Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Badara monastırı — Xocalı rayonunun Badara kəndi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən ölkə əhəmiyyətli abidə kimi qeydiyyata alınmışdır.
| Badara monastırı | |
|---|---|
 Kompleksin dövrümüzə çatmış xarabalıqları | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Xocalı |
| Yerləşir | Badara kəndi |
| Tikilmə tarixi | XII-XIII əsrlər |
| Üslubu | Ermənistan |
| İstinad nöm. | 257 |
| Kateqoriya | Monastır |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| | |
Badara monastırı ərazisindən 12 epiqrafik yazı nəşr edilmişdir və həmin kitabələrə əsasən monastırın XII–XIII əsrlərdə tikilmiş olması müəyyən edilmişdir.
Tarixi
Monastır ərazisindən aşkarlanmış kitabəli xaçdaşlar kompleksin tarixini müəyyənləşdirməyə imkan vermişdir. Xaçdaşlar kitabələrlə yanaşı həm də insan fiqurları ilə zəngin bədii kompozisiyalarla bəzədilmişdir. Xaçdaşlarda təsvir edilən insanlar əksər hallarda zirehli geyim və silahlarla təmin olunmuş döyüşçülərdir.
Ümumilikdə Badara monastırı ərazisindən 12 epiqrafik yazı nəşr edilmişdir və həmin kitabələrə əsasən monastırın XII–XIII əsrlərdə tikilmiş olması müəyyən edilmişdir. Badara monastırı ərazisində öyrənilmiş ən erkən xaçdaşlar 1156, 1165, 1193, 1216-cı illərə aiddir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Badara monastırı kənd mərkəzindən 7–8 km aralıda – meşəlik ərazidə yerləşir. Ümumilikdə on üç dini və mülki tikilidən ibarət olan monastır kompleksinə daxil olan tikililərdən altısı bir-birinə bitişik olsa da, ayrı qapı və pəncərələrə malikdir. Digər üç tikili bir-birindən araıl tikilmişdir. Həmçinin kompleks ərazisində daha dörd binanın xarabalıqları vardır.
Kompleksə daxil olan tikililərin hamısı bu və ya digər dərəcədə zədələnmişdir. Onların hamısının damları dağılmış, bəzilərinin divarlarında uçuqlar əmələ gəlmişdir. Binaların hamısı birnefli olmaqla tağtavanla örtülmüşdür. Binaların inşasında kobud yonulmuş daşlardan istifadə edilmişdir.
Memarlıq-bədii xüsusiyyətləri baxımından kompleks xüsusi əhəmiyyət kəsb etməsə də, yerləşməsi və ətraf təbiətlə harmonik səslənməsinə görə monastır böyük təsir buraxır. Eyni zamanda, kompleks binaların qruplaşdırılması baxımından maraqlı həcm-məkan həlli ilə seçilir. Kompleksin baş planından görünür ki, əsas tikililər uğurlu şəkildə ümumi meydanın ətrafında cəmlənmişdir. Binaların hamısının əsas fasadları və pəncərələri həyətə açılır. Divarlar boyunca düzülmüş xaçdaşlar isə fasadların ifadəliyini bir daha vurğulayır. Beləliklə, həyət bir növ açıq səma altında xaçdaş muzeyinə çevrilir.
Monastır kompleksinin diqqət çəkən xüsusiyyətlərindən biri də, düzbucaqlı formaya malik altar apsidalarıdır. Erkən orta əsrlər Qafqaz Albaniyasının memarlığı üçün xarakterik olan bu cür formalı apsidalara Şəki-Zaqatala, Arran, Qarabağ və Sünikin abidələrində müşahidə etmək olur.
İstinadlar
- "Dünya əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı" (PDF). Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 2 avqust 2001. 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 18 iyul 2020.
- Mkrtçyan, 1989. səh. 158
- Карапетян, С. Историко-архитектурные памятники речной долины Птрецик по нововыявленным надписям (АН Арм. ССР). Ереван: Лрабер. 1984. 86.
- Mkrtçyan, 1989. səh. 156
- Mkrtçyan, 1989. səh. 157
- Məmmədova, 2004. səh. 68
Ədəbiyyat
- Məmmədova, Gülçöhrə, Зодчество Кавказской Албании, Bakı: Çaşıoğlu, 2004
- Mkrtçyan, Ş. M., Историко-Архитектурные Памятники Нагорного Карабаха, İrəvan, 1989
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Badara monastiri Xocali rayonunun Badara kendi erazisinde yerlesen tarix memarliq abidesi Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi terefinden olke ehemiyyetli abide kimi qeydiyyata alinmisdir Badara monastiriKompleksin dovrumuze catmis xarabaliqlari39 53 31 sm e 46 36 11 s u Olke AzerbaycanSeher XocaliYerlesir Badara kendiTikilme tarixi XII XIII esrlerUslubu ErmenistanAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 257KateqoriyaMonastirEhemiyyetiOlke ehemiyyetliBadara monastiri Badara monastiri erazisinden 12 epiqrafik yazi nesr edilmisdir ve hemin kitabelere esasen monastirin XII XIII esrlerde tikilmis olmasi mueyyen edilmisdir TarixiMonastir erazisinden askarlanmis kitabeli xacdaslar kompleksin tarixini mueyyenlesdirmeye imkan vermisdir Xacdaslar kitabelerle yanasi hem de insan fiqurlari ile zengin bedii kompozisiyalarla bezedilmisdir Xacdaslarda tesvir edilen insanlar ekser hallarda zirehli geyim ve silahlarla temin olunmus doyusculerdir Umumilikde Badara monastiri erazisinden 12 epiqrafik yazi nesr edilmisdir ve hemin kitabelere esasen monastirin XII XIII esrlerde tikilmis olmasi mueyyen edilmisdir Badara monastiri erazisinde oyrenilmis en erken xacdaslar 1156 1165 1193 1216 ci illere aiddir Memarliq xususiyyetleriBadara monastiri kend merkezinden 7 8 km aralida meselik erazide yerlesir Umumilikde on uc dini ve mulki tikiliden ibaret olan monastir kompleksine daxil olan tikililerden altisi bir birine bitisik olsa da ayri qapi ve pencerelere malikdir Diger uc tikili bir birinden arail tikilmisdir Hemcinin kompleks erazisinde daha dord binanin xarabaliqlari vardir Komplekse daxil olan tikililerin hamisi bu ve ya diger derecede zedelenmisdir Onlarin hamisinin damlari dagilmis bezilerinin divarlarinda ucuqlar emele gelmisdir Binalarin hamisi birnefli olmaqla tagtavanla ortulmusdur Binalarin insasinda kobud yonulmus daslardan istifade edilmisdir Memarliq bedii xususiyyetleri baximindan kompleks xususi ehemiyyet kesb etmese de yerlesmesi ve etraf tebietle harmonik seslenmesine gore monastir boyuk tesir buraxir Eyni zamanda kompleks binalarin qruplasdirilmasi baximindan maraqli hecm mekan helli ile secilir Kompleksin bas planindan gorunur ki esas tikililer ugurlu sekilde umumi meydanin etrafinda cemlenmisdir Binalarin hamisinin esas fasadlari ve pencereleri heyete acilir Divarlar boyunca duzulmus xacdaslar ise fasadlarin ifadeliyini bir daha vurgulayir Belelikle heyet bir nov aciq sema altinda xacdas muzeyine cevrilir Monastir kompleksinin diqqet ceken xususiyyetlerinden biri de duzbucaqli formaya malik altar apsidalaridir Erken orta esrler Qafqaz Albaniyasinin memarligi ucun xarakterik olan bu cur formali apsidalara Seki Zaqatala Arran Qarabag ve Sunikin abidelerinde musahide etmek olur Istinadlar Dunya ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisi PDF Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi 2 avqust 2001 2021 07 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 18 iyul 2020 Mkrtcyan 1989 seh 158 Karapetyan S Istoriko arhitekturnye pamyatniki rechnoj doliny Ptrecik po novovyyavlennym nadpisyam AN Arm SSR Erevan Lraber 1984 86 Mkrtcyan 1989 seh 156 Mkrtcyan 1989 seh 157 Memmedova 2004 seh 68EdebiyyatMemmedova Gulcohre Zodchestvo Kavkazskoj Albanii Baki Casioglu 2004 Mkrtcyan S M Istoriko Arhitekturnye Pamyatniki Nagornogo Karabaha Irevan 1989