Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balizadə Mustafa Əfəndi (Bosniya və Herseqovina – dekabr 1662, Konstantinopol) — Osmanlı alimi, müdərrisi və şeyxülislamı.
| Balizadə Mustafa Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Hənəfi Mehmed Əfəndi |
| Sonrakı | Bolevi Mustafa Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | qazı |
Həyatı
Əslən Kastamonulu olan Mustafa Əfəndi İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Atası Bali Əfəndi məhəllə mollası idi. İlk təhsilini atasından aldıqdan sonra şeyxülislam Xocazadə Mehmed Əfəndinin tələbəsi oldu və dini təhsilini burada başa vurdu. Ardından 1615-ci ilin iyununda müdərrisliyə keçdi və 1631-ci ilin iyununa qədər İstanbulun müxtəlif mədrəsələrində fəaliyyət göstərdi.
Daha sonra qazılığa yüksəldi və 1632-ci ilin iyulunda Mədinə qazısı oldu. 2 il burada xidmət etdikdən sonra paytaxta qayıtdı (iyul 1635). 4 il dövlət vəzifələrindən uzaq qaldıqdan sonra 1639-cu ilin mayında Üsküdar qazısı təyin olundu. 2 il bu vəzifədə qaldıqdan sonra bir müddət vəzifə gözlədi və 1647-ci ilin aprelində Bursa və Qalata qazısı təyin olundu. 5 ay bu vəzifədə qaldıqdan sonra 1648-ci ilin aprelində Rumeli başqazısı oldu və 3 ay sonra təqaüdə ayrıldı. 1652-ci ilin avqustunda Anadolu başqazısı seçildi və həmin ilin dekabrında vəzifədən könüllü olaraq ayrıldı.
Nəhayət, 21 noyabr 1656-cı ildə Hənəfi Mehmed Əfəndinin yerinə şeyxülislamlığa gətirildi. Bu vəzifədə yalnız 6 ay qala bildi. Rəqibləri bunun səbəbi olaraq, haqqında ağır ittihamlar söyləsə də, vəzifədən ayrılmasının əsas səbəbi sədrəzəm Körpülü Mehmed Paşanın islahat və yeniləşmə siyasətinə uyğunlaşmamasıdır. Bundan başqa sədrəzəmin, himayə etdiyi Bolevi Mustafa Əfəndini vəzifəyə gətirməsinin də rolu böyükdür. Vəzifədən ayrıldıqdan sonra Plovdivə sürgün edildi. Bundan başqa hələ 10 gün əvvəl Qalata qazısı olan oğlu da Plovdivə sürgün edildi.
Ölüm tarixi olan 1662-ci ilin dekabrına qədər sürgün yerləri dəyişdi. Məzarı son sürgün yeri olan Qaziantepin Sütlücə kəndində olsa da, sonradan itmişdir.
Mənbə
- Bâlîzâde, Ḥâşiye ʿalâ Şerḥi’l-Miftâḥ, Süleymaniye Ktp., Şehid Ali Paşa, nr. 2218, vr. 155a;
- Keşfü’ẓ-ẓunûn, II, 1515;
- Karaçelebizâde Abdülaziz Efendi, Ravzatü’l-ebrâr Zeyli (haz. Nevzat Kaya), Ankara 2003, s. 117, 145, 180, 291–292, 300, 303, 333;
- Vecîhî Hasan, Târih (haz. Ziya Akkaya, doktora tezi, 1957), AÜ DTCF, nr. 9, s. 146;
- Abdurrahman Abdi Paşa Vekāyi‘nâme’si (haz. Fahri Çetin Derin, doktora tezi, 1993), İÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 37, 84, 91;
- Naîmâ, Târih, VI, 230, 241, 260–261;
- Şeyhî, Vekāyiu’l-fuzalâ, I, 297–298;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 67–68;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 472–474 (fetvalarına iki örnek);
- Osmanlı Müellifleri, I, 258;
- Îżâḥu’l-meknûn, II, 612;
- Hediyyetü’l-ʿârifîn, I, 230;
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, III/2, s. 475–476;
- Ziriklî, el-Aʿlâm, VIII, 136;
- Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, XII, 254
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Balizade Mustafa Efendi Bosniya ve Herseqovina dekabr 1662 Konstantinopol Osmanli alimi muderrisi ve seyxulislami Balizade Mustafa Efendi50 Osmanli seyxulislamiEvvelkiHenefi Mehmed EfendiSonrakiBolevi Mustafa EfendiSexsi melumatlarDogum yeri Bosniya ve HerseqovinaVefat tarixi Dekabr 1662Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiDefn yeri KonstantinopolFealiyyeti qaziHeyatiEslen Kastamonulu olan Mustafa Efendi Istanbulda dunyaya gelmisdir Atasi Bali Efendi mehelle mollasi idi Ilk tehsilini atasindan aldiqdan sonra seyxulislam Xocazade Mehmed Efendinin telebesi oldu ve dini tehsilini burada basa vurdu Ardindan 1615 ci ilin iyununda muderrisliye kecdi ve 1631 ci ilin iyununa qeder Istanbulun muxtelif medreselerinde fealiyyet gosterdi Daha sonra qaziliga yukseldi ve 1632 ci ilin iyulunda Medine qazisi oldu 2 il burada xidmet etdikden sonra paytaxta qayitdi iyul 1635 4 il dovlet vezifelerinden uzaq qaldiqdan sonra 1639 cu ilin mayinda Uskudar qazisi teyin olundu 2 il bu vezifede qaldiqdan sonra bir muddet vezife gozledi ve 1647 ci ilin aprelinde Bursa ve Qalata qazisi teyin olundu 5 ay bu vezifede qaldiqdan sonra 1648 ci ilin aprelinde Rumeli basqazisi oldu ve 3 ay sonra teqaude ayrildi 1652 ci ilin avqustunda Anadolu basqazisi secildi ve hemin ilin dekabrinda vezifeden konullu olaraq ayrildi Nehayet 21 noyabr 1656 ci ilde Henefi Mehmed Efendinin yerine seyxulislamliga getirildi Bu vezifede yalniz 6 ay qala bildi Reqibleri bunun sebebi olaraq haqqinda agir ittihamlar soylese de vezifeden ayrilmasinin esas sebebi sedrezem Korpulu Mehmed Pasanin islahat ve yenilesme siyasetine uygunlasmamasidir Bundan basqa sedrezemin himaye etdiyi Bolevi Mustafa Efendini vezifeye getirmesinin de rolu boyukdur Vezifeden ayrildiqdan sonra Plovdive surgun edildi Bundan basqa hele 10 gun evvel Qalata qazisi olan oglu da Plovdive surgun edildi Olum tarixi olan 1662 ci ilin dekabrina qeder surgun yerleri deyisdi Mezari son surgun yeri olan Qaziantepin Sutluce kendinde olsa da sonradan itmisdir MenbeBalizade Ḥasiye ʿala Serḥi l Miftaḥ Suleymaniye Ktp Sehid Ali Pasa nr 2218 vr 155a Kesfu ẓ ẓunun II 1515 Karacelebizade Abdulaziz Efendi Ravzatu l ebrar Zeyli haz Nevzat Kaya Ankara 2003 s 117 145 180 291 292 300 303 333 Vecihi Hasan Tarih haz Ziya Akkaya doktora tezi 1957 AU DTCF nr 9 s 146 Abdurrahman Abdi Pasa Vekayi name si haz Fahri Cetin Derin doktora tezi 1993 IU Sosyal Bilimler Enstitusu s 37 84 91 Naima Tarih VI 230 241 260 261 Seyhi Vekayiu l fuzala I 297 298 Devhatu l mesayih s 67 68 Ilmiyye Salnamesi s 472 474 fetvalarina iki ornek Osmanli Muellifleri I 258 Izaḥu l meknun II 612 Hediyyetu l ʿarifin I 230 Uzuncarsili Osmanli Tarihi III 2 s 475 476 Zirikli el Aʿlam VIII 136 Kehhale Muʿcemu l muʾellifin XII 254