Tarixi
Dövlətin müstəqil maliyyə-iqtisadi mexanizminin yaradılması məqsədilə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin 1918 il oktyabrın 8-də qəbul etdiyi qərar. Həmin qərara əsasən Zaqafqaziya Aksiz İdarəsinin Azərbaycandakı müvafiq qurumları ləğv edilmiş, əvəzində üç aksiz idarəsi yaradılmışdı: biri Gəncədə yerləşməklə, Gəncə quberniyası və Zaqatala mahalı üzrə, ikisi isə Bakıda yerləşməklə Bakı quberniyası üzrə ümumi aksiz və neftdən rüsumlar toplayan aksiz idarələri. Baş Aksiz İdarəsi Maliyyə Nazirliyinin nəzdində idi. Hökumətin həmin qərarına əsasən, Azərbaycan ərazisinə aid olan bütün ümumi və özəl işlər Tiflisdə yerləşən Zaqafqaziya Aksiz İdarəsindən alınaraq, Cümhuriyyətin müvafiq idarələrinin səlahiyyətinə verildi. Ölkənin öz aksiz idarələrinin yaradılması barədə qərar və bu qərarın yerinə yetirilməsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin dövlət quruculuğu sahəsində həyata keçirdiyi mühüm addımlardan biri idi.
Qurumlar
Bakı Aksiz İdarəsi
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində gəlir mənbələrini möhkəmləndirmək məqsədilə yaradılmış qurum. Hökumətin qərarı ilə 1918 il oktyabrın 8-də, Zaqafqaziya Aksizlər İdarəsinin ləğv olunmuş 3-cü dairəsinin əvəzində yaradılmışdı. 3 sahəyə, sahələr isə rayonlara bölünürdü. İdarə yaradılana qədər spirtli içkilərin satışı və istehlakı qadağan olunmuşdu. 1919 il avqustun 24-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin qərarı ilə qadağan götürüldü və Azərbaycan ərazisində spirtli içkilərin sərbəst satışına icazə verildi. 1918 il oktyabrın 21-də konyak, meyvədən araqçəkmə zavodlarında üzümdən, eləcə də digər meyvə və giləmeyvələrdən çəkilən spirtə görə aksiz təmiz spirtin hər vedrəsi üçün 50 manata, yüngül üzüm şərablarının hər vedrəsi üçün 10 manata və şampan şərabları üçün 20 manata çatdırılmışdı. 1919 il 6 mart tarixli qərarla həmin il yanvarın 1-dən etibarən içkilərdən və tütündən patent rüsumu 10 dəfə artırıldı
Bakı Quberniyasının Neft Rüsumları üzrə Aksiz İdarəsi
Bakı Quberniyasının Neft Rüsumları üzrə Aksiz İdarəsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin maliyyə sistemini möhkəmləndirmək məqsədilə yaradılmışdır.1918-ci ilin oktyabrında fəaliyyətə başlamışdır. Vəzifəsi Bakı quberniyasında neft rüsumlanm toplamaqdan ibarət idi. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin 1919-cu il 20 yanvar tarixli qərarı ilə hər pud xam neftə 3, ağ neftə 5, benzin və sürtkü yağına 7 manat rüsum alınırdı. Hökumətin 1919-cu il 26 may tarixli sərəncamı ilə Neft Sənayeçiləri Şurası nəzdindəki büroya Batuma neft və neft məhsullarını güzəştli şərtlərlə göndərməyə icazə verilmişdi. Belə ki, Batuma ixrac olunan neft satılana qədər rüsumların alınması təxirə salınırdı.
Gəncə Aksiz İdarəsi
Gəncə quberniyası və Zaqatala dairəsi üçün yaradılmış qurum. 1918 il oktyabrın 8-də təsis olunmuşdur. Zaqafqaziya Aksiz İdarəsinin Azərbaycan ərazisində mövcud olan və sonra ləğv edilmiş 3,5, 7-ci və qismən 4 və 6-cı aksiz dairələrini əvəz edən idarə məntəqələrə, məntəqələr isə rayonlara bölünmüşdü. Məntəqələrə nəzarət məntəqə müfəttişlərinə həvalə olunmuşdu
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası I cild, Bakı, "Lider Nəşriyyat", 2004, s. 226
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
TarixiDovletin musteqil maliyye iqtisadi mexanizminin yaradilmasi meqsedile Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin 1918 il oktyabrin 8 de qebul etdiyi qerar Hemin qerara esasen Zaqafqaziya Aksiz Idaresinin Azerbaycandaki muvafiq qurumlari legv edilmis evezinde uc aksiz idaresi yaradilmisdi biri Gencede yerlesmekle Gence quberniyasi ve Zaqatala mahali uzre ikisi ise Bakida yerlesmekle Baki quberniyasi uzre umumi aksiz ve neftden rusumlar toplayan aksiz idareleri Bas Aksiz Idaresi Maliyye Nazirliyinin nezdinde idi Hokumetin hemin qerarina esasen Azerbaycan erazisine aid olan butun umumi ve ozel isler Tiflisde yerlesen Zaqafqaziya Aksiz Idaresinden alinaraq Cumhuriyyetin muvafiq idarelerinin selahiyyetine verildi Olkenin oz aksiz idarelerinin yaradilmasi barede qerar ve bu qerarin yerine yetirilmesi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin dovlet quruculugu sahesinde heyata kecirdiyi muhum addimlardan biri idi QurumlarBaki Aksiz Idaresi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinde gelir menbelerini mohkemlendirmek meqsedile yaradilmis qurum Hokumetin qerari ile 1918 il oktyabrin 8 de Zaqafqaziya Aksizler Idaresinin legv olunmus 3 cu dairesinin evezinde yaradilmisdi 3 saheye saheler ise rayonlara bolunurdu Idare yaradilana qeder spirtli ickilerin satisi ve istehlaki qadagan olunmusdu 1919 il avqustun 24 de Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin qerari ile qadagan goturuldu ve Azerbaycan erazisinde spirtli ickilerin serbest satisina icaze verildi 1918 il oktyabrin 21 de konyak meyveden araqcekme zavodlarinda uzumden elece de diger meyve ve gilemeyvelerden cekilen spirte gore aksiz temiz spirtin her vedresi ucun 50 manata yungul uzum serablarinin her vedresi ucun 10 manata ve sampan serablari ucun 20 manata catdirilmisdi 1919 il 6 mart tarixli qerarla hemin il yanvarin 1 den etibaren ickilerden ve tutunden patent rusumu 10 defe artirildi Baki Quberniyasinin Neft Rusumlari uzre Aksiz Idaresi Baki Quberniyasinin Neft Rusumlari uzre Aksiz Idaresi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin maliyye sistemini mohkemlendirmek meqsedile yaradilmisdir 1918 ci ilin oktyabrinda fealiyyete baslamisdir Vezifesi Baki quberniyasinda neft rusumlanm toplamaqdan ibaret idi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin 1919 cu il 20 yanvar tarixli qerari ile her pud xam nefte 3 ag nefte 5 benzin ve surtku yagina 7 manat rusum alinirdi Hokumetin 1919 cu il 26 may tarixli serencami ile Neft Senayecileri Surasi nezdindeki buroya Batuma neft ve neft mehsullarini guzestli sertlerle gondermeye icaze verilmisdi Bele ki Batuma ixrac olunan neft satilana qeder rusumlarin alinmasi texire salinirdi Gence Aksiz Idaresi Gence quberniyasi ve Zaqatala dairesi ucun yaradilmis qurum 1918 il oktyabrin 8 de tesis olunmusdur Zaqafqaziya Aksiz Idaresinin Azerbaycan erazisinde movcud olan ve sonra legv edilmis 3 5 7 ci ve qismen 4 ve 6 ci aksiz dairelerini evez eden idare menteqelere menteqeler ise rayonlara bolunmusdu Menteqelere nezaret menteqe mufettislerine hevale olunmusduIstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider Nesriyyat 2004 s 226