Baş Ştatlar — XIV–XVII əsrlərdə Fransada ali silki nümayəndələr orqanı.
Baş Ştatlar 1302-ci ildə Fransa kralı tərəfindən Roma papasına qarşı mübarizədə silklərin yardımını almaq məqsədilə yaradılmışdır. Bu, ruhanilərin, zadəganların və varlı şəhərlilərin nümayəndələrinin yığıncağı idi. Hər bir silkin nümayəndələri ayrıca iclas keçirirdilər və hər bir silkin bir səsi var idi. Ruhanilərin və zadəganların bir səsə qarşı iki səsləri var idi. Şəhər varlıları isə güzəştə getmək məcburiyyətində idilər. Silklər arasındakı fikir ayrılığı Baş Ştatların dövlət işlərinə təsirini zəiflədirdi. Bu dövrdən etibarən krallar hər dəfə vergi tətbiq etmək istəyəndə Baş Ştatları çağırırdılar. Lakin kral hakimiyyəti möhkəmləndikdən sonra 1614-cü ildən Baş Ştatları çağırmadılar.
Yalnız 175 il keçdikdən sonra Baş Ştatlar 1789-cu ildə kral XVI Lüdovik tərəfindən çağırılmış və ona tabe olmadıqlarından özlərini Milli Məclis adlandırmışlar. Estates General ilk dəfə 1302 və 1303-cü illərdə Kral IV Filipin papalıqla münaqişəsi ilə bağlı görüşdü. Onlar 1614-cü ilə qədər ara-sıra görüşdülər və yalnız bir dəfə sonra, 1789-cu ildə görüşdülər, lakin Fransa İnqilabından sonraya qədər qəti şəkildə dağılmadılar. Estates General apellyasiya məhkəmələri kimi başlayan, lakin sonradan qanunvericilik rolunu tələb etmək üçün qanunların dərc edilib-edilməməsinə qərar vermək üçün öz səlahiyyətlərindən istifadə edən parlamentlərdən (ən güclüsü Paris Parlamenti idi) fərqli idi.
Tarixi
Estates Generalının ilk milli məclisi 1302-ci ildə Kral IV Filip tərəfindən Papa VIII Bonifas ilə münaqişəni həll etmək üçün çağırıldı. 1302-ci il yığıncağını çağıran məktublar Georges Picot tərəfindən özünün Documents inédits pour servir à l'histoire de France toplusunda dərc edilmişdir. Philipin hakimiyyəti dövründə, Estates General sonradan subsidiyalar verməklə ona kömək etmək üçün bir neçə dəfə toplandı. Vaxt keçdikcə subsidiyalar onların çağırılması üçün ən çox yayılmış səbəb oldu. General Estates-in tərkibi və səlahiyyətləri dəyişməz qaldı: onlara həmişə Birinci Mülk (ruhanilər), İkinci Mülk (zadəganlar) və Üçüncü Mülk (ümumilər: bütün digərləri) nümayəndələri daxildir və monarxlar həmişə onları ya subsidiyalar verməyə çağırırdılar ya da Tac-a nəsihət etmək, yardım və məsləhət vermək. Bununla belə, onların tərkibi, eləcə də təsirli səlahiyyətləri müxtəlif dövrlərdə çox fərqli idi.14-cü və 15-ci əsrin birinci yarısında ibtidai formada General Estates yalnız məhdud seçmə elementə malik idi. Estates Generalını təşkil edən adi lordlar və kilsə lordları (yepiskoplar və digər yüksək ruhanilər) öz həmyaşıdları tərəfindən seçilmirdilər, lakin birbaşa kral tərəfindən seçilir və çağırılırdı. Ruhanilərin sırasına görə isə bəzi kilsə orqanları, məs. Abbeylər və kafedralların fəsilləri də məclisə çağırıldı. Bu orqanlar əxlaqi, lakin fiziki mənada deyil, şəxsən meydana çıxa bilmədiklərindən, onların nümayəndəsini monastır rahibləri və ya fəsil qanunları seçməli idilər. Estates General-in effektiv səlahiyyətləri də zamanla dəyişdi. 14-cü əsrdə onlar xeyli idi. Padşah nəzəri olaraq ümumi vergi tuta bilməzdi. Hətta tacın tabeliyinə bağlı olan əyalətlərdə belə, o, yalnız sakinlər üzərində yüksək ədaləti saxladığı yerdə yığa bilərdi, lakin yüksək ədalətə malik olan lordların təbəqələrindən deyil. İmtiyazlı şəhərlərin ümumiyyətlə özlərinə vergi almaq hüququ var idi. Ümumi vergiləri toplamaq üçün padşah din adamlarının və kilsə ağalarının və şəhərlərin razılığını tələb edirdi. Bu, bu subsidiyaları yalnız müvəqqəti və kifayət qədər qısa müddətə verən Ümumi Mülkiyyətdən icazə tələb etmək idi. Nəticədə, onlar tez-tez çağırılır və Tac üzərində gücləri xeyli artdı. Yüzillik Müharibənin kritik dövrləri, böyük qurbanlar bahasına olsa da, General Estates-ə üstünlük verdi. Kral II İohannın hakimiyyəti dövründə, 1355-ci ildən 1358-ci ilə qədər yalnız səsverməyə deyil, həm də komissarları vasitəsilə vergilərin idarə edilməsinə və yurisdiksiyasına nəzarət edirdi. Çarlz VII-nin hakimiyyətinin birinci yarısında, onlar demək olar ki, hər il çağırılır və tac üçün subsidiyalara layiqincə səs verirdilər. Amma mübarizə bitdikdən sonra pul kisəsinin gücündən əl çəkdilər. 1484-cü il malikanəsində, XI Lüdovikin ölümündən sonra, Orlean hersoqu VIII Çarlzın azlığı dövründə regentlik əldə etməyə çalışdı. Estates, Çarlzın bacısı Enn de Beaujeunun tərəfini tutdu və bundan imtina etdi. Üç ordenin deputatları vaxtaşırı vergitutma sanksiya hüququnu bərpa etmək ümidi ilə səylərini birləşdirdilər. Onlar yalnız iki il müddətinə səs verdilər, eyni zamanda onu VII Çarlzın hakimiyyətinin sonunda çatdığı məbləğə endirdilər. Onlar Tacdan iki il bitməmiş yenidən çağırılmalı olduqlarını vədini tələb etdilər və aldılar. Lakin bu vəd yerinə yetirilmədi və Estates Generalı 1560-cı ilə qədər yenidən çağırılmadı. Bu 76 illik müvəqqəti dövr ərzində bir-birinin ardınca gələn padşahlar müxtəlif vasitələrlə mərkəzləşdirilmiş dövlətin rolunu genişləndirdilər. 16-cı əsrin ortalarında dövlət məmurları (məmurlar) öz növlərindən olan dördüncü orden yaratmaq variantını araşdırdılar, lakin onların cəhdləri heç bir nəticə vermədi.
İstinadlar
- Andrew Latham. "Medieval Geopolitics: The Conflict between Pope Boniface VIII and King Philip IV of France". Medievalists.net. April 2019. 2024-02-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-16.
- Llewellyn, Jennifer; Thompsontitle, Steve. "The Estates General". Alpha History: French Revolution (ingilis). 2012-11-19. İstifadə tarixi: 2021-04-26.
- Robin, Larsen and Levin. Encyclopedia of Women in the Renaissance: Italy, France, and England. səh. 42.
- Philippe Hamon, Les Renaissances 1453-1559, Paris: Belin, 2009, səh. 152
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bas Statlar XIV XVII esrlerde Fransada ali silki numayendeler orqani Opening of the Estates General on 5 may 1789 in the Grands Salles des Menus Plaisirs in Versailles Bas Statlar 1302 ci ilde Fransa krali terefinden Roma papasina qarsi mubarizede silklerin yardimini almaq meqsedile yaradilmisdir Bu ruhanilerin zadeganlarin ve varli seherlilerin numayendelerinin yigincagi idi Her bir silkin numayendeleri ayrica iclas kecirirdiler ve her bir silkin bir sesi var idi Ruhanilerin ve zadeganlarin bir sese qarsi iki sesleri var idi Seher varlilari ise guzeste getmek mecburiyyetinde idiler Silkler arasindaki fikir ayriligi Bas Statlarin dovlet islerine tesirini zeifledirdi Bu dovrden etibaren krallar her defe vergi tetbiq etmek isteyende Bas Statlari cagirirdilar Lakin kral hakimiyyeti mohkemlendikden sonra 1614 cu ilden Bas Statlari cagirmadilar Yalniz 175 il kecdikden sonra Bas Statlar 1789 cu ilde kral XVI Ludovik terefinden cagirilmis ve ona tabe olmadiqlarindan ozlerini Milli Meclis adlandirmislar Estates General ilk defe 1302 ve 1303 cu illerde Kral IV Filipin papaliqla munaqisesi ile bagli gorusdu Onlar 1614 cu ile qeder ara sira gorusduler ve yalniz bir defe sonra 1789 cu ilde gorusduler lakin Fransa Inqilabindan sonraya qeder qeti sekilde dagilmadilar Estates General apellyasiya mehkemeleri kimi baslayan lakin sonradan qanunvericilik rolunu teleb etmek ucun qanunlarin derc edilib edilmemesine qerar vermek ucun oz selahiyyetlerinden istifade eden parlamentlerden en guclusu Paris Parlamenti idi ferqli idi TarixiEstates Generalinin ilk milli meclisi 1302 ci ilde Kral IV Filip terefinden Papa VIII Bonifas ile munaqiseni hell etmek ucun cagirildi 1302 ci il yigincagini cagiran mektublar Georges Picot terefinden ozunun Documents inedits pour servir a l histoire de France toplusunda derc edilmisdir Philipin hakimiyyeti dovrunde Estates General sonradan subsidiyalar vermekle ona komek etmek ucun bir nece defe toplandi Vaxt kecdikce subsidiyalar onlarin cagirilmasi ucun en cox yayilmis sebeb oldu General Estates in terkibi ve selahiyyetleri deyismez qaldi onlara hemise Birinci Mulk ruhaniler Ikinci Mulk zadeganlar ve Ucuncu Mulk umumiler butun digerleri numayendeleri daxildir ve monarxlar hemise onlari ya subsidiyalar vermeye cagirirdilar ya da Tac a nesihet etmek yardim ve meslehet vermek Bununla bele onlarin terkibi elece de tesirli selahiyyetleri muxtelif dovrlerde cox ferqli idi 14 cu ve 15 ci esrin birinci yarisinda ibtidai formada General Estates yalniz mehdud secme elemente malik idi Estates Generalini teskil eden adi lordlar ve kilse lordlari yepiskoplar ve diger yuksek ruhaniler oz hemyasidlari terefinden secilmirdiler lakin birbasa kral terefinden secilir ve cagirilirdi Ruhanilerin sirasina gore ise bezi kilse orqanlari mes Abbeyler ve kafedrallarin fesilleri de meclise cagirildi Bu orqanlar exlaqi lakin fiziki menada deyil sexsen meydana cixa bilmediklerinden onlarin numayendesini monastir rahibleri ve ya fesil qanunlari secmeli idiler Estates General in effektiv selahiyyetleri de zamanla deyisdi 14 cu esrde onlar xeyli idi Padsah nezeri olaraq umumi vergi tuta bilmezdi Hetta tacin tabeliyine bagli olan eyaletlerde bele o yalniz sakinler uzerinde yuksek edaleti saxladigi yerde yiga bilerdi lakin yuksek edalete malik olan lordlarin tebeqelerinden deyil Imtiyazli seherlerin umumiyyetle ozlerine vergi almaq huququ var idi Umumi vergileri toplamaq ucun padsah din adamlarinin ve kilse agalarinin ve seherlerin raziligini teleb edirdi Bu bu subsidiyalari yalniz muveqqeti ve kifayet qeder qisa muddete veren Umumi Mulkiyyetden icaze teleb etmek idi Neticede onlar tez tez cagirilir ve Tac uzerinde gucleri xeyli artdi Yuzillik Muharibenin kritik dovrleri boyuk qurbanlar bahasina olsa da General Estates e ustunluk verdi Kral II Iohannin hakimiyyeti dovrunde 1355 ci ilden 1358 ci ile qeder yalniz sesvermeye deyil hem de komissarlari vasitesile vergilerin idare edilmesine ve yurisdiksiyasina nezaret edirdi Carlz VII nin hakimiyyetinin birinci yarisinda onlar demek olar ki her il cagirilir ve tac ucun subsidiyalara layiqince ses verirdiler Amma mubarize bitdikden sonra pul kisesinin gucunden el cekdiler 1484 cu il malikanesinde XI Ludovikin olumunden sonra Orlean hersoqu VIII Carlzin azligi dovrunde regentlik elde etmeye calisdi Estates Carlzin bacisi Enn de Beaujeunun terefini tutdu ve bundan imtina etdi Uc ordenin deputatlari vaxtasiri vergitutma sanksiya huququnu berpa etmek umidi ile seylerini birlesdirdiler Onlar yalniz iki il muddetine ses verdiler eyni zamanda onu VII Carlzin hakimiyyetinin sonunda catdigi meblege endirdiler Onlar Tacdan iki il bitmemis yeniden cagirilmali olduqlarini vedini teleb etdiler ve aldilar Lakin bu ved yerine yetirilmedi ve Estates Generali 1560 ci ile qeder yeniden cagirilmadi Bu 76 illik muveqqeti dovr erzinde bir birinin ardinca gelen padsahlar muxtelif vasitelerle merkezlesdirilmis dovletin rolunu genislendirdiler 16 ci esrin ortalarinda dovlet memurlari memurlar oz novlerinden olan dorduncu orden yaratmaq variantini arasdirdilar lakin onlarin cehdleri hec bir netice vermedi IstinadlarAndrew Latham Medieval Geopolitics The Conflict between Pope Boniface VIII and King Philip IV of France Medievalists net April 2019 2024 02 24 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 16 Llewellyn Jennifer Thompsontitle Steve The Estates General Alpha History French Revolution ingilis 2012 11 19 Istifade tarixi 2021 04 26 Robin Larsen and Levin Encyclopedia of Women in the Renaissance Italy France and England seh 42 Philippe Hamon Les Renaissances 1453 1559 Paris Belin 2009 seh 152