Bu məqalə . |
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bala Bağman məhəlləsi — Gəncənin məhəllələrindən biri.
Bala Bağban məhəlləsi güneydən Todanlı, Böyük Bağban, quzeydən Ozan, gün çıxandan Gəncə çayı, gün batandan Böyük Bağban və Həlvəhəsənli məhəllələri ilə həmsərhəddir. Məhəllədə Rəfibəylilər,Tağıyevlər,Abidlilər, Məşədi Qulular, Qara Namazlılar, Nazaralılar, Hacılar, Müşkillər və s. nəsillər yaşayır.
Məhəllənin quzey hissəsində küçədə gecələr işıqların yanmadığı bir vaxtlar sakinlər gecə itlərini açıb buraxardılar. Yoldan keçən yolçulara itlər narahatlıq törədərdilər. Elə buna görə də məhəllənin bu hissəsinə “İtli küçə” deyilərdi.
Məhəllə sakini Akif Rəfiyev Rəfibəylilərin ulu babalarının 500 il bundan öncə Cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərindən gəlmələrini və Təbriz üzüm sortunun da onların Gəncəyə gətirdiyini söyləyir. Onun deməsinə görə, ulu babalarınn Səfəvilərin hakimiyyətə gəlməsində xidmətləri olub.
Məhəllənin yerli sakinləri çox güman ki, indiki əraziyə qədim Gəncədən gəliblər. Məhəllə sakinləri calaqçılıq, meyvəçilik, tərəvəzçilik və heyvandarlıqla məşğul olublar. El arasında “Bala Bağban” sakinlərinə zarafatla “Calaq oğrusu” da deyirlər.
Tarixi məxəzlərdə Gəncə öz ipəyi ilə məşhur olub. Gəncədə ipəkçiliyin tarixi çox qədimdir. Burada istehsal olunan “Ərəş” ipəyi Yaxın və Orta Şərq dövlətlərində çox məşhur idi. Məhəllədə calaqçı Qədir, İsmayıl kişi məşhur idilər. Məhəllə sakinlərinin əkin yeri Qızıl qaya və Todanlıda olub. Onların üç su dəyirmanı var idi. İki daşlı “Tümən” dəyirmanı, üç daşlı “Söyüdlü”, iki daşlı “Aşırqulu” dəyirmanları Gəncə çayının suyu ilə işləyirdi. “Tümən” dəyirmanının xərabəliyi indi də durur. Məhəllədən Hacı Mir Qasım ağa və “Ozan” kəhrizi keçirdi. Bu kəhrizlərin üstündəki quyular indi də durur. Hacı Mir Qasım ağa kəhrizi hazırda da işləyir. Kəhrizin üstündəki quyular “El yolu” adlı indiki İsmət Qayıbov küçəsində yerləşir. Hacı Mir Qasım ağa kəhrizi 1914-cü ildə, “Aşır Qulu” və “Ozan” kəhrizləri XIX yüzilliyin ortalarında çəkilib.
Məhəllədə yaşayan Rəfibəylilərdən Mirzə bəy Rəfibəyli 1874-cü ildə Sankt-Peterburqda ali təhsil almışdır. Onun atası Mirzə Kərim bəy isə rus ordusunun zabiti idi. Onun təşəbbüsü ilə Bala Bağbanlı Hacı Habil, Məşədi Səfər oğlu Həsənin təşkilatçılığı ilə məhəllə sakinlərinin maddi vəsaiti hesabına 1883-cü ildə Bala Bağban məscidi tikildi. Məscidin axundu Gəncədə gözəl avaza malik, mərsiyaxan Kərbalayi Molla Möhsüm olmuşdur.
Rəfibəylilərin bəxtinə həbslər, sürgünlər yazılsa da onlar hər yerdə nəslin adına layiq yol tutmuşlar. Mahmud bəy Rəfiyev Stalin mükafatına layiq görülüb. Bu nəslin nümayəndələrindən biri də Azərbaycanın xanım şairəsi Nigar xanım Rəfibəyli idi. Bala Bağbanda Ələkbər bəy, Cavad bəy, Bağır bəy Rəfibəylilər kimi şəxsiyyətlər yaşayıblar. Ələkbər bəyə Gəncəlilər “Millət atası” deyərdilər. Mərhum “Difai” partiyasının Gəncədə yaradıcılarından biri idi. Şəhərdə onun xeyirxahlığı haqqında el arasında indi də xoş sözlər söylənilir.
Türk ordusunun zabiti Hüsaməddin Tuğac yazır:
“Gəncənin yaşlı fəqət çox dəyərli və təcrübəli bir Ələkbəri daha vardı. Soyadı Rəfibəyli idi. Dostlarım məni bu zatın evinə apardılar. Elə ilk görüşməmizdən aramızda yaxın və səmimi bir yaxınlıq yarandı. Ən böyük diləyi ölməzdən öncə Türkləri və türk ordusunu görmək olduğunu duyğulu sözlərlə deyirdi: Bu təmiz diləyi gerçəkləşəcəkdi bir neçə ay sonra türk ordusunu Gəncədə gördü, az sonra da öldü”.
1914-cü ildə yaradılmış Gəncə Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin fəxri üzvləri siyahısında Ələkbər bəy, Bağır bəy, Məşədi Əsgər və Xudadat bəy Rəfibəylinin adları var. Onlar ayda cəmiyyətə 20 manat üzvlük haqqı verirdilər.
“Sovet tarixçiləri Azərbaycan xalqının qəhrəman oğullarının adlarının unudulması üçün əllərindən gələni edirdilər. Bu səbəbdən Azərbaycanda Ələkbər bəy kimi yüzlərlə igidin adları “adsız” şəhidlər siyahısına qarışmış və yox olmuşdur.
Hüseyn Baykara “İstiqlal mücadiləsi”, İstanbul.
Mərhum Ələkbər bəyin oğlu Xudadat bəy Xarkov Tibb Universitetini bitirib, Gəncədə cərrah işləyirmiş. Deyilənə görə, kasıb xəstələrə öz pulu ilə dərman alarmış. Cümhuriyyət dövründə səhiyyə naziri, sonra isə Gəncənin general qubernatoru oldu. Oğlu Səməd bəy (Sayqın) Türkiyəyə mühacirət etdi və orada türk ordusunda general (paşa) rütbəsinə kimi yüksəldi.
Cavad bəy Hadı bəy oğlu Rəfibəyli isə Gəncə Gimnaziyasını medalla bitirib, 1911-ci ildə Müqəddəs Vladimir adına Kiyev İmperator Universitetinin tarix-filologiya fakültəsinə qəbul olunmuşdur. Müsəlman olduğu üçün onun rus dilindən dərs demək imtiyazı olmur. Ona görə də o, Saratovda tarix-filologiya üzrə Sınaq Komissiyası qarşısında imtahan verib II dərəcəli diploma layiq görülür.
Dövlət İmtahan Komissiyasından Cavad bəylə əlaqədar bir sənəd qalıb: Professor Vixirin imzaladığı qısa xasiyyətnamə: “Он был женат на русской девочке. Азиатская хитрость. Отлично владеет русским, немецким, латинским, французким языком. Жалко не словянин”.
Bağır bəy Rəfibəyli Gəncə şəhər bələdiyyəsinin qərarı ilə “Mirab”lıq edirmiş. O da xeyirxah, millət sevər bir şəxs imiş, 1927-ci ildə rəhmətə gedib.
Rəfibəylilər nəslinin nümayəndələri Qazaxıstanda, Qırğızıstanda, Rusiyada, İranda, Türkiyədə mühacirət həyatı keçiriblər. Onların bəxtinə həbslər, sürgünlər yazılıb.
“Sovet hakimiyyəti dövründə doqquz dəfə sürgünə, həbslərə uğradılmış, dünyanın dörd bucağına səpilməyə məcbur olmuş bu nəslin yetirmələri harada olsalar da, daima soyadlarının yüksək mənəvi keyfiyyətlərinə sadiq qalmış, maarifçilik, millətin dirçəliş yolunda çalışmış, ən dəhşətli dövrlərdə belə ucalıqlarını hifz etmişlər. Bu nəslin taleyi XX yüz il Azərbaycanının təlatümlü taleyinin ayrılmaz və rəmzi bir parçasıdır”.
R. Hüseynov. “Rəfibəylilər”. Bakı, 1996, səh. 2.
“Bala Bağban” məhəlləsində repressiyaya uğrayanlardan biri də Müşkiyevlərdi. Nəslin nümayəndəsi həkim Vaqif Müşkiyevlə söhbət əsnasında öyrəndik ki, onun ulu babası Əkbər bağbanlarda iri torpaq sahibi imiş. Mərhum məşhur bağban olub. Gəncədə yaxşı alma yetişdirmək mümkün deyildi. Almanın vətəni Azərbaycanda Qubadır. Amma Əkbər baba gözəl ətirli almalar yetişdirirdi. Onun yetişdirdiyi yeni alma müşk ətri verirmiş. Elə ona görə də, ona Əkbər yox, Müşk Əkbər deyirlərmiş. XX-ci əsrin əvvəllərində isə soyad tətbiq olunanda bu nəslə “Müşkiyev” deyiblər. Əkbər babanın Əkbər və Cahangir adlı iki oğlu olub. Kiçik oğlu 1893-cü ildə anadan olub, 1923-cü ildə Cəbərrüt Musaqızı ilə evlənib. Bu izdivacdan Cabir adlı bir oğulları olur. 1937-ci ildə isə Cahangiri həbs edirlər və Orta Asiyaya sürürlər. Səbəb mülkədar olması olub. Sonra oğlu Cabiri 1947-ci ildə tuturlar. Guya o, atasını Qazaxıstandan qaçırıb, Gəncədə gizlədir. Sübut tapılmadıqdan sonra Cabiri iki ildən sonra 1949-cu ildə buraxırlar. 1949-cu ildə Cabir atasının Özbəkistanda olduğunu öyrənir və dalınca ora gedir. 1957-ci ildə isə Cahangir bəraət alaraq Gəncəyə gəlir. Bir müddət vətəndə qaldıqdan sonra yenidən Özbəkistana qayıdır. 1975-ci ildə birdəfəlik oğlu Cabirlə birgə Gəncəyə qayıdır. Cabirin böyük oğlu Arif Səmərqənd Kooperativ İnstitutunu bitirir. İkinci oğlu isə Vaqif Namanqan Tibb Universitetini, qızı Zibeydə Namanqanda pedaqoji institutu bitirib.
1920-ci ildə Gəncə üsyanı yatırıldaqdan sonra Cahangir kişinin qardaşı Əkbəri ermənilər öldürür. İzi itirmək məqsədilə müsəlmanların meyidini yığıb, araba ilə aparıb Çaykənd də xəndəyə tökürlərmiş. Cahangir yaxın qohumu Babakişi ilə gedib Əkbərin meyidini gətirir və “Səbiskar” qəbristanlığında sərdabədə basdırırlar. Sonra Cahangir bir gün yuxuda görür ki, qardaşı Əkbər ona deyir ki, qardaş bura çox dardı. Sən bura gəlmə. Cahangir qardaşının yuxuda ona dediyi bu sözləri oğluna deyir və vəsiyyət edir ki, məni “İmamzadə” qəbristanlığında dəfn edərsiniz. Cahangir kişi 1920-ci illərdə qardaşının intiqamını ermənilərdən alır. O, 1932-ci ilə kimi dağlarda yurd salan qaçaqlarla əlaqə saxlayaraq, erməni alçağını gəbərtdirir. Repressiya illərində Müşkiyevlərin bir qolu İmişlidə gizlənir və soyadlarını Məmmədov yazdırırlar. İmişliyə qaçan Məmməd və Səfər qardaşlarının orada oğlanları və nəvələri var.
Məhəllədə həmçinin Abidlilər nəslindən olan mülkədar tacir Tahir bəy də yaşayırdı. Tahir bəy Sankt-Peterburqda meyvə mağazası işlədirdi. Peterburqla Gəncə arasında meyvəçilik işinə baxırdı. Bala Bağman hamamı ilə üzbəüz olan 2 mərtəbəli mülk o zamanlar Tahir bəyin idi. Tahir bəy dəfələrlə repressiyaya məruz qalmış və 1918-ci ildə vəfat etmişdir. Qəbri “Səbirkar” qəbristanlığındadır.
“Aşır Qulu”, “Ozan” kəhrizləri bu məhəllədən keçir. Məhəllənin güneyində yerləşən “Todanlı” məhəlləsi yeni salınmış məhəllədir. Deyilənə görə, buranın sakinləri Todan kəndindən gəliblər. Hazırda burada yerli əhali də az deyil. Burada “Ağamirzə”, “Cəlil bəy” dəyirmanları olub. Məhəllədə “Qızıl qayalılar” kimi tanınan ailələr də var. Onlar 1934-cü ildə yaradılmış “Şərq qadını” kolxozunda işləyən, sonra məhəllənin içərisinə köçən “Bala Bağban” sakinləridirlər. Səhvən bu termin gah tayfa, gah da küçə kimi işlənir. Ümumiyyətlə, Bala Bağbanın əhalisi bağlarını Gəncə çayı və dəyirman arxı suyu ilə suvarırdılar. Əkin yerləri isə Todanlı, Üç Təpə və Bala Bağbanda yerləşirdi. Məhəllənin sakinləri “Üç Təpə”-də yaradılmış Kirov kolxozunda işləyirdilər.
Mənbə
- Müəllif: - "Gəncənin tarix yaddaşı"
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bala Bagman mehellesi Gencenin mehellelerinden biri Bala Bagban mehellesi guneyden Todanli Boyuk Bagban quzeyden Ozan gun cixandan Gence cayi gun batandan Boyuk Bagban ve Helvehesenli mehelleleri ile hemserheddir Mehellede Refibeyliler Tagiyevler Abidliler Mesedi Qulular Qara Namazlilar Nazaralilar Hacilar Muskiller ve s nesiller yasayir Mehellenin quzey hissesinde kucede geceler isiqlarin yanmadigi bir vaxtlar sakinler gece itlerini acib buraxardilar Yoldan kecen yolculara itler narahatliq torederdiler Ele buna gore de mehellenin bu hissesine Itli kuce deyilerdi Mehelle sakini Akif Refiyev Refibeylilerin ulu babalarinin 500 il bundan once Cenubi Azerbaycanin Tebriz seherinden gelmelerini ve Tebriz uzum sortunun da onlarin Genceye getirdiyini soyleyir Onun demesine gore ulu babalarinn Sefevilerin hakimiyyete gelmesinde xidmetleri olub Mehellenin yerli sakinleri cox guman ki indiki eraziye qedim Genceden gelibler Mehelle sakinleri calaqciliq meyvecilik terevezcilik ve heyvandarliqla mesgul olublar El arasinda Bala Bagban sakinlerine zarafatla Calaq ogrusu da deyirler Tarixi mexezlerde Gence oz ipeyi ile meshur olub Gencede ipekciliyin tarixi cox qedimdir Burada istehsal olunan Eres ipeyi Yaxin ve Orta Serq dovletlerinde cox meshur idi Mehellede calaqci Qedir Ismayil kisi meshur idiler Mehelle sakinlerinin ekin yeri Qizil qaya ve Todanlida olub Onlarin uc su deyirmani var idi Iki dasli Tumen deyirmani uc dasli Soyudlu iki dasli Asirqulu deyirmanlari Gence cayinin suyu ile isleyirdi Tumen deyirmaninin xerabeliyi indi de durur Mehelleden Haci Mir Qasim aga ve Ozan kehrizi kecirdi Bu kehrizlerin ustundeki quyular indi de durur Haci Mir Qasim aga kehrizi hazirda da isleyir Kehrizin ustundeki quyular El yolu adli indiki Ismet Qayibov kucesinde yerlesir Haci Mir Qasim aga kehrizi 1914 cu ilde Asir Qulu ve Ozan kehrizleri XIX yuzilliyin ortalarinda cekilib Mehellede yasayan Refibeylilerden Mirze bey Refibeyli 1874 cu ilde Sankt Peterburqda ali tehsil almisdir Onun atasi Mirze Kerim bey ise rus ordusunun zabiti idi Onun tesebbusu ile Bala Bagbanli Haci Habil Mesedi Sefer oglu Hesenin teskilatciligi ile mehelle sakinlerinin maddi vesaiti hesabina 1883 cu ilde Bala Bagban mescidi tikildi Mescidin axundu Gencede gozel avaza malik mersiyaxan Kerbalayi Molla Mohsum olmusdur Refibeylilerin bextine hebsler surgunler yazilsa da onlar her yerde neslin adina layiq yol tutmuslar Mahmud bey Refiyev Stalin mukafatina layiq gorulub Bu neslin numayendelerinden biri de Azerbaycanin xanim sairesi Nigar xanim Refibeyli idi Bala Bagbanda Elekber bey Cavad bey Bagir bey Refibeyliler kimi sexsiyyetler yasayiblar Elekber beye Genceliler Millet atasi deyerdiler Merhum Difai partiyasinin Gencede yaradicilarindan biri idi Seherde onun xeyirxahligi haqqinda el arasinda indi de xos sozler soylenilir Turk ordusunun zabiti Husameddin Tugac yazir Gencenin yasli feqet cox deyerli ve tecrubeli bir Elekberi daha vardi Soyadi Refibeyli idi Dostlarim meni bu zatin evine apardilar Ele ilk gorusmemizden aramizda yaxin ve semimi bir yaxinliq yarandi En boyuk dileyi olmezden once Turkleri ve turk ordusunu gormek oldugunu duygulu sozlerle deyirdi Bu temiz dileyi gerceklesecekdi bir nece ay sonra turk ordusunu Gencede gordu az sonra da oldu 1914 cu ilde yaradilmis Gence Muselman Xeyriyye Cemiyyetinin fexri uzvleri siyahisinda Elekber bey Bagir bey Mesedi Esger ve Xudadat bey Refibeylinin adlari var Onlar ayda cemiyyete 20 manat uzvluk haqqi verirdiler Sovet tarixcileri Azerbaycan xalqinin qehreman ogullarinin adlarinin unudulmasi ucun ellerinden geleni edirdiler Bu sebebden Azerbaycanda Elekber bey kimi yuzlerle igidin adlari adsiz sehidler siyahisina qarismis ve yox olmusdur Huseyn Baykara Istiqlal mucadilesi Istanbul Merhum Elekber beyin oglu Xudadat bey Xarkov Tibb Universitetini bitirib Gencede cerrah isleyirmis Deyilene gore kasib xestelere oz pulu ile derman alarmis Cumhuriyyet dovrunde sehiyye naziri sonra ise Gencenin general qubernatoru oldu Oglu Semed bey Sayqin Turkiyeye muhaciret etdi ve orada turk ordusunda general pasa rutbesine kimi yukseldi Cavad bey Hadi bey oglu Refibeyli ise Gence Gimnaziyasini medalla bitirib 1911 ci ilde Muqeddes Vladimir adina Kiyev Imperator Universitetinin tarix filologiya fakultesine qebul olunmusdur Muselman oldugu ucun onun rus dilinden ders demek imtiyazi olmur Ona gore de o Saratovda tarix filologiya uzre Sinaq Komissiyasi qarsisinda imtahan verib II dereceli diploma layiq gorulur Dovlet Imtahan Komissiyasindan Cavad beyle elaqedar bir sened qalib Professor Vixirin imzaladigi qisa xasiyyetname On byl zhenat na russkoj devochke Aziatskaya hitrost Otlichno vladeet russkim nemeckim latinskim francuzkim yazykom Zhalko ne slovyanin Bagir bey Refibeyli Gence seher belediyyesinin qerari ile Mirab liq edirmis O da xeyirxah millet sever bir sexs imis 1927 ci ilde rehmete gedib Refibeyliler neslinin numayendeleri Qazaxistanda Qirgizistanda Rusiyada Iranda Tur kiyede muhaciret heyati keciribler Onlarin bextine hebsler surgunler yazilib Sovet hakimiyyeti dovrunde doqquz defe surgune hebslere ugradilmis dunyanin dord bucagina sepilmeye mecbur olmus bu neslin yetirmeleri harada olsalar da daima soyadlarinin yuksek menevi keyfiyyetlerine sadiq qalmis maarifcilik milletin dircelis yolunda calismis en dehsetli dovrlerde bele ucaliqlarini hifz etmisler Bu neslin taleyi XX yuz il Azerbaycaninin telatumlu taleyinin ayrilmaz ve remzi bir parcasidir R Huseynov Refibeyliler Baki 1996 seh 2 Bala Bagban mehellesinde repressiyaya ugrayanlardan biri de Muskiyevlerdi Neslin numayendesi hekim Vaqif Muskiyevle sohbet esnasinda oyrendik ki onun ulu babasi Ekber bagbanlarda iri torpaq sahibi imis Merhum meshur bagban olub Gencede yaxsi alma yetisdirmek mumkun deyildi Almanin veteni Azerbaycanda Qubadir Amma Ekber baba gozel etirli almalar yetisdirirdi Onun yetisdirdiyi yeni alma musk etri verirmis Ele ona gore de ona Ekber yox Musk Ekber deyirlermis XX ci esrin evvellerinde ise soyad tetbiq olunanda bu nesle Muskiyev deyibler Ekber babanin Ekber ve Cahangir adli iki oglu olub Kicik oglu 1893 cu ilde anadan olub 1923 cu ilde Ceberrut Musaqizi ile evlenib Bu izdivacdan Cabir adli bir ogullari olur 1937 ci ilde ise Cahangiri hebs edirler ve Orta Asiyaya sururler Sebeb mulkedar olmasi olub Sonra oglu Cabiri 1947 ci ilde tuturlar Guya o atasini Qazaxistandan qacirib Gencede gizledir Subut tapilmadiqdan sonra Cabiri iki ilden sonra 1949 cu ilde buraxirlar 1949 cu ilde Cabir atasinin Ozbekistanda oldugunu oyrenir ve dalinca ora gedir 1957 ci ilde ise Cahangir beraet alaraq Genceye gelir Bir muddet vetende qaldiqdan sonra yeniden Ozbekistana qayidir 1975 ci ilde birdefelik oglu Cabirle birge Genceye qayidir Cabirin boyuk oglu Arif Semerqend Kooperativ Institutunu bitirir Ikinci oglu ise Vaqif Namanqan Tibb Universitetini qizi Zibeyde Namanqanda pedaqoji institutu bitirib 1920 ci ilde Gence usyani yatirildaqdan sonra Cahangir kisinin qardasi Ekberi ermeniler oldurur Izi itirmek meqsedile muselmanlarin meyidini yigib araba ile aparib Caykend de xendeye tokurlermis Cahangir yaxin qohumu Babakisi ile gedib Ekberin meyidini getirir ve Sebiskar qebristanliginda serdabede basdirirlar Sonra Cahangir bir gun yuxuda gorur ki qardasi Ekber ona deyir ki qardas bura cox dardi Sen bura gelme Cahangir qardasinin yuxuda ona dediyi bu sozleri ogluna deyir ve vesiyyet edir ki meni Imamzade qebristanliginda defn edersiniz Cahangir kisi 1920 ci illerde qardasinin intiqamini ermenilerden alir O 1932 ci ile kimi daglarda yurd salan qacaqlarla elaqe saxlayaraq ermeni alcagini gebertdirir Repressiya illerinde Muskiyevlerin bir qolu Imislide gizlenir ve soyadlarini Memmedov yazdirirlar Imisliye qacan Memmed ve Sefer qardaslarinin orada oglanlari ve neveleri var Mehellede hemcinin Abidliler neslinden olan mulkedar tacir Tahir bey de yasayirdi Tahir bey Sankt Peterburqda meyve magazasi isledirdi Peterburqla Gence arasinda meyvecilik isine baxirdi Bala Bagman hamami ile uzbeuz olan 2 mertebeli mulk o zamanlar Tahir beyin idi Tahir bey defelerle repressiyaya meruz qalmis ve 1918 ci ilde vefat etmisdir Qebri Sebirkar qebristanligindadir Asir Qulu Ozan kehrizleri bu mehelleden kecir Mehellenin guneyinde yerlesen Todanli mehellesi yeni salinmis mehelledir Deyilene gore buranin sakinleri Todan kendinden gelibler Hazirda burada yerli ehali de az deyil Burada Agamirze Celil bey deyirmanlari olub Mehellede Qizil qayalilar kimi taninan aileler de var Onlar 1934 cu ilde yaradilmis Serq qadini kolxozunda isleyen sonra mehellenin icerisine kocen Bala Bagban sakinleridirler Sehven bu termin gah tayfa gah da kuce kimi islenir Umumiyyetle Bala Bagbanin ehalisi baglarini Gence cayi ve deyirman arxi suyu ile suvarirdilar Ekin yerleri ise Todanli Uc Tepe ve Bala Bagbanda yerlesirdi Mehellenin sakinleri Uc Tepe de yaradilmis Kirov kolxozunda isleyirdiler MenbeMuellif Gencenin tarix yaddasi Hemcinin baxGence mehelleleri Bala Bagman mescidiIstinadlar