Bayburtun mühasirəsi — Səfəvi imperiyasının əlində olan Bayburt şəhərinin Osmanlı ordusu tərəfindən mühasirəyə alınması nəzərdə tutulur.
Bayburtun mühasirəsi | |||
---|---|---|---|
Səfəvi-Osmanlı müharibəsi (1514–1555) | |||
| |||
Tarix | 1514 oktyabr | ||
Yeri | Bayburt, Türiyə | ||
Səbəbi | Səfəvi-Osmanlı münasibətləri | ||
Nəticəsi | Osmanlı İmperiyası qalib gəldi | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Arxa plan
Hələ şahzadə olduğu dövrdən Səfəvilərin və onları dəstəkləyən Anadolu türk tayfalarının fəaliyyətlərini yaxından izləyən və mövcud təhlükəni görən Səlim 1512-ci ildə sultan taxtını ələ keçirdikdən sonra onlara qarşı aktiv mübarizəyə keçdi.
Buna qədər Şah İsmayıl Anadoludakı özünə rəğbət bəsləyən müxtəlif türk-qızılbaş tayfalarını təşkilatlandırmış və onların vasitəsiylə Anadoluda özü üçün güclü dayaq yaratmışdı. Nəhayət 1514-ci ildə Sultan Səlim uzun hazırlıqlardan sonra Şah İsmayılın üzərinə hücuma keçdi. Elə həmin ildə baş vermiş Çaldıran döyüşündə qızılbaş ordusu böyük cəsarətlə döyüşsə də, sonda artilleriya silahlarının çatışmazlığı və Osmanlıda bu silahların çoxluğu nəticəsində məğlub oldu. Qızılbaş ordusunun məğlubiyyətindən sonra Anadoludakı Səfəvi mülkləri təhlükə altına düşdü, Osmanlı ordusu bir-bir bu qalaları və şəhərləri ələ keçirməyə başladı.
Mühasirə
Səlim Çaldıran döyüşündən sonra qışlamaq üçün Amasyaya gedərkən Trabzon valisi Bıyıklı Mehmed bəyə və Yanya valisi Mustafa bəyə ortaq qüvvə təşkil etmək və bu qüvvə ilə şimala doğru uzanan yolda mühüm əhəmiyyət kəsb edən Bayburt və Kiğıyı ələ keçirməyi əmr etdi. Osmanlı ordusu Bayburt qalasına doğru gəldiyi zaman qaladakı kiçik Səfəvi qarnizonunun komandanı Qara Maqsudiyə təslim olması üçün təslimnamə göndərildi. Bu təklifin qızılbaş ordusu tərəfindən rədd edilməsindən sonra başlanan aramsız hücumlar nəticəsində qala 17 oktyabr 1514-cü ildə ələ keçirildi. Qalaya hücumların nə zaman başladılması dəqiq bilinməməkdədir. Kiğı qalası isə mühasirəyə alınmamışdan əvvəl təslim olduğunu bildirdi.
Nəticə
İki qalanın da ələ keçirildiyini eşidən Səlim Bıyıklı Mehmed bəyi paşa edərək idarə etdiyi Trabzon sancağına əlavə olaraq, Bayburt, Ərzincan və Qarahisarı da onun hakimliyinə verdi.
Məğlub olan Səfəvi ordusu hələ də Anadoluda varlığını davam etdirməkdə idi və qarşıdakı bir neçə ildə Osmanlı ordusu ilə mübarizəaparacaqdı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- İsmail Hami Danişmend. İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi. II. səh. 24.
- Afaq Qasımova. Yeniyetmələrin tarixi şəxsiyyətlərin nümunəsində tərbiyə edilməsi. Bakı: Nurlan. 2006. səh. 30.
- Hoca Sadeddin Efendi. Tacü't Tevarih. IV. səh. 226.
- İSMET MİROĞLU. "Bayburt". TDV İslam Ansiklopedisi. 2022-05-02 tarixində .
- Mehdi İlhan. "Bıyıklı Mehmed Paşa TDV İslam Ansiklopedisi. 18 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi". TDV İslam Ansiklopedisi. 1992. 10 fevral 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 4 iyul 2022.
- Nejat Göyünç. Bıyıklı Mehmed Paşa ve Karahan arasındaki nihâî muharebe. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi. 1969. səh. 29. ISBN .
- Nejat Göyünç. Mardin'in nihai olarak zaptı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi. 1969. səh. 32. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bayburtun muhasiresi Sefevi imperiyasinin elinde olan Bayburt seherinin Osmanli ordusu terefinden muhasireye alinmasi nezerde tutulur Bayburtun muhasiresiSefevi Osmanli muharibesi 1514 1555 Bayburt qalasinin hal hazirki veziyyetiTarix 1514 oktyabrYeri Bayburt TuriyeSebebi Sefevi Osmanli munasibetleriNeticesi Osmanli Imperiyasi qalib geldiMunaqise terefleriOsmanli Imperiyasi Sefeviler ImperiyasiKomandan lar Qara MaqsudiArxa planHele sahzade oldugu dovrden Sefevilerin ve onlari destekleyen Anadolu turk tayfalarinin fealiyyetlerini yaxindan izleyen ve movcud tehlukeni goren Selim 1512 ci ilde sultan taxtini ele kecirdikden sonra onlara qarsi aktiv mubarizeye kecdi Buna qeder Sah Ismayil Anadoludaki ozune regbet besleyen muxtelif turk qizilbas tayfalarini teskilatlandirmis ve onlarin vasitesiyle Anadoluda ozu ucun guclu dayaq yaratmisdi Nehayet 1514 ci ilde Sultan Selim uzun hazirliqlardan sonra Sah Ismayilin uzerine hucuma kecdi Ele hemin ilde bas vermis Caldiran doyusunde qizilbas ordusu boyuk cesaretle doyusse de sonda artilleriya silahlarinin catismazligi ve Osmanlida bu silahlarin coxlugu neticesinde meglub oldu Qizilbas ordusunun meglubiyyetinden sonra Anadoludaki Sefevi mulkleri tehluke altina dusdu Osmanli ordusu bir bir bu qalalari ve seherleri ele kecirmeye basladi MuhasireSelim Caldiran doyusunden sonra qislamaq ucun Amasyaya gederken Trabzon valisi Biyikli Mehmed beye ve Yanya valisi Mustafa beye ortaq quvve teskil etmek ve bu quvve ile simala dogru uzanan yolda muhum ehemiyyet kesb eden Bayburt ve Kigiyi ele kecirmeyi emr etdi Osmanli ordusu Bayburt qalasina dogru geldiyi zaman qaladaki kicik Sefevi qarnizonunun komandani Qara Maqsudiye teslim olmasi ucun teslimname gonderildi Bu teklifin qizilbas ordusu terefinden redd edilmesinden sonra baslanan aramsiz hucumlar neticesinde qala 17 oktyabr 1514 cu ilde ele kecirildi Qalaya hucumlarin ne zaman basladilmasi deqiq bilinmemekdedir Kigi qalasi ise muhasireye alinmamisdan evvel teslim oldugunu bildirdi NeticeIki qalanin da ele kecirildiyini esiden Selim Biyikli Mehmed beyi pasa ederek idare etdiyi Trabzon sancagina elave olaraq Bayburt Erzincan ve Qarahisari da onun hakimliyine verdi Meglub olan Sefevi ordusu hele de Anadoluda varligini davam etdirmekde idi ve qarsidaki bir nece ilde Osmanli ordusu ile mubarizeaparacaqdi Hemcinin baxKemahin muhasiresi Ovaciq doyusu Caldiran doyusu Qochisar doyusu Mardinin muhasiresiIstinadlarIsmail Hami Danismend Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi II seh 24 Afaq Qasimova Yeniyetmelerin tarixi sexsiyyetlerin numunesinde terbiye edilmesi Baki Nurlan 2006 seh 30 Hoca Sadeddin Efendi Tacu t Tevarih IV seh 226 ISMET MIROGLU Bayburt TDV Islam Ansiklopedisi 2022 05 02 tarixinde Mehdi Ilhan Biyikli Mehmed Pasa TDV Islam Ansiklopedisi 18 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi TDV Islam Ansiklopedisi 1992 10 fevral 2022 tarixinde Istifade tarixi 4 iyul 2022 Nejat Goyunc Biyikli Mehmed Pasa ve Karahan arasindaki nihai muharebe Istanbul Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Basimevi 1969 seh 29 ISBN 9751604028 Nejat Goyunc Mardin in nihai olarak zapti Istanbul Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Basimevi 1969 seh 32 ISBN 9751604028