Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalar arası Əməkdaşlıq Mərkəzi

Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalar arası Əməkdaşlıq Mərkəzi (rus. Бакинский международный центр межрелигиозного и межцивилизационного сотрудничества, ing. Baku International Centre for Interfaith and Inter-Civilizational Cooperation) ― dinlərarası dialoq platforması. BDSƏM-n yaradılma təşəbbüsü "İslam həmrəyliyi ili" çərçivəsində 21 dekabr 2017-ci il tarixində Bakı şəhərində keçirilmiş "2017 — İslam həmrəyliyi ili: Dinlər və mədəniyyətlərarası dialoq" Beynəlxalq Konfransında irəli sürülmüş və bu təklif tədbir iştirakçıları tərəfindən yekdilliklə qəbul edilmişdir.

Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalar arası Əməkdaşlıq Mərkəzi
Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalar arası Əməkdaşlıq Mərkəz
(BDSƏM - BCIC)
Ümumi məlumatlar
Ölkə	Azərbaycan
Yaradılma tarixi	2017
Baş qərargah	Bakı, Azərbaycan
Ünvan	Yasamal rayonu, , 7.
Rəhbərlik
Baş katib	Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə
Rəsmi saytı	bcicbaku.org/new/az/

Tarixi

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə 2017-ci il Azərbaycan Respublikasında "İslam Həmrəyliyi İli" elan edilmişdir. Sərəncama əsaslanaraq Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) qəbul etdiyi fəaliyyət planında il ərzində İslam həmrəyliyi, İslam ilə digər dinlər arasında dialoq, əməkdaşlıq və həmrəylik istiqamətlərində ölkə daxilində və xaricdə tədbirlərin keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. 21 dekabr 2017-ci il tarixində Bakı şəhərində yekunlaşdırıcı tədbir — "2017 — İslam həmrəyliyi ili: Dinlər və mədəniyyətlərarası dialoq" Beynəlxalq Konfransı keçirilmişdir. Konfransda "Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalar arası Əməkdaşlıq Mərkəzi"nin yaradılması təşəbbüsü irəli sürülmüş və yekdilliklə qəbul edilmişdir. Nəticədə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin nəzdində daimi əsaslarda fəaliyyət göstərən dinlərarası əməkdaşlıq mərkəzi — BDSƏM (ing. BCIC) təsis olunmuşdur. Aşağıda sadalanan müddəalar yeni yaradılan mərkəzin məqsədləri kimi müəyyən edilmişdir::

• Qarşılıqlı etimad və anlaşma mühitində mədəni müxtəlifliyin, sivilizasiyalar və dinlər arası dialoqun və bununla bağlı beynəlxalq əməkdaşlığın təşviq edilməsi;
• Dünyada sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün qlobal təhdid və çağırışların qarşısının alınmasına yönəlmiş beynəlxalq təşəbbüslərin, o cümlədən 2008-ci ildən başlamış Bakı prosesinin və əlaqədar beynəlxalq tədbirlərin davam etdirilməsi;
• Din və məzhəb ayrı-seçkiliyi, ksenofobiya, terrorçuluq, aqressiv separatizm, ekstremizm, eləcə də milli, dini və etnik zəmində digər dözümsüzlük hallarına qarşı birgə mövqeyin bildirilməsi;
• Humanitar fəlakət həddində qaçqınların, məcburi köçkünlərin və miqrantların problemlərinə dair, habelə terrorçu və separatçı qruplaşmalar tərəfindən dini, mədəni və tarixi sərvətlərin, abidələrin və məbədlərin dağıdılmasına qarşı birgə mövqeyin bildirilməsi;
• Özündə humanist bəşəri dəyərləri əks etdirən dinlərin dünya sivilizasiyasına, mədəniyyətinə və irsinə əvəzolunmaz töhfələrinin təbliğ olunması;
• Milli, mədəni, dini irsin qorunmasında, ümumi bəşəri dəyərlərin dünyada təbliği və gələcək nəsillərə ötürülməsində dinlər və sivilizasiyalararası dialoqun, həmrəylik ideyalarının və mənəvi maarifçiliyin vacibliyinin tərənnüm edilməsi;
• Davamlı inkişafa, əmin-amanlığa, sabitlik və təhlükəsizliyə əsas maneə olan silahlı münaqişələrə son qoymaq naminə müvafiq bəyanatların verilməsi, beynəlxalq birliyə, dünya ictimaiyyətinə, dini liderlərə müraciətlərin və çağırışların edilməsi.

BDSƏM-in idarəetmə orqanları

Mərkəzin idarəetmə orqanları:

• Himayədarlar Şurası;
• Məşvərət Şurası;
• Katiblik

Himayədarlar Şurası

Himayədarlar Şurası BDSƏM-ni idarə etmək üçün dünyanın müxtəlif ölkələrində yerləşən müxtəlif dini mərkəzlərin və qurumların rəhbər şəxslərindən təşkil edilmişdir. Şura, bir qayda olaraq, təşkilatın əsas idarəedici orqanıdır.

• Himayədarlar Şurasının üzvləri
• Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə — Baş Katib, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri, Azərbaycan
• Mübariz Qurbanlı — Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri, Azərbaycan
• Faisal bin Abdulrahman bin Muaammar — KAICIID Beynəlxalq Dinlərarası Dialoq Mərkəzinin Baş katibi, Səudiyyə Ərəbistanı/Avstriya
• Ali Erbaş — Türkiyə Diyanət İşləri Başkanı, Türkiyə
• Əbuzər İbrahim Türkman — İran Mədəniyyət və İslami Əlaqələr Təşkilatının sədri, İran
• Teodoros II — İsgəndəriyyə və Ümum-Afrika patriarxı, İsgəndəriyyə Yunan Pravoslav Kilsəsinin baş arxiyepiskopu (primator), Misir
• Abdulla Mətuq Əl Mətuq — BMT Baş katibinin xüsusi məsələlər üzrə müşaviri, Küveyt
• Mitropolit Emmanuel Adamakis — Ekümenik Patriarxlığının ekzarxı, Fransa
• Mitropolit İllarion — Moskva Patriarxının Xarici Kilsələrarası Əlaqələr şöbəsinin sədri, Rusiya

Məşvərət Şurası

BDSƏM-nin Məşvərət Şurasının tərkibinə beynəlxalq miqyasda dinlərarası və sivilizasiyalararası dialoq prosesində fəal iştirak edən dini liderlər, nüfuzlu ictimai-siyasi xadimlər, qeyri-hökumət təşkilatlarının rəhbərləri daxildir. Məşvərət Şurası Himayədarlar Şurasının fəaliyyətinə təşkilat və məlumat dəstəyi verir və BDSƏM-nin əsas məşvərət orqanıdır.

• Məşvərət Şurasının üzvləri
• Azuma Ryuşin - Tokozan Daijoji məbədinin baş rahibi, Yaponiya
• Mar Bechara Boutros Rai - Maroni Antakya Patriarxı, Livan
• Şavki Allam - Misirin Baş müftisi, Misir Ərəb Respublikası
• Usmonxon Alimov - Müfti, Özbəkistan Müsəlmanları İdarəsinin sədri, Özbəkistan
• Con Onayekan - Abuja baş yepiskopu, Nigeriya
• Arximandrit Filaret - Moskva Patriarxatının Xarici Kilsələrarası Əlaqələr Şöbəsinin sədr müavini, Rusiya
• Hamad Əl-Macid - KAICIID Beynəlxalq Dinlərarası Dialoq Mərkəzinin direktorlar şurasının üzvü, Səudiyyə Ərəbistanı
• Albir Krqanov - Rusiya Müsəlmanları Ruhani Məclisinin Başçısı, Moskva müftisi, Rusiya
• Tomas Şirmaxer - Dünya Yevangelik Alyansının icraçı sədri, Almaniya
• Seyyid Əbülqasim Əl Dibaci - Beynəlxalq Fiqh Təşkilatının Baş katibi, Küveyt
• Ahmed Tamim - Ukrayna müftisi, Ukrayna müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri
• Arxiyepiskop Aleksandr İşein - Azərbaycan və Bakı Yeparxiyasının rəhbəri
• Yepiskop Vladimir Fekete - Katolik Kilsəsinin Azərbaycandakı nümayəndəsi

Katiblik

Katiblik BDSƏM-nin Himayədarlar Şurasının qərarlarını həyata keçirən əsas icraedici orqanıdır. Katibliyə Baş Katib rəhbərlik edir. BDSƏM-in Baş Katibi Azərbaycan və Bütün Qafqaz müsəlmanlarının dini lideri Şeyxülislam Allahşükür Paşazadədir.

Tərəfdaşlar

Tərəfdaş təşkilatlar və qurumlar

#	Foto	Adı		#	Foto	Adı
1		Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi		23	[[Fayl:Комитет_по_делам_религий_при_Кабинете_Министров_Республики_Узбекистан.jpg	center]]	Özbəkistan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Dini Məsələlər üzrə komitə
2		Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi (Azərbaycan)		24		Berlin Mədəni Diplomatiya Akademiyası
3		BMT Sivilizasiyalar Alyansı üzrə Ali Nümayəndəsi		25		Dinlərarası birgə yaşayış araşdırma mərkəzi
4		BMT nin Yaxın Şərq və Asiya regionunda humanitar məsələlər üzrə köməkçisi		26		İslam mədəniyyəti və Əlaqələri Təşkilatı
5		Cenevrə İnsan Hüquqları və Qlobal Dialoq mərkəz		27		Ümumdünya Pan-islam Fiqh Təşkilatı
6		BMT baş katibinin humanitar məsələlər üzrə xüsusi nümayəndəsi		28		RF Müsəlmanları Ruhani idarəsi
7		Dinlər Sülh Uğrunda təşkilatı		29		Almaniya Müsəlmanları mərkəzi şurası
8		KAICIID Beynəlxalq Dinlərarası və Mədəniyyətlərarası Dialoq mərkəzi Dialoq mərkəzi		30		Dünya Yevangelik alyansı
9		İslam Əməkdaşlığı Təşkilatı		31		Britaniya Müsəlmanlar Şurası
10		İslam Tarixi, İncəsənət və Mədəniyyət Araşdırma Mərkəzi		32		Qazaxıstan Müsəlmanları Ruhani idarəsi
11		İslam Dünyası Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatı		33		Qırğızıstan Müsəlmanları Ruhani idarəsi
12		Türkiyə Respublikası Diyanət İşləri Başkanlığı		34		Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Dini İşlər Müşavirliyi\ İslam məsələləri və vəqflər üzrə Baş İdarə
13		Dinlərarası Pontifik Şurası		35		Rusiya Müsəlmanları Ruhani Məclisi
14		Avropa Türk İslam Mədəniyyət Dərnəkləri birliyi		36		RF Şimali Qafqaz müsəlmanları əlaqələndirmə mərkəzi
15		Beynəlxalq Etnik Anlaşma Fondu		37		RF Tatarıstan Respublikası Müsəlmanları Ruhani idarəsi
16		Gürcüstanın patriarxatı		38		Sankt-Peterburq və Rusiyanın Şimal-Qərb hissəsi Müsəlmanları Ruhani idarəsi
17		Moskva Patriarxatı		39		Beynəlxalq İslam Missiyası
18		"Yaşamaq sənəti" beynəlxalq təşkilatı		40		İslam Aləmi Liqası
19		Simon Vissental mərkəzi		41		Livan Xristian-Müsəlman Dialoqu Milli Komitəsi
20		Oksford İslam Araşdırmaları Mərkəzi		42		"Eagle`s Wings" Dünya Yevangelist təşkilatı
21		Al Əl-Beyt İslam Fikri Kral Akademiyası		43		Tacikistan Üləmalar Şurası
22		Özbəkistan Müsəlmanları idarəsi		44		Tacikistan Dini, Milli Adət-ənənə, Mərasimlər və Dini ayinlərin tənzimlənməsi üzrə Dövlət Komitəsi

Ədəbiyyat

Mənbə

Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalar arası Əməkdaşlıq Mərkəzi

İstinadlar

1. "2017-ci ilin Azərbaycan Respublikasında "İslam Həmrəyliyi İli" elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı, 10 yanvar 2017". 2021-04-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-01.
2. "2017-ci ilin Azərbaycanda "İslam Həmrəyliyi ili" elan olunmasına dair Tədbirlər Planı təsdiq edilib. Xalq qəzeti, 16.02.2017". 2021-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-01.
3. "İlham Əliyev "2017-İslam Həmrəyliyi İli: Dinlər və mədəniyyətlərarası dialoq" mövzusunda beynəlxalq konfransın açılış mərasimində iştirak edib. 21 dekabr 2017". 2021-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-01.
4. ""Bakı Beynəlxalq Dinlər və Sivilizasiyalar arası Əməkdaşlıq Mərkəzi" nin yaradılması". 2021-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-12-01.