-12-24 tarixində .
• Kabarda-Balkar Respublikası hökumətinin portalında Nalchik şəhər dairəsi 2021-07-11 at the Wayback Machine  (rus.)
• "Коды ОКАТО и ОКТМО — Белая Речка". 2014-12-25 tarixində .