Böyük diktator (ing. The Great Dictator) — rejissor Çarli Çaplinin filmi.
Böyük diktator | |
---|---|
ing. The Great Dictator | |
Janr | Komediya |
Əsas mövzu | Faşizm, Antisemitizm |
Rejissor | Çarli Çaplin |
Prodüser | Çarli Çaplin |
Ssenari müəllifi | Çarli Çaplin |
Baş rollarda | Çarli Çaplin Polett Qoddar |
Operatorlar | |
Bəstəkarlar | Çarli Çaplin |
İstehsalçı | |
Distribütor | Netflix, HBO Max[d] |
İlk baxış tarixi | 15 oktyabr 1940 |
Müddət | 124 dəqiqə |
Büdcə | $2 milyon |
Gəlir | $5 milyon |
Ölkələr | ABŞ |
Dil | İngilis dili |
İl | 1940 |
Rəng | ağ-qara |
Çəkiliş yeri | Los-Anceles, Kaliforniya, Malibu |
IMDb | ID0032553 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məzmun
Film Birinci dünya müharibəsi səhnəsi ilə başlanır. Çaplinin qəhrəmanı olan sıravi əsgər (sülh zamanı isə yəhudi bərbər) də bu döyüşdə iştirak edir. Ona təyyarəçi Şultsu xilas etmək nəsib olur. İş elə gətirir ki, təyyarə zərblə yerə çırpılır və əsgər yaddaşını itirərək xəstəxanaya düşür.
İllər keçir. Müharibədə məğlubiyyətdən sonra Tomaniyaya (Almaniyaya işarə) Adenoid Hinkel adlı diktator gəlir (bu obraz Adolf Hitlerin prototipidir). Filmdə Hinkel və yəhudi bərbəri obrazları əkiz kimi bir-birlərinə oxşar verilir.
Getdikcə yəhudi məhəlləsi gettoya çevrilir. Orada xüsusi zabitlər qoyulur. Lakin bərbərin bundan xəbəri olmur. O, 20 il komada olur. Xəstəxananı tərk edəndən sonra öz bərbərxanasına gəlir və buranı qaydaya salmağa başlayır. Bərbər öz işinin başına qayıdır. Bu zaman zabitlərdən biri bərbərxananın şüşəsinə "yəhudi" sözü yazır. Bərbər onu saxlamaq istəyəndə vuruşma başlayır. Və bu dəmdə bərbərin qonşusu gözəl və cazibədar Hanna ona kömək edir. Hətta zabitlər gedənə qədər bərbəri öz evində saxlayır. Bir qədər sonra zabitlər tökülüb gettoya gəlir. Və bərbəri tuturlar. Onu təsadüfən Şultsun gəlişi xilas edir. O Şults ki, bir vaxtlar müharibədə bərbər onu xilas etmişdi. Bu illər ərzində Şults böyük bir mövqeyə gəlib çatmışdı...
Hinkel bütün dünyaya hömranlıq etmək fikrinə düşür. Bu fikri həyata keçirməyə ilk yol kimi Osterlixi (Avstriyaya işarə) zəbt etməyi görür. Amma heç bir dövlət Tomaniyaya kredit vermir. Yeganə pul verə biləcək adam yəhudi bankir Epşteyndir. Epşteyni ələ almaq üçün Hinkel yəhudilərin təqibini dayandırmağı əmr edir. Bundan sonra gettoda vəziyyət müəyyən qədər sabitləşir. Zabitlər daha mülayim olurlar. Bərbər Birinci dünya müharibəsinə qədər olduğu kimi yenə də öz sənətilə məşğul olmağa başlayır. Getdikcə bərbər və Hanna bir-birlərinə qarşı ciddi hisslər keçirməyə başlayırlar.
Bankir isə diktatorun müraciətinə etiraz edir. Diktator yəhudilərin daha böyük miqyasda təqibinə göstəriş verir. Zabitlər gettonu dağıtmağa başlayırlar. Bərbərlə Hanna dama çıxaraq canlarını qurtara bilirlər.
Şults Hinkelin məhvə məhkumluq və amansızlıq ideyasını dərk edərək, buna qəti etirazını bildirir. Hinkelin qərarı isə bu olur: Şults konslagerə düşür. Bir dəfə Şults oradan qaçmağa müvəffəq olur və gettoda gizlənir. Getto sakinləri Hinkelin qərargahını partlatmaq qərarına gəlirlər. Lakin digər insanların ölümünü istəməyən Hannanın səyi ilə bu baş tutmur.
Bu vaxt ərzində Hinkelin Osterlixə hücümunu daha bir şəxs – onun müttəfiqi Bakteriya dövlətindən olan Napaloni (Mussolini və İtaliyaya işarə) də dəstəkləyir. Napaloni buna hətta qismən nail olur. Elə bu səbəbdən Napaloni danışıqlar üçün Tomaniyaya dəvət olunur. Danışıqlar zamanı bir komik səhnələr baş verir. Və sonda Hinkel öz müttəfiqini aldadır.
Bu zaman gettoda zabitlər Şultsu axtarır. Bərbər Şultsa kömək etmək qərarına gəlir. Onlar dama çıxanda hamısı tutulur və konslagerə göndərilir. Hanna da daxil olmaqla bəzi qonşular Osterlixə qaça bilirlər.
Bir qədər sonra Şultsla bərbər hərbi formada konslagerdən qaça bilirlər. Onlar Osterlixə getmək üçün sərhəddə gəlirlər. Bu zaman Tomaniya hərbçiləri Osterlixə hücuma hazırlaşırlar. Hinkel isə ördək ovuna çıxanda təsadüfən qayıqdan suya yıxılır. Zabitlər oradan keçəndə onu yəhudi bərbəri hesab edib onu tutub konslagerə aparırlar. Digər tərəfdən isə, hərbçilər bərbəri Hinkel bilirlər.
Mitinqdə diktator nitq söyləməli idi. Bərbər həyəcanla mikrofona yaxınlaşır və heç kimin Hinkeldən gözləmədiyi sözləri deyir. Heç bir yeri işğal etmək istəmədiyini, bütün dünyadakı insanların qardaş olduğunu, hamının bir-birinə kömək etməli olduğunu, insanların öz nəfsləri naminə insanlıqdan əl çəkməməsini, tiranlara qarşı birləşməli olduqlarını deyir. Öz nitqinin sonunda bərbər Hannanın adını çəkir. Hanna isə bütünlüklə bu nitqi və diktatorun onun adını çəkməsini radioda eşidir.
Filmin son kadrı belədir: Hanna optimist hislərlə başını ucalığa doğru qaldırır.
Film haqqında
- Filmin böyük hissəsi Çarli Çaplinin "Chaplin Studios" kinostudiyasında, şəhərətrafı yerlər isə Los-Ancelesdə çəkilmişdir.
- Filmin premyeraları 1940-cı ilin sentyabrında Nyu-Yorkda, oktyabrında ABŞ-də, dekabrında isə Böyük Britaniyada keçirilmişdir. Filmin Fransa premyerası isə 1945-ci ilin aprelində, Parisin azad edilməsindən sonra oldu.
- Belə bir fakt var ki, Adolf Hitler həqiqətən bu filmə baxmışdı. Bunu eşidən Çaplin demişdi: "Mən Hitlerin filmi necə qarşıladığını öyrənmək üçün hər şeydən keçərdim".
- Film ilk premyerasından sonra amerikalılar tərəfindən çox yaxşı qarşılanmışdı.
Mükafatlar
- Ən yaxşı film
- – Çarli Çaplin
- İkinci planda ən yaxşı aktyor –
- Ən yaxşı musiqi –
- Orijinal ssenari – Çarli Çaplin
Filmin heyəti
Filmin üzərində işləyənlər
- Ssenari müəllifi: Çarli Çaplin
- Rejissor: Çarli Çaplin
- Operatorlar: ,
- Bəstəkarlar: , Çarli Çaplin
- Prodüser: Çarli Çaplin
Rollarda
Aktyor | Rol |
---|---|
Çarli Çaplin | Adenoid Hinkel / bərbər |
Polett Qoddar | Hanna |
Benzino Napaloni | |
Şults | |
Qarbiç | |
Herrinq | |
madam Napaloni | |
səfir |
- Cakarel E. MUBI (ing.). 2007.
- The American Film Institute Catalog of Motion Pictures.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk diktator ing The Great Dictator rejissor Carli Caplinin filmi Boyuk diktatoring The Great DictatorJanr KomediyaEsas movzu Fasizm AntisemitizmRejissor Carli CaplinProduser Carli CaplinSsenari muellifi Carli CaplinBas rollarda Carli Caplin Polett QoddarOperatorlarBestekarlar Carli CaplinIstehsalciDistributor Netflix HBO Max d Ilk baxis tarixi 15 oktyabr 1940Muddet 124 deqiqeBudce 2 milyonGelir 5 milyonOlkeler ABSDil Ingilis diliIl 1940Reng ag qaraCekilis yeri Los Anceles Kaliforniya MalibuIMDb ID0032553 Vikianbarda elaqeli mediafayllarMezmunFilm Birinci dunya muharibesi sehnesi ile baslanir Caplinin qehremani olan siravi esger sulh zamani ise yehudi berber de bu doyusde istirak edir Ona teyyareci Sultsu xilas etmek nesib olur Is ele getirir ki teyyare zerble yere cirpilir ve esger yaddasini itirerek xestexanaya dusur Iller kecir Muharibede meglubiyyetden sonra Tomaniyaya Almaniyaya isare Adenoid Hinkel adli diktator gelir bu obraz Adolf Hitlerin prototipidir Filmde Hinkel ve yehudi berberi obrazlari ekiz kimi bir birlerine oxsar verilir Getdikce yehudi mehellesi gettoya cevrilir Orada xususi zabitler qoyulur Lakin berberin bundan xeberi olmur O 20 il komada olur Xestexanani terk edenden sonra oz berberxanasina gelir ve burani qaydaya salmaga baslayir Berber oz isinin basina qayidir Bu zaman zabitlerden biri berberxananin susesine yehudi sozu yazir Berber onu saxlamaq isteyende vurusma baslayir Ve bu demde berberin qonsusu gozel ve cazibedar Hanna ona komek edir Hetta zabitler gedene qeder berberi oz evinde saxlayir Bir qeder sonra zabitler tokulub gettoya gelir Ve berberi tuturlar Onu tesadufen Sultsun gelisi xilas edir O Sults ki bir vaxtlar muharibede berber onu xilas etmisdi Bu iller erzinde Sults boyuk bir movqeye gelib catmisdi Hinkel butun dunyaya homranliq etmek fikrine dusur Bu fikri heyata kecirmeye ilk yol kimi Osterlixi Avstriyaya isare zebt etmeyi gorur Amma hec bir dovlet Tomaniyaya kredit vermir Yegane pul vere bilecek adam yehudi bankir Epsteyndir Epsteyni ele almaq ucun Hinkel yehudilerin teqibini dayandirmagi emr edir Bundan sonra gettoda veziyyet mueyyen qeder sabitlesir Zabitler daha mulayim olurlar Berber Birinci dunya muharibesine qeder oldugu kimi yene de oz senetile mesgul olmaga baslayir Getdikce berber ve Hanna bir birlerine qarsi ciddi hissler kecirmeye baslayirlar Bankir ise diktatorun muracietine etiraz edir Diktator yehudilerin daha boyuk miqyasda teqibine gosteris verir Zabitler gettonu dagitmaga baslayirlar Berberle Hanna dama cixaraq canlarini qurtara bilirler Sults Hinkelin mehve mehkumluq ve amansizliq ideyasini derk ederek buna qeti etirazini bildirir Hinkelin qerari ise bu olur Sults konslagere dusur Bir defe Sults oradan qacmaga muveffeq olur ve gettoda gizlenir Getto sakinleri Hinkelin qerargahini partlatmaq qerarina gelirler Lakin diger insanlarin olumunu istemeyen Hannanin seyi ile bu bas tutmur Bu vaxt erzinde Hinkelin Osterlixe hucumunu daha bir sexs onun muttefiqi Bakteriya dovletinden olan Napaloni Mussolini ve Italiyaya isare de destekleyir Napaloni buna hetta qismen nail olur Ele bu sebebden Napaloni danisiqlar ucun Tomaniyaya devet olunur Danisiqlar zamani bir komik sehneler bas verir Ve sonda Hinkel oz muttefiqini aldadir Bu zaman gettoda zabitler Sultsu axtarir Berber Sultsa komek etmek qerarina gelir Onlar dama cixanda hamisi tutulur ve konslagere gonderilir Hanna da daxil olmaqla bezi qonsular Osterlixe qaca bilirler Bir qeder sonra Sultsla berber herbi formada konslagerden qaca bilirler Onlar Osterlixe getmek ucun serhedde gelirler Bu zaman Tomaniya herbcileri Osterlixe hucuma hazirlasirlar Hinkel ise ordek ovuna cixanda tesadufen qayiqdan suya yixilir Zabitler oradan kecende onu yehudi berberi hesab edib onu tutub konslagere aparirlar Diger terefden ise herbciler berberi Hinkel bilirler Mitinqde diktator nitq soylemeli idi Berber heyecanla mikrofona yaxinlasir ve hec kimin Hinkelden gozlemediyi sozleri deyir Hec bir yeri isgal etmek istemediyini butun dunyadaki insanlarin qardas oldugunu haminin bir birine komek etmeli oldugunu insanlarin oz nefsleri namine insanliqdan el cekmemesini tiranlara qarsi birlesmeli olduqlarini deyir Oz nitqinin sonunda berber Hannanin adini cekir Hanna ise butunlukle bu nitqi ve diktatorun onun adini cekmesini radioda esidir Filmin son kadri beledir Hanna optimist hislerle basini ucaliga dogru qaldirir Film haqqindaFilmin boyuk hissesi Carli Caplinin Chaplin Studios kinostudiyasinda seheretrafi yerler ise Los Ancelesde cekilmisdir Filmin premyeralari 1940 ci ilin sentyabrinda Nyu Yorkda oktyabrinda ABS de dekabrinda ise Boyuk Britaniyada kecirilmisdir Filmin Fransa premyerasi ise 1945 ci ilin aprelinde Parisin azad edilmesinden sonra oldu Bele bir fakt var ki Adolf Hitler heqiqeten bu filme baxmisdi Bunu esiden Caplin demisdi Men Hitlerin filmi nece qarsiladigini oyrenmek ucun her seyden kecerdim Film ilk premyerasindan sonra amerikalilar terefinden cox yaxsi qarsilanmisdi Mukafatlar1941 ci ilin Oskar mukafati En yaxsi film En yaxsi kisi roluna gore aktyor Carli Caplin Ikinci planda en yaxsi aktyor En yaxsi musiqi Orijinal ssenari Carli CaplinFilmin heyetiFilmin uzerinde isleyenler Ssenari muellifi Carli Caplin Rejissor Carli Caplin Operatorlar Bestekarlar Carli Caplin Produser Carli CaplinRollarda Aktyor RolCarli Caplin Adenoid Hinkel berberPolett Qoddar HannaBenzino NapaloniSultsQarbicHerrinqmadam NapalonisefirCakarel E MUBI ing 2007 The American Film Institute Catalog of Motion Pictures