Bakı tramvayı — Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində 1924–2004-cü illərdə fəaliyyət göstərən ictimai nəqliyyat növü.
Bakı tramvayı | |
---|---|
| |
Tramvay sistemi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Bakı |
Sistemin tipi | sərnişin |
Açılış tarixi | 1889 Bakı konkası 8 fevral 1924 Elektrikli tramvay |
Bağlanma tarixi | 2004 |
Marşrutların sayı | 6 |
Tramvay parklarının sayı | 1 |
1.524 mm | |
Qida növü | hava əlaqə məftili ilə elektrik |
Kontakt şəbəkəsinin gərginliyi | 600 V |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
XIX əsrin sonlarında Bakıda neft sənayesinin inkişafı ictimai nəqliyyat növünün inklişafına tələbat yaratdı. 1889-cu ildə yeganə olaraq şəhər nəqliyyatı üçün Bakıda "konka" (polad rels xəttiylə işləyən fayton) tikilmişdi. Lakin nə faytonlar, nə də konka neft paytaxtının tələbatını ödəmirdi.
1903-cü ildə Bakıda elektrik tramvay xətlərinin salınması barədə Şəhər Dumasına təklif gəldi. Bu təklifin reallaşması 20 il ləngiyirdi. Nəhayət, 1922-ci ildə Bakı Soveti layihəni reallaşdıra bildi. Şəhərdə tramvay xətlərinin tikintisinə başlandı. Əvvəl lazımi vəsait olmadığından, relslər Rusiyanın bir neçə zavodunda sifariş olundu.
Şəhərdə ilk dəfə 1924-cü il fevralın 8-də elektrik-tramvay yolu istifadəyə verildi. Bu xətt Azneft yoluyla Dəmir Yolu Vağzalını birləşdirirdi.
Şəhərdə ilk dəfə tramvayla sərnişinlərə xidmət etmək şərəfi Aleksandr Lisovski soyadlı bir şəxsə nəsib olub. Xatirələrində yazır ki, birinci bir neçə saatı sərnişinləri pulsuz aparıblar və bu, Bakıda böyük bayram kimi qeyd edilib. Əgər 1920-ci ildə "konka" 9,9 milyon sərnişin aparırdısa, 1925–26-cı ildə Bakı tramvayları 50 milyondan artıq sərnişin daşıyırdı. 1926-cı ilin iyul ayında Bakı-Sabunçu-Suraxanı elektrik dəmir yolu, 1941-ci ilin dekabrında trolleybus xətti salındı, 1960-cı ildən tramvay parkının nəzdində funikulyor fəaliyyətə başladı. 1966-cı ildə ildə tramvay yollarının uzunluğu artıq 102,5 km-ə çatmışdı.
2012-ci ilin fevral ayında Azərbaycan Hökuməti, Bakıda tramvay xəttinin bərpa ediləcəyini açıqlayıb. "Ağ Şəhər" layihəsi reallaşdıqdan sonra tramvay xətti bərpa ediləcək. Belə ki, layihə çərçivəsində bulvar boyu tramvay xətti qurulacaq. Amma tramvayın Bakının əsas yol qovşaqlarını əhatə edəcəyi gözlənilmir.
Marşrutlar (1980-ci illərin sonuna)
- Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) — Dəmiryolu vağzalı — Ceyhun Hacıbəyli küçəsi (köhnə Fabrisius) — Sahib Zeynalov küçəsi (keçmiş Mir-Qasımov) — Ceyhun Səlimov küçəsi (keçmiş Papanin küçəsi) — keçmiş Tağızadə küçəsi (1,5-ci mkr)
- Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) — Dəmiryolu vağzalı — Ceyhun Hacıbəyli küçəsi (köhnə Fabrisius) — Həsən Əliyev küçəsi (keçmiş İnqilab) — Təbriz küçəsi (keçmiş Çapayev) — Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) (dairəsi xətt)
- Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) — 8 noyabr prospekti (keçmiş Fəhlə prospekti) -NZS qəsəbəsi — 8-ci km qəsəbəsi — keçmiş Çernişevski küçəsi (8-ci km)
- Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) — 8 noyabr prospekti (keçmiş Fəhlə prospekti) — Zığ limanı
- Keçmiş Vorovski qəsəbəsi — 3-cü mikrorayon — keçmiş Salam Adil küçəsi — Ceyhun Səlimov küçəsi (keçmiş Papanin küçəsi) — Sahib Zeynalov küçəsi (keçmiş Mir-Qasımov) — Həsən Əliyev küçəsi (keçmiş İnqilab) — Ağa Nemətulla küçəsi — Keçmiş Çaykovski küçəsi (Montin bazarı)
- Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) — Dəmiryolu vağzalı — Təbriz küçəsi (keçmiş Çapayev) — Keçmiş Çaykovski küçəsi (Montin bazarı)
- Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) — Dəmiryolu vağzalı — Təbriz küçəsi (keçmiş Çapayev) — Həsən Əliyev küçəsi (keçmiş İnqilab) — Ceyhun Hacıbəyli küçəsi (keçmiş Fabrisius) — Dəmiryolu vağzalı — Şah İsmayıl Xətai (keçmiş Stepan Şaumyan) (dairəsi xətt)
İstinadlar
- . 2021-12-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-14.
- . 2014-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-27.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Бакинский трамвай [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Baki tramvayi Azerbaycanin paytaxti Baki seherinde 1924 2004 cu illerde fealiyyet gosteren ictimai neqliyyat novu Baki tramvayi1987 ci ilde Baki tramvayiTramvay sistemiOlke AzerbaycanSeher BakiSistemin tipi sernisinAcilis tarixi 1889 Baki konkasi 8 fevral 1924 Elektrikli tramvayBaglanma tarixi 2004Marsrutlarin sayi 6Tramvay parklarinin sayi 11 524 mmQida novu hava elaqe meftili ile elektrikKontakt sebekesinin gerginliyi 600 V Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi8 fevral 1924 cu il ilk tramvayin istismara verilmesi XIX esrin sonlarinda Bakida neft senayesinin inkisafi ictimai neqliyyat novunun inklisafina telebat yaratdi 1889 cu ilde yegane olaraq seher neqliyyati ucun Bakida konka polad rels xettiyle isleyen fayton tikilmisdi Lakin ne faytonlar ne de konka neft paytaxtinin telebatini odemirdi 1903 cu ilde Bakida elektrik tramvay xetlerinin salinmasi barede Seher Dumasina teklif geldi Bu teklifin reallasmasi 20 il lengiyirdi Nehayet 1922 ci ilde Baki Soveti layiheni reallasdira bildi Seherde tramvay xetlerinin tikintisine baslandi Evvel lazimi vesait olmadigindan relsler Rusiyanin bir nece zavodunda sifaris olundu Seherde ilk defe 1924 cu il fevralin 8 de elektrik tramvay yolu istifadeye verildi Bu xett Azneft yoluyla Demir Yolu Vagzalini birlesdirirdi Ilk tramvay Baki Demir Yolu Vagzalina gederken 1920 ci illerYeni Zelandiyanin Evening Post qezetinde derc olunmus sekil 25 07 1941 Seherde ilk defe tramvayla sernisinlere xidmet etmek serefi Aleksandr Lisovski soyadli bir sexse nesib olub Xatirelerinde yazir ki birinci bir nece saati sernisinleri pulsuz apariblar ve bu Bakida boyuk bayram kimi qeyd edilib Eger 1920 ci ilde konka 9 9 milyon sernisin aparirdisa 1925 26 ci ilde Baki tramvaylari 50 milyondan artiq sernisin dasiyirdi 1926 ci ilin iyul ayinda Baki Sabuncu Suraxani elektrik demir yolu 1941 ci ilin dekabrinda trolleybus xetti salindi 1960 ci ilden tramvay parkinin nezdinde funikulyor fealiyyete basladi 1966 ci ilde ilde tramvay yollarinin uzunlugu artiq 102 5 km e catmisdi 2012 ci ilin fevral ayinda Azerbaycan Hokumeti Bakida tramvay xettinin berpa edileceyini aciqlayib Ag Seher layihesi reallasdiqdan sonra tramvay xetti berpa edilecek Bele ki layihe cercivesinde bulvar boyu tramvay xetti qurulacaq Amma tramvayin Bakinin esas yol qovsaqlarini ehate edeceyi gozlenilmir Marsrutlar 1980 ci illerin sonuna Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan Demiryolu vagzali Ceyhun Hacibeyli kucesi kohne Fabrisius Sahib Zeynalov kucesi kecmis Mir Qasimov Ceyhun Selimov kucesi kecmis Papanin kucesi kecmis Tagizade kucesi 1 5 ci mkr Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan Demiryolu vagzali Ceyhun Hacibeyli kucesi kohne Fabrisius Hesen Eliyev kucesi kecmis Inqilab Tebriz kucesi kecmis Capayev Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan dairesi xett Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan 8 noyabr prospekti kecmis Fehle prospekti NZS qesebesi 8 ci km qesebesi kecmis Cernisevski kucesi 8 ci km Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan 8 noyabr prospekti kecmis Fehle prospekti Zig limani Kecmis Vorovski qesebesi 3 cu mikrorayon kecmis Salam Adil kucesi Ceyhun Selimov kucesi kecmis Papanin kucesi Sahib Zeynalov kucesi kecmis Mir Qasimov Hesen Eliyev kucesi kecmis Inqilab Aga Nemetulla kucesi Kecmis Caykovski kucesi Montin bazari Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan Demiryolu vagzali Tebriz kucesi kecmis Capayev Kecmis Caykovski kucesi Montin bazari Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan Demiryolu vagzali Tebriz kucesi kecmis Capayev Hesen Eliyev kucesi kecmis Inqilab Ceyhun Hacibeyli kucesi kecmis Fabrisius Demiryolu vagzali Sah Ismayil Xetai kecmis Stepan Saumyan dairesi xett Istinadlar 2021 12 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 14 2014 04 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 10 27 Hemcinin baxBakida tramvay yolunun salinmasi ve yolun acilisi film 1924 Sumqayit tramvayi Gence tramvayiXarici kecidlerVikianbarda Baki tramvayi ile elaqeli mediafayllar var Bakinskij tramvaj olu kecid