Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Azərbaycan Respublikasının Milli Arxiv İdarəsi — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin təkmilləşdirilməsi haqqında» 816 Nli Fərmanla Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Baş Arxiv İdarəsinin bazasında yaradılmış dövlət idarəsi.
| Milli Arxiv İdarəsi | |
|---|---|
| |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Yaradılma tarixi | 2 dekabr 2002 |
| Əvvəlki qurum | Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Dövlət Arxivi |
| Tabelik | Azərbaycan Respublikasının Prezidenti |
| Baş qərargah | |
| Ünvan | Bakı, Ziya Bünyadov pr. 3 AZ1106 |
| Rəhbərlik | |
| Rəhbər | Əsgər Rəsulov |
| | |
| Rəsmi saytı | milliarxiv.gov.az |
Tarixi
Arxiv işinin əsası yalnız 1920-ci il dekabr ayının 6-da Azərbaycan İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərimanov tərəfindən imzalanmış «vahid dövlət arxiv fondunun yaradılması və Xalq Maarif Komissarlığı yanında mərkəzi dövlət arxivinin təşkili haqqında» dekretlə qoyulmuşdur. Həmin dekretə müvafiq olaraq Azərbaycan ərazisində keçmişdə mövcud olmuş və dekret verilərkən fəaliyyətdə olan idarə, təşkilat və müəssisələrin arxivləri Vahid dövlət arxiv fondunun tərkibinə daxil edilməli və kargüzarlıqdan qurtarmış işlər isə mərkəzi dövlət arxivinə verilməli idi. 1921-ci ilin yanvarından Bakıda fəaliyyətə başlayan Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Arxivi Qafqazda ilk dövlət arxivi oldu.
Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin ilk illərində respublikanın arxivçiləri çar hakimiyyəti orqanlarının Bakı və Yelizavetpol quberniyalarındakı idarələrin, Azərbaycan ərazisində fəaliyyət göstərmiş xüsusi firmaların, ictimai təşkilatların, habelə 1918-1920-ci illərdə yaranmış ilk müstəqil Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin fəaliyyətinə aid sənədlərin toplanılması və qaydaya salınması sahəsində fəaliyyət göstərmişlər.
1922-ci ilin avqustunda Mərkəzi Dövlət Arxivinə rəhbərlik bilavasitə Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət (MİK) Heyətinə həvalə olunur ki, bu da arxiv orqanlarının nüfuzu və rolunun artmasına kömək edir. 20-ci illərdə yerlərdə də arxiv təşkilatları yaradılırdı. 1925-ci il dekabrın 13-də Naxçıvan Muxtar Respublikasında Mərkəzi arxiv, 1928-ci ildən isə Azərbaycanın qəzalarında qəza arxiv bürolarının yaradılmasına başlanılır.
1930-cu ildə arxivlərin fəaliyyət dairəsi genişləndirilir və onların işlərinin canlandırılması üçün Azərbaycan SSR MİK Rəyasət Heyəti Respublika Mərkəzi Arxiv İdarəsinin yaradılması haqqında qərar qəbul edir və onun Əsasnaməsini təsdiq edir. Bu Əsasnaməyə görə Mərkəzi Arxiv İdarəsinə yalnız sənədlərin komplektləşdirilməsi, sistemləşdirilməsi və mühafizəsi deyil, həmçinin siyasi, xalq təsərrüfatı və mədəni quruculuq işlərinə kömək məqsədilə elmi-tədqiqat işlərində arxiv sənədlərindən istifadənin təşkili işi də tapşırılır. Azərbaycan SSR MİK Rəyasət Heyətinin qərarı ilə həmin ilin aprelində 1920-ci ildə yaradılmış mərkəzi arxivin bazasında respublikamızda iki mərkəzi dövlət arxivi: Mərkəzi Dövlət Oktyabr İnqilabı Arxivi (kino-foto şöbəsi ilə) və Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivi yaradılır.
1938-ci ildə bütün sovetlər birliyində olduğu kimi Azərbaycanda da arxiv təşkilatları xalq daxili işlər komissarlığının tabeçiliyinə verilir.
1960-cı ildə keçmiş SSRİ-nin başqa respublikalarında olduğu kimi arxiv təşkilatları respublikamızda da daxili işlər nazirliyinin tabeliyindən Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin tabeliyinə verilir. Bundan sonra arxiv işinə və arxiv sənədlərindən istifadəyə diqqət artırılır, dövlət arxivləri şəbəkəsinin yenidən qurulması və genişləndirilməsi işinə başlanır. 1966-cı ildə Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Ədəbiyyat və İncəsənət Arxivi, 1968-1969-cu illərdə isə Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Səs Yazıları Arxivi və Mərkəzi Dövlət Elm,Texnika və Tibb Sənədləri Arxivi, 15 şəhər və rayon mərkəzlərində Mərkəzi Dövlət Oktyabr İnqilabı Arxivinin filialları yaradılır, 50 rayon dövlət arxivi isə sənədlərin müvəqqəti mühafizəsini həyata keçirən dəyişən tərkibli arxivlərə çevrilir.
SSRİ dağıldıqdan sonra keçmiş partiya arxivi Baş Arxiv İdarəsinin sərəncamına verilərək Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə onun bazasında Azərbaycan Respublikası Siyasi Partiyalar və İctimai Hərəkatlar Arxivi yaradılır.
Müstəqillik dövrü
Bu gün Azərbaycan Respublikasının arxiv sisteminə bilavasitə Milli Arxiv İdarəsinə tabe olan respublika əhəmiyyətli 6 dövlət arxivi, Dövlət arxivinin 15 filialı, Naxçıvan Muxtar Respublikasının dövlət arxivi, habelə 55 rayon və şəhər dövlət arxivləri daxildir.
Beynəlxalq Əlaqələr
1996-cı ildə Baş Arxiv İdarəsi YUNESKO yanında Beynəlxalq Arxiv Şurasına tam hüquqlu üzv qəbul edildi. Arxivlərimiz Müstəqil Dövlətlər Birliyinə daxil olan ölkələrin arxivləri ilə yanaşı bir sıra qonşu ölkələrin arxivləri, xüsusilə Türkiyə və İran arxivləri ilə geniş əlaqələr yaratdı. Bu gün ABŞ, İngiltərə, Fransa, Almaniya, Türkiyə, İran, Belçika, Polşa və başqa ölkələrdən olan tədqiqatçılar respublikamızın arxivlərində saxlanılan elmin müxtəlif sahələrinə aid sənədlərdən geniş istifadə edirlər.
Milli arxiv fonduna Azərbaycan Respublikası ərazisində fəaliyyət göstərmiş və fəaliyyət göstərən təşkilatların qanunvericilik aktları, idarəetmə sənədləri, məhkəmə və prokurorluq orqanlarının sənədləri; statistika, elmi, texnologiya, normativ-texniki, layihə, konstruktor, patent, kartoqrafiya sənədləri, kino, foto, fono (səs yazıları), video materialları, dizayn işləmələri və memarlıq layihələri; əlyazmaları, xüsusi əhəmiyyətə malik kitablar və kitabçalar, dövri mətbuat materialları; sənət əsərləri, elmi, ədəbi və musiqi əsərləri; partiya, ictimai və qeyri-dövlət təşkilatlarının sənədləri; gündəliklər, memuarlar, məktublar və şəxsi xarakterli digər sənədlər daxildir.
Xronologiya
- 1920-ci ildə Azərbaycanda "Vahid dövlət arxiv fondunun yaradılması və Xalq Maarif Komissarlığı yanında mərkəzi dövlət arxivinin təşkili haqqında" dekret imzalanmışdır.
- 1921-ci ildə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Dövlət Arxivi Qafqazda ilk dövlət arxivi kimi fəaliyyətə başladı.
- 1922-ci ildə Mərkəzi dövlət arxivinə rəhbərlik bilavasitə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət (MİK) Heyətinə həvalə olunur.
- 1925-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mərkəzi arxivi yaranır.
- 1928-ci ildə Azərbaycanın qəzalarında qəza arxiv bürolarının yaradılmasına başlanılır.
- 1930-cu ildə Arxivlərin fəaliyyət dairəsi genişləndirilir və onların işlərinin canlandırılmasıüçün Azərbaycan SSR MİK Rəyasət Heyəti Respublika Mərkəzi Arxiv İdarəsinin yaradılması haqqında qərar qəbul edir və onun Əsasnaməsini təsdiq edir. Bu Əsasnaməyə görə Mərkəzi Arxiv İdarəsinə yalnız sənədlərin komplektləşdirilməsi, sistemləşdirilməsi və mühafizəsi deyil, həmçininsiyasi, xalq təsərrüfatı və mədəni quruculuq işlərinə kömək məqsədilə elmi-tədqiqat işlərində arxiv sənədlərindən istifadənin təşkili işi də tapşırılır. Azərbaycan SSR MİK Rəyasət Heyətinin qərarı ilə həmin ilin aprelində 1920-ci ildə yaradılmış mərkəzi arxivin bazasında Respublikamızda iki mərkəzi dövlət arxivi: Mərkəzi Dövlət Oktyabr İnqilabı Arxivi (kino-foto şöbəsi ilə) və Mərkəzi Dövlət Tarix Arxivi yaradılır.
- 1938-ci ildə Azərbaycanda arxiv təşkilatları xalq daxili işlər komissarlığının tabeçiliyinə verilir.
- 1960-cı ildə Arxiv təşkilatları daxili işlər nazirliyinin tabeliyindən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Sovetinin tabeliyinə verilir.
- 1966-cı ildə Azərbaycan SSR Mərkəzi Dövlət Ədəbiyyat və İncəsənət Arxivi yaradılır.
- 1968-1969-cu illərdə Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Dövlət Səs Yazıları Arxivi və Mərkəzi Dövlət Elm, Texnika və Tibb Sənədləri Arxivi, 15 şəhər və rayon mərkəzlərində Mərkəzi Dövlət Oktyabr İnqilabı Arxivinin filialları yaradılır, 50 rayon dövlət arxivi isə sənədlərin müvəqqəti mühafizəsini həyata keçirən dəyişən tərkibli arxivlərə çevrilir.
- 1999-cu ildə «Milli arxiv fondu haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilir.
- 2002-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin «Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin təkmilləşdirilməsi haqqında» 816 Nli Fərmanla Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Baş Arxiv İdarəsinin bazasında Azərbaycan Respublikasının Milli Arxiv İdarəsini yaradılır.
Hazırda Azərbaycan Respublikasının arxiv sisteminə bilavasitə Milli Arxiv İdarəsinə tabe olan respublika əhəmiyyətli 6 dövlət arxivi, Dövlət arxivinin 15 filialı, Naxçıvan Muxtar Respublikasının dövlət arxivi, habelə 55 rayon və şəhər dövlət arxivləri daxildir.
Vəzifələri
- Arxiv işi sahəsində dövlət siyasətinin formalaşdırılmasında iştirak etmək və onun həyata keçirilməsini təmin etmək;
- Azərbaycan Respublikası Milli arxiv fonduna daxil olan, özündə xalqın maddi və mənəvi həyatını əks etdirən, tarixi, elmi, sosial, iqtisadi, siyasi, mədəni, bədii və başqa əhəmiyyət kəsb edən, o cümlədən Azərbaycan Respublikasından kənarda yerləşən və Azərbaycana aid tarixi, mədəni irslə bağlı arxiv sənədlərinin qəbulunu, mühafizə və istifadəsini təmin etmək;
- Azərbaycan Respublikası Milli arxiv fondunun sənədlərinin komplektləşdirilməsi, uçotu və istifadəsinin vahid prinsiplərinin hazırlanmasında iştirak etmək;
- Bilavasitə İdarəyə tabe olan dövlət arxivlərinin və dövlət arxivinin filiallarının işlərini əlaqələndirmək və onların fəaliyyətini təmin etmək;
- Respublikada arxiv işinin inkişafını və bu sahədə elmi-texniki tərəqqini tənzimləmək, dövlət arxivlərinə, idarə və qeyri-dövlət arxivlərinə metodiki kömək göstərmək;
- Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanlarında arxiv işinin təşkilini əlaqələndirmək;
- Respublikada arxiv işinin vəziyyətini təhlil etmək, sahə xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq, onun inkişafının konsepsiya və strategiyasını hazırlamaq;
- Azərbaycan Respublikası Milli arxiv fondunun mərkəzləşdirilmiş dövlət uçotunu aparmaq, onun tərkibi və məzmunu haqqında məlumatlar hazırlamaq;
- Arxiv işi sahəsində beynəlxalq əlaqələr yaratmaq, bu sahədə xarici ölkə arxivlərinin iş təcrübəsini öyrənmək və yaymaq;
- Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə İdarəyə həvalə olunmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək;
Tabeliyindəki qurumlar:
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Arxivi (ARDA)
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tarix Arxivi (ARDTA)
- S.Mümtaz adına Azərbaycan Respublikasının Dövlət Ədəbiyyat və İncəsənət Arxivi (ARDƏİA)
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Elm və Texnika Sənədləri Arxivi (ARDETSA)
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Kino-Foto Sənədləri Arxivi (ARDKFSA)
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Səs Yazıları Arxivi (ARDSYA)
ARDETSA
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Elm və Texnika Sənədləri Arxivi (qısaca: ARDETSA) — Azərbaycan Respublikası Milli Arxiv İdarəsinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumlardan və Azərbaycan Respublikasının dövlət arxivlərindən biri
Tarixi
Azərbaycan SSR Dövlət Elmi-Texniki və Tibbi Sənədlər Arxivi Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1969-cu il 24 iyul tarixli qərarı ilə yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1994-cü il 11 mart tarixli qərarına əsasən arxivdə saxlanılan tibbə aid sənədlər sonradan Azərbaycan Respulikası Dövlət Arxivinə verilmiş və hazırda o, Azərbaycan Respublikası Dövlət Elm vəTexnika Sənədləri Arxivi kimi fəaliyyət göstərir. Arxivdə 1870-2005-ci illərə aid 149 fond üzrə 180.573 iş saxlanılmaqdadır.
Direktorlar
- -1969 -2019
- Fazil Abbasov-2019-Hal-hazıradək
Haqqında
Arxivdə saxlanılan şəxsi fondların çoxsaylı sənədləri təsdiq edir ki, ötən illər ərzində Azərbaycanda geniş məzmunlu elmi tədqiqat işləri aparılmış, hər bir alim öz fəaliyyəti zamanı dünyanın müxtəlif elm xadimləri və elmi müəssisələri ilə əlaqədə olmuşdur. Buna görə də bu dövrdə qiymətli elmi tədqiqat işləri aparmaqla yanaşı, həm də yeni elmi müəssisələr yaradaraq ona rəhbərlik etmiş, yeni elmi istiqamətlərin yaradıcısı kimi çıxış etmiş alim və mühəndislərin şəxsi fondlarında cəmləşmiş sənədlər Azərbaycan tarixinin müxtəlif mərhələlərində həyata keçirilmiş elmi ideyaların müasir tələblər baxımından öyrənilməsi üçün əsas mənbə ola bilər. Arxivdə yaradılmış elmi məlumat aparatı əsasən mövzu və annotasiyalı kataloqlardan, siyasi, xalq təsərrüfatı, tarixi və elmi əhəmiyyətli elmi-texniki və bununla bağlı olan idarəçilik sənədlərinin siyahılarından, fond və mövzu xülasələrindən, mövzu siyahılarından ibarətdir.
Sahələri
- Neft hasilatı və neft maşınqayırıma sənayesi;
- Neftayırma və neftkimya sənayesi;
- Energetika;
- Nəqliyyat tikintisinin inkişafı;
- Su təsərrüfatı;
- Tikinti işləri;
- Ərzaq sənayesi;
- Texnika elmləri;
- Neft-kimya prosesləri və neftayırma sənayesi.
Azərbaycan Respublikası Dövlət Elm və Texnika Sənədləri Arxivində mühafizə edilən elm və texnika sənədlərinin fondları respublikada xalq təsərrüfatının sahələri üzrə qruplaşdırılımışdır.
Maliyyələşməsi
Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsindən maliyyələşir.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Azərbaycan Respublikasının Milli Arxiv İdarəsi". 2022-06-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-30.
- Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2011-ci il 25 aprel tarixli 57 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş, Azərbaycan Respublikası Milli Arxiv İdarəsinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların SİYAHISI 2018-08-14 at the Wayback Machine. e-qanun.az (az.)
- "Azərbaycan Milli Ensiklopediyas" (PDF). 2016-03-25 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2018-07-17.
Mənbə
- AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASINDA ARXİV QURUCULUĞU TARİXİNDƏN
Xarici keçidlər
- Milli Arxiv İdarəsinin rəsmi veb-saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Azerbaycan Respublikasinin Milli Arxiv Idaresi Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Azerbaycan Respublikasinda arxiv isinin tekmillesdirilmesi haqqinda 816 Nli Fermanla Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabineti yaninda Bas Arxiv Idaresinin bazasinda yaradilmis dovlet idaresi Milli Arxiv IdaresiAzerbaycan Respublikasi Milli Arxiv IdaresiUmumi melumatlarOlke AzerbaycanYaradilma tarixi 2 dekabr 2002Evvelki qurum Azerbaycan Respublikasi Merkezi Dovlet ArxiviTabelik Azerbaycan Respublikasinin PrezidentiBas qerargah BakiUnvan Baki Ziya Bunyadov pr 3 AZ1106RehberlikRehber Esger ResulovResmi sayti milliarxiv gov azTarixiArxiv isinin esasi yalniz 1920 ci il dekabr ayinin 6 da Azerbaycan Inqilab Komitesinin sedri Neriman Nerimanov terefinden imzalanmis vahid dovlet arxiv fondunun yaradilmasi ve Xalq Maarif Komissarligi yaninda merkezi dovlet arxivinin teskili haqqinda dekretle qoyulmusdur Hemin dekrete muvafiq olaraq Azerbaycan erazisinde kecmisde movcud olmus ve dekret verilerken fealiyyetde olan idare teskilat ve muessiselerin arxivleri Vahid dovlet arxiv fondunun terkibine daxil edilmeli ve karguzarliqdan qurtarmis isler ise merkezi dovlet arxivine verilmeli idi 1921 ci ilin yanvarindan Bakida fealiyyete baslayan Azerbaycan SSR Merkezi Dovlet Arxivi Qafqazda ilk dovlet arxivi oldu Azerbaycanda sovet hakimiyyetinin ilk illerinde respublikanin arxivcileri car hakimiyyeti orqanlarinin Baki ve Yelizavetpol quberniyalarindaki idarelerin Azerbaycan erazisinde fealiyyet gostermis xususi firmalarin ictimai teskilatlarin habele 1918 1920 ci illerde yaranmis ilk musteqil Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti hokumetinin fealiyyetine aid senedlerin toplanilmasi ve qaydaya salinmasi sahesinde fealiyyet gostermisler 1922 ci ilin avqustunda Merkezi Dovlet Arxivine rehberlik bilavasite Azerbaycan SSR Merkezi Icraiyye Komitesinin Reyaset MIK Heyetine hevale olunur ki bu da arxiv orqanlarinin nufuzu ve rolunun artmasina komek edir 20 ci illerde yerlerde de arxiv teskilatlari yaradilirdi 1925 ci il dekabrin 13 de Naxcivan Muxtar Respublikasinda Merkezi arxiv 1928 ci ilden ise Azerbaycanin qezalarinda qeza arxiv burolarinin yaradilmasina baslanilir 1930 cu ilde arxivlerin fealiyyet dairesi genislendirilir ve onlarin islerinin canlandirilmasi ucun Azerbaycan SSR MIK Reyaset Heyeti Respublika Merkezi Arxiv Idaresinin yaradilmasi haqqinda qerar qebul edir ve onun Esasnamesini tesdiq edir Bu Esasnameye gore Merkezi Arxiv Idaresine yalniz senedlerin komplektlesdirilmesi sistemlesdirilmesi ve muhafizesi deyil hemcinin siyasi xalq teserrufati ve medeni quruculuq islerine komek meqsedile elmi tedqiqat islerinde arxiv senedlerinden istifadenin teskili isi de tapsirilir Azerbaycan SSR MIK Reyaset Heyetinin qerari ile hemin ilin aprelinde 1920 ci ilde yaradilmis merkezi arxivin bazasinda respublikamizda iki merkezi dovlet arxivi Merkezi Dovlet Oktyabr Inqilabi Arxivi kino foto sobesi ile ve Merkezi Dovlet Tarix Arxivi yaradilir 1938 ci ilde butun sovetler birliyinde oldugu kimi Azerbaycanda da arxiv teskilatlari xalq daxili isler komissarliginin tabeciliyine verilir 1960 ci ilde kecmis SSRI nin basqa respublikalarinda oldugu kimi arxiv teskilatlari respublikamizda da daxili isler nazirliyinin tabeliyinden Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin tabeliyine verilir Bundan sonra arxiv isine ve arxiv senedlerinden istifadeye diqqet artirilir dovlet arxivleri sebekesinin yeniden qurulmasi ve genislendirilmesi isine baslanir 1966 ci ilde Azerbaycan SSR Merkezi Dovlet Edebiyyat ve Incesenet Arxivi 1968 1969 cu illerde ise Azerbaycan SSR Merkezi Dovlet Ses Yazilari Arxivi ve Merkezi Dovlet Elm Texnika ve Tibb Senedleri Arxivi 15 seher ve rayon merkezlerinde Merkezi Dovlet Oktyabr Inqilabi Arxivinin filiallari yaradilir 50 rayon dovlet arxivi ise senedlerin muveqqeti muhafizesini heyata keciren deyisen terkibli arxivlere cevrilir SSRI dagildiqdan sonra kecmis partiya arxivi Bas Arxiv Idaresinin serencamina verilerek Nazirler Kabinetinin qerari ile onun bazasinda Azerbaycan Respublikasi Siyasi Partiyalar ve Ictimai Herekatlar Arxivi yaradilir Musteqillik dovru Bu gun Azerbaycan Respublikasinin arxiv sistemine bilavasite Milli Arxiv Idaresine tabe olan respublika ehemiyyetli 6 dovlet arxivi Dovlet arxivinin 15 filiali Naxcivan Muxtar Respublikasinin dovlet arxivi habele 55 rayon ve seher dovlet arxivleri daxildir Beynelxalq Elaqeler1996 ci ilde Bas Arxiv Idaresi YUNESKO yaninda Beynelxalq Arxiv Surasina tam huquqlu uzv qebul edildi Arxivlerimiz Musteqil Dovletler Birliyine daxil olan olkelerin arxivleri ile yanasi bir sira qonsu olkelerin arxivleri xususile Turkiye ve Iran arxivleri ile genis elaqeler yaratdi Bu gun ABS Ingiltere Fransa Almaniya Turkiye Iran Belcika Polsa ve basqa olkelerden olan tedqiqatcilar respublikamizin arxivlerinde saxlanilan elmin muxtelif sahelerine aid senedlerden genis istifade edirler Milli arxiv fonduna Azerbaycan Respublikasi erazisinde fealiyyet gostermis ve fealiyyet gosteren teskilatlarin qanunvericilik aktlari idareetme senedleri mehkeme ve prokurorluq orqanlarinin senedleri statistika elmi texnologiya normativ texniki layihe konstruktor patent kartoqrafiya senedleri kino foto fono ses yazilari video materiallari dizayn islemeleri ve memarliq layiheleri elyazmalari xususi ehemiyyete malik kitablar ve kitabcalar dovri metbuat materiallari senet eserleri elmi edebi ve musiqi eserleri partiya ictimai ve qeyri dovlet teskilatlarinin senedleri gundelikler memuarlar mektublar ve sexsi xarakterli diger senedler daxildir Xronologiya 1920 ci ilde Azerbaycanda Vahid dovlet arxiv fondunun yaradilmasi ve Xalq Maarif Komissarligi yaninda merkezi dovlet arxivinin teskili haqqinda dekret imzalanmisdir 1921 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Merkezi Dovlet Arxivi Qafqazda ilk dovlet arxivi kimi fealiyyete basladi 1922 ci ilde Merkezi dovlet arxivine rehberlik bilavasite Azerbaycan Respublikasi Merkezi Icraiyye Komitesinin Reyaset MIK Heyetine hevale olunur 1925 ci ilde Naxcivan Muxtar Respublikasinin Merkezi arxivi yaranir 1928 ci ilde Azerbaycanin qezalarinda qeza arxiv burolarinin yaradilmasina baslanilir 1930 cu ilde Arxivlerin fealiyyet dairesi genislendirilir ve onlarin islerinin canlandirilmasiucun Azerbaycan SSR MIK Reyaset Heyeti Respublika Merkezi Arxiv Idaresinin yaradilmasi haqqinda qerar qebul edir ve onun Esasnamesini tesdiq edir Bu Esasnameye gore Merkezi Arxiv Idaresine yalniz senedlerin komplektlesdirilmesi sistemlesdirilmesi ve muhafizesi deyil hemcininsiyasi xalq teserrufati ve medeni quruculuq islerine komek meqsedile elmi tedqiqat islerinde arxiv senedlerinden istifadenin teskili isi de tapsirilir Azerbaycan SSR MIK Reyaset Heyetinin qerari ile hemin ilin aprelinde 1920 ci ilde yaradilmis merkezi arxivin bazasinda Respublikamizda iki merkezi dovlet arxivi Merkezi Dovlet Oktyabr Inqilabi Arxivi kino foto sobesi ile ve Merkezi Dovlet Tarix Arxivi yaradilir 1938 ci ilde Azerbaycanda arxiv teskilatlari xalq daxili isler komissarliginin tabeciliyine verilir 1960 ci ilde Arxiv teskilatlari daxili isler nazirliyinin tabeliyinden Azerbaycan Respublikasi Nazirler Sovetinin tabeliyine verilir 1966 ci ilde Azerbaycan SSR Merkezi Dovlet Edebiyyat ve Incesenet Arxivi yaradilir 1968 1969 cu illerde Azerbaycan Respublikasi Merkezi Dovlet Ses Yazilari Arxivi ve Merkezi Dovlet Elm Texnika ve Tibb Senedleri Arxivi 15 seher ve rayon merkezlerinde Merkezi Dovlet Oktyabr Inqilabi Arxivinin filiallari yaradilir 50 rayon dovlet arxivi ise senedlerin muveqqeti muhafizesini heyata keciren deyisen terkibli arxivlere cevrilir 1999 cu ilde Milli arxiv fondu haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu qebul edilir 2002 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Azerbaycan Respublikasinda arxiv isinin tekmillesdirilmesi haqqinda 816 Nli Fermanla Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabineti yaninda Bas Arxiv Idaresinin bazasinda Azerbaycan Respublikasinin Milli Arxiv Idaresini yaradilir Hazirda Azerbaycan Respublikasinin arxiv sistemine bilavasite Milli Arxiv Idaresine tabe olan respublika ehemiyyetli 6 dovlet arxivi Dovlet arxivinin 15 filiali Naxcivan Muxtar Respublikasinin dovlet arxivi habele 55 rayon ve seher dovlet arxivleri daxildir VezifeleriArxiv isi sahesinde dovlet siyasetinin formalasdirilmasinda istirak etmek ve onun heyata kecirilmesini temin etmek Azerbaycan Respublikasi Milli arxiv fonduna daxil olan ozunde xalqin maddi ve menevi heyatini eks etdiren tarixi elmi sosial iqtisadi siyasi medeni bedii ve basqa ehemiyyet kesb eden o cumleden Azerbaycan Respublikasindan kenarda yerlesen ve Azerbaycana aid tarixi medeni irsle bagli arxiv senedlerinin qebulunu muhafize ve istifadesini temin etmek Azerbaycan Respublikasi Milli arxiv fondunun senedlerinin komplektlesdirilmesi ucotu ve istifadesinin vahid prinsiplerinin hazirlanmasinda istirak etmek Bilavasite Idareye tabe olan dovlet arxivlerinin ve dovlet arxivinin filiallarinin islerini elaqelendirmek ve onlarin fealiyyetini temin etmek Respublikada arxiv isinin inkisafini ve bu sahede elmi texniki tereqqini tenzimlemek dovlet arxivlerine idare ve qeyri dovlet arxivlerine metodiki komek gostermek Azerbaycan Respublikasinin dovlet orqanlarinda arxiv isinin teskilini elaqelendirmek Respublikada arxiv isinin veziyyetini tehlil etmek sahe xususiyyetlerini nezere alaraq onun inkisafinin konsepsiya ve strategiyasini hazirlamaq Azerbaycan Respublikasi Milli arxiv fondunun merkezlesdirilmis dovlet ucotunu aparmaq onun terkibi ve mezmunu haqqinda melumatlar hazirlamaq Arxiv isi sahesinde beynelxalq elaqeler yaratmaq bu sahede xarici olke arxivlerinin is tecrubesini oyrenmek ve yaymaq Azerbaycan Respublikasinin qanunvericiliyi ile Idareye hevale olunmus diger vezifeleri yerine yetirmek Tabeliyindeki qurumlar Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Arxivi ARDA Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Tarix Arxivi ARDTA S Mumtaz adina Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Edebiyyat ve Incesenet Arxivi ARDEIA Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Elm ve Texnika Senedleri Arxivi ARDETSA Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Kino Foto Senedleri Arxivi ARDKFSA Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Ses Yazilari Arxivi ARDSYA ARDETSA Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Elm ve Texnika Senedleri Arxivi qisaca ARDETSA Azerbaycan Respublikasi Milli Arxiv Idaresinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindeki qurumlardan ve Azerbaycan Respublikasinin dovlet arxivlerinden biri Tarixi Azerbaycan SSR Dovlet Elmi Texniki ve Tibbi Senedler Arxivi Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin 1969 cu il 24 iyul tarixli qerari ile yaradilmisdir Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 1994 cu il 11 mart tarixli qerarina esasen arxivde saxlanilan tibbe aid senedler sonradan Azerbaycan Respulikasi Dovlet Arxivine verilmis ve hazirda o Azerbaycan Respublikasi Dovlet Elm veTexnika Senedleri Arxivi kimi fealiyyet gosterir Arxivde 1870 2005 ci illere aid 149 fond uzre 180 573 is saxlanilmaqdadir Direktorlar 1969 2019 Fazil Abbasov 2019 Hal haziradekHaqqinda Arxivde saxlanilan sexsi fondlarin coxsayli senedleri tesdiq edir ki oten iller erzinde Azerbaycanda genis mezmunlu elmi tedqiqat isleri aparilmis her bir alim oz fealiyyeti zamani dunyanin muxtelif elm xadimleri ve elmi muessiseleri ile elaqede olmusdur Buna gore de bu dovrde qiymetli elmi tedqiqat isleri aparmaqla yanasi hem de yeni elmi muessiseler yaradaraq ona rehberlik etmis yeni elmi istiqametlerin yaradicisi kimi cixis etmis alim ve muhendislerin sexsi fondlarinda cemlesmis senedler Azerbaycan tarixinin muxtelif merhelelerinde heyata kecirilmis elmi ideyalarin muasir telebler baximindan oyrenilmesi ucun esas menbe ola biler Arxivde yaradilmis elmi melumat aparati esasen movzu ve annotasiyali kataloqlardan siyasi xalq teserrufati tarixi ve elmi ehemiyyetli elmi texniki ve bununla bagli olan idarecilik senedlerinin siyahilarindan fond ve movzu xulaselerinden movzu siyahilarindan ibaretdir Saheleri Neft hasilati ve neft masinqayirima senayesi Neftayirma ve neftkimya senayesi Energetika Neqliyyat tikintisinin inkisafi Su teserrufati Tikinti isleri Erzaq senayesi Texnika elmleri Neft kimya prosesleri ve neftayirma senayesi Azerbaycan Respublikasi Dovlet Elm ve Texnika Senedleri Arxivinde muhafize edilen elm ve texnika senedlerinin fondlari respublikada xalq teserrufatinin saheleri uzre qruplasdirilimisdir Maliyyelesmesi Azerbaycan Respublikasinin dovlet budcesinden maliyyelesir IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Azerbaycan Respublikasinin Milli Arxiv Idaresi 2022 06 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 30 Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 2011 ci il 25 aprel tarixli 57 nomreli qerari ile tesdiq edilmis Azerbaycan Respublikasi Milli Arxiv Idaresinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindeki qurumlarin SIYAHISI 2018 08 14 at the Wayback Machine e qanun az az Azerbaycan Milli Ensiklopediyas PDF 2016 03 25 tarixinde PDF Istifade tarixi 2018 07 17 MenbeAZERBAYCAN RESPUBLIKASINDA ARXIV QURUCULUGU TARIXINDENXarici kecidlerMilli Arxiv Idaresinin resmi veb sayti