Bərklik — bir cismin digər cismə batmasına qarşı yönəlmiş müqavimət. Bərklik yalnız bərk cismlərə yox, həm də yumşaq cismlərə aid edilir. Bərklik, materialın daxili deformasiyaya və kəsilməyə qarşı müqaviməti ilə xarakterizə olunan möhkəmlikdən fərqlidir.
Bərklik materialın bir çox xassələri haqqında fikir yürütmüyə imkan verir. Məsələn, bərkliyi məlum olam materialın səthində baş verə biləcək yeyilməni əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq olar. Bərk şüşələr az cızılırlar, bərk dişli çarxlar yavaş yeyilirlər. Kəsici alətin materialını seçdikdə bərklik böyük rol oynayır. Bərk kəskilər daha uzunömürlülyə malikdirlər.
Ölçmə üsulları
Bərkliyi ölçmək üçün bir neçə üsul mövcuddur:
- Brinel üsulu zamanı metallik kürə səthə sıxılır və müəyyən vaxtdan sonra səthdə alınan izin diametri ölçülür. Bərklik bu halda kürəyə qoyulmuş qüvvə ilə alınan izin sahəsi arasındakı asılılıq kimi hesablanır. Bərkliyin vahidi kqc/mm2-dır. Bu üsulla tapılan bərklik HB ilə işarə edilir. Burada H - hardness (ingiliscə bərklik), B - şkalanın adıdır.
- Rokvel üsulu ilə ölçmədə səthə metallik kürə və ya konus batırılır. Bu üsulla təyin olunan bərklik ölçüsüzdür və HR, HRB, HRC, HRA ilə işarələnir. Bərklik HR = 100 − kd ilə hesablanır. Burada d yük göütürlüdükdən sonra ucluğun materiala daxil olma dərinlyidir, k isə əmsaldır. Beləliklə sonsuz bərk səthdə HR 100 olur, yumşaq materiallarda isə bərklik hətta mənfi qiymət ala bilər.
- Vikkers üsulu ilə ölçmədə bərklik sətə dördkünclü almaz piramidanı batırmaqla təyin edilir. Bərklik piramidaya qoyulan yük və izin sahəsi (burada sətdə yaranan izin sahəsi yox, piramidanın metalın içərisinə daxil olan hissəsinin sahəsi götürülür) arasındakı nisbət ilə təyin edilir. Ölçmə vahidi kqc/mm²-dir. Bu üsulla alınan bərklik HV ilə işarə edilir.
- Şor üsulu ilə bərklik yaydan asılmış kürəni səthdən itələməsi və ya iti uclu almaz iynənin materialın səthinə batma dərinliyi ilə müəyyən edilir. Bu üsulla alınan bərklik HSD ilə işarələnir.
- Kuznetsov-Qerber-Rebinder üsulu zamanı yaydan asılmış materialın rəqslərinin sönməsi zamanı əsas götürülür.
- Moos üsulunda araşdırılan səthin əvvəlcədən standartlaşdırılmış on mineral ilə cızılması və eyni zamanda bu on materialın hansılarının araşdırılan material tərəfindən cızılması təyin olunur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Berklik bir cismin diger cisme batmasina qarsi yonelmis muqavimet Berklik yalniz berk cismlere yox hem de yumsaq cismlere aid edilir Berklik materialin daxili deformasiyaya ve kesilmeye qarsi muqavimeti ile xarakterize olunan mohkemlikden ferqlidir Brinel usulu ile berkliyin olculmesiVikkers berkliyi olcme cihazi Berklik materialin bir cox xasseleri haqqinda fikir yurutmuye imkan verir Meselen berkliyi melum olam materialin sethinde bas vere bilecek yeyilmeni evvelceden proqnozlasdirmaq olar Berk suseler az cizilirlar berk disli carxlar yavas yeyilirler Kesici aletin materialini secdikde berklik boyuk rol oynayir Berk keskiler daha uzunomurlulye malikdirler Olcme usullariBerkliyi olcmek ucun bir nece usul movcuddur Brinel usulu zamani metallik kure sethe sixilir ve mueyyen vaxtdan sonra sethde alinan izin diametri olculur Berklik bu halda kureye qoyulmus quvve ile alinan izin sahesi arasindaki asililiq kimi hesablanir Berkliyin vahidi kqc mm2 dir Bu usulla tapilan berklik HB ile isare edilir Burada H hardness ingilisce berklik B skalanin adidir Rokvel usulu ile olcmede sethe metallik kure ve ya konus batirilir Bu usulla teyin olunan berklik olcusuzdur ve HR HRB HRC HRA ile isarelenir Berklik HR 100 kd ile hesablanir Burada d yuk gouturludukden sonra uclugun materiala daxil olma derinlyidir k ise emsaldir Belelikle sonsuz berk sethde HR 100 olur yumsaq materiallarda ise berklik hetta menfi qiymet ala biler Vikkers usulu ile olcmede berklik sete dordkunclu almaz piramidani batirmaqla teyin edilir Berklik piramidaya qoyulan yuk ve izin sahesi burada setde yaranan izin sahesi yox piramidanin metalin icerisine daxil olan hissesinin sahesi goturulur arasindaki nisbet ile teyin edilir Olcme vahidi kqc mm dir Bu usulla alinan berklik HV ile isare edilir Sor usulu ile berklik yaydan asilmis kureni sethden itelemesi ve ya iti uclu almaz iynenin materialin sethine batma derinliyi ile mueyyen edilir Bu usulla alinan berklik HSD ile isarelenir Kuznetsov Qerber Rebinder usulu zamani yaydan asilmis materialin reqslerinin sonmesi zamani esas goturulur Moos usulunda arasdirilan sethin evvelceden standartlasdirilmis on mineral ile cizilmasi ve eyni zamanda bu on materialin hansilarinin arasdirilan material terefinden cizilmasi teyin olunur