Ağ göl — Azərbaycanın Ağcabədi və Beyləqan rayonlarının ərazisində göl.
Ağ göl | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 1566 m |
Eni | 1,5 km |
Uzunluğu | 25 km |
Sahil uzunluğu | 25 km |
Sahəsi | 5000 km² |
Həcmi | 44,7 mln |
Dərin yeri | 2,5 m |
Orta dərinliyi | 0,8 m |
Duzluluğu | 5-10 ‰ |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | |
Yerləşməsi | Ağcabədi |
| |
|
|
Ağ göl Azərbaycanın ən məşhur çöl-göl ekosistemi olub, köçəri və yerli quşların, eləcə də digər heyvanların məskunlaşdığı ərazilərdən biridir. Ağ gölün qorunmasının beynəlxalq əhəmiyyəti vardır. Bu da göldə adları və Azərbaycanın Qırmızı Kitabına daxil edilmiş quşların məskunlaşması ilə bağlıdır. Ağ göl mühüm su-bataqlıq ərazisi kimi miqrasiya edən quş növlərinin qışlama yeri olub, 2001-ci il 25 may tarixində "Əsasən su quşlarının yaşama yerləri kimi beynəlxalq əhəmiyyəti olan sulu-bataqlıq yerlər haqqında" ""na daxil edilmişdir.
Fiziki-coğrafi şəraiti
Ağ göl dəniz səviyyəsindən aşağıda yerləşir. O, əsasən, Kür və Araz çaylarının mütəmadi daşqınları nəticəsində yaranmışdır. Belə ki zaman-zaman bu çayların mütəmadi və güclü mövsümi daşqınları ətrafdakı böyük çalaları dolduraraq orta dərinlikli, sahəsi o qədər də böyük olmayan göllər yaratmışdır. Mingəçevir hidrosisteminin (1953) və Araz su anbarının (1979) inşaları bu göllərin böyük əksəriyyətinin qurumasına səbəb olmuşdur. Nəticədə Mahmudçala, Ağçala, Şilyan gölləri bataqlıqlaşmış, Sarısu, Ağgöl, Mehman göllərinin köklü dəyişmişdir. Hazırda bu göllərin su balansı duzlu kollektor suları hesabına tənzimlənir.
Göllərin duzluluğu 5-10 q/l, orta dərinliyi 0.8 m, maksimal dərinliyi 2.5 m-dir. Ağgöl vahid açıq su hövzəsi deyil. O, bir neçə adaları birləşdirən böyük (50 ha) su hövzəsidir. Bu hövzələr bir-birləri ilə sıx qamışlıqlarla əhatə olunmuş axarlarla birləşir. Hər bir hövzədə sahəsi 2-10 ha olan çoxlu sayda ada mövcuddur. Bu adalar qamış, şoranotu, taxıl bitkiləri və müxtəlif otların sıx formasiyaları ilə örtülmüşdür. Şərqdən qərbə doğru uzanan, kələ-kötür sahil xətlərinə və xırda "körfəzciklər"ə malik olan bu göllər sisteminin uzunluğu 25 km, eni isə 1,4–5 km-dir.
aid olan Ağ göl suyunun axın sürəti 0.5 – 0.7 m/san-dir. Gölün dibi hamar səthli, boz lildən yaranmış yapışqanlı qruntdan ibarətdir.
Qorunması
Gölün qorunmasında ilk addım 1964-cu ildə 9173 hektar sahədə Ağ Göl Dövlət Təbiət Yasaqlığı yaradılarkən atılmışdır. 1978-ci ilin 2 mart tarixində gölün 4400 hektara bərabər olan su ərazisinə ciddi qorunma statusu verilmiş və Ağ Göl Dövlət Təbiət Qoruğu yaradılmışdır. 2003-cü ilin 5 iyul tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq Sərəncamı ilə Ağ Göl Dövlət Təbiət Qoruğunun sahəsi 17 924 hektara qədər artırılmış və ərazi milli park elan edilmişdir. Milli park əhalinin ekoloji maarifləndirilməsi baxımından da olduqca əhəmiyyətlidir və bu istiqamətdə parkda xeyli iş görülür. Ərazidə vaxtaşırı olaraq ekoloji monitorinqlər keçirilir, zədələnmiş təbiət kompleksləri və obyektlər bərpa olunur.
Milli parkda turizm fəaliyyətilə məşğul olmaq üçün də geniş imkanlar var.
İstinadlar
- "Agh-Ghol". Sites Information Service. 4 March 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 25 April 2018.
- Azerbaijan – download georeferenced map set 2022-07-01 at the Wayback Machine Retrieved on October 8, 2010
- Socio-economic Situation and Land Use Conflicts in the Ag-Göl National Park Region, Azerbaijan 2011-07-19 at the Wayback Machine
- Parks, Reserves, and Other Protected Areas in Azerbaijan 2023-04-22 at the Wayback Machine Retrieved on October 8, 2010
- History of Ganja 2020-10-23 at the Wayback Machine Retrieved on October 8, 2010
- Azərbaycanın çayları, gölləri və su anbarları 2014-10-17 at the Wayback Machine Retrieved on October 8, 2010
- "Ağ göl Milli parkı". portal.azertag.az. 16 may 2023-cü il 10:57:59 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyun 2023.
- "Ağ göl Milli parkı füsunkar gözəlliyə malikdir". anl.az. 12 İyun 2023 15:25:45 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyun 2023.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ag gol Azerbaycanin Agcabedi ve Beyleqan rayonlarinin erazisinde gol Ag golUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 1566 mEni 1 5 kmUzunlugu 25 kmSahil uzunlugu 25 kmSahesi 5000 km Hecmi 44 7 mlnDerin yeri 2 5 mOrta derinliyi 0 8 mDuzlulugu 5 10 Yerlesmesi39 59 57 sm e 47 39 24 s u Olke AzerbaycanRayon AgcabediYerlesmesi AgcabediAg golAg golRamsar yeriIstinadi 1075 1 ing Daxil edilmesi 21 may 2001 Ag gol Azerbaycanin en meshur col gol ekosistemi olub koceri ve yerli quslarin elece de diger heyvanlarin meskunlasdigi erazilerden biridir Ag golun qorunmasinin beynelxalq ehemiyyeti vardir Bu da golde adlari Beynelxalq Tebieti Muhafize Ittifaqinin Qirmizi Siyahi sina ve Azerbaycanin Qirmizi Kitabina daxil edilmis quslarin meskunlasmasi ile baglidir Ag gol muhum su bataqliq erazisi kimi miqrasiya eden qus novlerinin qislama yeri olub 2001 ci il 25 may tarixinde Esasen su quslarinin yasama yerleri kimi beynelxalq ehemiyyeti olan sulu bataqliq yerler haqqinda na daxil edilmisdir Fiziki cografi seraitiAg gol deniz seviyyesinden asagida yerlesir O esasen Kur ve Araz caylarinin mutemadi dasqinlari neticesinde yaranmisdir Bele ki zaman zaman bu caylarin mutemadi ve guclu movsumi dasqinlari etrafdaki boyuk calalari dolduraraq orta derinlikli sahesi o qeder de boyuk olmayan goller yaratmisdir Mingecevir hidrosisteminin 1953 ve Araz su anbarinin 1979 insalari bu gollerin boyuk ekseriyyetinin qurumasina sebeb olmusdur Neticede Mahmudcala Agcala Silyan golleri bataqliqlasmis Sarisu Aggol Mehman gollerinin koklu deyismisdir Hazirda bu gollerin su balansi duzlu kollektor sulari hesabina tenzimlenir Gollerin duzlulugu 5 10 q l orta derinliyi 0 8 m maksimal derinliyi 2 5 m dir Aggol vahid aciq su hovzesi deyil O bir nece adalari birlesdiren boyuk 50 ha su hovzesidir Bu hovzeler bir birleri ile six qamisliqlarla ehate olunmus axarlarla birlesir Her bir hovzede sahesi 2 10 ha olan coxlu sayda ada movcuddur Bu adalar qamis soranotu taxil bitkileri ve muxtelif otlarin six formasiyalari ile ortulmusdur Serqden qerbe dogru uzanan kele kotur sahil xetlerine ve xirda korfezcikler e malik olan bu goller sisteminin uzunlugu 25 km eni ise 1 4 5 km dir aid olan Ag gol suyunun axin sureti 0 5 0 7 m san dir Golun dibi hamar sethli boz lilden yaranmis yapisqanli qruntdan ibaretdir QorunmasiGolun qorunmasinda ilk addim 1964 cu ilde 9173 hektar sahede Ag Gol Dovlet Tebiet Yasaqligi yaradilarken atilmisdir 1978 ci ilin 2 mart tarixinde golun 4400 hektara beraber olan su erazisine ciddi qorunma statusu verilmis ve Ag Gol Dovlet Tebiet Qorugu yaradilmisdir 2003 cu ilin 5 iyul tarixinde Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin muvafiq Serencami ile Ag Gol Dovlet Tebiet Qorugunun sahesi 17 924 hektara qeder artirilmis ve erazi milli park elan edilmisdir Milli park ehalinin ekoloji maariflendirilmesi baximindan da olduqca ehemiyyetlidir ve bu istiqametde parkda xeyli is gorulur Erazide vaxtasiri olaraq ekoloji monitorinqler kecirilir zedelenmis tebiet kompleksleri ve obyektler berpa olunur Milli parkda turizm fealiyyetile mesgul olmaq ucun de genis imkanlar var Istinadlar Agh Ghol Sites Information Service 4 March 2016 tarixinde Istifade tarixi 25 April 2018 Azerbaijan download georeferenced map set 2022 07 01 at the Wayback Machine Retrieved on October 8 2010 Socio economic Situation and Land Use Conflicts in the Ag Gol National Park Region Azerbaijan 2011 07 19 at the Wayback Machine Parks Reserves and Other Protected Areas in Azerbaijan 2023 04 22 at the Wayback Machine Retrieved on October 8 2010 History of Ganja 2020 10 23 at the Wayback Machine Retrieved on October 8 2010 Azerbaycanin caylari golleri ve su anbarlari 2014 10 17 at the Wayback Machine Retrieved on October 8 2010 Ag gol Milli parki portal azertag az 16 may 2023 cu il 10 57 59 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 iyun 2023 Ag gol Milli parki fusunkar gozelliye malikdir anl az 12 Iyun 2023 15 25 45 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 iyun 2023 Hemcinin baxAg gol milli parki Goy gol