Bərəqxan mədrəsəsi (özb. Baroqxon madrasasi) — Daşkənd şəhərində yerləşən dini kompleksdir. XVI əsrdə müxtəlif dövrlərdə tikilən binalardan əmələ gəlmişdir. Kompleks məqbərə və xanəgahdan ibarətdir. Mədrəsə binası həm tarixi, həm də siyasi əhəmiyyətə malikdir. Beləki, hazırda Özbəkistan və Mərkəzi Asiya müsəlmanları Dini İdarəsi Bərəqxan Mədrəsəsində fəaliyyət göstərir.
Bərəqxan mədrəsəsi | |
Ölkə | Özbəkistan |
Şəhər | Daşkənd |
Binanın tipi | Mədrəsə |
İlk dəfə adı çəkilib | 1530-cu il |
Tarixi
Məqbərə daha öncə tikilib, bugünkü kompleksin şərq hissəsində yerləşir.
İkincisi, 1530-cu ildə Daşkəndin Özbək hökmdarı Suyunçxoca xanın şərəfinə tikilən iki günbəzli bir məqbərə - xanəgah idi. Suyunçxoca xan (1454-1525) Teymurilər sülaləsindən Uluqbəyin nəslindən olan və Özbək hökmdarı Əbülxair xanın oğlu, Özbək Şeybanilərin sülaləsinin nümayəndəsi idi və Daşkənd vilayətinin (1503 / 1508-1525) hökmdarı idi. Suyunçxoca xanın dövründən və onun varisləri dövründə bölgənin ədəbi həyatında özbək dilinin rolu arır və Daşkənd intellektual elitanın bir çox nümayəndəsinin əsas mərkəzinə çevrilir.
XVI əsrin ortalarında bu mədrəsədə yenidən tikilən kompleksə, o dövrün hakimi Barəqxan ləqəbli Şeybani Novruz Əhməd xanın adı verildi. Barəqxan mədrəsəsi portalının bəzəyi Daşkənd memarlığı üçün xarakterik deyil. Tağı bir yer şəklində hazırlanır — kolab-qızılca; timpan və sütunlar oyma kərpic və müxtəlif mozaika ilə bəzədilmişdir.
Müasir dövr
XX-ci əsrin əvvəllərində təmir zamanı, mədrəsə binasında olan bəzəklər çıxarılmış və ağ suvaqla suvanmışdır. Bərəqxan mədrəsəsinin dizaynının gözəlliyi tikinti tərzi baxımından Səmərqəndin ən yaxşı memarlıq abidələrinə yaxındır (XV əsrin ikinci yarısında Ağ Saray və Ziyarətgah). Mədrəsə binasında əmir 1946, 1949, 1951 və 1967-ci illərdə aparılmışdır. 1955-63-cü illərdə kolab-korini bərpa edən ustanın adı Şirin Muradovun idi.
Özbəkistan və Mərkəzi Asiya müsəlmanları Dini İdarəsi Bərəqxan Mədrəsəsində fəaliyyət göstərir.
Mədrəsə zəngin şərq əlyazması kitabxanasına da sahibdir. Xəlifə Osmanın dünyaca məşhur Quranı - Osmanlı (Osmanlı) Quranı Bəraqxan mədrəsəsinin kitabxanasının xüsusi otağında saxlanılır. VII əsrin ortalarında yazılmış müqəddəs kitab İslamın əsas mənbəyidir. Quranın orijinal mətni ilə çox böyük ölçülü 353 perqament vərəqdən ibarət olan qədim əlyazma əsrlər boyu xəlifələrin xəzinəsində saxlanılırdı (ardıcılıqla Mədinə, Dəməşq və Bağdad şəhərlərində). Əmir Teymur Bağdaddan Osmanlı Quranını Özbəkistana gətirmişdir. Lakin Rusiya imperiyası XIX əsrdə Mərkəzi Asiyanı işğal etdikdən sonra, müqəddəs kitab Sankt-Peterburqa aparılmışdır. 1917-ci il Oktyabr inqilabına qədər orada saxlanılmış, sonra Quran Ufa şəhəri üzərindən 1924-cü ildə Orta Mərkəzi Asiyaya gətirilmişdir. 1941-ci ildə bu müqəddəs kitab saxlanılmaq üçün Daşkənddəki Özbəkistan Xalqları Tarixi Muzeyinə aparıldı və Özbəkistan SSR zamanında orada saxlanıldı. 1990-cı illərin əvvəllərində Özbəkistan dövlət suverenliyini qazandıqdan sonra Xast İmam meydanında Özbəkistan Respublikasının Prezidenti İslam Kərimov rəsmi qaydada Quranı baş müftiyə təqdim etdi. O, gündən müqəddəs kitab Bərəqxan mədrəsəsinin kitabxanasında qorunur.
Qalereya
İstinadlar
- НЭУ: Бароқхон мадрасаси, 2000—2005. səh. 130
- "Медресе Барак-хана, Ташкент". 2022-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-10.
Ədəbiyyat
- Бароқхон мадрасаси // Ўзбекистон миллий энциклопедияси (PDF). Т.: Ўзбекистон миллий энциклопедияси. 2000—2005.
Xarici keçidlər
- Медресе Баракхан
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bereqxan medresesi ozb Baroqxon madrasasi Daskend seherinde yerlesen dini kompleksdir XVI esrde muxtelif dovrlerde tikilen binalardan emele gelmisdir Kompleks meqbere ve xanegahdan ibaretdir Medrese binasi hem tarixi hem de siyasi ehemiyyete malikdir Beleki hazirda Ozbekistan ve Merkezi Asiya muselmanlari Dini Idaresi Bereqxan Medresesinde fealiyyet gosterir Bereqxan medresesi ozb Baroqxon madrasasiBereqxan medresesiBereqxan medresesiOlke OzbekistanSeher DaskendBinanin tipi MedreseIlk defe adi cekilib 1530 cu ilTarixiMeqbere daha once tikilib bugunku kompleksin serq hissesinde yerlesir Ikincisi 1530 cu ilde Daskendin Ozbek hokmdari Suyuncxoca xanin serefine tikilen iki gunbezli bir meqbere xanegah idi Suyuncxoca xan 1454 1525 Teymuriler sulalesinden Uluqbeyin neslinden olan ve Ozbek hokmdari Ebulxair xanin oglu Ozbek Seybanilerin sulalesinin numayendesi idi ve Daskend vilayetinin 1503 1508 1525 hokmdari idi Suyuncxoca xanin dovrunden ve onun varisleri dovrunde bolgenin edebi heyatinda ozbek dilinin rolu arir ve Daskend intellektual elitanin bir cox numayendesinin esas merkezine cevrilir XVI esrin ortalarinda bu medresede yeniden tikilen komplekse o dovrun hakimi Bareqxan leqebli Seybani Novruz Ehmed xanin adi verildi Bareqxan medresesi portalinin bezeyi Daskend memarligi ucun xarakterik deyil Tagi bir yer seklinde hazirlanir kolab qizilca timpan ve sutunlar oyma kerpic ve muxtelif mozaika ile bezedilmisdir Muasir dovrXX ci esrin evvellerinde temir zamani medrese binasinda olan bezekler cixarilmis ve ag suvaqla suvanmisdir Bereqxan medresesinin dizayninin gozelliyi tikinti terzi baximindan Semerqendin en yaxsi memarliq abidelerine yaxindir XV esrin ikinci yarisinda Ag Saray ve Ziyaretgah Medrese binasinda emir 1946 1949 1951 ve 1967 ci illerde aparilmisdir 1955 63 cu illerde kolab korini berpa eden ustanin adi Sirin Muradovun idi Ozbekistan ve Merkezi Asiya muselmanlari Dini Idaresi Bereqxan Medresesinde fealiyyet gosterir Medrese zengin serq elyazmasi kitabxanasina da sahibdir Xelife Osmanin dunyaca meshur Qurani Osmanli Osmanli Qurani Beraqxan medresesinin kitabxanasinin xususi otaginda saxlanilir VII esrin ortalarinda yazilmis muqeddes kitab Islamin esas menbeyidir Quranin orijinal metni ile cox boyuk olculu 353 perqament vereqden ibaret olan qedim elyazma esrler boyu xelifelerin xezinesinde saxlanilirdi ardiciliqla Medine Demesq ve Bagdad seherlerinde Emir Teymur Bagdaddan Osmanli Quranini Ozbekistana getirmisdir Lakin Rusiya imperiyasi XIX esrde Merkezi Asiyani isgal etdikden sonra muqeddes kitab Sankt Peterburqa aparilmisdir 1917 ci il Oktyabr inqilabina qeder orada saxlanilmis sonra Quran Ufa seheri uzerinden 1924 cu ilde Orta Merkezi Asiyaya getirilmisdir 1941 ci ilde bu muqeddes kitab saxlanilmaq ucun Daskenddeki Ozbekistan Xalqlari Tarixi Muzeyine aparildi ve Ozbekistan SSR zamaninda orada saxlanildi 1990 ci illerin evvellerinde Ozbekistan dovlet suverenliyini qazandiqdan sonra Xast Imam meydaninda Ozbekistan Respublikasinin Prezidenti Islam Kerimov resmi qaydada Qurani bas muftiye teqdim etdi O gunden muqeddes kitab Bereqxan medresesinin kitabxanasinda qorunur QalereyaIstinadlarNEU Barokhon madrasasi 2000 2005 seh 130 Medrese Barak hana Tashkent 2022 06 10 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 10 EdebiyyatBarokhon madrasasi Ўzbekiston millij enciklopediyasi PDF T Ўzbekiston millij enciklopediyasi 2000 2005 Xarici kecidlerMedrese Barakhan