Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bayan — Azərbaycan Respublikasının Oğuz rayonunda Bayan kənd inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1 sentyabr 2004-cü il tarixli, 727-IIQ saylı Qərarı ilə Oğuz rayonunun Bayan kəndi Oğuz şəhər inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla, Bayan kənd inzibati ərazi vahidi yaradılmışdır.
| Bayan | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| | |
Toponimikası
Bayan kəndinin adı 24 Oğuz qəbiləsindən biri olan bayandurların adı ilə bağlıdır. "Bay"ın "dövlətli, zəngin, varlı", "böyük, ali" mənaları da (Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti) ilkin mənadan törəmişdir. "Bayan" sözündəki "an" cəmlik bildirir. 1917-ci ildə Boyan variantında qeydə alınmışdır.
Toponimiyada bu söz çox vaxt türk dillərindəki bayan (qadın, xanım; varlı, dövlətli, zəngin) sözü ilə açıqlanılır. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, qədim abidələrin dilində baya (müasir Azərbaycan dilində "bayaq") sözü də işlənmişdir ki, bu da əvvəlki, keçmiş, yaxın keçmiş" mənasını ifadə etmişdir. Bundan başqa, həmin sözün bayın variantı da işlənməkdədir. Qədim lüğətlərdə bayın "al qırmızı gül növü" kimi izah edilir. Tədqiqatçıların əksəriyyəti bu fikirdədir ki, bayan komponentli toponimlər qaraqalpaq, uyğur və qırğız xalqlarının tərkibindəki bayan adlanan türk qəbiləsinin adı ilə bağlıdır. Monqolustanda Bayan-Tümen, Bayan-Uleqey, Bayan-Xara, Bayan-Xonqor, Cənubi Azərbaycanda Bayan, Bayandaş Buryat toponimiyasında Bayanqol və s. coğrafi adlar qeydə alınmışdır.
Coğrafiyası və iqlimi
Kənd rayon mərkəzindən 6 km. cənubda, Şəki–Qəbələ şose yolunun kənarında, Xalxalçayın (Əlican çayın sağ qolu) sahilində, Alazan-Həftəran vadisində, dəniz səviyyəsindən 450 m. yüksəkdə yerləşir.
Əhalisi
1842-ci il Şəki qəzasının Xaçmaz sahəsinin kameral təsvirinə əsasən Bayan kəndində 26 təsərrüfatda 146 nəfər əhali yaşayırdı ki, onların da 74 nəfərini kişilər, 72 nəfərini isə qadınlar təşkil edirdi.
1863-cü il Şəki qəzasının Xaçmaz sahəsinin kameral təsvirinə əsasən Bayan kəndində 32 təsərrüfatda 133 nəfər əhali yaşayırdı ki, onların da 75 nəfərini kişilər, 58 nəfərini qadınlar təşkil edirdi.
1873-cü ilə dair Şəki kameral təsvirinə əsasən isə Bayan kəndində 38 təsərrüfatda 171 nəfər əhali yaşayırdı ki, onların da 94 nəfəri kişilərdən, 58 nəfəri qadınlardan ibarət idi.
2017-ci il 1 yanvar siyahıyaalınmasına görə Bayan kəndinin əhalisi 1886 nəfərdir.
Tanınmış şəxsləri
- Mehdi Tacı oğlu Kərimov — 1974-cü il dekabr ayının 10-da Oğuz rayonunun Bayan kəndində anadan olmuşdur. Hərbi xidmətdə sonuncu döyüşləri Kəlbəcərin kəndləri uğrunda olub. 28 yanvar 1992-ci ildə qəhrəmancasına şəhid olmuş.
İqtisadiyyatı
Kənd əhalisi əsasən əkinçilik, heyvandarlıq, tərəvəzçilik və bağçılıqla məşğul olur.
Mədəniyyəti
Kənddə orta məktəb, uşaq bağçası, texniki-peşə məktəbi, klub, kitabxana, poçt, 200 yerlik ATS, feldşer-mama məntəqəsi, XIX əsrin əvvəllərində tikilmiş məscid, ticarət və iaşə obyektləri var. Kəndin ərazisində turizm-istirahət obyektləri yaradılmışdır.
Din
Kənddə Bayan kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- "Azərbaycan Respublikasının bəzi şəhər və rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 1 sentyabr 2004-cü il tarixli, 727-IIQ saylı Qərarı". 2021-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-22.
- Bayan (Oğuz) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- Z.Cavadova. Şimal-Qərbi Azərbaycanın əhali tarixi və tarixi demoqrafiyası (XIX əsrin əvvəlləri - 70-ci illəri). Bakı: 2002, səh.71
- Z.Cavadova. Şimal-Qərbi Azərbaycanın əhali tarixi və tarixi demoqrafiyası (XIX əsrin əvvəlləri - 70-ci illəri). Bakı: 2002, səh.81
- Z.Cavadova. Şimal-Qərbi Azərbaycanın əhali tarixi və tarixi demoqrafiyası (XIX əsrin əvvəlləri - 70-ci illəri) Bakı: 2002, səh.86
- MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2016-cı ildə qeydiyyatdan keçənlər 2019-12-21 at the Wayback Machine. scwra.gov.az (az.)
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Oğuz Rayon İcra Hakimiyyəti
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Bayan Bayan Azerbaycan Respublikasinin Oguz rayonunda Bayan kend inzibati erazi vahidinde kend Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 1 sentyabr 2004 cu il tarixli 727 IIQ sayli Qerari ile Oguz rayonunun Bayan kendi Oguz seher inzibati erazi dairesi terkibinden ayrilaraq bu kend merkez olmaqla Bayan kend inzibati erazi vahidi yaradilmisdir Bayan41 01 32 sm e 47 26 45 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle BayanToponimikasiBayan kendinin adi 24 Oguz qebilesinden biri olan bayandurlarin adi ile baglidir Bay in dovletli zengin varli boyuk ali menalari da Azerbaycan dilinin izahli lugeti ilkin menadan toremisdir Bayan sozundeki an cemlik bildirir 1917 ci ilde Boyan variantinda qeyde alinmisdir Toponimiyada bu soz cox vaxt turk dillerindeki bayan qadin xanim varli dovletli zengin sozu ile aciqlanilir Lakin nezere almaq lazimdir ki qedim abidelerin dilinde baya muasir Azerbaycan dilinde bayaq sozu de islenmisdir ki bu da evvelki kecmis yaxin kecmis menasini ifade etmisdir Bundan basqa hemin sozun bayin varianti da islenmekdedir Qedim lugetlerde bayin al qirmizi gul novu kimi izah edilir Tedqiqatcilarin ekseriyyeti bu fikirdedir ki bayan komponentli toponimler qaraqalpaq uygur ve qirgiz xalqlarinin terkibindeki bayan adlanan turk qebilesinin adi ile baglidir Monqolustanda Bayan Tumen Bayan Uleqey Bayan Xara Bayan Xonqor Cenubi Azerbaycanda Bayan Bayandas Buryat toponimiyasinda Bayanqol ve s cografi adlar qeyde alinmisdir Cografiyasi ve iqlimiKend rayon merkezinden 6 km cenubda Seki Qebele sose yolunun kenarinda Xalxalcayin Elican cayin sag qolu sahilinde Alazan Hefteran vadisinde deniz seviyyesinden 450 m yuksekde yerlesir Ehalisi1842 ci il Seki qezasinin Xacmaz sahesinin kameral tesvirine esasen Bayan kendinde 26 teserrufatda 146 nefer ehali yasayirdi ki onlarin da 74 neferini kisiler 72 neferini ise qadinlar teskil edirdi 1863 cu il Seki qezasinin Xacmaz sahesinin kameral tesvirine esasen Bayan kendinde 32 teserrufatda 133 nefer ehali yasayirdi ki onlarin da 75 neferini kisiler 58 neferini qadinlar teskil edirdi 1873 cu ile dair Seki kameral tesvirine esasen ise Bayan kendinde 38 teserrufatda 171 nefer ehali yasayirdi ki onlarin da 94 neferi kisilerden 58 neferi qadinlardan ibaret idi 2017 ci il 1 yanvar siyahiyaalinmasina gore Bayan kendinin ehalisi 1886 neferdir Taninmis sexsleri Mehdi Taci oglu Kerimov 1974 cu il dekabr ayinin 10 da Oguz rayonunun Bayan kendinde anadan olmusdur Herbi xidmetde sonuncu doyusleri Kelbecerin kendleri ugrunda olub 28 yanvar 1992 ci ilde qehremancasina sehid olmus IqtisadiyyatiKend ehalisi esasen ekincilik heyvandarliq terevezcilik ve bagciliqla mesgul olur MedeniyyetiKendde orta mekteb usaq bagcasi texniki pese mektebi klub kitabxana poct 200 yerlik ATS feldser mama menteqesi XIX esrin evvellerinde tikilmis mescid ticaret ve iase obyektleri var Kendin erazisinde turizm istirahet obyektleri yaradilmisdir DinKendde Bayan kend mescidi dini icmasi fealiyyet gosterir Istinadlar Azerbaycan Respublikasinin bezi seher ve rayonlarinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 1 sentyabr 2004 cu il tarixli 727 IIQ sayli Qerari 2021 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 22 Bayan Oguz Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 Z Cavadova Simal Qerbi Azerbaycanin ehali tarixi ve tarixi demoqrafiyasi XIX esrin evvelleri 70 ci illeri Baki 2002 seh 71 Z Cavadova Simal Qerbi Azerbaycanin ehali tarixi ve tarixi demoqrafiyasi XIX esrin evvelleri 70 ci illeri Baki 2002 seh 81 Z Cavadova Simal Qerbi Azerbaycanin ehali tarixi ve tarixi demoqrafiyasi XIX esrin evvelleri 70 ci illeri Baki 2002 seh 86 MUSELMAN DINI ICMALAR 2016 ci ilde qeydiyyatdan kecenler 2019 12 21 at the Wayback Machine scwra gov az az Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Oguz Rayon Icra HakimiyyetiHemcinin bax