Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azərbaycan — İsveçrə futbol oyunu 31 avqust 1996-cı ildə, DÇ-1998-in seçmə mərhələsi çərçivəsində Bakıdakı Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionunda baş tutub. Seçmə mərhələnin 3-cü qrupunda oynayan Azərbaycan və İsveçrə komandaları, dünya birinciliyinə vəsiqə verən yerlərdən biri uğrunda mübarizə aparırdılar.
| Azərbaycan–İsveçrə futbol oyunu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| Turnir | 1998 FİFA Dünya Kuboku () | ||||||
| |||||||
| Tarix | 31 avqust 1996 | ||||||
| Yer | Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu, Bakı | ||||||
| Hakim |  | ||||||
| Tamaşaçı | 15 000 | ||||||
Görüş məşqçi Kazbek Tuayevin rəhbərliyi altında çıxış edən Azərbaycanın sensasiyalı qələbəsi ilə nəticələnib — 1:0. Oyunu rəhbərlik etdiyi polşalı hakimlər briqadası idarə edirdi. Bu qələbə futbol üzrə Azərbaycan yığmasının rəsmi görüşlərdə qazandığı ilk qələbə idi. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bu matç yekunda Azərbaycan milli komandasının həmin seçmə turnirdə uduzmadığı yeganə oyun olmuşdur.
Arxa plan
Azərbaycan və İsveçrə komandalarının görüşü 3-cü qrupun ikinci oyunu olmalı idi. Buna qədər Azərbaycan yığması səfərdə Norveç yığmasına 5:0 hesablı darmadağınla məğlub olmuşdu və qrupun autsayderi sayılırdı. İsveçrə yığması isə 1996-cı ilin iyununda Avropa çempionatında iştirak etmişdi və yeni baş məşqçi rəhbərliyi altında ilk oyununu keçirməli idi.İsveçrə bu oyunda aşkar favorit idi..
Görüş
Oyunun detalları
| 31 avqust 1996 16:00 |
| Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionu, Bakı Tamaşaçı: 15 000 Hakim:  |
          Azərbaycan |     İsveçrə |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Köməkçi hakimlər: | Matçın nizamnaməsi
|
Realizə olunmayan penalti
Matçın 60-cı dəqiqəsində Azərbaycanın qapısına şübhəli11 metrlik cərimə zərbəsi təyin olunub. Zərbəni Murat Yakın vurub. Lakin İsveçrə yığmasının futbolçusu penaltini qola çevirə bilməyib və matçın hesabı dəyişməz qalıb. Sonralar Azərbaycan yığmasının oyunçusu Yunis Hüseynov xatırlayırdı ki, 11 metrlik cərimə zərbəsi təyin olunan zaman, o, "hiss edirdi ki, top qapıdan keçməyəcək". Vidadi Rzayev isə bildirib ki, "bu penaltidən sonra biz hiss edirdik ki, bu oyunu udacağıq". Qaçan penaltidən dərhal sonra, təyin olunmuş penaltini "ədalətsiz" adlandıran şərhçi Fikrət Adıgözəlli deyib: "Haqq-ədalət öz yerini tutdu. Bu 11 metrlik cərimə zərbəsi qolla yekunlaşmamalı idi".
Tarixi penaltini vura bilməmiş Murat Yakının özü isə 15 il sonra həmin epizodu belə xatırlayır.
"Bakıdakı matçda 11 metrlik cərimə zərbəsi təyin olunan kimi bütün oyunçularımız topdan uzaqlaşdı. Onların heç biri zərbə vurmağa ürək etmirdi. Komanda yoldaşlarımın məsuliyyətdən çəkindiyini görüb topa özüm yaxınlaşdım. Hər şeyi də düz etmişdim. Topu qapının sol küncünə göndərdim. Azərbaycan yığmasının qapıçısı isə əks küncdə aciz vəziyyətdə uzanmışdı. Onu aldadıb sağa tullanmağa məcbur etmişdim. Lakin təəssüf ki, top sol dirəkdən yan keçdi. Amma bir şeylə fəxr edə bilərəm ki, qapıçının üstünə vurmamışdım. Ümumiyyətlə karyeram boyu heç vaxt penalti zamanı qapıçını nişan almamışam. Hər halda qapıdan yan vurmaq qolkiperin üstünə vurmaqdan yaxşıdır".
Heydər Əliyevin iştirakı
Təxminən 20-ci dəqiqədə oyuna baxmağa Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev gəldi. O, 30–32 dəqiqə oyunu izləyib.Yunis Hüseynov xatırlayırdı ki, "stadionda dedilər ki, Heydər Əliyev bu oyunda iştirak edir… biz heç nəyə baxmayaraq, bu oyunu udmalıyıq". Azərbaycan yığmasının məşqçisi Kazbek Tuayev isə, Heydər Əliyevin gəlişini "uğurlu" adlandırıb, çünki, o gəldikdən 6 dəqiqə sonra yığmamız qol vurub.
Oyundan sonra
FİFA reytinqi
Azərbaycan komandasının qələbəsi FİFA-nın reytinqində vəziyyətinə də təsir edib. Bütün amilləri nəzərə alaraq (oyunun vacibliyi, oynayan komandaların reytinqi və yekun hesab), Azərbaycana İsveçrə üzərində qələbəyə görə 12 xal verilib və yığma 133-cü yerdən 121-ci yerə yüksəlib. İsveçrə isə bu məğlubiyyətdən sonra 2 xal itirib və reytinqdə 31-ci yerdən 35-ci yerə düşüb.
Azərbaycanda reaksiya
Azərbaycan yığmasının baş məşqçisi Kazbek Tuayev "Bizim futbol" verilişinə müsahibəsində deyib:
Biz bir komanda idik və bizim yalnız bir məqsədimiz var idi — qalib gəlmək. İlk beş dəqiqədən sonra mən əmin idim ki, uduzmayacağıq. Biz qələbə qazanacağıq və ya heç-heçə edəcəyik, mən deyə bilməzdim, lakin ilk beş dəqiqədən sonra mən əmin idim ki, uduzmayacağıq… Bizim yaratdığımız qol vəziyyətlərini, onlar yarada bilmirdilər, çünki həmin gün biz daha sürətli və daha güclü idik.
Vurulan yeganə qolun müəllifi Vidadi Rzayev xatırlayırdı:
Nazim Süleymanov, Yunis Hüseynov və mən — biz üçlükdə rəqibi əks-hücumda yaxaladıq və Yunis Hüseynovun gözəl ötürməsindən sonra bu qol alındı.
Vidadi Rzayev 2016-cı ildə verdiyi müsahibədə bu qələbəyə görə hər futbolçuya 2000 ABŞ dolları mükafat verildiyini deyib.
Oyunu şərh etmiş Fikrət Adıgözəlli öz müsahibəsində bildirib ki: "oyunu necə şərh etdiyimə belə fikir vermirdim. Özümü meydançada futbolçularla bir yerdə hiss edirdim. İsveçrə ilə matçdan sonra bərk həyəcan keçirmişdim. 2 ay ürək ağrısından müalicə olundum. Həkim dedi ki, bərk həyəcan keçirmisiniz".
İsveçrədə reaksiya
İsveçrənin "Tages Anzeiger" qəzeti yazırdı ki, 31 avqust 1996-cı ildə hamı İsveçrənin təmiz qələbəsini gözləyirdi. Amma hər şey tamam başqa cür oldu. Bakıdakı oyun İsveçrə üçün tam fiasko ilə nəticələndi. Bu nəticə, Fringer üçün milli komandanın məşqçisi postunda sonun başlanğıcı oldu.
2008-ci ildə İsveçrə yığması Sürixdə DÇ-2010-un seçmə mərhələsi çərçivəsində keçirilən görüşdə Lüksemburq yığmasına 1:2 hesabı ilə məğlub olub. Bundan sonra İsveçrənin "Neue Zurcher Zeitung" qəzeti yazırdı ki, bu məğlubiyyət "12 il əvvəl Bakıda Azərbaycana 0:1 hesabı ilə məğlub olmağımızı xatırladır". Qəzet qeyd edib ki, Bakıdakı məğlubiyyət "heç vaxt əl çəkməyəcək yapışmış lənət kimi idi" və əlavə edib ki, "bu məğlubiyyət, o vaxtdan İsveçrə futbolunun yeni tarixində ən pis nəticə olub".
2009-cu ildə (Avropa Liqasının pley-off mərhələsi) çərçivəsində Bakıda (həmin stadionda) eyniadlı futbol klubu ilə İsveçrənin "Bazel" klubu arasında baş tutmuş görüşdən öncə İsveçrənin "Tages Anzeiger" qəzeti yazırdı:
"Bakı" sözü isveçrəli futbol azarkeşlərinə təsir edir. İsveçrə yığması Azərbaycanın paytaxtında özünün ən böyük utancverici anlarından birini yaşayıb. Bu hadisə 31 avqust 1996-cı ildə, Xəzər dənizinin sahilindəki ölkədə DÇ-1998-in seçmə mərhələsinin start götürdüyü, Rolf Fringerin milli yığmanın məşqçisi kimi debüt etdiyi, Murat Yakının penalti vurduğu və yekunda, İsveçrənin FİFA reytinqində 133-cü pilləni tutan komandaya 0:1 hesablı alçaldıcı məğlubiyyətə uğradığı zaman baş verib.
İstinadlar
- "1998 FIFA World Cup France ™ Preliminaries". Fifa.com. 22 avqust 2012 tarixində arxivləşdirilib.
- Fərid Mirzəyev. AzTV-nin əfsanəvi idman şərhçisi Kulisə danışır // kulis.az.
- Baku 1996, Zürich 2008. Die Schweizer an einem Tiefpunkt ihrer jüngeren Fussballgeschichte – 1:2 gegen Luxemburg. (qəzet) (alman). Neue Zürcher Zeitung. 11. September 2008.
- Thomas Niggl. Wie Yakins Penalty Fringers Leben veränderte. (alman). Tages-Anzeiger. 08.04.2011.
- ""Bizim futbol" verilişinin Azərbaycan-İsveçrə oyununa həsr olunan rubrikası" (az.). на сайте YouTube. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib.
- "Heç kim penalti vurmağa ürək etmirdi" // apasport.az. 9 aprel 2011.
- FIFA World Ranking as of Sep 1996 // Fifaranking.net. 25 sentyabr 1996.
- Vidadi Rzayev: "Baxıcı millimizin baş məşqçisinə demişdi ki, sən göydə öləcəksən" // Sportline.az. 28 noyabr 2016.
- Ungleiches Duell in Genf und Erinnerungen an Baku. (alman). Tages-Anzeiger. 20.08.2009.
Xarici keçidlər
![image]()
26-cı dəqiqə — CBC Sport![image]()
Sport Daycest / Azərbaycan — İsveçrə / Dünya Çempionatının seçmə görüşü / 1996-cı il
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Isvecre futbol oyunu 31 avqust 1996 ci ilde DC 1998 in secme merhelesi cercivesinde Bakidaki Tofiq Behramov adina Respublika Stadionunda bas tutub Secme merhelenin 3 cu qrupunda oynayan Azerbaycan ve Isvecre komandalari dunya birinciliyine vesiqe veren yerlerden biri ugrunda mubarize aparirdilar Azerbaycan Isvecre futbol oyunuTurnir 1998 FIFA Dunya Kuboku Azerbaycan Isvecre1 0Tarix 31 avqust 1996Yer Tofiq Behramov adina Respublika Stadionu BakiHakimTamasaci 15 000 Gorus mesqci Kazbek Tuayevin rehberliyi altinda cixis eden Azerbaycanin sensasiyali qelebesi ile neticelenib 1 0 Oyunu rehberlik etdiyi polsali hakimler briqadasi idare edirdi Bu qelebe futbol uzre Azerbaycan yigmasinin resmi goruslerde qazandigi ilk qelebe idi Onu da qeyd etmek lazimdir ki bu matc yekunda Azerbaycan milli komandasinin hemin secme turnirde uduzmadigi yegane oyun olmusdur Arxa planAzerbaycan ve Isvecre komandalarinin gorusu 3 cu qrupun ikinci oyunu olmali idi Buna qeder Azerbaycan yigmasi seferde Norvec yigmasina 5 0 hesabli darmadaginla meglub olmusdu ve qrupun autsayderi sayilirdi Isvecre yigmasi ise 1996 ci ilin iyununda Avropa cempionatinda istirak etmisdi ve yeni bas mesqci rehberliyi altinda ilk oyununu kecirmeli idi Isvecre bu oyunda askar favorit idi GorusOyunun detallari 31 avqust 1996 16 00 Azerbaycan 1 0 Hesabat IsvecreVidadi Rzayev 26 Qollar Tofiq Behramov adina Respublika Stadionu Baki Tamasaci 15 000 Hakim Azerbaycan IsvecreAzerbaycan Q 1 Aleksandr JidkovM 2 Arif EsedovM 3 Deni Qaysumov 38 M 4 Terlan EhmedovYM 5 Vyaceslav Lickin 89 YM 6 Rasim AbusevM 7 Emin Agayev 39 86 YM 8 Vidadi Rzayev 26 35 69 YM 9H 10 Nazim Suleymanov k H 15 Yunis HuseynovEhtiyat oyuncular H 11 Qurban Qurbanov 69 M 12M 13 Iqor Getman 86 H 14 Samir Elekberov 89 YM 16 Nizami SadiqovYM 17 Rufet QuliyevBas mesqci Kazbek Tuayev Isvecre Q 1M 2 k M 3 68 M 4 69 M 5M 6 Murat Yakin 60 pen YM 7 81 M 8 75 H 9 67 YM 10H 11Ehtiyat oyuncular Q 12YM 13YM 14YM 15H 16 81 H 17 67 YM 18 75 Bas mesqci Komekci hakimler Ehtiyat hakim Matcin nizamnamesi 90 deqiqeden ibaret esas vaxt Maksimum uc evezetme Realize olunmayan penalti Murat Yakin penaltini qaciran futbolcu Matcin 60 ci deqiqesinde Azerbaycanin qapisina subheli11 metrlik cerime zerbesi teyin olunub Zerbeni Murat Yakin vurub Lakin Isvecre yigmasinin futbolcusu penaltini qola cevire bilmeyib ve matcin hesabi deyismez qalib Sonralar Azerbaycan yigmasinin oyuncusu Yunis Huseynov xatirlayirdi ki 11 metrlik cerime zerbesi teyin olunan zaman o hiss edirdi ki top qapidan kecmeyecek Vidadi Rzayev ise bildirib ki bu penaltiden sonra biz hiss edirdik ki bu oyunu udacagiq Qacan penaltiden derhal sonra teyin olunmus penaltini edaletsiz adlandiran serhci Fikret Adigozelli deyib Haqq edalet oz yerini tutdu Bu 11 metrlik cerime zerbesi qolla yekunlasmamali idi Tarixi penaltini vura bilmemis Murat Yakinin ozu ise 15 il sonra hemin epizodu bele xatirlayir Bakidaki matcda 11 metrlik cerime zerbesi teyin olunan kimi butun oyuncularimiz topdan uzaqlasdi Onlarin hec biri zerbe vurmaga urek etmirdi Komanda yoldaslarimin mesuliyyetden cekindiyini gorub topa ozum yaxinlasdim Her seyi de duz etmisdim Topu qapinin sol kuncune gonderdim Azerbaycan yigmasinin qapicisi ise eks kuncde aciz veziyyetde uzanmisdi Onu aldadib saga tullanmaga mecbur etmisdim Lakin teessuf ki top sol direkden yan kecdi Amma bir seyle fexr ede bilerem ki qapicinin ustune vurmamisdim Umumiyyetle karyeram boyu hec vaxt penalti zamani qapicini nisan almamisam Her halda qapidan yan vurmaq qolkiperin ustune vurmaqdan yaxsidir Heyder Eliyevin istiraki Texminen 20 ci deqiqede oyuna baxmaga Azerbaycan Prezidenti Heyder Eliyev geldi O 30 32 deqiqe oyunu izleyib Yunis Huseynov xatirlayirdi ki stadionda dediler ki Heyder Eliyev bu oyunda istirak edir biz hec neye baxmayaraq bu oyunu udmaliyiq Azerbaycan yigmasinin mesqcisi Kazbek Tuayev ise Heyder Eliyevin gelisini ugurlu adlandirib cunki o geldikden 6 deqiqe sonra yigmamiz qol vurub Oyundan sonraFIFA reytinqi Azerbaycan komandasinin qelebesi FIFA nin reytinqinde veziyyetine de tesir edib Butun amilleri nezere alaraq oyunun vacibliyi oynayan komandalarin reytinqi ve yekun hesab Azerbaycana Isvecre uzerinde qelebeye gore 12 xal verilib ve yigma 133 cu yerden 121 ci yere yukselib Isvecre ise bu meglubiyyetden sonra 2 xal itirib ve reytinqde 31 ci yerden 35 ci yere dusub Azerbaycanda reaksiya Azerbaycan yigmasinin bas mesqcisi Kazbek Tuayev Bizim futbol verilisine musahibesinde deyib Biz bir komanda idik ve bizim yalniz bir meqsedimiz var idi qalib gelmek Ilk bes deqiqeden sonra men emin idim ki uduzmayacagiq Biz qelebe qazanacagiq ve ya hec hece edeceyik men deye bilmezdim lakin ilk bes deqiqeden sonra men emin idim ki uduzmayacagiq Bizim yaratdigimiz qol veziyyetlerini onlar yarada bilmirdiler cunki hemin gun biz daha suretli ve daha guclu idik Vurulan yegane qolun muellifi Vidadi Rzayev xatirlayirdi Nazim Suleymanov Yunis Huseynov ve men biz uclukde reqibi eks hucumda yaxaladiq ve Yunis Huseynovun gozel oturmesinden sonra bu qol alindi Vidadi Rzayev 2016 ci ilde verdiyi musahibede bu qelebeye gore her futbolcuya 2000 ABS dollari mukafat verildiyini deyib Oyunu serh etmis Fikret Adigozelli oz musahibesinde bildirib ki oyunu nece serh etdiyime bele fikir vermirdim Ozumu meydancada futbolcularla bir yerde hiss edirdim Isvecre ile matcdan sonra berk heyecan kecirmisdim 2 ay urek agrisindan mualice olundum Hekim dedi ki berk heyecan kecirmisiniz Isvecrede reaksiya Isvecrenin Tages Anzeiger qezeti yazirdi ki 31 avqust 1996 ci ilde hami Isvecrenin temiz qelebesini gozleyirdi Amma her sey tamam basqa cur oldu Bakidaki oyun Isvecre ucun tam fiasko ile neticelendi Bu netice Fringer ucun milli komandanin mesqcisi postunda sonun baslangici oldu 2008 ci ilde Isvecre yigmasi Surixde DC 2010 un secme merhelesi cercivesinde kecirilen gorusde Luksemburq yigmasina 1 2 hesabi ile meglub olub Bundan sonra Isvecrenin Neue Zurcher Zeitung qezeti yazirdi ki bu meglubiyyet 12 il evvel Bakida Azerbaycana 0 1 hesabi ile meglub olmagimizi xatirladir Qezet qeyd edib ki Bakidaki meglubiyyet hec vaxt el cekmeyecek yapismis lenet kimi idi ve elave edib ki bu meglubiyyet o vaxtdan Isvecre futbolunun yeni tarixinde en pis netice olub 2009 cu ilde Avropa Liqasinin pley off merhelesi cercivesinde Bakida hemin stadionda eyniadli futbol klubu ile Isvecrenin Bazel klubu arasinda bas tutmus gorusden once Isvecrenin Tages Anzeiger qezeti yazirdi Baki sozu isvecreli futbol azarkeslerine tesir edir Isvecre yigmasi Azerbaycanin paytaxtinda ozunun en boyuk utancverici anlarindan birini yasayib Bu hadise 31 avqust 1996 ci ilde Xezer denizinin sahilindeki olkede DC 1998 in secme merhelesinin start goturduyu Rolf Fringerin milli yigmanin mesqcisi kimi debut etdiyi Murat Yakinin penalti vurdugu ve yekunda Isvecrenin FIFA reytinqinde 133 cu pilleni tutan komandaya 0 1 hesabli alcaldici meglubiyyete ugradigi zaman bas verib Istinadlar 1998 FIFA World Cup France Preliminaries Fifa com 22 avqust 2012 tarixinde arxivlesdirilib Ferid Mirzeyev AzTV nin efsanevi idman serhcisi Kulise danisir kulis az Baku 1996 Zurich 2008 Die Schweizer an einem Tiefpunkt ihrer jungeren Fussballgeschichte 1 2 gegen Luxemburg qezet alman Neue Zurcher Zeitung 11 September 2008 Thomas Niggl Wie Yakins Penalty Fringers Leben veranderte alman Tages Anzeiger 08 04 2011 Bizim futbol verilisinin Azerbaycan Isvecre oyununa hesr olunan rubrikasi az na sajte YouTube 2023 06 29 tarixinde arxivlesdirilib Hec kim penalti vurmaga urek etmirdi apasport az 9 aprel 2011 FIFA World Ranking as of Sep 1996 Fifaranking net 25 sentyabr 1996 Vidadi Rzayev Baxici millimizin bas mesqcisine demisdi ki sen goyde oleceksen Sportline az 28 noyabr 2016 Ungleiches Duell in Genf und Erinnerungen an Baku alman Tages Anzeiger 20 08 2009 Xarici kecidler26 ci deqiqe CBC Sport Sport Daycest Azerbaycan Isvecre Dunya Cempionatinin secme gorusu 1996 ci il