Bərmək mahalı — Quba xanlığında mahal. İndiki Xızı rayonu.
Adını burada yaşayan Bərmək tayfasından və ya Bərmək – bər məhsul, mak – kahin və ya Qubadakı Bərmək mahalı Harunərrəşidin vəziri Cəfər Bərməkinin qəbiləsi aldığı Xızı-Bərmək mahalı Xəzər dənizi, Bakı kəndləri və Sumqayıt çayı hüdudlarında böyük bir sahə tutur. Alim-səyyah F.F.Simonoviç 1796-cı ildə Xızı-Bərmək mahalında 24 kəndin adını göstərir. A.Bakıxanovun “Gülüstani irəm” əsərinin adını xüsusilə çəkmək lazımdır. Onun əsərində Quba xanlığının “Xızı bərmək” mahalı haqqında dəyərli məlumatlar verilir.
Etimologiya
"Bərmək" qədim fars dilində "başçı", "rəis", "lider", "rəhbər" kimi mənalara gəlir. Sanskritcədə "pramukha" ( प्रमुख ) kimi səsləndirilən bu söz ərəblər tərəfindən "bərmək" kimi tələffüz edilib. Urdu dilində پرمکھ ("pramukh", "prəmuk") yazılır. Әrəb dilində saitlər yazı zamanı qeyd edilmədiyi üçün bu söz әrәb hәrflәriylә yazıldığda saitlərin dəyişməsi, beləliklə "pərməkeh" → "bərmək" kimi oxunması da mümkündür. Tat dili kimi hind-avropamənşəli olan Hind ("pramukhu") və Nepal ("pramukh", "pramukha") dillərində hal-hazırda da bu söz işlənməkdə və qeyd edilən mənalara gəlməkdədir.
Bərməki ailəsinin ulu əcdadı sayılan Bərməkin əsl adı bu deyildir. O, Bəlxdə məşhur Nobahar ("Nava Vihara"/ "Yeni monastır") monastırının liderlərindən, qoruyucularından, xidmətçilərindən olduğu üçün belə adlandırılırdı.
Dağlı diyarında "Xıdır zində" (Diri Xızır) deyilən məşhur bir dağ var. "Beşbarmaq piri" də deyirlər. Xızırın (ə) bu torpağlarda yaşadığına, hətta, Xızının adının da onun (ə) adıyla bağlı olduğuna, Quranda da haqqında danışılan, Musa (ə) ilə Xızırın (ə) arasında keçən məşhur qissənin də bu dağda, bu torpağlarda baş verdiyinə inanılır.
Belə olduğu təqdirdə, "Xızı Bərmək" əslində "Xızır (ə) bərmək" kimi başa düşülə bilər. "Xızır (ə) bərmək mahalı", yəni, "başçı, lider, rəhbər Xızırın (ə) mahalı". Xızır (ə) kimi bir şəxsin yaşadığı torpağlarda yerli tat xalqının onu (ə) öz dillərində "bərmək", yəni, "rəhbər" adlandırmaları təbiidir.
Dil
Şamaxı ilə Qudyal (indiki Quba) şəhərləri arasında qalan mahalda, məsələn: Şirvanda Hovz, Lahıc və Qoşunlu; Qubada Bərmək, Şəmpara, Buduğun aşağı hissəsi və bütün Bakı ölkəsində - altı tərəkəmə kəndindən başqa - bütün əhali tat dilində danışır. Məlum olur ki, bunların da əsli farsdır.
Kəndlər
Alim-səyyah F.F.Simonoviç 1796-cı ildə Xızı-Bərmək mahalında 24 kəndin adını göstərmişdi. Həmin kəndlər aşağıdakılardı:
1. Siyəzən 2. Xızı 3. Findiqan 4. Dərəzarat 5. Kürd kənd 6. Ərəblər 7. Şix Ələddin 8. Xıdırzində 9. Kiçik Həmzəxanlı 10. Dərgiyarlı 11. Dəlləklər 12. Tix 13. Gəmşər 14. Keş 15. Zarat 16. Təkəli 17. Əngəlan 18. Pirabad Şixlər 19. Mülkanı evlər 20. Xələl Xanagah 21. Əlməmməd Tayfası 22. Həmyə Ərəb 23. Koxani 24. Gəhdi.
Əlavə olaraq Zərgərli kəndi.
Tanınmışları
İstinadlar
- Gülüstani-İrəm (fars). Abbasqulu ağa Bakıxanov. 1926. ISBN .
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bermek mahali Quba xanliginda mahal Indiki Xizi rayonu Adini burada yasayan Bermek tayfasindan ve ya Bermek ber mehsul mak kahin ve ya Qubadaki Bermek mahali Harunerresidin veziri Cefer Bermekinin qebilesi aldigi Xizi Bermek mahali Xezer denizi Baki kendleri ve Sumqayit cayi hududlarinda boyuk bir sahe tutur Alim seyyah F F Simonovic 1796 ci ilde Xizi Bermek mahalinda 24 kendin adini gosterir A Bakixanovun Gulustani irem eserinin adini xususile cekmek lazimdir Onun eserinde Quba xanliginin Xizi bermek mahali haqqinda deyerli melumatlar verilir Etimologiya Bermek qedim fars dilinde basci reis lider rehber kimi menalara gelir Sanskritcede pramukha प रम ख kimi seslendirilen bu soz erebler terefinden bermek kimi teleffuz edilib Urdu dilinde پرمکھ pramukh premuk yazilir Әreb dilinde saitler yazi zamani qeyd edilmediyi ucun bu soz әrәb hәrflәriylә yazildigda saitlerin deyismesi belelikle permekeh bermek kimi oxunmasi da mumkundur Tat dili kimi hind avropamenseli olan Hind pramukhu ve Nepal pramukh pramukha dillerinde hal hazirda da bu soz islenmekde ve qeyd edilen menalara gelmekdedir Bermeki ailesinin ulu ecdadi sayilan Bermekin esl adi bu deyildir O Belxde meshur Nobahar Nava Vihara Yeni monastir monastirinin liderlerinden qoruyucularindan xidmetcilerinden oldugu ucun bele adlandirilirdi Dagli diyarinda Xidir zinde Diri Xizir deyilen meshur bir dag var Besbarmaq piri de deyirler Xizirin e bu torpaglarda yasadigina hetta Xizinin adinin da onun e adiyla bagli olduguna Quranda da haqqinda danisilan Musa e ile Xizirin e arasinda kecen meshur qissenin de bu dagda bu torpaglarda bas verdiyine inanilir Bele oldugu teqdirde Xizi Bermek eslinde Xizir e bermek kimi basa dusule biler Xizir e bermek mahali yeni basci lider rehber Xizirin e mahali Xizir e kimi bir sexsin yasadigi torpaglarda yerli tat xalqinin onu e oz dillerinde bermek yeni rehber adlandirmalari tebiidir DilSamaxi ile Qudyal indiki Quba seherleri arasinda qalan mahalda meselen Sirvanda Hovz Lahic ve Qosunlu Qubada Bermek Sempara Budugun asagi hissesi ve butun Baki olkesinde alti terekeme kendinden basqa butun ehali tat dilinde danisir Melum olur ki bunlarin da esli farsdir KendlerAlim seyyah F F Simonovic 1796 ci ilde Xizi Bermek mahalinda 24 kendin adini gostermisdi Hemin kendler asagidakilardi 1 Siyezen 2 Xizi 3 Findiqan 4 Derezarat 5 Kurd kend 6 Erebler 7 Six Eleddin 8 Xidirzinde 9 Kicik Hemzexanli 10 Dergiyarli 11 Dellekler 12 Tix 13 Gemser 14 Kes 15 Zarat 16 Tekeli 17 Engelan 18 Pirabad Sixler 19 Mulkani evler 20 Xelel Xanagah 21 Elmemmed Tayfasi 22 Hemye Ereb 23 Koxani 24 Gehdi Elave olaraq Zergerli kendi TaninmislariIstinadlarGulustani Irem fars Abbasqulu aga Bakixanov 1926 ISBN 995221045 3 Xarici kecidlerHemcinin bax