Ağcakənd (Laçın)

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Ağcakənd.

Ağcakənd — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Ağcakənd kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 15 mart 2002-ci il tarixli, 273-IIQ saylı Qərarı ilə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndi Qoşasu kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Ağcakənd kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır. 1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Qabaqtəpə dağının ətəyində yerləşən Ağcakənd kəndinin adı "ağ qayalıqlarla əhatə olunmuş kənd" mənasını verir. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir.

Ağcakənd
Ölkə	Azərbaycan
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Xəritəni göstər/gizlə Ağcakənd

Tarixi

Kənd ərazisində bir neçə tarixi yerlər mövcuddur. Ağdərə çayının sol sahilində tikilmiş kiçik qala var idi.  Bu qala el arasında “Qalaça” adlanırdı. Bu qala divarların arasında kəndin müdafiəsi üçün kiçik səngərlər qazılmışdır. Kənd ərazisində alban qəbirsanlığının olmasına görə ehtimal edilirdi ki, bu səngərlər albanlar tərəfindən qazılıb. Bu ərazidə kənd sakinlərinin axtarışı nəticəsində çoxlu sayda küpələr, müxtəlif bəzək əşyaları, xəncərlər, gümüş bilərziklər və s. aşkar edilmişdir. Bu da kəndin qədim tarixinin olmasından xəbər verir. Ağcakənd kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliyi 15 mart 2002-ci ilədək Qoşasu kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliyinin tərkibində olub.

Əhalisi

Kənd əhalisi bir neçə tayfa qalıqlarından formalaşmışdır. Soy etibarı ilə kənddə kürdlərdə yaşamaqdadır. Əhalinin əksəriyyətini Güney Azərbaycandan (Cənubi Azərbaycan indiki İran) gəlmiş Türk soylu tayfa təşkil edir. Əhalisinin əsas hissəsi Ağcabədi rayonu Taxtakörpü qəsəbəsində yerləşən Ağcakənd obasında, digər hissəsi Bakı şəhərinin 6 rayonu daxil olmaqla ölkənin 21 rayonunda məskunlaşıblar.

Tanınmış şəxsləri

• Əmirov Edilxan Əmirxan oğlu – Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı, Şamkənd məktəbində müəllim, 42 il müddətində Ağcakənd kənd məktəbinin direktoru işləmişdir.
• Əmirov Oktay Edilxan oğlu - təqaüddə olan meşə işçisi (16 il Laçın rayon Meşə təsərrüfatında meşəçi vəzifəsində işləmişdir)
• Əhmədov Muğan Hüseyn oğlu - Həkim (1979-cu ildən hal-hazırkı tarixədək Ağcakənd kənd həkim məntəqəsinin müdiri vəzifəsində çalışır)
• Cəfərov Səfər Qafar oğlu - Uzun müddət Ağcakənd kənd məktəbinin direktoru işləmişdir
• Hüseynov Hüseyn Əhməd oğlu – (Kürd Hüseyn) Şair, (Uzun müddət Piçənis, Fərraş, Nürəddin,Daşlı, Narışlar, Ağcakənd kəndlərində müəllim işləmişdir)
• İsmayılov Abdulhüseyn İmran oğlu-Xanəndə
• İmranov İmran Abdulhüseyn oğlu – (Kürd İmran) Şair
• İmranov Ayaz İmran oğlu- tarzən
• Kərimov Mehdi Məmmədxan oğlu - Baş mexanik (1972-1998 ci illər ərzində Axundov adına sovxozda və Ağcakənd kolxozunda baş-mexanik vəzifəsində işləmişdir)
• Quliyev Bakir Sücayət oğlu - (Bakir Dağlaroğlu) Şair, "Qızıl qələm" mükafatçısı. Tarix müəllimi.
• Nəcəfov Ağəli Hüseyn oğlu - (Qoşasu kənd kolxozunda sürücü, Ağcakənd kolxozunun sədiri vəzifələrində çalışmışdır)
• Nəcəfov Bahadur Hüseyn oğlu – (Uzun müddət Laçın rayon sığorta idarəsində zona inspektoru işləmişdir)

Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçıları

1941-1945-ci illər Böyük Vətən Müharibəsində Ağcakənd kəndindən 32 nəfər cəbhəyə yola düşmüşdür. Onlardan 16 nəfər qəhrəmancasına həlak olmuş, 16 nəfər qələbə sevinci ilə öz doğma kəndlərinə dönmüşlər. Hazırda həmin müharibə veteranlarından heç biri həyatda yoxdur.

Qarabağ döyüşçüləri

1. Əmirov Elşad Ziyadxan oğlu
2. Hüseynov Sələhəddin Yusibəli oğlu
3. Kərimov Elbəyi Mehdi oğlu
4. Quliyev Rafiq Yunus oğlu
5. Şahməmmədov Ədalət Məhəmməd oğlu
6. Salmanov Eldəniz Ədil oğlu

Şəhidləri

1. Ələkbərov Zöhrab Calal oğlu - 2 sentyabr 1962-ci ildə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndində doğulmuşdur. 1969-1979-cu illərdə Qoşasu kənd orta məktəbində oxumuş, sonra isə sürücülük məktəbini bitirmişdir. 1981-1983-cü illərdə Monqolustanda hərbi xidmət keçmişdir. Hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra avtobazada sürücü işləmişdir. 1986-cı ildə ailə həyatı qurmuş, iki övladı dünyaya gəlmişdir. 1991-ci ildə könüllü olaraq özünümüdafiə batalyonuna üzv olmuş, ağır döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1991-ci ilin mart ayının 22-də ermənilərlə şiddətli döyüş zamanı Qaladərəsi (Salatınkənd) kəndi ərazisində həlak olmuşdur. Laçın rayon Aşağı Fərəcan kənd tam orta məktəbinə Zöhrab Ələkbərovun adı verilmişdir.
2. Məmişov Talış Hüseyn oğlu - 1921-ci ildə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndində doğulmuşdur. Şuşa Pedaqoji Məktəbinə daxil olmuş, 1941-ci ildə məktəbi yarımçıq qoyaraq Böyük Vətən Müharibəsinə yollanmışdır. Kiyev uğrunda döyüşmüş, üç dəfə yaralanmışdır. Bir sıra orden və medallarla təltif olunmuşdur. Müharibədən sonra bir müddət Ağcakənddə, sonra Ağdamda hesabdar işləmişdir. İkinci dərəcəli müharibə əlili idi. 1953-cü ildə Məmişova Roza Azay qızı ilə ailə həyatı qurmuş, iki oğul, üç qız atası olmuşdur. Sonralar Əsgəran rayonunun Qırmızıkənd kəndində yaşayıb, işləmişdir. 1986-cı ildə Xocalıya köçmüşdür. 1992-ci il fevralın 26-da Xocalı soyqırımı zamanı Naxçıvanik-Əsgəran yoluna çatmamış, şaxtadan donaraq həlak olmuşdur. Ağdam şəhərindəki Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir.
3. Cəbrayılova Səmayə Sarı qızı - 1950-ci ildə Laçın rayonunun Ağcakənd kəndində doğulmuşdur. Ağcakənd kənd orta məktəbini bitirmişdir. 1970-ci ildə Cəbrayılov Məzahir Mikayıl oğlu ilə ailə həyatı qurmuş, üç oğul, iki qız övladları dünyaya gəlmişdir. 1979-cu ildə Xankəndi şəhərinə gəlmiş, 1988-ci ilə kimi orada ayaqqabı fabrikində işləmişdir. Qarabağ problemi ilə əlaqədar 1988-ci ildə Xocalıya köçmüşdür. 1992-ci il fevralın 26-da Xocalı soyqırımı zamanı həlak olmuşdur.

İqtisadiyyatı

Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq idi.

Mədəniyyəti

Kənddə orta məktəb, klub, kitabxana və xəstəxana var idi. Kənddə kustar üsulu ilə ip əyrilməsi, xalça toxunması məşğuliyyət növlərindən biri idi. Demək olar ki, ailələrin bir çoxunda toxucu dəzgah (hana və yer hanası) var idi. Əhali özü hazırladığı yun, pambıq və ipək iplərdən xalça, kilim, palaz, fərməş, xurcun, şəddə və digər məmulatlar toxuyurdu. Xarratlar palıddan və vələsdən müxtəlif məişət əşyaları, o cümlədən qab-qacaq, təhnə, tabaq, nehrə, çanaq, qollu tərəzi, yun daramaq üçün daraq, hana, şəddə və örkən toxumaq üçün yer hanası və s. belə əşyalara misal ola bilər.

Həkəri çayı üzərində salınmış körpü Ağcakənd kəndi ilə Şeylanlı, Katos, Ağbulaq kəndlərini birləşdirirdi. Körpünün sol sahilində XVIII əsrə aid dəyirman var idi.

Kəndin şimal-şərq hissəsində "turş su" adlanan mineral su var idi. Kənd əhalisi bu sudan dərman vasitəsi kimi istifadə edirdilər. Bir çox xəstəliklərin dərmanı idi.

Toponimləri

1. Ağ gav
2. Ağxan
3. Axdalı
4. Armudlu tala
5. Arpa dərəsi
6. Arxın dəhnəsi
7. Barmağın güneyi
8. Bərələrin böyrü
9. Bulağın gözü
10. Burne aran
11. Böyük güney
12. Calalın güneyi
13. Ceyran kötüyü
14. Cürün
15. Cillicabo
16. Çaxmaq daşı
17. Çarqanad qoz
18. Çəkəmlik
19. Çuxraxeni
20. Çırpılıq
21. Daş bulaq
22. Dəyirman yeri
23. Dəyirmanın dəhnəsi
24. Dündülün yoxuşu
25. El yolu
26. Gizlin
27. Əsədin bulağı
28. Əsədin şamı
29. Göl yeri
30. Gülsüm uçan
31. Həmzənin hasarı
32. Xırdanın bulağı
33. Xırman təpəsi
34. Kolavatın dərəsi
35. Korbulaq
36. Qaban gədik
37. Qalaça
38. Qaranlığın dərəsi
39. Qamışlı dərə
40. Qatardaş
41. Qayanın böyrü
42. Qəbr yeri
43. Qumqazılan
44. Qopuq tala
45. Qoruğun dərəsi
46. Qoşabulaq
47. Mehralı zəmisi
48. Mezər tala
49. Mərgi bulağı
50. Mərcimək
51. Miriş yurdu
52. Muxdarın damı
53. Molla Duman dərəsi
54. Novlu bulaq
55. Orucun bulağı
56. Örtülü bulaq
57. Porsuq bulağı
58. Sarı tala
59. Sarı talanın dərəsi
60. Sevgili güney
61. Sərxan pəyəsi
62. Sınıq körpü
63. Sıçanlı düzü
64. Şırran
65. Süleymanın çuvalı
66. Süleymanın armudu
67. Sülük
68. Sülükün yoxuşu
69. Şükürün yeri
70. Talalar
71. Tək palıd
72. Tək qoz
73. Təkər dərəsi
74. Tovuz yurdu
75. Turşsuyun dərəsi
76. Üryan təpəsi
77. Vəli uçan
78. Yol ayrıcığı
79. Zəmi qobuları
80. Zöhrənin bulağı

İstinadlar

1. "Azərbaycan Respublikasının bəzi rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklərin edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 15 mart 2002-ci il tarixli, 273-IIQ saylı Qərarı". 2022-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-26.

Həmçinin bax