Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Telekommunikasiya Azərbaycan Respublikası | |
|---|---|
 | |
 | |
 Sabit xətlər (2014): | 1.820.000 |
 Mobil xətlər (2014): | 11.000.000 |
| internet kodu: | .az |
| Telefon kodu: | +994 |
| Nazirlik: | Azərbaycan Respublikası Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi |
Azərbaycanda telekommunikasiya — Azərbaycanı televiziya, radio, internet, mobil rabitə, sabit xətlərlə təmin edən ümumi anlayış. Azərbaycanın sürətli iqtisadi inkişafı sayəsində Azərbaycanın informasiya və telekommunikasiya sektoru da inkişaf etməkdədir. Buna baxmayaraq hələ də problemlər ortaya çıxmaqdadır. Bunun səbəbi bu sahənin hələ cavan və tam inkişaf etməmiş olmasıdır. Azərbaycan Respublikası Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi Aztelekom vasitəsilə Azərbaycanda telekomunikasiya inkişafına nəzarət etməkdədir.
Tarixi
1881-ci ilə qədərki dövr
Azərbaycanda yazılı məlumatların qasidlər vasitəsilə mübadiləsi qədimdən məlumdur.
Rabitə əlaqələri müxtəlif qasidlər, çaparlar, dəvə karvanları və s. formada mövcud olmuşdur. Dövlət səviyyəsində poçtun əsası 1501-ci ildə Səfəvilər dövlətinin başçısı Şah İsmayıl Xətai tərəfindən qoyulmuşdur. Müasir formada poçtun yaranması isə XIX əsrin 1-ci qərinəsinə təsadüf edir.
1818-ci ildə Gəncə şəhərində ilk poçt kontoru açılmışdır. 1860-cı ildə Bakı Quberniyasının nəzdində Bakı poçtamtı təşkil edilmişdir. 1864-cü ilin yanvar ayının 21-də İran sərhədində Naxçıvan və Culfanı birləşdirən ilk teleqraf xətti istismara verilmişdir. 1880-ci ilin dekabr ayında Azərbaycanda ilk telefon xətti "Qafqaz və Merkuri" Paroxod Cəmiyyəti tərəfindən inşa edilmişdir. Xətt cəmiyyətin "Naberejnaya" küçəsində yerləşən baş kontoru ilə Bakı limanında yerləşən "Kaspi" neft cəmiyyətinin kontorunu birləşdirmişdir.
1881-ci il yanvar ayında "Nobel qardaşları cəmiyyəti" telefon çəkilişinə icazə almaq məqsədilə Bakı qubernatoru general-leytenant Pozenə müraciət etmişdir və fevralın 18-də icazə verilmişdir. Həmin ilin noyabr ayının 23-də Azərbaycanda uzunluğu 6 km olan və "Nobel qardaşları cəmiyyəti"nin baş kontoru ilə sədr və baş mühəndisin evlərini birləşdirən ilk telefon xətti istismara verilmişdir.
Rəsmi olaraq bu xətt Azərbaycanda ilk telefon xətti hesab olunur və telefon rabitəsinin yaradılması bu tarixə təsadüf edir.
1881–1968
1886-cı ilin 26 mayında Bakıda ilk mərkəzləşmiş kommutasiyalı telefon şəbəkəsinin yaradılması və 20 illik müddətə istismara verilməsi barədə Baş Poçt və Teleqraf İdarəsi ilə Moskvanın I dərəcəli taciri Qustav İvanoviç List arasında müqavilə bağlanmışdır. Bakıda mərkəzləşmiş kommutasiyalı telefon şəbəkəsinin 40 telefon istifadəçisi olmuşdur. 1900-cü ildə Bakı-Dərbənd arasında poçtun dəmir yolu ilə daşınmasına başlanmışıdır. Həmin Bakıda mərkəzləşmiş kommutasiyalı telefon şəbəkəsinin telefon istifadəçisinin sayı 1146-ya çatmışdır. 29 dekabrda "Nobel qardaşları" cəmiyyəti Bakı Poçt Teleqraf dairəsi rəisinin müraciətinə əsasən telefon aparatlarının sayı, ünvanı, ATS-dən olan məsafələr haqda məlumatlar təqdim etmişdir. 1918-ci ilin 28 mayında Şərqdə ilk demokratik dövlət olan Azərbaycan Demokratik Respublikası yaradılmasının ardından ölkədə poçt və teleqrafın inkişafı istiqamətində mühüm işlər görülmüşdür. Müstəqil dövlətin Poçt və Teleqraf Nazirliyi yaradılmışdır. Məlikaslanov, A. Aşurov, C. Hacınski ilk rabitə nazirləri olmuşlar. 1919-cu ildə 1 martında Azərbaycan Teleqraf agentliyi təsis olunmuşdur. Martın 15-də Azərbaycanla Gürcüstan arasında pul baratları, qiymətli məktub, bağlama və poçt korrespondensiyalarının mübadiləsi həyata keçirilməyə başlamışdır. Oktyabr ayının 20-də Azərbaycan əsgərinə həsr olunmuş ilk Azərbaycan poçt markası buraxılmışdır. 28 apreldə 1920-ci ildə Azərbaycanda Sovet Hakimiyyəti qurulmuş və Poçt və Teleqraf komissarlığı yaradılmışdır. 1926-cı ilin 6 noyabrında Azərbaycan dilində müntəzəm radio verilişləri efirə çıxmış, ilk dəfə naqilli radio yayımı fəaliyyətə başlamışdır. 1953-cü ildə Azərbaycan Rabitəsi SSRİ Rabitə Nazirliyinin Azərbaycan üzrə daimi nümayəndəsi tərəfindən idarə olunmuşdur. 1953-cü ildən etibarən Azərbaycan SSR Rabitə Nazirliyi yaradılmışdır. 1956-cı ilin fevralın 14-də Bakı televiziya mərkəzi işə salınmış, Azərbaycanda ilk dəfə televiziya yayımı (AzTV-1) fəaliyyətə başlamışdır.
XX əsrin 50-ci illərin sonunda rabitə sahəsinin mütəxəssislərinin yetişdirilməsi məsələsi gündəmə gəlmişdir. 1959-cu ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti respublikanın ali məktəblərində yüksək ixtisaslı rabitəçi mütəxəssislər hazırlanması barədə qərar qəbul etmiş, 1965-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunda "Telefon və teleqraf rabitəsi" ixtisası üzrə mühəndislərin ilk buraxılışı olmuşdur. 1964-cü ilin yanvar ayının 31-də Bakı televiziya mərkəzi Moskvadan mərkəzi televiziyanın verilişlərinin retranslyasiyasına başlamışdır. 1968-ci ilədək respublikada televiziya proqramının yayımı aran bölgələrində yerləşən Şirvan, Goyçay və Gəncə şəhərlərini əhatə etmişdir.
1968–1980
Azərbaycanda rabitə sisteminin əsas inkişaf dövrü 70–80-ci illərə düşür. Həmin illərdə respublikaya rəhbərlik etmiş Heydər Əliyevin bu sahənin inkişaf etdirilməsinə göstərdiyi xüsusi diqqət o dövrün rəsmi sənədlərində geniş şəkildə öz əksini tapır. 1970-ci il iyun ayının 24-də Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə "Respublikada rabitə vasitələrinin vəziyyəti və gələcək inkişafı üzrə tədbirlər haqqında" məsələ Mərkəzi Komitənin bürosuna çıxarılmış və tarixi qərar qəbul edilmişdir. Qərarda Bakı, Sumqayıt, Gəncə şəhərlərində telefon rabitəsinin qeyri-qənaətbəxş olduğu, bir çox rayon mərkəzlərində hələ də əllə qoşulan köhnə telefon stansiyalarının fəaliyyət göstərdiyi, sovxozların yalnız yarısının, kolxozların isə 25 faizinin telefonlaşdırıldığı və digər geriliklər qeyd olunmuş, rabitə vasitələrinin inkişaf etdirilməsi və təkmilləşdirilməsi Rabitə Nazirliyinin ən vacib vəzifələrindən biri hesab edilmişdir.
Qərarda 1971–75-ci illərdə 16 rabitə qovşağı üçün binaların tikilməsi, şəhərlərin icraiyyə komitələri tərəfindən ATS binalarının inşa edilməsi, o cümlədən Bakıda hər il 1 ATS binasının tikilməsi, Rabitə Nazirliyi tərəfindən ATS avadanlıqlarının alınması və texnoloji avadanlıqların inşası, bütün bunlar üçün lazımi vəsaitin ayrılması və digər mühüm tədbirlərin həyata keçirilməsi öz əksini tapmışdır.
1976-cı ildə təkcə Bakı telefon şəbəkəsinin gücü 1927-ci illə müqayisədə 20 dəfədən çox artmış, telefon Azərbaycan əhalisinin məişətinin ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdi.
1970–80-ci illərdə rabitənin inkişafı təkcə Bakı şəhəri ilə məhdudlaşmamış, respublikanın digər bölgələrini də əhatə etmişdir. Bu illərdə Gəncədə beşmərtəbəli xüsusi rabitə binası istifadəyə verilmiş, orada 8 min nömrəlik ATS, şəhərlərarası ATS, teleqraf və radio avadanlıqları quraşdırılmış, Sumqayıtda 9 min nömrəlik ATS, Naxçıvanda 5 min nömrəlik ATS inşa edilməklə yanaşı digər şəhər və rayonlarda, kənd və qəsəbələrdə də ATS tikintisi aparılmışdır.
Rabitə Nazirliyinin 1974–1980-ci illərdə öhdəsinə ümumi gücü 164,4 min nömrəlik ATS-lərin tikintisi və montajı məsələləri qoyulmuşdu, bununla əlaqədar qurumda yeni ATS-lərin tikintisi və istismara verilməsi planı təsdiq edilmişdir ki, bu da rabitə sahəsində yeni nailiyyətlər əldə etməyə imkan vermişdir.
1980-ci ildə respublikada montaj olunmuş telefon stansiyalarının tutumu 279,1 min nömrə, o cümlədən bunların 274,12 mini ATS sistemli olmuşdur. Şəhər telefon şəbəkəsinin abunəçilərinin ümumi sayı 234,7 min olub ki, bu da 1975-ci ilə nisbətən 1,4 dəfə çox olmuşdur.
Həmin illərdə poçt, teleqraf və teleradio proqramlarının yayımı sahələri də diqqətəlayiq inkişaf yolu keçmişdir. Bakıda Dəmir yolu yanı poçtamt binasının, Rabitə evi, onlarla rayon mərkəzində rabitə qovşaqları üçün binaların, bundan başqa respublikada 300-dən çox poçt şöbəsi binasının tikintisi o dövrdə reallaşmışdır.
1979-cu ildə Heydər Əliyevin şəxsi rəhbərliyi altında yaradılmış komissiya tərəfindən Bakıda — köhnə teleqüllənin yaxınlığında tikilməsi nəzərdə tutulan 310 metrlik Yeni Teleqüllənin layihəsi təsdiq edilmiş və 1981-ci ildə obyektin tikintisinə başlanmışdır. Buna baxmayaraq bir sıra obyektiv və subyektiv səbəblər üzündən Yeni Teleqüllənin istismara verilməsi ləngidilsə də istifadəyə verilmişdir.
1993–2003
Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsinə görə 1985–1993-cü illərdə rabitənin inkişaf sürəti kəskin zəifləmişdi,
lakin 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçilən Heydər Əliyevin bilavasitə rabitənin inkişafında II mərhələ başlamışdır. Ölkə rəhbərinin siyasəti nəticəsində tədricən bərqərar olan sabitlik şəraitində respublikaya xarici investorlar cəlb olunmuş, rabitə sahəsinin inkişafında əsil dönüş də bundan sonra başlamışdır.
1993-cü ildən başlayaraq xarici rabitə şirkətləri, ilk növbədə Türkiyənin "Teletaş" və "Netaş" şirkətləri tərəfindən Bakıda, Sumqayıtda, Gəncədə və digər bölgələrdə müasir elektron tipli ATS-lər qurulmuş, "Aztelekom" İstehsalat Birliyində 2000 kanallı Beynəlxalq Telefon Stansiyası, 6150 kanallı respublika daxili Şəhərlərarası Telefon Stansiyası, ABŞ-nin "Motorola" şirkətinin investisiyası ilə sellülar rabitə xidməti göstərən "Bakcell", Türkiyə rabitəçiləri ilə "Azərcell" və digər birgə müəssisələr yaradılmışdır.
Ölkə ictimaiyyəti və mətbuat 1998-ci ili rabitədə dönüş ili, texniki inqilab ili adlandırmışdır. Həmin il ərzində respublikamızda 108 min nömrəyə yaxın tutuma malik elektron tipli müasir ATS-lər qurulub istifadəyə verilmişdir.
1998–2003-cü illərdə Bakıda 40/41, 30/31, 50, 54, 56, 21/22, 27, 32 və digər indekslərlə işləyən, Bakı ətrafındakı bütün yaşayış məntəqələrində, Gəncə, Mingəçevir, Bərdə, Yevlax, Quba, Qusar, Dəvəçi, Şəki, Qax, Oğuz, Lənkəran və digər rayonlarda elektron tipli müasir ATS-lər tikilib istifadəyə verilmiş, Naxçıvan Muxtar Respublikası başdan-başa telefonlaşdırılmış, Azərbaycanın bütün yaşayış məntəqələri ən azı bir telefonla təmin olunmuşdur.
1993–2003-cü illərdə görülən işlər nəticəsində ölkənin telefon şəbəkəsinin 48,4 faizi, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasının telefon şəbəkəsi 100 faiz elektronlaşdırılmış, əsas telefon aparatlarının sayı 1991-ci ildəki 611,5 min ədəddən bir milyon ədədə çatdırılmış, Azərbaycan Trans-Asiya-Avropa kabel magistralına qoşulmuş, Bakıətrafı kənd və qəsəbələrin hamısı telefonlaşdırılmış, bütün bölgələrin yaşayış məntəqələri telefon rabitəsi ilə təmin olunmuş, ölkənin bütün ərazisində internet xidmətlərindən istifadə etmək imkanı yaradılmış, telefon rabitəsi şəbəkəsində stansiyalararası rabitənin 80 faizi rəqəmli formada təşkil edilmişdir.
ХХ əsrin sonlarında, XXI əsrin əvvəlində Azərbaycanda rabitənin inkişafı istiqamətində atılmış ən mühüm addımlardan Heydər Əliyevin 17 fevral 2003-cü ildə "Azərbaycan Respublikasının inkişafı naminə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları üzrə Milli Strategiyanın (2003–2012-ci illər)" təsdiq edilməsi haqqında sərəncamı olub və bu dövr ərzində respublikada İKT sahəsində reallaşdırılan siyasət məhz bu strategiyanın üzərində qurulmuşdur.
Telefon
- İstifadədə olan telefon xətləri (2014): 1.820.000
- Dünya üzrə 64-cü yerdədir.
- Mobil telefon istifadəçilərinin sayı (2014): 11.000.000
- Dünya üzrə 75-ci yerdədir.
Mobil rabitə
2014-cü ilin iyununa olan məlumata əsasən Azərbaycanda 11 milyon mobil abunəçi var.
| Yer | Operator | Texnologiya | Abunəçi (in millions) | Sahib |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Azercell Telekom | GSM-900/1800 MHz (GPRS, EDGE) 2100 MHz UMTS, HSDPA 2600 MHz LTE | 5.17 (iyun 2014) | AzInTelecom MMC |
| 2 | Bakcell | GSM-900/1800 MHz (GPRS, EDGE) 2100 MHz UMTS, HSDPA 2600 MHz LTE | 3.30 (iyun 2014) | Bakcell |
| 3 | Azerfon | GSM-900/1800 MHz (GPRS, EDGE) 2100 MHz UMTS, HSDPA 2600 MHz LTE | 2.53 (iyun 2014) | Nar Mobile |
Naxçıvan şəhərində həm də Naxtel mobil operatoru fəaliyyət göstərir.
İstinadlar
- . 2009-06-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-22.
- "Azerbaijan - Telecoms, Mobile, Broadband and Forecasts". 2015-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-22.
- ""AzInTelecom" "Azercell Telecom"un səhmlərini alıb". 2022-08-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-20.
Xarici keçidlər
- Rabitənin tarixi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Telekommunikasiya Azerbaycan RespublikasiSabit xetler 2014 1 820 000Mobil xetler 2014 11 000 000internet kodu azTelefon kodu 994Nazirlik Azerbaycan Respublikasi Rabite ve Yuksek Texnologiyalar Nazirliyi Azerbaycanda telekommunikasiya Azerbaycani televiziya radio internet mobil rabite sabit xetlerle temin eden umumi anlayis Azerbaycanin suretli iqtisadi inkisafi sayesinde Azerbaycanin informasiya ve telekommunikasiya sektoru da inkisaf etmekdedir Buna baxmayaraq hele de problemler ortaya cixmaqdadir Bunun sebebi bu sahenin hele cavan ve tam inkisaf etmemis olmasidir Azerbaycan Respublikasi Rabite ve Yuksek Texnologiyalar Nazirliyi Aztelekom vasitesile Azerbaycanda telekomunikasiya inkisafina nezaret etmekdedir Tarixi1881 ci ile qederki dovr Azerbaycanda yazili melumatlarin qasidler vasitesile mubadilesi qedimden melumdur Nobel qardaslari Rabite elaqeleri muxtelif qasidler caparlar deve karvanlari ve s formada movcud olmusdur Dovlet seviyyesinde poctun esasi 1501 ci ilde Sefeviler dovletinin bascisi Sah Ismayil Xetai terefinden qoyulmusdur Muasir formada poctun yaranmasi ise XIX esrin 1 ci qerinesine tesaduf edir 1818 ci ilde Gence seherinde ilk poct kontoru acilmisdir 1860 ci ilde Baki Quberniyasinin nezdinde Baki poctamti teskil edilmisdir 1864 cu ilin yanvar ayinin 21 de Iran serhedinde Naxcivan ve Culfani birlesdiren ilk teleqraf xetti istismara verilmisdir 1880 ci ilin dekabr ayinda Azerbaycanda ilk telefon xetti Qafqaz ve Merkuri Paroxod Cemiyyeti terefinden insa edilmisdir Xett cemiyyetin Naberejnaya kucesinde yerlesen bas kontoru ile Baki limaninda yerlesen Kaspi neft cemiyyetinin kontorunu birlesdirmisdir 1881 ci il yanvar ayinda Nobel qardaslari cemiyyeti telefon cekilisine icaze almaq meqsedile Baki qubernatoru general leytenant Pozene muraciet etmisdir ve fevralin 18 de icaze verilmisdir Hemin ilin noyabr ayinin 23 de Azerbaycanda uzunlugu 6 km olan ve Nobel qardaslari cemiyyeti nin bas kontoru ile sedr ve bas muhendisin evlerini birlesdiren ilk telefon xetti istismara verilmisdir Resmi olaraq bu xett Azerbaycanda ilk telefon xetti hesab olunur ve telefon rabitesinin yaradilmasi bu tarixe tesaduf edir 1881 1968 1886 ci ilin 26 mayinda Bakida ilk merkezlesmis kommutasiyali telefon sebekesinin yaradilmasi ve 20 illik muddete istismara verilmesi barede Bas Poct ve Teleqraf Idaresi ile Moskvanin I dereceli taciri Qustav Ivanovic List arasinda muqavile baglanmisdir Bakida merkezlesmis kommutasiyali telefon sebekesinin 40 telefon istifadecisi olmusdur 1900 cu ilde Baki Derbend arasinda poctun demir yolu ile dasinmasina baslanmisidir Hemin Bakida merkezlesmis kommutasiyali telefon sebekesinin telefon istifadecisinin sayi 1146 ya catmisdir 29 dekabrda Nobel qardaslari cemiyyeti Baki Poct Teleqraf dairesi reisinin muracietine esasen telefon aparatlarinin sayi unvani ATS den olan mesafeler haqda melumatlar teqdim etmisdir 1918 ci ilin 28 mayinda Serqde ilk demokratik dovlet olan Azerbaycan Demokratik Respublikasi yaradilmasinin ardindan olkede poct ve teleqrafin inkisafi istiqametinde muhum isler gorulmusdur Musteqil dovletin Poct ve Teleqraf Nazirliyi yaradilmisdir Melikaslanov A Asurov C Hacinski ilk rabite nazirleri olmuslar 1919 cu ilde 1 martinda Azerbaycan Teleqraf agentliyi tesis olunmusdur Martin 15 de Azerbaycanla Gurcustan arasinda pul baratlari qiymetli mektub baglama ve poct korrespondensiyalarinin mubadilesi heyata kecirilmeye baslamisdir Oktyabr ayinin 20 de Azerbaycan esgerine hesr olunmus ilk Azerbaycan poct markasi buraxilmisdir 28 aprelde 1920 ci ilde Azerbaycanda Sovet Hakimiyyeti qurulmus ve Poct ve Teleqraf komissarligi yaradilmisdir 1926 ci ilin 6 noyabrinda Azerbaycan dilinde muntezem radio verilisleri efire cixmis ilk defe naqilli radio yayimi fealiyyete baslamisdir 1953 cu ilde Azerbaycan Rabitesi SSRI Rabite Nazirliyinin Azerbaycan uzre daimi numayendesi terefinden idare olunmusdur 1953 cu ilden etibaren Azerbaycan SSR Rabite Nazirliyi yaradilmisdir 1956 ci ilin fevralin 14 de Baki televiziya merkezi ise salinmis Azerbaycanda ilk defe televiziya yayimi AzTV 1 fealiyyete baslamisdir XX esrin 50 ci illerin sonunda rabite sahesinin mutexessislerinin yetisdirilmesi meselesi gundeme gelmisdir 1959 cu ilde Azerbaycan SSR Nazirler Soveti respublikanin ali mekteblerinde yuksek ixtisasli rabiteci mutexessisler hazirlanmasi barede qerar qebul etmis 1965 ci ilde Azerbaycan Politexnik Institutunda Telefon ve teleqraf rabitesi ixtisasi uzre muhendislerin ilk buraxilisi olmusdur 1964 cu ilin yanvar ayinin 31 de Baki televiziya merkezi Moskvadan merkezi televiziyanin verilislerinin retranslyasiyasina baslamisdir 1968 ci iledek respublikada televiziya proqraminin yayimi aran bolgelerinde yerlesen Sirvan Goycay ve Gence seherlerini ehate etmisdir 1968 1980 Azerbaycanda rabite sisteminin esas inkisaf dovru 70 80 ci illere dusur Hemin illerde respublikaya rehberlik etmis Heyder Eliyevin bu sahenin inkisaf etdirilmesine gosterdiyi xususi diqqet o dovrun resmi senedlerinde genis sekilde oz eksini tapir 1970 ci il iyun ayinin 24 de Heyder Eliyevin tesebbusu ve rehberliyi ile Respublikada rabite vasitelerinin veziyyeti ve gelecek inkisafi uzre tedbirler haqqinda mesele Merkezi Komitenin burosuna cixarilmis ve tarixi qerar qebul edilmisdir Qerarda Baki Sumqayit Gence seherlerinde telefon rabitesinin qeyri qenaetbexs oldugu bir cox rayon merkezlerinde hele de elle qosulan kohne telefon stansiyalarinin fealiyyet gosterdiyi sovxozlarin yalniz yarisinin kolxozlarin ise 25 faizinin telefonlasdirildigi ve diger gerilikler qeyd olunmus rabite vasitelerinin inkisaf etdirilmesi ve tekmillesdirilmesi Rabite Nazirliyinin en vacib vezifelerinden biri hesab edilmisdir Qerarda 1971 75 ci illerde 16 rabite qovsagi ucun binalarin tikilmesi seherlerin icraiyye komiteleri terefinden ATS binalarinin insa edilmesi o cumleden Bakida her il 1 ATS binasinin tikilmesi Rabite Nazirliyi terefinden ATS avadanliqlarinin alinmasi ve texnoloji avadanliqlarin insasi butun bunlar ucun lazimi vesaitin ayrilmasi ve diger muhum tedbirlerin heyata kecirilmesi oz eksini tapmisdir 1976 ci ilde tekce Baki telefon sebekesinin gucu 1927 ci ille muqayisede 20 defeden cox artmis telefon Azerbaycan ehalisinin meisetinin ayrilmaz hissesine cevrilmisdi 1970 80 ci illerde rabitenin inkisafi tekce Baki seheri ile mehdudlasmamis respublikanin diger bolgelerini de ehate etmisdir Bu illerde Gencede besmertebeli xususi rabite binasi istifadeye verilmis orada 8 min nomrelik ATS seherlerarasi ATS teleqraf ve radio avadanliqlari qurasdirilmis Sumqayitda 9 min nomrelik ATS Naxcivanda 5 min nomrelik ATS insa edilmekle yanasi diger seher ve rayonlarda kend ve qesebelerde de ATS tikintisi aparilmisdir Rabite Nazirliyinin 1974 1980 ci illerde ohdesine umumi gucu 164 4 min nomrelik ATS lerin tikintisi ve montaji meseleleri qoyulmusdu bununla elaqedar qurumda yeni ATS lerin tikintisi ve istismara verilmesi plani tesdiq edilmisdir ki bu da rabite sahesinde yeni nailiyyetler elde etmeye imkan vermisdir 1980 ci ilde respublikada montaj olunmus telefon stansiyalarinin tutumu 279 1 min nomre o cumleden bunlarin 274 12 mini ATS sistemli olmusdur Seher telefon sebekesinin abunecilerinin umumi sayi 234 7 min olub ki bu da 1975 ci ile nisbeten 1 4 defe cox olmusdur Hemin illerde poct teleqraf ve teleradio proqramlarinin yayimi saheleri de diqqetelayiq inkisaf yolu kecmisdir Bakida Demir yolu yani poctamt binasinin Rabite evi onlarla rayon merkezinde rabite qovsaqlari ucun binalarin bundan basqa respublikada 300 den cox poct sobesi binasinin tikintisi o dovrde reallasmisdir 1979 cu ilde Heyder Eliyevin sexsi rehberliyi altinda yaradilmis komissiya terefinden Bakida kohne telequllenin yaxinliginda tikilmesi nezerde tutulan 310 metrlik Yeni Telequllenin layihesi tesdiq edilmis ve 1981 ci ilde obyektin tikintisine baslanmisdir Buna baxmayaraq bir sira obyektiv ve subyektiv sebebler uzunden Yeni Telequllenin istismara verilmesi lengidilse de istifadeye verilmisdir 1993 2003 Azerbaycan Respublikasi Rabite ve Yuksek Texnologiyalar Nazirliyinin loqosu Azerbaycan Ermenistan munaqisesine gore 1985 1993 cu illerde rabitenin inkisaf sureti keskin zeiflemisdi lakin 1993 cu ilde Azerbaycan Respublikasinin prezidenti secilen Heyder Eliyevin bilavasite rabitenin inkisafinda II merhele baslamisdir Olke rehberinin siyaseti neticesinde tedricen berqerar olan sabitlik seraitinde respublikaya xarici investorlar celb olunmus rabite sahesinin inkisafinda esil donus de bundan sonra baslamisdir 1993 cu ilden baslayaraq xarici rabite sirketleri ilk novbede Turkiyenin Teletas ve Netas sirketleri terefinden Bakida Sumqayitda Gencede ve diger bolgelerde muasir elektron tipli ATS ler qurulmus Aztelekom Istehsalat Birliyinde 2000 kanalli Beynelxalq Telefon Stansiyasi 6150 kanalli respublika daxili Seherlerarasi Telefon Stansiyasi ABS nin Motorola sirketinin investisiyasi ile sellular rabite xidmeti gosteren Bakcell Turkiye rabitecileri ile Azercell ve diger birge muessiseler yaradilmisdir Olke ictimaiyyeti ve metbuat 1998 ci ili rabitede donus ili texniki inqilab ili adlandirmisdir Hemin il erzinde respublikamizda 108 min nomreye yaxin tutuma malik elektron tipli muasir ATS ler qurulub istifadeye verilmisdir 1998 2003 cu illerde Bakida 40 41 30 31 50 54 56 21 22 27 32 ve diger indekslerle isleyen Baki etrafindaki butun yasayis menteqelerinde Gence Mingecevir Berde Yevlax Quba Qusar Deveci Seki Qax Oguz Lenkeran ve diger rayonlarda elektron tipli muasir ATS ler tikilib istifadeye verilmis Naxcivan Muxtar Respublikasi basdan basa telefonlasdirilmis Azerbaycanin butun yasayis menteqeleri en azi bir telefonla temin olunmusdur 1993 2003 cu illerde gorulen isler neticesinde olkenin telefon sebekesinin 48 4 faizi o cumleden Naxcivan Muxtar Respublikasinin telefon sebekesi 100 faiz elektronlasdirilmis esas telefon aparatlarinin sayi 1991 ci ildeki 611 5 min ededden bir milyon edede catdirilmis Azerbaycan Trans Asiya Avropa kabel magistralina qosulmus Bakietrafi kend ve qesebelerin hamisi telefonlasdirilmis butun bolgelerin yasayis menteqeleri telefon rabitesi ile temin olunmus olkenin butun erazisinde internet xidmetlerinden istifade etmek imkani yaradilmis telefon rabitesi sebekesinde stansiyalararasi rabitenin 80 faizi reqemli formada teskil edilmisdir HH esrin sonlarinda XXI esrin evvelinde Azerbaycanda rabitenin inkisafi istiqametinde atilmis en muhum addimlardan Heyder Eliyevin 17 fevral 2003 cu ilde Azerbaycan Respublikasinin inkisafi namine informasiya ve kommunikasiya texnologiyalari uzre Milli Strategiyanin 2003 2012 ci iller tesdiq edilmesi haqqinda serencami olub ve bu dovr erzinde respublikada IKT sahesinde reallasdirilan siyaset mehz bu strategiyanin uzerinde qurulmusdur TelefonIstifadede olan telefon xetleri 2014 1 820 000Dunya uzre 64 cu yerdedir dd dd Mobil telefon istifadecilerinin sayi 2014 11 000 000Dunya uzre 75 ci yerdedir dd dd Mobil rabite2014 cu ilin iyununa olan melumata esasen Azerbaycanda 11 milyon mobil abuneci var Yer Operator Texnologiya Abuneci in millions Sahib1 Azercell Telekom GSM 900 1800 MHz GPRS EDGE 2100 MHz UMTS HSDPA 2600 MHz LTE 5 17 iyun 2014 AzInTelecom MMC2 Bakcell GSM 900 1800 MHz GPRS EDGE 2100 MHz UMTS HSDPA 2600 MHz LTE 3 30 iyun 2014 Bakcell3 Azerfon GSM 900 1800 MHz GPRS EDGE 2100 MHz UMTS HSDPA 2600 MHz LTE 2 53 iyun 2014 Nar Mobile Naxcivan seherinde hem de Naxtel mobil operatoru fealiyyet gosterir Istinadlar 2009 06 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 22 Azerbaijan Telecoms Mobile Broadband and Forecasts 2015 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 22 AzInTelecom Azercell Telecom un sehmlerini alib 2022 08 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 20 Xarici kecidlerRabitenin tarixi