Böyük Xınıslı — Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Böyük Xınıslı | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Şamaxı rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Böyük Xınıslı Şamaxı rayonunun Şamaxı Şəhər inzibati ərazi vahidində kənd. Xınıslı çayının (Zoğalavay çayının qolu) sağ sahilində, Meysəri silsiləsinin (Böyük Qafqaz) ətəyindədir. Əvvəllər rayonun ərazisində Kicik Xınıslı (və ya Dərə Xınıslısı) kəndi də olmuşdur. İndi bu kənd Şamaxı Şəhərinin bir məhəlləsidir. Orta əsrlərdə Türkiyədə Xınıslı adlı Şəhər və vilayət olmuşdur. Səlcuqilər, Səfəvilər dövlətlərinin siyasi həyatında muhum rol oynamış xınıslıların adını daşıyır. Etnotoponimdir.
Tarixi
Xınıslı kəndinin tarixi IV əsrlərə qədər gedib çıxır. Adı ərəb tarixçilərinin və sayahətçilərinin əsərlərində Şamaxı yaxınlığında olan yaşayış məntəqəsi kimi keçir. Kənd yaxınlığında bir neçə tarixi qanlı döyüşlər olub. (Çala Çuxur) Məşhur Şirvanşah və uşaq arasında olan dialoq da burada olduğu deyilir. (Çör və çöp)
Mədəniyyəti
Kənddə 9 illik orta məktəb, uşaq bağçası və kiçik kitabxana fəaliyyət göstərir. Məktəb Qarabağ döyüşlərində qəhrəmanlıqla həlak olan şəhid Rahim Soltanovun adını daşıyır.
Coğrafiyası və iqlimi
Əhalisi 600 nəfərə yaxındır.
Kənddə tarixi 100 ildən artıq ölçülən məscid fəaliyyət göstərir. Kəndin əhalisi müsəlman olsa da, radikal deyillər.
Kənd Şamaxı rayon mərkəzindən 3–4 km məsafədə yerləşir.
Böyük Xınıslı kəndi şimaldan Məlhəm və Əngəxaran, qərbdən Mehisərin və Ağabəyli, cənubdan isə Şamaxı və Kiçik Xınıslı kəndləri ilə əhatə olunmuşdur. Kişik Xınıslı kəndi hal-hazırda Böyük Xınıslı kəndindən bir neçə dəfə böyükdür. Bu kənd öz tarixini Böyük Xınıslıdan götürür.
Xınıslı kəndinin iqtisadiyyatı əsasən üzümçülük və fermer təssərrüfatı əsasında qurulmuşdur. Sovet ittifaqı dağılandan sonra üzümçülük iflas etmiş, yerini taxılçılığa vermişdir. Hal hazırda kənddə fərdi təsərrüfat inkişaf etməkdədir.
Üç tərəfdən dağlarla əhatə olunan kənd dağətəyi zonada yerləşir və gözəl iqlimə, o cümlədən gözəl təbiətə malikdir. Kəndin sağ və sol hissəsindən mövsümi çaylar axır.
Kənd əfsanəvi Gülüstan (qala) dağının ətəyindədir (200 metr). Böyük Şah İsmayıl Xətai Şamaxıya hücum edən zaman Şirvanşah (oğul II Şeyx İbrahim) burada gizlənmiş, təslim olmamışdır.
Rəvayətə görə İsmayıl qızılbaş əmirlərini məşvərətə yığaraq onlardan soruşur: "Siz nə istəyirsiniz, Azərbaycan taxt-tacını, yoxsa "Gülüstan" qalasını?" Onlar yekdilliklə Azərbaycanı üstün tuturlar.
Əhalisi
Kənd əhalisi 487 nəfərdir ki, onunda 237 nəfəri kişi, 250 nəfəri isə qadınlar təşkil edir.
Din
Kənddə Böyük Xınıslı kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- ”Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. İki cilddə. I cild. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, səh. 152. (az.)
- MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2018-ci ildə qeydiyyatdan keçənlər 2019-12-08 at the Wayback Machine. scwra.gov.az (az.)
Şamaxı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk Xinisli Azerbaycan Respublikasinin Samaxi rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Boyuk Xinisli40 39 sm e 48 37 s u Olke AzerbaycanRayon Samaxi rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Boyuk Xinisli Boyuk Xinisli Samaxi rayonunun Samaxi Seher inzibati erazi vahidinde kend Xinisli cayinin Zogalavay cayinin qolu sag sahilinde Meyseri silsilesinin Boyuk Qafqaz eteyindedir Evveller rayonun erazisinde Kicik Xinisli ve ya Dere Xinislisi kendi de olmusdur Indi bu kend Samaxi Seherinin bir mehellesidir Orta esrlerde Turkiyede Xinisli adli Seher ve vilayet olmusdur Selcuqiler Sefeviler dovletlerinin siyasi heyatinda muhum rol oynamis xinislilarin adini dasiyir Etnotoponimdir TarixiXinisli kendinin tarixi IV esrlere qeder gedib cixir Adi ereb tarixcilerinin ve sayahetcilerinin eserlerinde Samaxi yaxinliginda olan yasayis menteqesi kimi kecir Kend yaxinliginda bir nece tarixi qanli doyusler olub Cala Cuxur Meshur Sirvansah ve usaq arasinda olan dialoq da burada oldugu deyilir Cor ve cop MedeniyyetiKendde 9 illik orta mekteb usaq bagcasi ve kicik kitabxana fealiyyet gosterir Mekteb Qarabag doyuslerinde qehremanliqla helak olan sehid Rahim Soltanovun adini dasiyir Cografiyasi ve iqlimiEhalisi 600 nefere yaxindir Kendde tarixi 100 ilden artiq olculen mescid fealiyyet gosterir Kendin ehalisi muselman olsa da radikal deyiller Kend Samaxi rayon merkezinden 3 4 km mesafede yerlesir Boyuk Xinisli kendi simaldan Melhem ve Engexaran qerbden Mehiserin ve Agabeyli cenubdan ise Samaxi ve Kicik Xinisli kendleri ile ehate olunmusdur Kisik Xinisli kendi hal hazirda Boyuk Xinisli kendinden bir nece defe boyukdur Bu kend oz tarixini Boyuk Xinislidan goturur Xinisli kendinin iqtisadiyyati esasen uzumculuk ve fermer tesserrufati esasinda qurulmusdur Sovet ittifaqi dagilandan sonra uzumculuk iflas etmis yerini taxilciliga vermisdir Hal hazirda kendde ferdi teserrufat inkisaf etmekdedir Uc terefden daglarla ehate olunan kend dageteyi zonada yerlesir ve gozel iqlime o cumleden gozel tebiete malikdir Kendin sag ve sol hissesinden movsumi caylar axir Kend efsanevi Gulustan qala daginin eteyindedir 200 metr Boyuk Sah Ismayil Xetai Samaxiya hucum eden zaman Sirvansah ogul II Seyx Ibrahim burada gizlenmis teslim olmamisdir Revayete gore Ismayil qizilbas emirlerini mesverete yigaraq onlardan sorusur Siz ne isteyirsiniz Azerbaycan taxt tacini yoxsa Gulustan qalasini Onlar yekdillikle Azerbaycani ustun tuturlar EhalisiKend ehalisi 487 neferdir ki onunda 237 neferi kisi 250 neferi ise qadinlar teskil edir DinKendde Boyuk Xinisli kend mescidi dini icmasi fealiyyet gosterir Istinadlar Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 152 az MUSELMAN DINI ICMALAR 2018 ci ilde qeydiyyatdan kecenler 2019 12 08 at the Wayback Machine scwra gov az az Samaxi rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin