Babacan — Göyçə mahalında kənd.
Kənd | |
Babacan | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Region | Göyçə mahalı |
Rayon | Basarkeçər |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.950 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | Azərbaycan dili|Azərbaycan |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
İrəvаn qubеrniyаsının Nоvоbаyаzid qəzаsındа kənd аdı. Tаm аdı Bаbаcаn dərəsi. 1728-ci ilə аid mənbədə Qırхbulаq nаhiyəsində kənd аdı kimi qеyd оlunub. Kənd Bаbаcаn dərəsində yаrаnmışdır. Dərə mülkədаr Bаbаcаnа аid оlmuşdur. Babacan kəndi XVII əsrin əvvəlində (1715) yaradılmışdır.
Qədim Babacan əhalisi taun və ya hansısa epdemiya ilə əlaqədar kəndi tərk edərək təxminən Kür qırağına bir ehtimala görə Sabirabad rayonunu ərazisinə köçüblər. Ehtimala görə epidemiyadan xilas olmaq üçün belə bir əraziyə köçmə zərurəti olub. İllər Sonra Kənd növbəti dəfə Şişqaya kəndinən 2-3 ailənin (yeznə qayın olan bu ailələr töstü və şəbəndə nəsillərindən olublar) köçməsi ilə yenidən yaşayış məskəninə çevrilib. Təsadüfi deyil ki indi də Şişqayalılar arasında həm töstü həm də şəbəndə nəslindən olanlar var.
Kənd rаyоn mərkəzi Bаsаrkеçərdən 42 km məsаfədə yеrləşir. (15.07.1946) Kəndin ilk adı yarandığı ilk gündən 1988-ci ilin dekabrına qədər Qızılkənd olmuşdur. Əhalinin qonaqpərvərliyinə, eləcə də relyefinin və təbiətinin gözəlliyinə, yəni bir tərəfi Göyçə gölü, iki tərəfi sıx meşəlik, arxa tərəfi isə dağlarla əhatə olunduğuna görə kənd Qızılkənd adlandırılmışlar. 19 аprеl 1991-ci ildə isə kəndin adı Tsаrаtаğ qoyulmuşdur. Babacan kəndi Göyçə gölünün ətrafındakı ərazidə yerləşir. Kəndlə gölün arası təxminən 800-1000 metrdir. Babacan kəndi bir tərəfdən isə dağlarla əhatə olunub.
Qaçqınlıq
1905-1907-ci illədəki I qaçqınlıq zamanı kəndin əhalisi Gədəbəy, Samux və başqa yerlərdə məskunlaşmışlar. Kənd əhalisi 1907-ci ilin yazında doğma kəndinə qayıtmışdır. Kəndin təxminən 30-40 evi, 100-120 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur. 1918-1920-ci illərdəki II qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi Samux, Şəmkir və başqa yerlərdə məskunlaşmışdır. Kənd əhalisi 1921-ci ilin yazında doğma kəndinə qayıtmış, az bir hissəsi həmin yerlərdə qalmışdır. Kəndin təxminən 70-80 evi, 260-280 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur. 1948-1953-cü illərdəki III qaçqınlıq zamanı kənd əhalisi erməni daşnaqlarının apardıqları Antitürk siyasətinin qarşısını dəf edərək heç bir yana çıxmamışdır. Kəndin 90-100 evi, 300-350 nəfərə yaxın əhalisi olmuşdur.
Ərazisi
Kəndin eni 1 km, uzunu isə 2 km olmuşdur. Kəndin adları Türk toponimlərindən ibarət çox mənzərəli və gəzməli yerləri vardır. Kəndin mərkəzində və həmsərhəddi Pəmbək kəndinin ərazisinə yaxın Şımpır çayının sağ sahilinə yaxın bir məsafədə yerləşən, Yolaşan adlanan yerdəki, tarixi III-V əsrlərə təsadüf edilən Alban türklərin yaşamasından bəhs edən, üzərində "Qrabar" əlifbası ilə yazılan xaç daşları, vaxtı ilə Şımpır çayının hər iki sahilində yaşayış məskəni salmış III-V əsrlərdən XVI əsrin ortalarına, yəni 1550-1560-cı illərə qədər Alban türklərinin yaşayış məskəni şımpır kəndi tarixi abidələr, Cil kəndi ilə Babacan kəndlərinin sərhəddində yerləşən "Qaradaş" adlanan riyarətgah isə dini abidələrdir. Ziyarətgaha mahalın hər iki rayonlarının (Çəmbərək və Basarkeçər) kənd əhalisi niyyət edər, nəzir verərdilər. Kəndin ərazisindəki Gur bulaq, Port-port bulaq, Pəri bulaq, Qaralar bulağı, kəndin mərkəzindən keçən Babacan və Şımpır çayları, kəndin yaxınlığında olan Göyçə gölünü və dağ ərazisindəki Alagöllər, Armudlu dərə, Ərəşdilərin yurdu, Qəhrəman koxanın yurdu, Molla Əhmədin dərəsi, Murtuzalılar yurdu, Qaralar yurdu, Qısır dağı, Sarı qaya, Şımpır dərəsi, Tərsə meşəsi, Arıxlıq meşəsi, Qurut təpəsi, Qaraardıc meşəsi, Şımpır komu və başqa yerləri vardır. Kəndin 3 su dəyirmanı və 1 elektrik enerjisi ilə işləyən dəyirmanı olmuşdur. Həmin dəyirman dövlət tərəfindən 1972-1973-cü illərdə tikilmişdir. Kəndin 5000 hektara yaxın torpaq sahəsi olmuşdur. Ondan 800-900 hektarı əkənək, yerdə qalan 4100-4200 hektarı isə biçənək və otaraq sahələridir.
Əhalisi
Kənddə 1988-ci ilə qədər 200-yə yaxın azərbaycanlı ailəsi yaşayıb. Hazırda kənddə 50-60 erməni ailəsi yaşayır. Kəndin öz doğma yurd-yuvalarından qovulan əhalisinin böyük hissəsi indi Bakı şəhərində, bir hissəsi isə Daşkəsən və Tovuz rayonlarında məskunlaşmışdır.
Kəndin əhalisi əsasən 4 tayfadan ibarətdir:
- Töstülər - (Basarkeçər rayonu, Şişqaya kəndindən gələnlər, Qədim tarixi isə Rum vilayətindən gələnlər, bir ehtimal da Şərqi anadolu "Sulduz" bölgəsi)
- Şəbəndəlilər - (Basarkeçər rayonu, Şişqaya kəndindən gələnlər).
- Gəlməlilər - (Abaron rayonu Kirəşdi kəndindən gələnlər)
- Axsaqlılar - (Basarkeçər rayonu Şişqaya kəndindən gələnlər)
Şəhidləri
- İsmayıl Heydər oğlu Quliyev(22.09.1973-20.03.1994)
- Vaqif Əhəd oğlu Əliyarov (döyüşlərdə ləqəbi "REMBO" olub)
- Əli Elyaz oğlu Elyazov (Azərbaycan bayrağı ordeni ilə təltif edilib)
- Nəsir Məsimalı oğlu Nəsirov (1973-1993, xüsusi şücaət göstərib)
- Əmiraslan Niftalı oğlu Musayev (03.09.1971-07.01.1994)
Tanınmışları
- Aşıq Qədir
- Aşıq Şükür
- Aşıq Mikayıl
- Yusubov Namaz Puti oğlu - Geologiya-mineralogiya elmləri doktoru
- Vəliyev Vaqif Qədir oğlu - AMEA-nın elmi işçisi, elmlər namizədi
- Oruc Allahverdiyev (Dosent, tibb elmleri doktoru) https://scholar.google.com/citations?user=fnBaAoIAAAAJ&hl=tr&oi=ao
- Elşad Nəsirov (hüquqşünas) — BDU Hüquq fakültəsinin dekan müavini
- Vəliyev Vilayət Oruc oğlu
- Quliyev Mübariz İlyas oğlu
- Qasımov Qələndər Ənvər oğlu (birinci Qarabağ müharibəsi qəhrəmanlarından).
- Məsimov Hüseyin (Həkim)
- Hacı Loğman — şair
- Mürsəlov Emil Məzahir oğlu - Azərbaycan Respublikası Vəkillər Kollegiyasının üzvü
İstinadlar
1. https://science.gov.az/az/forms/doktora-nauk-instituta-nefti-i-gaza/3123
2. http://law.bsu.edu.az/az/content/elad_haqverdi_olu_nsirov_384
4. https://apa.az/az/sosial_xeberler/xeber_daxili_isler_nazirliyinin_emekdaslarinin_-519202
Xarici keçidlər
- Bir az kəndimiz haqqında 2011-06-04 at the Wayback Machine
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Babacan Bu adin diger istifade formalari ucun bax Qizilkend Babacan Goyce mahalinda kend KendBabacan40 25 17 sm e 45 32 00 s u Olke ErmenistanRegion Goyce mahaliRayon BasarkecerTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 950 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 360 nef 2011 Resmi dili Azerbaycan dili AzerbaycanXeriteni goster gizle Babacan Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiIrevan quberniyasinin Novobayazid qezasinda kend adi Tam adi Babacan deresi 1728 ci ile aid menbede Qirhbulaq nahiyesinde kend adi kimi qeyd olunub Kend Babacan deresinde yaranmisdir Dere mulkedar Babacana aid olmusdur Babacan kendi XVII esrin evvelinde 1715 yaradilmisdir Qedim Babacan ehalisi taun ve ya hansisa epdemiya ile elaqedar kendi terk ederek texminen Kur qiragina bir ehtimala gore Sabirabad rayonunu erazisine kocubler Ehtimala gore epidemiyadan xilas olmaq ucun bele bir eraziye kocme zerureti olub Iller Sonra Kend novbeti defe Sisqaya kendinen 2 3 ailenin yezne qayin olan bu aileler tostu ve sebende nesillerinden olublar kocmesi ile yeniden yasayis meskenine cevrilib Tesadufi deyil ki indi de Sisqayalilar arasinda hem tostu hem de sebende neslinden olanlar var Kend rayon merkezi Basarkecerden 42 km mesafede yerlesir 15 07 1946 Kendin ilk adi yarandigi ilk gunden 1988 ci ilin dekabrina qeder Qizilkend olmusdur Ehalinin qonaqperverliyine elece de relyefinin ve tebietinin gozelliyine yeni bir terefi Goyce golu iki terefi six meselik arxa terefi ise daglarla ehate olunduguna gore kend Qizilkend adlandirilmislar 19 aprel 1991 ci ilde ise kendin adi Tsaratag qoyulmusdur Babacan kendi Goyce golunun etrafindaki erazide yerlesir Kendle golun arasi texminen 800 1000 metrdir Babacan kendi bir terefden ise daglarla ehate olunub Qacqinliq1905 1907 ci illedeki I qacqinliq zamani kendin ehalisi Gedebey Samux ve basqa yerlerde meskunlasmislar Kend ehalisi 1907 ci ilin yazinda dogma kendine qayitmisdir Kendin texminen 30 40 evi 100 120 nefere yaxin ehalisi olmusdur 1918 1920 ci illerdeki II qacqinliq zamani kend ehalisi Samux Semkir ve basqa yerlerde meskunlasmisdir Kend ehalisi 1921 ci ilin yazinda dogma kendine qayitmis az bir hissesi hemin yerlerde qalmisdir Kendin texminen 70 80 evi 260 280 nefere yaxin ehalisi olmusdur 1948 1953 cu illerdeki III qacqinliq zamani kend ehalisi ermeni dasnaqlarinin apardiqlari Antiturk siyasetinin qarsisini def ederek hec bir yana cixmamisdir Kendin 90 100 evi 300 350 nefere yaxin ehalisi olmusdur ErazisiKendin eni 1 km uzunu ise 2 km olmusdur Kendin adlari Turk toponimlerinden ibaret cox menzereli ve gezmeli yerleri vardir Kendin merkezinde ve hemserheddi Pembek kendinin erazisine yaxin Simpir cayinin sag sahiline yaxin bir mesafede yerlesen Yolasan adlanan yerdeki tarixi III V esrlere tesaduf edilen Alban turklerin yasamasindan behs eden uzerinde Qrabar elifbasi ile yazilan xac daslari vaxti ile Simpir cayinin her iki sahilinde yasayis meskeni salmis III V esrlerden XVI esrin ortalarina yeni 1550 1560 ci illere qeder Alban turklerinin yasayis meskeni simpir kendi tarixi abideler Cil kendi ile Babacan kendlerinin serheddinde yerlesen Qaradas adlanan riyaretgah ise dini abidelerdir Ziyaretgaha mahalin her iki rayonlarinin Cemberek ve Basarkecer kend ehalisi niyyet eder nezir vererdiler Kendin erazisindeki Gur bulaq Port port bulaq Peri bulaq Qaralar bulagi kendin merkezinden kecen Babacan ve Simpir caylari kendin yaxinliginda olan Goyce golunu ve dag erazisindeki Alagoller Armudlu dere Eresdilerin yurdu Qehreman koxanin yurdu Molla Ehmedin deresi Murtuzalilar yurdu Qaralar yurdu Qisir dagi Sari qaya Simpir deresi Terse mesesi Arixliq mesesi Qurut tepesi Qaraardic mesesi Simpir komu ve basqa yerleri vardir Kendin 3 su deyirmani ve 1 elektrik enerjisi ile isleyen deyirmani olmusdur Hemin deyirman dovlet terefinden 1972 1973 cu illerde tikilmisdir Kendin 5000 hektara yaxin torpaq sahesi olmusdur Ondan 800 900 hektari ekenek yerde qalan 4100 4200 hektari ise bicenek ve otaraq saheleridir EhalisiKendde 1988 ci ile qeder 200 ye yaxin azerbaycanli ailesi yasayib Hazirda kendde 50 60 ermeni ailesi yasayir Kendin oz dogma yurd yuvalarindan qovulan ehalisinin boyuk hissesi indi Baki seherinde bir hissesi ise Daskesen ve Tovuz rayonlarinda meskunlasmisdir Kendin ehalisi esasen 4 tayfadan ibaretdir Tostuler Basarkecer rayonu Sisqaya kendinden gelenler Qedim tarixi ise Rum vilayetinden gelenler bir ehtimal da Serqi anadolu Sulduz bolgesi Sebendeliler Basarkecer rayonu Sisqaya kendinden gelenler Gelmeliler Abaron rayonu Kiresdi kendinden gelenler Axsaqlilar Basarkecer rayonu Sisqaya kendinden gelenler Sehidleri Ismayil Heyder oglu Quliyev 22 09 1973 20 03 1994 Vaqif Ehed oglu Eliyarov doyuslerde leqebi REMBO olub Eli Elyaz oglu Elyazov Azerbaycan bayragi ordeni ile teltif edilib Nesir Mesimali oglu Nesirov 1973 1993 xususi sucaet gosterib Emiraslan Niftali oglu Musayev 03 09 1971 07 01 1994 Taninmislari Asiq Qedir Asiq Sukur Asiq Mikayil Yusubov Namaz Puti oglu Geologiya mineralogiya elmleri doktoru Veliyev Vaqif Qedir oglu AMEA nin elmi iscisi elmler namizedi Oruc Allahverdiyev Dosent tibb elmleri doktoru https scholar google com citations user fnBaAoIAAAAJ amp hl tr amp oi ao Elsad Nesirov huquqsunas BDU Huquq fakultesinin dekan muavini Veliyev Vilayet Oruc oglu Quliyev Mubariz Ilyas oglu Qasimov Qelender Enver oglu birinci Qarabag muharibesi qehremanlarindan Mesimov Huseyin Hekim Haci Logman sair Murselov Emil Mezahir oglu Azerbaycan Respublikasi Vekiller Kollegiyasinin uzvuIstinadlar1 https science gov az az forms doktora nauk instituta nefti i gaza 3123 2 http law bsu edu az az content elad haqverdi olu nsirov 384 3 https science gov az az forms doktora filosofii spetsialnogo konstruktorskogo tehnologicheskogo byuro po kompleksnoy pererabotke mineralnogo syirya s opyitnyim proizvodstvom 2194 4 https apa az az sosial xeberler xeber daxili isler nazirliyinin emekdaslarinin 519202 5 http e qanun az framework 39293Xarici kecidlerBir az kendimiz haqqinda 2011 06 04 at the Wayback MachineՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm