Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abşeron dairəvi dəmir yolu (əvvəlki adı Bakı dairəvi xətti) və ya Bakı şəhərətrafı dəmir yolu — Bakı, Sumqayıt şəhərləri və Abşeron yarımadasında yaşayan əhalinin gediş-gəlişini təşkil edən əhəmiyyətli elektrikli dəmiryolu xəttidir. Bu dəmiryolu xətti 2 hissədən ibarətdir: Bakı sərnişin — Biləcəri — Sumqayıt və Bakı sərnişin — Sabunçu — Sumqayıt.
| Dəmiryolu xətti | |
| Abşeron dairəvi xətti | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhərlər | |
| Uzunluğu | 91 |
| Başlayır |  Bakı |
| Bitir | dövrü |
| İstismara verilib | 1880 |
| İstismarçı | |
| Şpalları | beton |
| Sürət | 80 km/saat |
| Vəziyyəti | Tam işlək |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Hazırda Bakı sərnişin — Biləcəri — Sumqayıt xətti üzrə Biləcəri, Xırdalan və Sumqayıt stansiya və dayanacaqları mövcuddur. Gələcək planda Keşlə, Dərnəgül, Binəqədi və Güzdək dayanacaqlarının da inşası nəzərdə tutulub.
Bakı sərnişin — Sabunçu — Sumqayıt xətti üzrə Nərimanov, Keşlə, Koroğlu, Bakıxanov, Sabunçu Zabrat 1, Zabrat 2, Məmmədli, Pirşağı, Gorədil, Novxanı və Sumqayıt stansiya və dayanacaqları mövcuddur. Gələcəkdə Nərimanov dayanacağında da qatarların dayanması nəzərdə tutulub.
Bakı şəhərinin baş planına əsasən, gələcəkdə Zabrat 2 stansiyasından Maştağa Albalılıq Zağulba istiqamətində, Bakıxanov dayanacağından Suraxanı, Qala, Zirə, Hövsan istiqamətində xətlərin yenilənməsi, Yeni Suraxanı — Hava limanı istiqamətində xəttin çəkilməsi planlaşdırılıb. Bundan əlavə Bakının Baş planına əsasən 2027-ci ilədək 28 may və Biləcəri stansiyaları arasında 4 yeni dayanacağın (Dərnəgül, Binəqədi Cənub, N. Nərimanov) yaradılması, Lökbatandan 28 maya (Lökbatan, Heybat, Xocahəsən, Biləcəri, Binəqədi, Dərnəgül, Keşlə, N. Nərimanov, 28 may) şəhərətrafı qatarların hərəkəti, 2040-cı ilədək Bakı sərnişin — Keşlə — Dərnəgül — Binəqədi — Binəqədi Şərq — Binəqədi Şimal — Mehdiabad — Fatmayı xəttinin inşası planlaşdırılır.
Tarixi
Bakı və Abşeron ərazisində ilk dəmir yolu xətti olan Bakı — Sabunçu — Suraxanı xətti 1880-ci ilin yanvar ayında istifadəyə verilmişdir. 1883-cü ildən Bakı — Tiflis — Batum, 1890-cı ildən isə Biləcəri — Dərbənd magistral xəttlərinin inşası ilə dəmiryolu xətti tədricən daha şaxəli formaya malik olur. 1926-cı ildə isə Bakı — Sabunçu istiqamətində (13 kilometr) Azərbaycanda ilk elektrikləşdirilmiş dəmiryolu istifadəyə verilmişdir. Sonrakı dövrlərdə iri sənayeləşmiş şəhər olan Bakının ətraf ərazilərini mərkəzlə birləşdirmək məqsədilə elektrikləşdirilmiş dəmiryolu xətti genişləndirilir. Artıq 1936–1939-cu illərdə Sabunçu — Maştağa — Buzovna xətti tikilib istifadəyə verilir. 1950-ci ildə isə Suraxanı — Qala — Buzovna xətti təhvil verilmişdir. 1958-ci ildə yeni sənaye müəssisələrini birləşdirən Bakı — Sumqayıt və Bakı — Qaradağ elektrik dəmir yolu xəttləri fəaliyyətə başlamışdır. 1959-cu ildə 30 kilometrlik Qala — Pirallahı elektrik dəmir yolu xətti işə salınmışdır.
1968–1970-ci illərdə Abşeronun şimal hissəsini əhatə edən Bilgəh — Pirşağı — Sumqayıt xətti istifadəyə verilir. Bu əsasən bu xətt üzərində yerləşən bağ sakinlərinin işini xeyli yaxşılaşdırır. 1972-ci ildə II Zabrat — Pirşağı yolunun işə düşməsi ilə Bakı şəhər ətrafı elektrikli dəmir yolu dövriyyəsi tam olaraq tamamlanır.
1984–1985-ci illərdə Abşeronda dəmir yolları şəbəkəsində irimiqyaslı yenidənqurma işləri həyata keçirilmişdi.
2015-ci ildən etibarən isə Bakı — Sumqayıt — Bakı dairəvi dəmir yolu iki hissəyə bölünməklə Bakı — Sumqayıt istiqamətində dəmiryolu infrastrukturu yenidən qurulmağa başlamışdır.
Bakı şəhərətrafı dəmir yolu xəttinin ən ucqar stansiyası olan Artyom adası stansiyası 13 may 1953-cü ildə istifadəyə verilmişdir. Lakin 2012-ci ildə Pirallahını Abşeron yarımadası ilə birləşdirən yeni körpünün tikintisi ilə əlaqədar, elektrik qatarlarının hərəkəti dayandırılmış və dəmir yol xətti sökülərək ləğv edilmişdir. 2018-ci ildə Bakı şəhərətrafı dəmir yolu xəttinin yenilənməsi məqsədilə dövlət büdcəsindən 100 milyon manat vəsait ayrılmışdır.
Stansiya və dayanacaqlar
Qalereya
-
![image]()
Bakı şəhərətrafı dəmir yolu -
![image]()
Bakı şəhərətrafı dəmir yolu -
![image]()
Sumqayıt stansiyasına gedən EŞ2-019 Stadler elektrik qatarı -
![image]()
Bakıxanov stansiyasında EŞ2-009 Stadler elektrik qatarı
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Baku circular railway completed". Railway Gazette. 19.03.2020. 2020-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-07-19. (ing.)
- "Abşeron dairəvi dəmir yolu marşrutu üzrə hərəkət edən qatarların hərəkət cədvəlində dəyişiklik edilib". 2021-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- "Bakının baş planı". Bakının baş planı - arxkom.gov.az (az.). 2023-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 3 iyul 2023.
- Bakıətrafı dəmir yolu xətti 2020-02-16 at the Wayback Machine. Anl.az, 14.04.2009 (az.)
- İlham Əliyev Bakıya gətirilən yeni elektrik qatarı ilə tanış olub 2018-03-13 at the Wayback Machine. President.az, 03.06.2015 (az.)
- "Youtube.com". 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-01.
- Bakıətrafı dəmir yolu xəttinin inkişafına yüz milyon manat ayrıldı 2022-03-25 at the Wayback Machine. Modern.az, 07.03.2018 (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abseron dairevi demir yolu evvelki adi Baki dairevi xetti ve ya Baki seheretrafi demir yolu Baki Sumqayit seherleri ve Abseron yarimadasinda yasayan ehalinin gedis gelisini teskil eden ehemiyyetli elektrikli demiryolu xettidir Bu demiryolu xetti 2 hisseden ibaretdir Baki sernisin Bileceri Sumqayit ve Baki sernisin Sabuncu Sumqayit Demiryolu xettiAbseron dairevi xettiOlke AzerbaycanSeherler Baki BakiSumqayit SumqayitUzunlugu 91Baslayir Baki BakiBitir dovruIstismara verilib 1880Istismarci Azerbaycan Demir YollariSpallari betonSuret 80 km saatVeziyyeti Tam islek Vikianbarda elaqeli mediafayllar Hazirda Baki sernisin Bileceri Sumqayit xetti uzre Bileceri Xirdalan ve Sumqayit stansiya ve dayanacaqlari movcuddur Gelecek planda Kesle Dernegul Bineqedi ve Guzdek dayanacaqlarinin da insasi nezerde tutulub Baki sernisin Sabuncu Sumqayit xetti uzre Nerimanov Kesle Koroglu Bakixanov Sabuncu Zabrat 1 Zabrat 2 Memmedli Pirsagi Goredil Novxani ve Sumqayit stansiya ve dayanacaqlari movcuddur Gelecekde Nerimanov dayanacaginda da qatarlarin dayanmasi nezerde tutulub Baki seherinin bas planina esasen gelecekde Zabrat 2 stansiyasindan Mastaga Albaliliq Zagulba istiqametinde Bakixanov dayanacagindan Suraxani Qala Zire Hovsan istiqametinde xetlerin yenilenmesi Yeni Suraxani Hava limani istiqametinde xettin cekilmesi planlasdirilib Bundan elave Bakinin Bas planina esasen 2027 ci iledek 28 may ve Bileceri stansiyalari arasinda 4 yeni dayanacagin Dernegul Bineqedi Cenub N Nerimanov yaradilmasi Lokbatandan 28 maya Lokbatan Heybat Xocahesen Bileceri Bineqedi Dernegul Kesle N Nerimanov 28 may seheretrafi qatarlarin hereketi 2040 ci iledek Baki sernisin Kesle Dernegul Bineqedi Bineqedi Serq Bineqedi Simal Mehdiabad Fatmayi xettinin insasi planlasdirilir TarixiBaki seheretrafi demir yolu xeritesi Baki ve Abseron erazisinde ilk demir yolu xetti olan Baki Sabuncu Suraxani xetti 1880 ci ilin yanvar ayinda istifadeye verilmisdir 1883 cu ilden Baki Tiflis Batum 1890 ci ilden ise Bileceri Derbend magistral xettlerinin insasi ile demiryolu xetti tedricen daha saxeli formaya malik olur 1926 ci ilde ise Baki Sabuncu istiqametinde 13 kilometr Azerbaycanda ilk elektriklesdirilmis demiryolu istifadeye verilmisdir Sonraki dovrlerde iri senayelesmis seher olan Bakinin etraf erazilerini merkezle birlesdirmek meqsedile elektriklesdirilmis demiryolu xetti genislendirilir Artiq 1936 1939 cu illerde Sabuncu Mastaga Buzovna xetti tikilib istifadeye verilir 1950 ci ilde ise Suraxani Qala Buzovna xetti tehvil verilmisdir 1958 ci ilde yeni senaye muessiselerini birlesdiren Baki Sumqayit ve Baki Qaradag elektrik demir yolu xettleri fealiyyete baslamisdir 1959 cu ilde 30 kilometrlik Qala Pirallahi elektrik demir yolu xetti ise salinmisdir 1968 1970 ci illerde Abseronun simal hissesini ehate eden Bilgeh Pirsagi Sumqayit xetti istifadeye verilir Bu esasen bu xett uzerinde yerlesen bag sakinlerinin isini xeyli yaxsilasdirir 1972 ci ilde II Zabrat Pirsagi yolunun ise dusmesi ile Baki seher etrafi elektrikli demir yolu dovriyyesi tam olaraq tamamlanir 1984 1985 ci illerde Abseronda demir yollari sebekesinde irimiqyasli yenidenqurma isleri heyata kecirilmisdi 2015 ci ilden etibaren ise Baki Sumqayit Baki dairevi demir yolu iki hisseye bolunmekle Baki Sumqayit istiqametinde demiryolu infrastrukturu yeniden qurulmaga baslamisdir Baki seheretrafi demir yolu xettinin en ucqar stansiyasi olan Artyom adasi stansiyasi 13 may 1953 cu ilde istifadeye verilmisdir Lakin 2012 ci ilde Pirallahini Abseron yarimadasi ile birlesdiren yeni korpunun tikintisi ile elaqedar elektrik qatarlarinin hereketi dayandirilmis ve demir yol xetti sokulerek legv edilmisdir 2018 ci ilde Baki seheretrafi demir yolu xettinin yenilenmesi meqsedile dovlet budcesinden 100 milyon manat vesait ayrilmisdir Stansiya ve dayanacaqlarBaki Demiryol Vagzali Kesle Demiryol Stansiyasi Sabuncu Demiryol Stansiyasi Sumqayit Demiryol Stansiyasi Bileceri Demiryol StansiyasiQalereyaBaki seheretrafi demir yolu Baki seheretrafi demir yolu Sumqayit stansiyasina geden ES2 019 Stadler elektrik qatari Bakixanov stansiyasinda ES2 009 Stadler elektrik qatariHemcinin baxAzerbaycan Demir Yollari Baki Sumqayit qatariIstinadlar Baku circular railway completed Railway Gazette 19 03 2020 2020 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2020 07 19 ing Abseron dairevi demir yolu marsrutu uzre hereket eden qatarlarin hereket cedvelinde deyisiklik edilib 2021 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 19 Bakinin bas plani Bakinin bas plani arxkom gov az az 2023 07 03 tarixinde Istifade tarixi 3 iyul 2023 Bakietrafi demir yolu xetti 2020 02 16 at the Wayback Machine Anl az 14 04 2009 az Ilham Eliyev Bakiya getirilen yeni elektrik qatari ile tanis olub 2018 03 13 at the Wayback Machine President az 03 06 2015 az Youtube com 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 01 Bakietrafi demir yolu xettinin inkisafina yuz milyon manat ayrildi 2022 03 25 at the Wayback Machine Modern az 07 03 2018 az