Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balahəsənli — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun ərazisində kənd. Kənd 2020-ci ildə işğaldan azad olunub.
| Balahəsənli | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Qubadlı |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| | |
Tarixi
Balahəsənli etimologiyası, bu kəndin əsasını qoyan Balahəsənlilər nəslinin adı ilə bağlıdır (nəsil şəcərəsi; Həsən bəy Sultanov, Məşədi Paşa Sultanov, Səlim Həsənov, Murad Həsənov, Turabxan Həsənli). Həsən bəyin nəvəsi Səlim kişinin sözlərinə görə, bu nəslin ailə başçısı olan Həsən bəyin adı ilə kənd Həsənin yurdu mənasında Balahəsənli, kəndin ətrafındakı dağlar isə bəyin bacısı Şərəfağanın adına hörmət əlaməti olaraq Şərəfağa dağları adlandırılmışdır.
Yaşlı kənd sakinlərinin sözlərinə görə, bu kəndin əsasını 1918-ci ildə Qərbi Azərbaycanın Ağvani kəndində didərgin salınmış Azərbaycanlı ailələr salmışdır.
Arıq dərə, Kor bulaq, Şurreyin şəlaləsi, Çinarlı dərə, Qarluq, Ocaq dərəsi, Novlar, Ağzı gen, Daranlar, Quru dərə, Sulu dərə, Hüseyin dərəsi, Gödək dərə, Çəvlik, Çəmənli, Pərinc quzeyi, Taxta yol, Bərələr, Haqq kahası, Bacalı, Çəmənli, Yazı düzü, Yazı bulağı, Şor bulaq, Sarı qaya və.s. kimi yer adlarının bu gün belə Balahəsənlilər arasında xatırlanması, bir daha daş yaddaşımızın unudulmadığına dəlalət edir.
Ərazisi
Balahəsənli kəndi Bərgüşad çayının sahilində, Qarabağ yaylasının ətəyində yerləşir. Balahəsənli kənd yolunun altından burulan Bazarçay, bu ərazidən başlayaraq Bərgüşad adı altında axmaya başlayır. Kəndin ortasından keçən ana yolla qonşu kəndlərlə əlaqə saxlayan bu kiçik dağ kəndinin insanları, rayon mərkəzi ilə olan gediş-gəlişdə hər hansı ciddi bir problem yaşamırdılar.
Əhalisi
Ucqar dağ kəndi olan Balahəsənli, 1918-ci ilə kimi "köhnə qışlaq" deyilən yerdə yerləşmişdir. Tarixi faktlar da sübut edir ki, Andranik Ozanyanın rəhbərliyindəki Erməni Daşnakları 1917-ci ilin payızında keçmiş Zəngəzur qəzasında misli görülməmiş vəhşiliklər törətmişdir. Bu vandalizmdən əziyyət çəkənlərdən biri də Balahəsənli sakinləri olmuşdur. Qarabağ general-qubernatorunun AXC Daxili İşlər nazirinə göndərdiyi 1920-ci ilin 19-26 yanvar tarixləri arasında ermənilər tərəfindən Zəngəzur qəzasında yandırılmış və dağıdılmış Azərbaycan kəndlərinin siyahısında Balahəsənli kəndinin də adı çəkilir. Ələ keçirilən ərazilərdə əsl soyqırımı həyata keçirən ermənilər digər kəndlər kimi Balahəsənli kəndini də yandırmış və əhalisinə olmazın işgəncəsin vermişdir. Bu vaxta kimi 300-dən çox evə sahib olan kənd camaatının çoxu, bu hadisədən sonra ya kəndi tərk etmiş ya da ki, xəstəliklərdən tələf olmuşdur. 31 avqust 1993-cü ildə Qubadlı rayonu Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilərkən kənddə 11 evin olması bu söylədiklərimizin əyani sübutudur. Yerli kənd sakinlərinin sözlərinə görə, XX əsrin 50-ci illərinin sonlarına kimi köçəri maldarlıq və əkinçiliklə məşğul olan Balahəsənlilər, bu illərdən etibarən köçəri maldarlıqdan uzaqlaşıb oturaq təsərrüfatla məşğul olmaya üstünlük vermişlərdir. Kənd zəhmətkeşləri əkin-biçin yeri olaraq Yazı düzünün geniş otlaq sahələrindən istifadə edirdilər. Uzun və sərt keçən qış günlərində xırda və iribuynuzlu heyvanların ota olan təbii ehtiyacını bu yolla təmin edirdilər. Məhsuldar meyvə bağlarına sahib olan kənd camaatı, diğər bir tərəfdən də mövsümlük tərəvəz məhsullarının becərilməsinə xüsusi ilə önəm verirdi. Demək olar ki, kənardan hər hansı bir qida və yeyinti məhsulları almırdılar. Bərəkətli torpaqlar və insanların zəhmətsevərliyi bu mənada bir-biri ilə çuğlaşmışdı.
Ziyarətgahları
Ocaq Dərəsindəki "Cicimli" ocağı.
Abidələri
Zəngəzur ərazisində ən qədim yaşayış yeri Qubadlı rayonunun Balahəsənli kəndində aşkar olunmuşdur. Xatırladaq ki, IV əsrə aid edilən "Sığınacaq" tipli bu yaşayış yeri Daranlar deyilən ərazidə yerləşir.
Şəxsiyyətləri
1. SSRİ Elmlər Akademiyasının ilk azərbaycanlı müxbir üzvü (1953) professor Əli Əmiraslanov
2. Azərbaycan SSRİ Nazirlər Sovetinin Birinci Müavini (1951 - 1954) Möhbalı Əmiraslanov
Mənbə
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti, AMEA Nəsimi Adına Dilçilik İnstitutu, Birinci Cild, Bakı: Şərq-Qərb Nəşriyyatı, 2007, səh.107.
- Musa Urud, Zəngəzur, Bakı: Nurlan Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2005, səh.25.
- QUBADLI (Qədim Azərbaycan Torpağı Zəngəzurun Qapısı), AMEA A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu, Bakı: Turxan Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, səh.173.
- “Kremilin Müşaviri” Sənədli Filmi
- https://www.youtube.com/watch?v=fqeGJd4UhbQ
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Qubadlı Rayon İcra Hakimiyyəti
 | Qubadlı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Balahesenli Azerbaycan Respublikasinin Qubadli rayonunun erazisinde kend Kend 2020 ci ilde isgaldan azad olunub Balahesenli39 25 35 sm e 46 31 38 s u Olke AzerbaycanRayon QubadliTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle BalahesenliTarixiBalahesenli etimologiyasi bu kendin esasini qoyan Balahesenliler neslinin adi ile baglidir nesil seceresi Hesen bey Sultanov Mesedi Pasa Sultanov Selim Hesenov Murad Hesenov Turabxan Hesenli Hesen beyin nevesi Selim kisinin sozlerine gore bu neslin aile bascisi olan Hesen beyin adi ile kend Hesenin yurdu menasinda Balahesenli kendin etrafindaki daglar ise beyin bacisi Serefaganin adina hormet elameti olaraq Serefaga daglari adlandirilmisdir Yasli kend sakinlerinin sozlerine gore bu kendin esasini 1918 ci ilde Qerbi Azerbaycanin Agvani kendinde didergin salinmis Azerbaycanli aileler salmisdir Ariq dere Kor bulaq Surreyin selalesi Cinarli dere Qarluq Ocaq deresi Novlar Agzi gen Daranlar Quru dere Sulu dere Huseyin deresi Godek dere Cevlik Cemenli Perinc quzeyi Taxta yol Bereler Haqq kahasi Bacali Cemenli Yazi duzu Yazi bulagi Sor bulaq Sari qaya ve s kimi yer adlarinin bu gun bele Balahesenliler arasinda xatirlanmasi bir daha das yaddasimizin unudulmadigina delalet edir ErazisiBalahesenli kendi Bergusad cayinin sahilinde Qarabag yaylasinin eteyinde yerlesir Balahesenli kend yolunun altindan burulan Bazarcay bu eraziden baslayaraq Bergusad adi altinda axmaya baslayir Kendin ortasindan kecen ana yolla qonsu kendlerle elaqe saxlayan bu kicik dag kendinin insanlari rayon merkezi ile olan gedis gelisde her hansi ciddi bir problem yasamirdilar EhalisiUcqar dag kendi olan Balahesenli 1918 ci ile kimi kohne qislaq deyilen yerde yerlesmisdir Tarixi faktlar da subut edir ki Andranik Ozanyanin rehberliyindeki Ermeni Dasnaklari 1917 ci ilin payizinda kecmis Zengezur qezasinda misli gorulmemis vehsilikler toretmisdir Bu vandalizmden eziyyet cekenlerden biri de Balahesenli sakinleri olmusdur Qarabag general qubernatorunun AXC Daxili Isler nazirine gonderdiyi 1920 ci ilin 19 26 yanvar tarixleri arasinda ermeniler terefinden Zengezur qezasinda yandirilmis ve dagidilmis Azerbaycan kendlerinin siyahisinda Balahesenli kendinin de adi cekilir Ele kecirilen erazilerde esl soyqirimi heyata keciren ermeniler diger kendler kimi Balahesenli kendini de yandirmis ve ehalisine olmazin isgencesin vermisdir Bu vaxta kimi 300 den cox eve sahib olan kend camaatinin coxu bu hadiseden sonra ya kendi terk etmis ya da ki xesteliklerden telef olmusdur 31 avqust 1993 cu ilde Qubadli rayonu Ermenistan Silahli Quvveleri terefinden isgal edilerken kendde 11 evin olmasi bu soylediklerimizin eyani subutudur Yerli kend sakinlerinin sozlerine gore XX esrin 50 ci illerinin sonlarina kimi koceri maldarliq ve ekincilikle mesgul olan Balahesenliler bu illerden etibaren koceri maldarliqdan uzaqlasib oturaq teserrufatla mesgul olmaya ustunluk vermislerdir Kend zehmetkesleri ekin bicin yeri olaraq Yazi duzunun genis otlaq sahelerinden istifade edirdiler Uzun ve sert kecen qis gunlerinde xirda ve iribuynuzlu heyvanlarin ota olan tebii ehtiyacini bu yolla temin edirdiler Mehsuldar meyve baglarina sahib olan kend camaati diger bir terefden de movsumluk terevez mehsullarinin becerilmesine xususi ile onem verirdi Demek olar ki kenardan her hansi bir qida ve yeyinti mehsullari almirdilar Bereketli torpaqlar ve insanlarin zehmetseverliyi bu menada bir biri ile cuglasmisdi ZiyaretgahlariOcaq Deresindeki Cicimli ocagi AbideleriZengezur erazisinde en qedim yasayis yeri Qubadli rayonunun Balahesenli kendinde askar olunmusdur Xatirladaq ki IV esre aid edilen Siginacaq tipli bu yasayis yeri Daranlar deyilen erazide yerlesir Sexsiyyetleri1 SSRI Elmler Akademiyasinin ilk azerbaycanli muxbir uzvu 1953 professor Eli Emiraslanov 2 Azerbaycan SSRI Nazirler Sovetinin Birinci Muavini 1951 1954 Mohbali EmiraslanovMenbeAzerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti AMEA Nesimi Adina Dilcilik Institutu Birinci Cild Baki Serq Qerb Nesriyyati 2007 seh 107 Musa Urud Zengezur Baki Nurlan Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2005 seh 25 QUBADLI Qedim Azerbaycan Torpagi Zengezurun Qapisi AMEA A A Bakixanov adina Tarix Institutu Baki Turxan Nesriyyat Poliqrafiya Birliyi seh 173 Kremilin Musaviri Senedli Filmi https www youtube com watch v fqeGJd4UhbQHemcinin baxQubadli rayonuIstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Qubadli Rayon Icra Hakimiyyeti Qubadli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin