Böyük Bazar məscidi — Azərbaycanın Lənkəran şəhərində yerləşən məscid və tarix-memarlıq abidəsi. Məscid 1864-cü ildə Böyük bazar məhəlləsində tikilib.
Böyük Bazar məscidi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Lənkəran |
Yerləşir | Böyük bazar məhəlləsi |
Tikilmə tarixi | 1864 |
Vəziyyəti | stabil |
İstinad nöm. | 4805 |
Kateqoriya | Məscid |
Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Haqqında
Böyük Bazar məscidi 1864-cü ildə Lənkəran şəhərində Böyük bazar məhəlləsində tikilib. Məscid Kərbəlayi Qulu, Kərbəlayi Ağaqulu, Hacı Mirağa və Böyük bazar məhəlləsində yaşayan camaatın topladığı vəsait hesabına tikilib. Adını isə yerləşdiyi məhəllədən alıb. Memarı Usta Hadı olub.
Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi. Böyük Bazar məscidi də bağlanıb, binadan anbar, kitabxana və şəkil qalereyası kimi istifadə olunub. 1929-cu ilədək məscidin həyətində Kərbəlayi Hüseynin, general Hacı Mirabbas xan Talışinskinin, Kərimovların, Hacı Manafin, Hacı Ələsgərin və Hacı Hacıağa Əkbərovun adına olmaqla ümumi 6 təkyəsi olub. 1930-cu illərdə Hacıağa Əkbərovun təkyəsi xaric digər təkyələr, 1938-ci ildə isə məscidin azan vermək üçün olan güldəstəsi dağıdılıb. Məscidin binasında 1938-ci ildən 1980-ci ilə qədər çörək zavodu, 1980-ci ildən 1990-cı ilə qədər isə şəkil qalereyası yerləşib.
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə isə məscid yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb. 1995-ci ildə yerli əhalinin təşəbbüsü ilə məscidin yanında 36 m hündürlüyündə minarə tikilib. Məsciddə Dövlət Komitəsindən qeydiyyatdan keçmiş dini icma fəaliyyət göstərir.
Memarlığı
Məscidin uzunluğu 31,5 metr, eni 12,7 isə metrdir. İnşasında meşə məmulatlarından və bişmiş kərpicdən istifadə olunub. Üstü isə kirəmitlə örtülüb. Sahəsi 500 kv. metr, tutumu 550 nəfərdir. Tavanı düzbucaqlı formadadır və 6 sütun üzərində dayanır. Məscid əsas və yardımçı binalardan ibarətdir.
Şəkilləri
- Məscidin fasadının detalları
- Hacı Hacıağa Əkbərovun təkkəsi
- Hacı Hacıağa Əkbərovun təkkəsi
İstinadlar
- Həsənoğlu, Həşim. Azərbaycanın dini-tarixi abidələri, ziyarətgahları, seyidləri, övliyaları (PDF) (az.). Bakı: Nasir. 2015. 196.
- Azərbaycanın seçilmiş İslam abidələri (PDF) (az.). Bakı: Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi. 2015. 102.
- Mirhaşım Talışlı, Etibar Əhədov. Lənkəran Ensiklopedik Məlumat (PDF) (az.). Baku: 3 saylı Bakı Mətbəəsi. 2017. 97. 2019-04-06 tarixində (PDF).
- ""Məscid (Böyük bazar)"". irs.gov.az. 2023-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- Arif Yunusov. Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN . 2023-07-05 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- Mistanlı, Aqşin. Cənub bölgəsinin abidələr ensiklopediyasi (az.). Bakı: Adiloğlu. 2020. 108. ISBN .
- Mirhaşım Talışlı, Etibar Əhədov. Lənkəran Ensiklopedik Məlumat (PDF) (az.). Baku: 3 saylı Bakı Mətbəəsi. 2017. 98. 2019-04-06 tarixində (PDF).
- "150-dən çox yaşı olan Lənkəranın Böyük bazar məscidi". cenublu.az. 2022-05-11. 2023-06-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- "Məscidlər və dini icmalar". irs.gov.az. 2023-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- Abdullayeva, S. "Azərbaycandakı məscidlər: mənəviyyat və tarixi-memarlıq abidələri". 525.az. 2013-10-01. İstifadə tarixi: 2024-04-01.
- Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 174. ISBN . 2021-07-23 tarixində (PDF).
- "Lənkəran şəhəri Böyük Bazar məscidi". sirat.az. 2022-02-21. 2023-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-01.
Xarici keçidlər
- Aerokismik görüntü
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Boyuk Bazar mescidi Azerbaycanin Lenkeran seherinde yerlesen mescid ve tarix memarliq abidesi Mescid 1864 cu ilde Boyuk bazar mehellesinde tikilib Boyuk Bazar mescidi38 44 57 sm e 48 51 04 s u Olke AzerbaycanSeher LenkeranYerlesir Boyuk bazar mehellesiTikilme tarixi 1864Veziyyeti stabilAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4805KateqoriyaMescidEhemiyyetiYerli ehemiyyetliBoyuk Bazar mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mescid Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib HaqqindaBoyuk Bazar mescidi 1864 cu ilde Lenkeran seherinde Boyuk bazar mehellesinde tikilib Mescid Kerbelayi Qulu Kerbelayi Agaqulu Haci Miraga ve Boyuk bazar mehellesinde yasayan camaatin topladigi vesait hesabina tikilib Adini ise yerlesdiyi mehelleden alib Memari Usta Hadi olub Azerbaycanda sovet isgalindan sonra resmi olaraq 1928 ci ilden dinle mubarizeye basladilar Hemin ilin dekabrinda Azerbaycan KP MK i bir cox mescid kilse ve sinaqoqlari maariflendirici istiqametlerde istifade ucun klublarin balansina verdi Eger 1917 ci ilde Azerbaycanda 3 000 mescid var idise 1927 ci ilde bu reqem 1 700 1933 cu ilde ise 17 idi Boyuk Bazar mescidi de baglanib binadan anbar kitabxana ve sekil qalereyasi kimi istifade olunub 1929 cu iledek mescidin heyetinde Kerbelayi Huseynin general Haci Mirabbas xan Talisinskinin Kerimovlarin Haci Manafin Haci Elesgerin ve Haci Haciaga Ekberovun adina olmaqla umumi 6 tekyesi olub 1930 cu illerde Haciaga Ekberovun tekyesi xaric diger tekyeler 1938 ci ilde ise mescidin azan vermek ucun olan guldestesi dagidilib Mescidin binasinda 1938 ci ilden 1980 ci ile qeder corek zavodu 1980 ci ilden 1990 ci ile qeder ise sekil qalereyasi yerlesib Azerbaycan musteqilliyini yeniden berpa etdikden Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2 avqust 2001 ci ilde verdiyi 132 nomreli qerar ile ise mescid yerli ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisina salinib 1995 ci ilde yerli ehalinin tesebbusu ile mescidin yaninda 36 m hundurluyunde minare tikilib Mescidde Dovlet Komitesinden qeydiyyatdan kecmis dini icma fealiyyet gosterir MemarligiMescidin uzunlugu 31 5 metr eni 12 7 ise metrdir Insasinda mese memulatlarindan ve bismis kerpicden istifade olunub Ustu ise kiremitle ortulub Sahesi 500 kv metr tutumu 550 neferdir Tavani duzbucaqli formadadir ve 6 sutun uzerinde dayanir Mescid esas ve yardimci binalardan ibaretdir SekilleriMescidin fasadinin detallari Haci Haciaga Ekberovun tekkesi Haci Haciaga Ekberovun tekkesiIstinadlarHesenoglu Hesim Azerbaycanin dini tarixi abideleri ziyaretgahlari seyidleri ovliyalari PDF az Baki Nasir 2015 196 Azerbaycanin secilmis Islam abideleri PDF az Baki Dini Qurumlarla Is Uzre Dovlet Komitesi 2015 102 Mirhasim Talisli Etibar Ehedov Lenkeran Ensiklopedik Melumat PDF az Baku 3 sayli Baki Metbeesi 2017 97 2019 04 06 tarixinde PDF Mescid Boyuk bazar irs gov az 2023 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 01 Arif Yunusov Islam v Azerbajdzhane PDF Baki Zaman 2004 seh 78 ISBN 9952 8052 0 9 2023 07 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 14 Mistanli Aqsin Cenub bolgesinin abideler ensiklopediyasi az Baki Adiloglu 2020 108 ISBN 978 9952 37 379 0 Mirhasim Talisli Etibar Ehedov Lenkeran Ensiklopedik Melumat PDF az Baku 3 sayli Baki Metbeesi 2017 98 2019 04 06 tarixinde PDF 150 den cox yasi olan Lenkeranin Boyuk bazar mescidi cenublu az 2022 05 11 2023 06 06 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 01 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2001 ci il 2 avqust Tarixli 132 nomreli qerari ile tesdiq edilmisdir PDF az mct gov az 2001 08 02 2021 07 07 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 14 Mescidler ve dini icmalar irs gov az 2023 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 01 Abdullayeva S Azerbaycandaki mescidler meneviyyat ve tarixi memarliq abideleri 525 az 2013 10 01 Istifade tarixi 2024 04 01 Azerbaycan Respublikasi Mescidlerinin Ensiklopediyasi PDF az Baki Beynelxalq Elhuda 2001 seh 174 ISBN 964 8121 59 1 2021 07 23 tarixinde PDF Lenkeran seheri Boyuk Bazar mescidi sirat az 2022 02 21 2023 02 04 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 01 Xarici kecidlerAerokismik goruntuHemcinin baxKicik Bazar mescidi