Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə artırılmasına ehtiyac var. (fevral 2023) |
Məmmədov Bəxtiyar Məmməd Rza oğlu (18 oktyabr 1925, Nuxa – 26 mart 1989, Bakı) — Azərbaycan neftçisi, texnika elmləri namizədi, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Azərbaycan SSRİ-nin Dövlət mükafatı laureatı, Respublikanın əməkdar mühəndisi, SSRİ-nin fəxri neftçisi, SSRİ-nin neft ustası fəxri adlarına layiq görülmüşdür. Qırmızı Əmək Bayrağı, Oktyabr İnqilabı ordenləri və medallarla təltif edilmişdi. Bəxtiyar Məmmədov 4 çağırış Azərbaycan SSR-in, 1 çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı olmuşdu.
| Bəxtiyar Məmmədov | |
|---|---|
 | |
  | |
| 20 oktyabr 1965 – 1970 | |
| Əvvəlki | vəzifə təsis edilib |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 18 oktyabr 1925 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 26 mart 1989 (63 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Elmi fəaliyyəti | |
| Elmi dərəcəsi | |
| | |
| Təltifləri |     |
Həyatı
Bəxtiyar Məmməd Rza oğlu Məmmədov 18 oktyabr 1925-ci ildə Şəki şəhərində anadan olmuşdur. Erkən yaşlarından zəhmətə alışan Bəxtiyar orta məktəbi qurtardıqdan sonra 1943-cü ildə o dövrün ən nüfiızlu ali məktəblərindən olan Azərbaycan Sənaye İnstitutuna daxil olmuş və oranı 1949-cu ildə bitirərək, dağ-mədən mühəndisi ixtisasına yiyələnmişdir. Bəxtiyar Məmmədov neft-qazçıxarma sənayesində əmək fəaliyyətinə institutda oxuduğu illərdən başlamışdır. 1948-ci ildə Orcenikidzeneft neft-mədən idarəsinin neft hasilatı üzrə usta köməkçisi, usta, mədən rəisinin köməkçisi, böyük mühəndis; 1951–1952-ci illərdə Qobustanneft trestinin böyük mühəndisi, Umbakı mədəninin rəisi, 1952–1955-ci illərdə Gürganneft neft- mədən idarəsində I və II mədənlərin müdiri; 1955–1962-ci illərdə Gürganneft (indiki Neft Daşlan NQÇİ) neft-mədən idarəsinin rəisi; 1962–1963-cü illərdə "Azneft" Birliyinin rəis müavini, baş mühəndis; 1963–1965-ci illərdə Başdənizneft idarəsinin rəisi; 1965–1970-ci illərdə Azərbaycan SSR-in Neft Sənayesi naziri; 1970–1972-ci illərdə Xəzərdənizneft İstehsalat Birliyinin rəisi; 1972–1974-cü illərdə 26 Bakı Komissan adma NQÇİ-nin rəisi; 1974–1976-cı illərdə xarici ölkəyə xidməti ezamiyyətdə — Nigeriyada kontrakt rəhbərinin məsləhətçisi; 1976–1982-ci illərdə "Dənizneftqazlayihə" DETL İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini; 1982–1986-cı illərdə "SSRİ-nin 50 illiyi" adına NQÇİ-nin ("Bulla-dəniz" NQÇİ) rəisi; 1986–1989-cu illərdə Dənizneftqazlayihə DETL İnstitutunda şöbə rəisi işləmişdir. 1943-cü ildə "Neft yataqlarının işlənilməsi və istismarı" ixtisası üzrə AzSİ-nun neft-mədən fakültəsini bitirmişdir. Onun əmək fəaliyyəti bütünlüklə Azərbaycanda neft yataqlarının mənimsənilməsi ilə bağlı idi. İnstitutu bitirdikdən sonra o Ordjenikidzeneft trestinin mədənlərində neft hasilatı və qazılması üzrə usta köməkçisi, usta, böyük mühəndis, sonra isə, Qobustanneft trestinin ÜmBakı yatağında baş mühəndis və mədən rəhbəri işləmişdir.
"Neft Daşları" kimi unikal yatağın sənaye işlənilməsinə başlandıqdan sonra Məmmədov B. M. burada mədən rəhbəri işləmiş, yatağın təchizatına rəhbərlik etmişdir. 1955-ci ildə, yeni "Neft Daşları" NQÇİ yarandıqdan sonra, Məmmədov B. M. yeddi il ərzində onun rəhbəri olmuşdur. 1962-ci ildə o "Azərneft" İB-də baş mühəndis-rəis müavini, sonra isə "Başdənizneft" birliyinin rəhbəri olmuşdur. 1963-cü ildə "Çoxlaylı dəniz neft yataqlarında quyu və layların qazılması, işlənməsi və tədqiqi prinsipləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1965–1970-ci illərdə Azərbaycanın neft hasilatı sənayesi naziri olmuşdur. Nazirliyin ləğvindən sonra, 1970-ci ildən etibarən o "Xəzərdənizneft" İB-nin rəisi işləmişdir. 1974–1976-cı illərdə Nigeriyanın dəniz yataqlarının təchizatı və işlənilməsi üzrə işlərə rəhbərlik etmişdir. 1976–1982-ci illərdə "Qipromorneftqaz"da iqtisadiyyat üzrə direktor müavini, 1982–1986-cı illərdə isə "Bulla-dəniz" iri qaz-kondensat yatağında NQÇİ-nin rəhbəri olmuşdur.
Ailəsi
Nadir şəxsiyyət olan Bəxtiyar Məmmədov həm də qayğıkeş ailə başçısı idi. O, üç övlad tərbiyə edib, cəmiyyətə layiqli varislər verib. Oğlu Yaşar ARDNŞ-də məsul vəzifədə çalışır. Böyük qızı İntizar xanım uşaq həkimidir, kiçik qızı Hicran xanım isə ginekoloq işləyir. Beş nəvəsi, on nəticəsi var. Yeganə oğlan nəvəsinin oğlu Bəxtiyar Məmmədovun adını daşıyır.
Əmək fəaliyyəti
Otuz yaşı yenicə tamam olmuş Bəxtiyar Məmmədov, dənizdə yeni yataqlar aşkar edilən bir zamanda, 1955-ci ildə Neft Daşlarında "Gürganneft" (indiki Neft Daşlan NQÇİ) neft mədənləri idarəsinə rəis təyin edilmişdi. Bəxtiyar Məmmədovun rəhbərlik etdiyi dövrdə Neft Daşlan da özünə şöhrət tapmışdı. Onun bilavasitə rəhbərlik və iştrakı ilə yüzlərlə neft quyulan qazılıb mənimsənilmiş, 10 kilometrlərlə estakadalar, yüzlərlə meydançalar, 2 saylı yaşayış qəsəbəsi, gəmiyanalma körpüləri, şirin su təchizatı ilə əlaqədar qurğular, 300 yerlik mədəniyyət sarayı, yeməkxanalar, dəniz suyunu mexaniki qanşıqlardan təmizləyən sutəmizləyici qurğular, sənaye-yanğınsöndürmə nasos stansiyalan, elektrik enerjisi paylayan yarımstansiya, 100 kilometrlərlə aşağı və yüksək gərginlikli kabel xətləri, aşağı və yüksək təzyiqli qaz, su, neft xətləri, texnikum binası, çoxlu sayda mədəni-məişət obyektləri, kitabxana, mağaza və s. tikilib istifadəyə verilmişdi. Neft Daşlarının mərkəzində sahəsi 6000 m² olan süni Çvanov adasının yaradılması, gücü sonralar 30.000 Kvt-a çatdırılan buxar turbinli elektrik stansiyasının birinci mərhələsinin işə salınması məhz Bəxtiyar Məmmədovun rəhbərlik etdiyi dövrə təsadüf edir. Həmin dövrdə Neft Daşlarında mürəkkəb məsələlərdən olan işçilərin vertolyot və "Volqoqrad" sərnişin gəmisi ilə daşınması öz həllini tapmışdı. 1955-ci ildə Bəxtiyar Məmmədov "Gürganneft" neft mədənləri idarəsinə rəis təyin edilərkən neft hasilatı 2.404 min ton, laya vurulan su 3736 min ton, elektrik enerjisi 5,9 mln. Kvt.s olmuşdusa, 1962-ci ildə Neft Daşlarından gedərkən həmin göstəricilər müvafiq olaraq 5,773 min ton, 7,084 min ton, 75,4 mln. Kvt.s olmuşdur. Dünyada neftli laylara süni təsir metodlarının əksəriyyətinin "Neft Daşlan" yatağında tətbiq edilməsində Bəxtiyar Məmmədovun böyük rolu olmuşdur. Bunun da nəticəsində quyularm əksəriyyəti fontan üsulu ilə işlə-mişdir. Ümumiyyətlə, Xəzər dənizinin neft və qaz ehtiyatlarının kompleksli mənimsənilməsində Bəxtiyar Məmmədovun gördüyü işi əvəzedilməzdir. Qısa bir vaxtda açıq dənizdə Neft Daşlarını nəhəng neft mərkəzinə çevirməklə Bəxtiyar Məmmədovun titanik əməyi olmuşdur. Onun bir rəhbər kimi ümumi mədəni səviyyəsi çox yüksəklərə qalxmışdır. Bəxtiyar Məmmədov "Azneft" Birliyinin rəisi, "Başdənizneft" İdarəsinin rəisi, Azərbaycan SSR-in Neft Sənayesi naziri işləyərkən də öz mənəvi keyfiyyətlərinə sadiq qalmış, şəxsi xoşbəxtliyinin böyük bir hissəsini başqalarının xoşbəxtliyinə bəxşiş etmişdir. O, sanki hər addımbaşı onu əhatə edən xoşbəxtliyi ətrafındakılara paylamaqdan mənəvi zövq alırdı. Bəxtiyar müəllim neftçilərin qəlbinə elə yol tapmışdı ki, zaman keçdikcə bu səmimiyyət liderliyə çevrilmişdir. Bəxtiyar Məmmədov dünya şöhrətli neftçilər — S. Orucov, S. Vəzirov, Ə. Əlixanov, Ə. Əmirov, Ə. Süleymanov, X. Yusifzadə, Q. Abasov, N. Babayev, B. Hacıyev, F. Səmədov kimi nəhənglər tərəfindən əsası qoyulan neft sənayemizdə sağlam, işgüzar mühitdə işləyib formalaşmış, öz istedadı, əməksevərliyi və yüksək təşkilatçılıq qabiliyyəti sayəsində zirvələrə yüksəlmiş və nəhayət, neft-qazçıxarma sənayesində əbədiyaşar insana çevrilmişdi. Bəxtiyar Məmmədovu neftçilərin sevimlisi edən onun şəxsi keyfiyyətləri — sadəliyi, insanpərvərliyi, qayğıkeşliyi, yüksək bilik və mədəniyyətə malik olması yaxşı adamlara geniş yol açmasıdır.
Xatirələr
Bəxtiyar Məmmədovun xeyirxahlığı mənim şəxsi taleyimdə də öz sözünü deyib. Onunla təmasda olduğum xoşbəxt anlar xatirimdə heç vaxt silinməyən izlər qoyub. Həmin anlan düşündükcə, o böyük insanın nəhəngliyi bir daha gözlərim önündə yenidən canlanır. 1957-ci ilin 3 iyul günü idi. Mən Azərbaycan Sənaye İnstitutunu bitirib, təyinatla Neft Daşlarına işləməyə gəlmişdim. Bəxtiyar Məmmədovun xeyir-duası ilə o vaxtlar birinci mərhələsi işə düşmüş buxar turbinli elektrostansiyaya böyük maşinist vəzifəsinə təyin olundum. Noyabr ayının əvvəlində buxar generatoru sexinin rəisi vəzifəsinə qeyri-millətdən olan bir şəxsin təyin olunması xəbərini eşidib, idarənin rəisi Bəxtiyar Məmmədovun qəbuluna getdim. O, məni qəbul edib, dinləməyə başladı. Mən həmin vəzifəyə layiq olduğumu və qeyri-millətdən olan, ali təhsili olmayan şəxslə hər ikimizin imtahan olunmamızı xahiş etdim.. O, məndən "İmtahandan yaxşı çıxacaqsanmı?" deyə soruşdu. Mən qətiyyətlə "bəli" dedim. İki gündən sonra mənim sex rəisi təyin olunmağım barədə əmr imzalandı. Bəxtiyar müəllim 1958-ci ilin fevral ayında 5 aylıq ixtisasartırma kurslarına getməyimi məsləhət gördü. Mən həmin kursu 3 aya əla qiymətlə başa çatdırıb qayıtdım. O, Neft Texnikumunun Neft Daşlanndakı filialına əvəzetmə ilə rəhbərlik etməyim barədə təqdimat verdi. Otuz ilə yaxm rəhbəri olduğum filialda elmi- pedaqoji fəaliyyətimə görə ona minnətdaram. 1960-cı ildə, cəmi 3 il işlədikdən sonra o, mənə yaşayış evi verdi. O, 1959–1961-ci illərdə 8-ci km qəsəbəsində bir məhəllədə 15 ədəd beşmərtəbəli bina tikdirib, gənc mütəxəssislərin 90–95%-ni evlə təmin etmişdi/® Bəxtiyar Məmmədov gənc mütəxəssislərə qarşı olduqca tələbkar, onların bir mütəxəssis
kimi yetişməsində əvəzsiz qayğı göstərən, yüksək elmə və mədəniyyətə malik bir ziyalı idi. Onun verdiyi tövsiyələr şəxsən mənim həyatımda böyük rol oynamışdır. Əgər 1951-ci ih də Neft Daşlarında 35 mühəndis və 25 texnik var idisə, məhz onun qayğısı nəticəsində 1961-ci ildə 214 mühəndis və 166 texnik işləyirdi. 1956-cı äldə Bakı Axşam Neft Texnikumunun filialının açılması, 1959-cu ildə fəhlə- gənclər məktəbinin təşkili, Neft-Kimya İnstitutunun qəbul komissiyası tərəfindən qəbul imtahanlarının Neft Daşlarında aparılması onun gənclərə olan xüsusi münasibətinin nəticəsi idi. 1968-ci ilin avqust ayının 5-də mənə xəbər verdilər ki, nazir Bəxtiyar Məmmədov məni yanına dəvət edib. Onda mən Neft Daşlarında ümumi elektrik təsərrüfatı sexinə və buxar turbinli elektroştansiyaya rəhbərlik edirdim, rəis vəzifəsində işləyirdim. Mən nazirin qəbul otağında olarkən bu gün də gözlərim önündə canlanan kövrək bir xatirənin şahidi oldum. Nazirin qəbulundan çıxan yaşlı bir qadm göz yaşlarını saxlaya bilməyərək, hönkürtü ilə ağlayırdı. Qəbul otağında olanlarm hamısı təşviş və həyəcan içində qadını sakitləşdirməyə çalışırdı. Bir qədər keçdikdən sonra qadm özünə gəlib, baş verənləri danışmağa başladı. Məlum oldu ki, həmin qadının 2 aylıq nəvəsinin ana südünə kəskin ehtiyacı olduğundan uşaq ölüm ərəfəsindəymiş. Hər yerdən əli üzülən nənə, mərhum əri neftçi olduğundan, Bəxtiyar müəllimə müraciət etmək qərarına gəlir. Nazir onu xoş üzlə qarşılayaraq, "narahat olmayın, sabahdan evinizə ana südü gətiriləcək" — deyir. Artıq o vaxtdan 3 ay keçib, hər gün evimizə ana südü gətirilir və nəvəmin vəziyyəti çox yaxşıdır. Mən nazirə minnətdarlığımı bildirmək üçün gəlmişdim. O, məni dinlədikdən sonra bildirdi ki, "ev şəraitinizin ağır olduğunu öyrənmişəm, ona görə də sizə ikiotaqlı mənzil ayırmışam". Mənim sevincimin həddi-hüdudu yoxdur. Axıtdığım göz yaşlan sevinc yaşlarıdır. Bu qadının göz yaşları böyük insana olan istəyin, minnətdarlığın ifadəsi idi. Bizim nazir Bəxtiyar Məmmədov insanlara beləcə, bəxtiyarlıq bəxş edərdi. O, məni qəbul edib bildirdi ki, neftvermə qabiliyyətini artırmaq üçün mütərəqqi üsullardan biri olan, laylara yüksək parainetrli buxar vurmaq üçün Yaponiya dövləti SSRİ üçün 15 ədəd, hər biri 2 vaqondan ibarət buxar generatoru qurğusu hazırlamalıdır. Sizin, bu işə rəhbərlik etmək üçün 9 ay müddətinə Yaponiyaya ezam olunmağınız üçün Moskvaya təqdimat göndərmişik. Mən onun xeyir-duası ilə Yaponiyaya yola düşdüm. 9 aya nəzərdə tutulan işləri 7 ayda yerinə yetirib vətənə qayıtdım və görülmüş işlər barəsində ona məlumat verdim. O gülümsəyərək mənə bildirdi ki, gördüyün işlər bərəsində səndən qabaq təşəkkür dolu məktub almışam, "çox sağ ol". Bu, mənim həyatda qazandığım ən böyük qələbə və sevinc idi. Onunla bilavasitə işlədiyim illərdə dəfələrlə şahidi olmuşdum ki, o, kadrlara həmişə xüsusi diqqətlə yanaşır, onların insani keyfiyyətlərini, səriştəsini psixoloq dəqiqliyilə aşkar edirdi.
Elmi fəaliyyəti
Məmmədov B. M. neft və qaz yataqlarının işlənilməsi sahəsində tanınmış alimdir.
Məmmədov B. M. 50 elmi məqalənin müəllifidir. İxtiralara görə 9 müəlliflik şəhadətnaməsi alıb.
Məsul vəzifələrdə olmaqla, o dəfələrlə Azərbaycan KP MK-nın tərkibinə seçilmiş, özünün mühəndis və təşkilatçı kimi qeyri-adi bacarıqları ilə respublikanın dənizdə neft hasilatının inkişafı və təşəkkül tapmasında əhəmiyyətli rolu olmuşdur və buna görə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Azərbaycanın Dövlət Mükafatı laureatı adlarına layiq görülmüşdür. O həmçinin "Azərbaycan neft ustası", "Azərbaycanın əməkdar mühəndisi", "SSRİ Fəxri neftçisi" fəxri adlarına layiq görülmüşdür. Lenin, Oktyabr İnqilabı, Qırmızı Əmək Bayrağı ordenləri ilə təltif olunmuşdur.
Mükafatları
Neft sənayesinin, xüsusilə dəniz neftinin inkişafında böyük xidmətlərinə görə Bəxtiyar Məmmədov Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Azərbaycan SSRİ-nin Dövlət mükafatı laureatı, respublikanın əməkdar mühəndisi, "SSRİ-nin fəxri neftçisi", "SSRİ-nin neft ustası" fəxri adlarına layiq görülmüşdür. "Qırmızı Əmək Bay rağı", "Oktyabr İnqilabı" ordenləri və medallarla təltif edilmişdi. Bəxtiyar Məmmədov 4 çağırış Azərbaycan SSR-in, 1 çağırış SSRİ Ali Sovetinin deputatı olmuşdu. Altmışdan çox elmi məqalənin, onlarla patent, ixtira və səmərələşdirici təklifin müəllifi idi. Onun bir neçə monoqrafiyası bu gün neftçilərin stolüstü kitablarına çevrilmişdir.
Mənbə
- "Azərbaycanın neftçi alimləri" // Bakı, "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2007, 252 s.
İstinadlar
- Yusifzadə, Xoşbəxt. "Peşəkar neftçi, yaradıcı mühəndis, istedadlı alim". azerbaijan-news.az. Azərbaycan qəzeti. 02 Dekabr 2011. 2019-02-19 tarixində . İstifadə tarixi: 7 mart 2016.
- Bayram Bayramov. Neft Daşları — tufanlar qoynunda həyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede daxili kecidlerin artirilmasina ehtiyac var Lutfen meqalelerin elaqelendirilmesine komek etmek ucun movzuya uygun basqa sehifelere daxili kecidler elave etmekle bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin fevral 2023 Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Bextiyar Memmedov Memmedov Bextiyar Memmed Rza oglu 18 oktyabr 1925 Nuxa 26 mart 1989 Baki Azerbaycan neftcisi texnika elmleri namizedi Sosialist Emeyi Qehremani Azerbaycan SSRI nin Dovlet mukafati laureati Respublikanin emekdar muhendisi SSRI nin fexri neftcisi SSRI nin neft ustasi fexri adlarina layiq gorulmusdur Qirmizi Emek Bayragi Oktyabr Inqilabi ordenleri ve medallarla teltif edilmisdi Bextiyar Memmedov 4 cagiris Azerbaycan SSR in 1 cagiris SSRI Ali Sovetinin deputati olmusdu Bextiyar MemmedovAzerbaycan SSR neftcixarma senayesi naziri20 oktyabr 1965 1970Evvelkivezife tesis edilibSexsi melumatlarDogum tarixi 18 oktyabr 1925 1925 10 18 Dogum yeri Nuxa Seki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 26 mart 1989 1989 03 26 63 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiTehsili Azerbaycan Senaye Institutu 1949 Elmi fealiyyetiElmi derecesi texnika elmleri namizediTeltifleriHeyatiBextiyar Memmed Rza oglu Memmedov 18 oktyabr 1925 ci ilde Seki seherinde anadan olmusdur Erken yaslarindan zehmete alisan Bextiyar orta mektebi qurtardiqdan sonra 1943 cu ilde o dovrun en nufiizlu ali mekteblerinden olan Azerbaycan Senaye Institutuna daxil olmus ve orani 1949 cu ilde bitirerek dag meden muhendisi ixtisasina yiyelenmisdir Bextiyar Memmedov neft qazcixarma senayesinde emek fealiyyetine institutda oxudugu illerden baslamisdir 1948 ci ilde Orcenikidzeneft neft meden idaresinin neft hasilati uzre usta komekcisi usta meden reisinin komekcisi boyuk muhendis 1951 1952 ci illerde Qobustanneft trestinin boyuk muhendisi Umbaki medeninin reisi 1952 1955 ci illerde Gurganneft neft meden idaresinde I ve II medenlerin mudiri 1955 1962 ci illerde Gurganneft indiki Neft Daslan NQCI neft meden idaresinin reisi 1962 1963 cu illerde Azneft Birliyinin reis muavini bas muhendis 1963 1965 ci illerde Basdenizneft idaresinin reisi 1965 1970 ci illerde Azerbaycan SSR in Neft Senayesi naziri 1970 1972 ci illerde Xezerdenizneft Istehsalat Birliyinin reisi 1972 1974 cu illerde 26 Baki Komissan adma NQCI nin reisi 1974 1976 ci illerde xarici olkeye xidmeti ezamiyyetde Nigeriyada kontrakt rehberinin meslehetcisi 1976 1982 ci illerde Denizneftqazlayihe DETL Institutunun elmi isler uzre direktor muavini 1982 1986 ci illerde SSRI nin 50 illiyi adina NQCI nin Bulla deniz NQCI reisi 1986 1989 cu illerde Denizneftqazlayihe DETL Institutunda sobe reisi islemisdir 1943 cu ilde Neft yataqlarinin islenilmesi ve istismari ixtisasi uzre AzSI nun neft meden fakultesini bitirmisdir Onun emek fealiyyeti butunlukle Azerbaycanda neft yataqlarinin menimsenilmesi ile bagli idi Institutu bitirdikden sonra o Ordjenikidzeneft trestinin medenlerinde neft hasilati ve qazilmasi uzre usta komekcisi usta boyuk muhendis sonra ise Qobustanneft trestinin UmBaki yataginda bas muhendis ve meden rehberi islemisdir Neft Daslari kimi unikal yatagin senaye islenilmesine baslandiqdan sonra Memmedov B M burada meden rehberi islemis yatagin techizatina rehberlik etmisdir 1955 ci ilde yeni Neft Daslari NQCI yarandiqdan sonra Memmedov B M yeddi il erzinde onun rehberi olmusdur 1962 ci ilde o Azerneft IB de bas muhendis reis muavini sonra ise Basdenizneft birliyinin rehberi olmusdur 1963 cu ilde Coxlayli deniz neft yataqlarinda quyu ve laylarin qazilmasi islenmesi ve tedqiqi prinsipleri movzusunda namizedlik dissertasiyasi mudafie etmisdir 1965 1970 ci illerde Azerbaycanin neft hasilati senayesi naziri olmusdur Nazirliyin legvinden sonra 1970 ci ilden etibaren o Xezerdenizneft IB nin reisi islemisdir 1974 1976 ci illerde Nigeriyanin deniz yataqlarinin techizati ve islenilmesi uzre islere rehberlik etmisdir 1976 1982 ci illerde Qipromorneftqaz da iqtisadiyyat uzre direktor muavini 1982 1986 ci illerde ise Bulla deniz iri qaz kondensat yataginda NQCI nin rehberi olmusdur AilesiNadir sexsiyyet olan Bextiyar Memmedov hem de qaygikes aile bascisi idi O uc ovlad terbiye edib cemiyyete layiqli varisler verib Oglu Yasar ARDNS de mesul vezifede calisir Boyuk qizi Intizar xanim usaq hekimidir kicik qizi Hicran xanim ise ginekoloq isleyir Bes nevesi on neticesi var Yegane oglan nevesinin oglu Bextiyar Memmedovun adini dasiyir Emek fealiyyetiOtuz yasi yenice tamam olmus Bextiyar Memmedov denizde yeni yataqlar askar edilen bir zamanda 1955 ci ilde Neft Daslarinda Gurganneft indiki Neft Daslan NQCI neft medenleri idaresine reis teyin edilmisdi Bextiyar Memmedovun rehberlik etdiyi dovrde Neft Daslan da ozune sohret tapmisdi Onun bilavasite rehberlik ve istraki ile yuzlerle neft quyulan qazilib menimsenilmis 10 kilometrlerle estakadalar yuzlerle meydancalar 2 sayli yasayis qesebesi gemiyanalma korpuleri sirin su techizati ile elaqedar qurgular 300 yerlik medeniyyet sarayi yemekxanalar deniz suyunu mexaniki qansiqlardan temizleyen sutemizleyici qurgular senaye yanginsondurme nasos stansiyalan elektrik enerjisi paylayan yarimstansiya 100 kilometrlerle asagi ve yuksek gerginlikli kabel xetleri asagi ve yuksek tezyiqli qaz su neft xetleri texnikum binasi coxlu sayda medeni meiset obyektleri kitabxana magaza ve s tikilib istifadeye verilmisdi Neft Daslarinin merkezinde sahesi 6000 m olan suni Cvanov adasinin yaradilmasi gucu sonralar 30 000 Kvt a catdirilan buxar turbinli elektrik stansiyasinin birinci merhelesinin ise salinmasi mehz Bextiyar Memmedovun rehberlik etdiyi dovre tesaduf edir Hemin dovrde Neft Daslarinda murekkeb meselelerden olan iscilerin vertolyot ve Volqoqrad sernisin gemisi ile dasinmasi oz hellini tapmisdi 1955 ci ilde Bextiyar Memmedov Gurganneft neft medenleri idaresine reis teyin edilerken neft hasilati 2 404 min ton laya vurulan su 3736 min ton elektrik enerjisi 5 9 mln Kvt s olmusdusa 1962 ci ilde Neft Daslarindan gederken hemin gostericiler muvafiq olaraq 5 773 min ton 7 084 min ton 75 4 mln Kvt s olmusdur Dunyada neftli laylara suni tesir metodlarinin ekseriyyetinin Neft Daslan yataginda tetbiq edilmesinde Bextiyar Memmedovun boyuk rolu olmusdur Bunun da neticesinde quyularm ekseriyyeti fontan usulu ile isle misdir Umumiyyetle Xezer denizinin neft ve qaz ehtiyatlarinin kompleksli menimsenilmesinde Bextiyar Memmedovun gorduyu isi evezedilmezdir Qisa bir vaxtda aciq denizde Neft Daslarini neheng neft merkezine cevirmekle Bextiyar Memmedovun titanik emeyi olmusdur Onun bir rehber kimi umumi medeni seviyyesi cox yukseklere qalxmisdir Bextiyar Memmedov Azneft Birliyinin reisi Basdenizneft Idaresinin reisi Azerbaycan SSR in Neft Senayesi naziri isleyerken de oz menevi keyfiyyetlerine sadiq qalmis sexsi xosbextliyinin boyuk bir hissesini basqalarinin xosbextliyine bexsis etmisdir O sanki her addimbasi onu ehate eden xosbextliyi etrafindakilara paylamaqdan menevi zovq alirdi Bextiyar muellim neftcilerin qelbine ele yol tapmisdi ki zaman kecdikce bu semimiyyet liderliye cevrilmisdir Bextiyar Memmedov dunya sohretli neftciler S Orucov S Vezirov E Elixanov E Emirov E Suleymanov X Yusifzade Q Abasov N Babayev B Haciyev F Semedov kimi nehengler terefinden esasi qoyulan neft senayemizde saglam isguzar muhitde isleyib formalasmis oz istedadi emekseverliyi ve yuksek teskilatciliq qabiliyyeti sayesinde zirvelere yukselmis ve nehayet neft qazcixarma senayesinde ebediyasar insana cevrilmisdi Bextiyar Memmedovu neftcilerin sevimlisi eden onun sexsi keyfiyyetleri sadeliyi insanperverliyi qaygikesliyi yuksek bilik ve medeniyyete malik olmasi yaxsi adamlara genis yol acmasidir XatirelerBextiyar Memmedovun xeyirxahligi menim sexsi taleyimde de oz sozunu deyib Onunla temasda oldugum xosbext anlar xatirimde hec vaxt silinmeyen izler qoyub Hemin anlan dusundukce o boyuk insanin nehengliyi bir daha gozlerim onunde yeniden canlanir 1957 ci ilin 3 iyul gunu idi Men Azerbaycan Senaye Institutunu bitirib teyinatla Neft Daslarina islemeye gelmisdim Bextiyar Memmedovun xeyir duasi ile o vaxtlar birinci merhelesi ise dusmus buxar turbinli elektrostansiyaya boyuk masinist vezifesine teyin olundum Noyabr ayinin evvelinde buxar generatoru sexinin reisi vezifesine qeyri milletden olan bir sexsin teyin olunmasi xeberini esidib idarenin reisi Bextiyar Memmedovun qebuluna getdim O meni qebul edib dinlemeye basladi Men hemin vezifeye layiq oldugumu ve qeyri milletden olan ali tehsili olmayan sexsle her ikimizin imtahan olunmamizi xahis etdim O menden Imtahandan yaxsi cixacaqsanmi deye sorusdu Men qetiyyetle beli dedim Iki gunden sonra menim sex reisi teyin olunmagim barede emr imzalandi Bextiyar muellim 1958 ci ilin fevral ayinda 5 ayliq ixtisasartirma kurslarina getmeyimi meslehet gordu Men hemin kursu 3 aya ela qiymetle basa catdirib qayitdim O Neft Texnikumunun Neft Daslanndaki filialina evezetme ile rehberlik etmeyim barede teqdimat verdi Otuz ile yaxm rehberi oldugum filialda elmi pedaqoji fealiyyetime gore ona minnetdaram 1960 ci ilde cemi 3 il isledikden sonra o mene yasayis evi verdi O 1959 1961 ci illerde 8 ci km qesebesinde bir mehellede 15 eded besmertebeli bina tikdirib genc mutexessislerin 90 95 ni evle temin etmisdi Bextiyar Memmedov genc mutexessislere qarsi olduqca telebkar onlarin bir mutexessis kimi yetismesinde evezsiz qaygi gosteren yuksek elme ve medeniyyete malik bir ziyali idi Onun verdiyi tovsiyeler sexsen menim heyatimda boyuk rol oynamisdir Eger 1951 ci ih de Neft Daslarinda 35 muhendis ve 25 texnik var idise mehz onun qaygisi neticesinde 1961 ci ilde 214 muhendis ve 166 texnik isleyirdi 1956 ci alde Baki Axsam Neft Texnikumunun filialinin acilmasi 1959 cu ilde fehle gencler mektebinin teskili Neft Kimya Institutunun qebul komissiyasi terefinden qebul imtahanlarinin Neft Daslarinda aparilmasi onun genclere olan xususi munasibetinin neticesi idi 1968 ci ilin avqust ayinin 5 de mene xeber verdiler ki nazir Bextiyar Memmedov meni yanina devet edib Onda men Neft Daslarinda umumi elektrik teserrufati sexine ve buxar turbinli elektrostansiyaya rehberlik edirdim reis vezifesinde isleyirdim Men nazirin qebul otaginda olarken bu gun de gozlerim onunde canlanan kovrek bir xatirenin sahidi oldum Nazirin qebulundan cixan yasli bir qadm goz yaslarini saxlaya bilmeyerek honkurtu ile aglayirdi Qebul otaginda olanlarm hamisi tesvis ve heyecan icinde qadini sakitlesdirmeye calisirdi Bir qeder kecdikden sonra qadm ozune gelib bas verenleri danismaga basladi Melum oldu ki hemin qadinin 2 ayliq nevesinin ana sudune keskin ehtiyaci oldugundan usaq olum erefesindeymis Her yerden eli uzulen nene merhum eri neftci oldugundan Bextiyar muellime muraciet etmek qerarina gelir Nazir onu xos uzle qarsilayaraq narahat olmayin sabahdan evinize ana sudu getirilecek deyir Artiq o vaxtdan 3 ay kecib her gun evimize ana sudu getirilir ve nevemin veziyyeti cox yaxsidir Men nazire minnetdarligimi bildirmek ucun gelmisdim O meni dinledikden sonra bildirdi ki ev seraitinizin agir oldugunu oyrenmisem ona gore de size ikiotaqli menzil ayirmisam Menim sevincimin heddi hududu yoxdur Axitdigim goz yaslan sevinc yaslaridir Bu qadinin goz yaslari boyuk insana olan isteyin minnetdarligin ifadesi idi Bizim nazir Bextiyar Memmedov insanlara belece bextiyarliq bexs ederdi O meni qebul edib bildirdi ki neftverme qabiliyyetini artirmaq ucun mutereqqi usullardan biri olan laylara yuksek parainetrli buxar vurmaq ucun Yaponiya dovleti SSRI ucun 15 eded her biri 2 vaqondan ibaret buxar generatoru qurgusu hazirlamalidir Sizin bu ise rehberlik etmek ucun 9 ay muddetine Yaponiyaya ezam olunmaginiz ucun Moskvaya teqdimat gondermisik Men onun xeyir duasi ile Yaponiyaya yola dusdum 9 aya nezerde tutulan isleri 7 ayda yerine yetirib vetene qayitdim ve gorulmus isler baresinde ona melumat verdim O gulumseyerek mene bildirdi ki gorduyun isler beresinde senden qabaq tesekkur dolu mektub almisam cox sag ol Bu menim heyatda qazandigim en boyuk qelebe ve sevinc idi Onunla bilavasite islediyim illerde defelerle sahidi olmusdum ki o kadrlara hemise xususi diqqetle yanasir onlarin insani keyfiyyetlerini seristesini psixoloq deqiqliyile askar edirdi Elmi fealiyyetiMemmedov B M neft ve qaz yataqlarinin islenilmesi sahesinde taninmis alimdir Memmedov B M 50 elmi meqalenin muellifidir Ixtiralara gore 9 muelliflik sehadetnamesi alib Mesul vezifelerde olmaqla o defelerle Azerbaycan KP MK nin terkibine secilmis ozunun muhendis ve teskilatci kimi qeyri adi bacariqlari ile respublikanin denizde neft hasilatinin inkisafi ve tesekkul tapmasinda ehemiyyetli rolu olmusdur ve buna gore Sosialist Emeyi Qehremani Azerbaycanin Dovlet Mukafati laureati adlarina layiq gorulmusdur O hemcinin Azerbaycan neft ustasi Azerbaycanin emekdar muhendisi SSRI Fexri neftcisi fexri adlarina layiq gorulmusdur Lenin Oktyabr Inqilabi Qirmizi Emek Bayragi ordenleri ile teltif olunmusdur MukafatlariNeft senayesinin xususile deniz neftinin inkisafinda boyuk xidmetlerine gore Bextiyar Memmedov Sosialist Emeyi Qehremani Azerbaycan SSRI nin Dovlet mukafati laureati respublikanin emekdar muhendisi SSRI nin fexri neftcisi SSRI nin neft ustasi fexri adlarina layiq gorulmusdur Qirmizi Emek Bay ragi Oktyabr Inqilabi ordenleri ve medallarla teltif edilmisdi Bextiyar Memmedov 4 cagiris Azerbaycan SSR in 1 cagiris SSRI Ali Sovetinin deputati olmusdu Altmisdan cox elmi meqalenin onlarla patent ixtira ve semerelesdirici teklifin muellifi idi Onun bir nece monoqrafiyasi bu gun neftcilerin stolustu kitablarina cevrilmisdir Menbe Azerbaycanin neftci alimleri Baki Nafta Press nesriyyati 2007 252 s IstinadlarYusifzade Xosbext Pesekar neftci yaradici muhendis istedadli alim azerbaijan news az Azerbaycan qezeti 02 Dekabr 2011 2019 02 19 tarixinde Istifade tarixi 7 mart 2016 Bayram Bayramov Neft Daslari tufanlar qoynunda heyat