Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə çoxsaylı problemlər mövcuddur. Zəhmət olmasa, səhifəni redaktə edərək və ya mövcud problemləri diskussiya edərək həll edin.
|
Bu səhifə və ya bölmənin pozuntusu olduğu güman edilir. Məzmun böyük ehtimalla heç bir dəyişiklik edilmədən müəllif hüququ ilə qorunan mənbədən kopyalanıb. Əgər bunun belə olmadığını düşünürsünüzsə, öz fikrinizi bildirin. Əgər müəllif sizsinizsə, lütfən mətndən istifadə etmək üçün icazə alın. Pozuntunun aşkar edildiyi tarix: aprel 2024. Məqalənin müəllifinə: |
Müasir
- O saitli alınma sözlər a və ya o ilə deyilməsindən asılı olmayaraq, o ilə yazılır: avtomat, biologiya, velosiped, ensiklopediya, kollektiv, kombinat, laborant, obyekt, poeziya, poema, poçtalyon, problem, professor, solist, motor, polkovnik.
- Ü saitli alınma sözlər ü ilə də yazılır: alüminium, bülleten, , jüri.
- Aşağıdakı sözlər ədəbi tələffüzdə olduğu kimi, iki heca ilə yazılır: qəbir, qədir, eyib, ətir, zehin, isim, nəsil, ömür, səbir, sətir, sinif, fəsil, fikir, şəkil, heyf, meyil, əsil, şeir, feil.
- Əslində sonu a ilə bitən alınma sözlərdən aşağıdakılar a-sız yazılır: anket, aptek, armatur, atmosfer, vitrin, qəzet, idiom, , kaset, kontor, konfet, lent, maşın, perspektiv, pyes, planet, reklam, sistem, sitat.
Samitlərin yazılışı
- Birinci hecasındakı samiti həm n, həm də m ilə deyilən sözlər n ilə yazılır: anbar, qənbər, zənbil, günbəz, sünbül, şənbə.
Kombayn, kombinat, kömbə, pambıq sözləri istisnadır.
- Əslində sonu qoşa samitlə bitən iki və ya çoxhecalı sözlər bir samitlə yazılır: ekspres, kilovat, kiloqram, konqres, metal, mühüm, proses, sərhəd, hüsnxət.
- Sonu -iy, -skiy ilə qurtaran xüsusi və ümumi alınma isimlərin sonundakı y yazılmır: Qorki, Yaroslavski, Mayakovski, ssenari, planetari, profilaktori, sanatori.
Qeyd. Kimyəvi element adları əslinə uyğun olaraq yazılır: kalium, maqnezium, natrium.
- Rus dilində tərkibində ц olan ümumi isimlər s ilə yazılır: dosent, konsert, sex, sirk, sement, lisey.
Vitse sözü istisnadır. Xüsusi isimlərdə sözün əvvəlində s, sözün ortasında və axırında ts yazılır: Setkin, Sialkovski, Vorontsov, Kuznetsov, Motsart, Muromets.
- Rus dilində tərkibində щ olan alınma sözlərin əvvəlində və axırında bir ş, sözün ortasında isə iki ş (şş) yazılır: Şedrin, Şerba, şotka, borş, Vereşşaqin, Quşşin, meşşan.
- Əsli h samitli alınma sözlər h ilə yazılır: Heyne, hektar, Hegel, hegemon, hidrogen, himn, hospital, hotel.
- Əsli c samitli alınma sözlər c ilə də yazılır: Cek London, cemper, Siciliya.
- Əsli q samitli alınma sözlər incə saitli hecalarda g ilə yazılır: biologiya, dialektologiya, genezis, general, geologiya, gigiyena, gimnastika, gitara.
Sözün müxtəlif yerlərindəki qoşa sait və samitlərin yazılışı
- Qoşa saitlə deyilən sözlər qoşa saitlə də yazılır: maaş, saat, camaat, bədii, əmtəə.
- Təkhecalı sözlərin sonunda qoşa samitin hər ikisi yazılır: vatt, zənn, zidd, küll, rədd, sirr, fənn, xətt, haqq, hiss.
Bu sözlərə samitlə başlanan şəkilçi əlavə olunduqda söz kökündəki qoşa samitdən biri düşür: zid-dir, sir-daş, fən-lər, xət-siz, his-siz.
- İki sait arasında gələn qoşa samitlər qoşa samitlə yazılır: ballada, kassa, şassi, vassal, kapella, klassik, libretto, operetta, nəqqaş, səyyar, kəmiyyət.
Qeyd. Qruppa, antenna, tonna, apparat, parallel sözləri və -ma hecası ilə qurtaran sözlər aşağıdakı kimi yazılır: qrup, anten, ton, aparat, paralel, diaqram, proqram, stenoqram, teleqram.
Şəkilçilərin yazılışı
- Sözdüzəldici şəkilçilər aşağıdakı kimi yazılır:
- Bir cür yazılan şəkilçilər:
- -i və ya -vi şəkilçisi: daxili, tarixi, həyati, cənubi, şimali, dairəvi, kimyəvi, kütləvi, Gəncəvi;
- -vari şəkilçisi: buynuzvari, qalxanvari, yüngülvari, üzükvari.
- İki cür yazılan şəkilçilər:
Kar samitlə bitənlərdə: -qan, -kən; cingiltili samitlə bitənlərdə -ğan, -gən şəkilçiləri: yapışqan, çalışqan, döyüşkən, sürüşkən, burulğan, deyingən.
- Dörd cür yazılan şəkilçilər:
- -kı, -ki, -ku, -kü şəkilçiləri: axşamkı, bildirki, səhərki, onunku, gündüzkü, bugünkü;
- sifət və isim düzəldən -ı, -i, -u, -ü şəkilçiləri: badımcanı, darçını, narıncı, ceyranı, dərbəndi, çərkəzi, novruzu, gümüşü;
- fel köklərindən isim və sifət düzəldən şəkilçilər:
sonu kar samitlə bitənlərdə:
- -ki, -qı, -kü, -qu: seçki, bıçqı, sürtkü, pusqu;
- -kin, -qın, -kün, -qun: bitkin, satqın, ötkün, tutqun;
sonu cingiltili samitlə bitənlərdə:
- -gi, -ğı, -gü, -ğu: vergi, çalğı, bölgü, vurğu;
- -gin, -ğın, -gün, -ğun: əzgin, qırğın, düzgün, yorğun.
- -ıstan, -istan, -ustan, -üstan şəkilçiləri samitlə bitən sözlərdə: Dağıstan, Türkmənistan, Monqolustan, Türküstan.
Qeyd. Saitlə bitənlərdə -stan yazılır.
Rəqəmlə yazılan miqdar saylarında şəkilçilərin yazılışı
- Rəqəmlə yazılan miqdar saylarına mənsubiyyət və hal şəkilçiləri əlavə edildikdə şəkilçidən əvvəl defis qoyulur: 20-dən, 3-də, 2-yə, 6-nın, 5-i, 17-si.
Ərəb rəqəmlərindən sonra ahəngə görə sıra sayının şəkilçisi ixtisarla (-cı, -ci, -cu, -cü) yazılır: 6-cı, 2-ci, 10-cu, 3-cü.
Mürəkkəb sözlərin yazılışı
- Bir vurğu ilə deyilən mürəkkəb sözlər bitişik yazılır: arabir, balacaboy, beşillik, beşmərtəbə, qalxanabənzər, qanunvericilik, qurultayqabağı, dilucu, günəbaxan, gülərüz, müxtəliftərəfli, özbaşınalıq, soyuqqanlı, ümumbəşəri, ucdantutma, bugünkü, hərgecəki, ilbəil, günbəgün, qaçaqaç, Bülbüloğlu, Qənbərqızı, Həsənoğlu, Çərkəzqızı, Əliağa.
- Tərkibindəki sözlərin səciyyəsindən asılı olaraq, aşağıdakı hallarda defisdən istifadə edilir:
- qoşa sözlərdə: adda-budda, az-maz, qara-qura, qarma-qarışıq, qonaq-qara, dedi-qodu, əzik-üzük, kağız-kuğuz, sür-sümük, aşıq-aşıq, top-top;
- tərkibində qeyri, əks, külli, anti, eks, vitse, kontr, ober, super sözləri işləndikdə: qeyri-adi, qeyri-iradi, əks-inqilab, əks-hücum, külli-ixtiyar, vitse-admiral, kontr-admiral, ober-leytenant, super-market;
- izafət tərkiblərində: tərzi-hərəkət, nöqteyi-nəzər, həddi-buluğ, tərcümeyi-hal;
- tərkibində mənaca bir-birinə yaxın və ya zidd sözlər işləndikdə: ab-hava, alış-veriş, ölüm-itim, kafe-restoran, kilovat-saat, cənub-qərb, şimal-şərq, az-çox, elə-belə, gec-tez, ağıllı-kamallı, ucsuz-bucaqsız, pis-yaxşı, fabrik-zavod, iki-üç, gedər-gəlməz, yazar-yazmaz, bitməz-tükənməz, dinməz-söyləməz.
Köməkçi sözlərin yazılışı
- İdi, imiş, ikən köməkçi sözləri adlardan (isim, sifət, say, əvəzlik) və saitlə qurtaran fellərdən sonra ayrı, samitlə bitən fellərdən sonra həm ayrı, həm də ilk saiti buraxılaraq, şəkilçiləşmiş variantlarda bitişik yazılır: ata idi, ata imiş, ata ikən, uşaq idi, uşaq imiş, uşaq ikən, gəlməli idi, gəlməli imiş, gəlməli ikən, gəlmişdi, gəlmişmiş, gəlirkən, gəlmiş imiş…
- Qoşmalar iki cür yazılır:
- birhecalı qoşmalar (-can, -cən, -dək, -tək) aid olduqları sözə bitişik yazılır: dağacan, evəcən, küçəyədək, quştək;
- ikihecalı qoşmalar (qədər, kimi, ötrü, təki, təkin, üçün, ilə) aid olduqları sözdən ayrı yazılır: evə qədər, adam kimi, ondan ötrü, sənin təki, şagird üçün.
Qeyd: İlə qoşması samitlə bitən sözlərdə ahəng qanununa uyğun olaraq -la, -lə şəklində bitişik yazıla bilər.
- Mənşəcə mürəkkəb olan aşağıdakı bağlayıcılar bitişik yazılır: yainki, yaxud, nəinki, habelə, halbuki, həmçinin, hərgah, hərçənd, çünki.
- İki sadə bağlayıcıdan və sadə bağlayıcı ilə başqa nitq hissələrindən əmələ gələn bağlayıcılar və bağlayıcı sözlər bir-birindən ayrı yazılır: belə ki, buna görə də, bununla da, bunun üçün, və ya, və yaxud, daha da, demək ki, yoxsa ki, guya ki, odur ki, ona görə, ona görə də, onun üçün də, tutaq ki, həm də.
- Ədatlar sözlərdən ayrı yazılır: di get, gör ha, dedim də, sən ki, daha gözəl, lap pis, ən yaxşı.
-mı, -mi, -mu, -mü və -sana, -sənə ədatları istisnadır. Onlar aid olduqları sözlərə bitişik yazılır: Kitabdırmı? Qəşəngdirmi? Oxudumu? A kos-kosa gəlsənə, torbanı doldursana? Qeyd. -mı, -mi, -mu, -mü sual ədatı da, -də ədatından ayrı yazılır: Sən də mi gedirsən? O yenə də mi danışacaq?
- Eyni nidanın təkrarından əmələ gələn nidalar defislə yazılır: bəh-bəh, vay-vay, pəh-pəh, uy-uy, ha-ha-ha.
- Müxtəlif sözlərdən əmələ gələn nidalar ayrı yazılır: ay aman, ay haray.
Birinci hərfi böyük yazılan sözlər:
- Xüsusi isimlərin (yardımçı sözlərdən başqa) birinci hərfi böyük yazılır: Səməd Vurğun, Üzeyir bəy Əbdülhüseyn oğlu Hacıbəyli, Uzun Həsən, Süleyman Rüstəm, Süleyman Sani, Bəxtiyar Vahabzadə, İsgəndərlər, Mehdi Hüseynzadələr, Nizamilər, Hacı Qaralar…
- Bədii əsərlərdə heyvanlar və cansız əşyalar surət kimi işlədildikdə onların adlarının birinci hərfi böyük yazılır: Qırat, Alapaça, Bozdar, Məstan.
- Tarixi hadisələrin, dövrlərin, sülalələrin, nomenklatur terminlə işlənən yer adlarının, eləcə də qədim yazılı abidələrin və s. adlarının birinci sözünün birinci hərfi böyük yazılır: Vətən müharibəsi, Yeddiillik müharibə, Versal sülhü, Dəmir dövrü, Orxon-Yenisey abidələri, Çaldıran döyüşü, Sasanilər dövrü, Səfəvilər sülaləsi, Xəzər dənizi, Azadlıq meydanı, Şuşa qalası…
Belə mürəkkəb adlara fərqləndirici söz əlavə olunduqda onun da birinci hərfi böyük yazılır: Orta Paleolit dövrü, Son Paleolit dövrü.
- Ölkələrin, muxtar respublikaların, vilayət və diyarların rəsmi adlarının tərkibindəki bütün sözlərin ilk hərfi böyük yazılır: Azərbaycan Respublikası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti.
- Yüksək dövlət vəzifələri (Azərbaycan Respublikasının prezidenti, Azərbaycan Respublikasının baş naziri, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin sədri), fəxri adlar, habelə nazirlik, komitə, birlik, cəmiyyət, qurum, akademiya, universitet, texnikum, teatr, filarmoniya, siyasi partiya, eləcə də tarixi günlərin və s. adlarının tərkibindəki bütün sözlərin (yardımçı sözlərdən başqa) birinci hərfi böyük yazılır: Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi, Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti, Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu, M. Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası, Heydər Əliyev adına Bakı Beynəlxalq Aeroportu, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, M. Mirqasımov adına Respublika Klinik Xəstəxanası, Beynəlxalq Qadınlar Günü, Ağstafa Rayon Təhsil Şöbəsi …
- Orden, medal, bədii əsər, opera, balet, kinofilm, qəzet, jurnal, kinoteatr, mehmanxana, nəşriyyat, kafe, restoran, düşərgə, yeməkxana, mağaza və s. adları dırnaqda və böyük hərflə yazılır: "İstiqlal" ordeni, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni, "Ata və oğul" povesti, "Yeddi gözəl" baleti, "Uzaq sahillərdə" filmi, "Azərbaycan" qəzeti, "Cücələrim" kafesi, "Bahar" mağazası, "Badamlı", "İstisu" mineral suları…
Qeyd: Dırnaqda yazılan belə adlara artırılan şəkilçi dırnaqdan kənarda yazılır: "Xalq qəzeti"nin bugünkü nömrəsi, "Yeddi gözəl"in ilk tamaşası.
- Mirzə, hacı, şeyx, seyid, şah, soltan, ağa, bəy, bəyim, xan, xanım və s. sözlər rütbə, ləqəb və titul bildirib sözlərdən əvvəl gəldikdə böyük, sözlərdən sonra gəldikdə isə kiçik hərflə yazılır: Mirzə Fətəli, Hacı Qara, Şeyx Nəsrullah, Seyid Əzim, Şah İsmayıl, Soltan Mahmud, Abbas mirzə, Nadir şah, Abbasqulu ağa, Fətəli xan, Heyran xanım.
İxtisarlar (abreviaturlar)
- İxtisarlar üç cür yazılır:
- tam ixtisarlar aid olduqları sözlərə (xüsusi və ya ümumi isimlər) uyğun olaraq böyük və ya kiçik hərflə yazılır: AR (Azərbaycan Respublikası), BMT (Birləşmiş Millətlər Təşkilatı), MM (Milli Məclis), m.(metr), c. (cild)..;
- yarımçıq ixtisarlar aid olduqları sözlərə uyğun olaraq, böyük və kiçik hərflərlə, mürəkkəb adların tərkib hissələri isə bitişik yazılır: akad. (akademik), prof. (professor), Azərkitab (Azərbaycan kitabı), AzərTAc (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi)..;
- sözün orta hissəsinin düşməsi ilə yaranan ixtisarlar defislə yazılır: d-r (doktor), z-d (zavod)
- İxtisarlara əlavə edilən şəkilçilər onların son hecasına uyğun olaraq yazılır: MEA-dan, BMT-yə, MDB-nin
Sözün sətirdən sətrə keçirilməsi
- Sözlər yeni sətrə hecalarla keçirilir: və-tən, mək-təb-li-lər
Bir saitdən ibarət hecalar istisnadır: ai-lə-li…
Qanunlar
Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları"nın təsdiq edilməsi və Azərbaycan əlifbasında bəzi dəyişikliklər edilməsi haqqında" 24 iyul 1958-ci il tarixli qərarı.
Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları"nın 8-ci maddəsinin dəqiqləşdirilməsi haqqında" 6 aprel 1959-cu il tarixli qərarı.
"Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları" "Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 yanvar 2003-cü il tarixli Fərmanı.
"Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları" "Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2 yanvar 2003-cü il tarixli Fərmanında dəyişiklik edilməsi haqqında" 26 may 2004-cü il tarixli Fərmanı.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 5 avqust 2004-cü il tarixli qərarı ilə təsdiqlənmiş "Azərbaycan dilinin orfoqrafiya qaydaları".
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Qaydaları 2016-03-24 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede coxsayli problemler movcuddur Zehmet olmasa sehifeni redakte ederek ve ya movcud problemleri muzakire sehifesinde diskussiya ederek hell edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu sehife ve ya bolmenin muelliflik huququ pozuntusu oldugu guman edilir Mezmun boyuk ehtimalla hec bir deyisiklik edilmeden muellif huququ ile qorunan menbeden kopyalanib Eger bunun bele olmadigini dusunursunuzse muzakire sehifesinde oz fikrinizi bildirin Eger muellif sizsinizse lutfen metnden istifade etmek ucun icaze alin Pozuntunun askar edildiyi tarix aprel 2024 Meqalenin muellifine Muelliflik huquqlariMuasirO saitli alinma sozler a ve ya o ile deyilmesinden asili olmayaraq o ile yazilir avtomat biologiya velosiped ensiklopediya kollektiv kombinat laborant obyekt poeziya poema poctalyon problem professor solist motor polkovnik U saitli alinma sozler u ile de yazilir aluminium bulleten juri Asagidaki sozler edebi teleffuzde oldugu kimi iki heca ile yazilir qebir qedir eyib etir zehin isim nesil omur sebir setir sinif fesil fikir sekil heyf meyil esil seir feil Eslinde sonu a ile biten alinma sozlerden asagidakilar a siz yazilir anket aptek armatur atmosfer vitrin qezet idiom kaset kontor konfet lent masin perspektiv pyes planet reklam sistem sitat Samitlerin yazilisiBirinci hecasindaki samiti hem n hem de m ile deyilen sozler n ile yazilir anbar qenber zenbil gunbez sunbul senbe Kombayn kombinat kombe pambiq sozleri istisnadir Eslinde sonu qosa samitle biten iki ve ya coxhecali sozler bir samitle yazilir ekspres kilovat kiloqram konqres metal muhum proses serhed husnxet Sonu iy skiy ile qurtaran xususi ve umumi alinma isimlerin sonundaki y yazilmir Qorki Yaroslavski Mayakovski ssenari planetari profilaktori sanatori Qeyd Kimyevi element adlari esline uygun olaraq yazilir kalium maqnezium natrium Rus dilinde terkibinde c olan umumi isimler s ile yazilir dosent konsert sex sirk sement lisey Vitse sozu istisnadir Xususi isimlerde sozun evvelinde s sozun ortasinda ve axirinda ts yazilir Setkin Sialkovski Vorontsov Kuznetsov Motsart Muromets Rus dilinde terkibinde sh olan alinma sozlerin evvelinde ve axirinda bir s sozun ortasinda ise iki s ss yazilir Sedrin Serba sotka bors Veressaqin Qussin messan Esli h samitli alinma sozler h ile yazilir Heyne hektar Hegel hegemon hidrogen himn hospital hotel Esli c samitli alinma sozler c ile de yazilir Cek London cemper Siciliya Esli q samitli alinma sozler ince saitli hecalarda g ile yazilir biologiya dialektologiya genezis general geologiya gigiyena gimnastika gitara Sozun muxtelif yerlerindeki qosa sait ve samitlerin yazilisiQosa saitle deyilen sozler qosa saitle de yazilir maas saat camaat bedii emtee Tekhecali sozlerin sonunda qosa samitin her ikisi yazilir vatt zenn zidd kull redd sirr fenn xett haqq hiss Bu sozlere samitle baslanan sekilci elave olunduqda soz kokundeki qosa samitden biri dusur zid dir sir das fen ler xet siz his siz Iki sait arasinda gelen qosa samitler qosa samitle yazilir ballada kassa sassi vassal kapella klassik libretto operetta neqqas seyyar kemiyyet Qeyd Qruppa antenna tonna apparat parallel sozleri ve ma hecasi ile qurtaran sozler asagidaki kimi yazilir qrup anten ton aparat paralel diaqram proqram stenoqram teleqram Sekilcilerin yazilisiSozduzeldici sekilciler asagidaki kimi yazilir Bir cur yazilan sekilciler i ve ya vi sekilcisi daxili tarixi heyati cenubi simali dairevi kimyevi kutlevi Gencevi vari sekilcisi buynuzvari qalxanvari yungulvari uzukvari Iki cur yazilan sekilciler Kar samitle bitenlerde qan ken cingiltili samitle bitenlerde gan gen sekilcileri yapisqan calisqan doyusken surusken burulgan deyingen Dord cur yazilan sekilciler ki ki ku ku sekilcileri axsamki bildirki seherki onunku gunduzku bugunku sifet ve isim duzelden i i u u sekilcileri badimcani darcini narinci ceyrani derbendi cerkezi novruzu gumusu fel koklerinden isim ve sifet duzelden sekilciler sonu kar samitle bitenlerde ki qi ku qu secki bicqi surtku pusqu kin qin kun qun bitkin satqin otkun tutqun sonu cingiltili samitle bitenlerde gi gi gu gu vergi calgi bolgu vurgu gin gin gun gun ezgin qirgin duzgun yorgun istan istan ustan ustan sekilcileri samitle biten sozlerde Dagistan Turkmenistan Monqolustan Turkustan Qeyd Saitle bitenlerde stan yazilir Reqemle yazilan miqdar saylarinda sekilcilerin yazilisiReqemle yazilan miqdar saylarina mensubiyyet ve hal sekilcileri elave edildikde sekilciden evvel defis qoyulur 20 den 3 de 2 ye 6 nin 5 i 17 si Ereb reqemlerinden sonra ahenge gore sira sayinin sekilcisi ixtisarla ci ci cu cu yazilir 6 ci 2 ci 10 cu 3 cu Murekkeb sozlerin yazilisiBir vurgu ile deyilen murekkeb sozler bitisik yazilir arabir balacaboy besillik besmertebe qalxanabenzer qanunvericilik qurultayqabagi dilucu gunebaxan guleruz muxtelifterefli ozbasinaliq soyuqqanli umumbeseri ucdantutma bugunku hergeceki ilbeil gunbegun qacaqac Bulbuloglu Qenberqizi Hesenoglu Cerkezqizi Eliaga Terkibindeki sozlerin seciyyesinden asili olaraq asagidaki hallarda defisden istifade edilir qosa sozlerde adda budda az maz qara qura qarma qarisiq qonaq qara dedi qodu ezik uzuk kagiz kuguz sur sumuk asiq asiq top top terkibinde qeyri eks kulli anti eks vitse kontr ober super sozleri islendikde qeyri adi qeyri iradi eks inqilab eks hucum kulli ixtiyar vitse admiral kontr admiral ober leytenant super market izafet terkiblerinde terzi hereket noqteyi nezer heddi bulug tercumeyi hal terkibinde menaca bir birine yaxin ve ya zidd sozler islendikde ab hava alis veris olum itim kafe restoran kilovat saat cenub qerb simal serq az cox ele bele gec tez agilli kamalli ucsuz bucaqsiz pis yaxsi fabrik zavod iki uc geder gelmez yazar yazmaz bitmez tukenmez dinmez soylemez Komekci sozlerin yazilisiIdi imis iken komekci sozleri adlardan isim sifet say evezlik ve saitle qurtaran fellerden sonra ayri samitle biten fellerden sonra hem ayri hem de ilk saiti buraxilaraq sekilcilesmis variantlarda bitisik yazilir ata idi ata imis ata iken usaq idi usaq imis usaq iken gelmeli idi gelmeli imis gelmeli iken gelmisdi gelmismis gelirken gelmis imis Qosmalar iki cur yazilir birhecali qosmalar can cen dek tek aid olduqlari soze bitisik yazilir dagacan evecen kuceyedek qustek ikihecali qosmalar qeder kimi otru teki tekin ucun ile aid olduqlari sozden ayri yazilir eve qeder adam kimi ondan otru senin teki sagird ucun Qeyd Ile qosmasi samitle biten sozlerde aheng qanununa uygun olaraq la le seklinde bitisik yazila biler Mensece murekkeb olan asagidaki baglayicilar bitisik yazilir yainki yaxud neinki habele halbuki hemcinin hergah hercend cunki Iki sade baglayicidan ve sade baglayici ile basqa nitq hisselerinden emele gelen baglayicilar ve baglayici sozler bir birinden ayri yazilir bele ki buna gore de bununla da bunun ucun ve ya ve yaxud daha da demek ki yoxsa ki guya ki odur ki ona gore ona gore de onun ucun de tutaq ki hem de Edatlar sozlerden ayri yazilir di get gor ha dedim de sen ki daha gozel lap pis en yaxsi mi mi mu mu ve sana sene edatlari istisnadir Onlar aid olduqlari sozlere bitisik yazilir Kitabdirmi Qesengdirmi Oxudumu A kos kosa gelsene torbani doldursana Qeyd mi mi mu mu sual edati da de edatindan ayri yazilir Sen de mi gedirsen O yene de mi danisacaq Eyni nidanin tekrarindan emele gelen nidalar defisle yazilir beh beh vay vay peh peh uy uy ha ha ha Muxtelif sozlerden emele gelen nidalar ayri yazilir ay aman ay haray Birinci herfi boyuk yazilan sozler Xususi isimlerin yardimci sozlerden basqa birinci herfi boyuk yazilir Semed Vurgun Uzeyir bey Ebdulhuseyn oglu Hacibeyli Uzun Hesen Suleyman Rustem Suleyman Sani Bextiyar Vahabzade Isgenderler Mehdi Huseynzadeler Nizamiler Haci Qaralar Bedii eserlerde heyvanlar ve cansiz esyalar suret kimi isledildikde onlarin adlarinin birinci herfi boyuk yazilir Qirat Alapaca Bozdar Mestan Tarixi hadiselerin dovrlerin sulalelerin nomenklatur terminle islenen yer adlarinin elece de qedim yazili abidelerin ve s adlarinin birinci sozunun birinci herfi boyuk yazilir Veten muharibesi Yeddiillik muharibe Versal sulhu Demir dovru Orxon Yenisey abideleri Caldiran doyusu Sasaniler dovru Sefeviler sulalesi Xezer denizi Azadliq meydani Susa qalasi Bele murekkeb adlara ferqlendirici soz elave olunduqda onun da birinci herfi boyuk yazilir Orta Paleolit dovru Son Paleolit dovru Olkelerin muxtar respublikalarin vilayet ve diyarlarin resmi adlarinin terkibindeki butun sozlerin ilk herfi boyuk yazilir Azerbaycan Respublikasi Naxcivan Muxtar Respublikasi Baki Seher Icra Hakimiyyeti Yuksek dovlet vezifeleri Azerbaycan Respublikasinin prezidenti Azerbaycan Respublikasinin bas naziri Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin sedri fexri adlar habele nazirlik komite birlik cemiyyet qurum akademiya universitet texnikum teatr filarmoniya siyasi partiya elece de tarixi gunlerin ve s adlarinin terkibindeki butun sozlerin yardimci sozlerden basqa birinci herfi boyuk yazilir Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisi Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabineti Azerbaycan Respublikasinin Xarici Isler Nazirliyi Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu M Maqomayev adina Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasi Heyder Eliyev adina Baki Beynelxalq Aeroportu Azerbaycan Dovlet Nesriyyati M Mirqasimov adina Respublika Klinik Xestexanasi Beynelxalq Qadinlar Gunu Agstafa Rayon Tehsil Sobesi Orden medal bedii eser opera balet kinofilm qezet jurnal kinoteatr mehmanxana nesriyyat kafe restoran duserge yemekxana magaza ve s adlari dirnaqda ve boyuk herfle yazilir Istiqlal ordeni Azerbaycan Bayragi ordeni Ata ve ogul povesti Yeddi gozel baleti Uzaq sahillerde filmi Azerbaycan qezeti Cucelerim kafesi Bahar magazasi Badamli Istisu mineral sulari Qeyd Dirnaqda yazilan bele adlara artirilan sekilci dirnaqdan kenarda yazilir Xalq qezeti nin bugunku nomresi Yeddi gozel in ilk tamasasi Mirze haci seyx seyid sah soltan aga bey beyim xan xanim ve s sozler rutbe leqeb ve titul bildirib sozlerden evvel geldikde boyuk sozlerden sonra geldikde ise kicik herfle yazilir Mirze Feteli Haci Qara Seyx Nesrullah Seyid Ezim Sah Ismayil Soltan Mahmud Abbas mirze Nadir sah Abbasqulu aga Feteli xan Heyran xanim Ixtisarlar abreviaturlar Ixtisarlar uc cur yazilir tam ixtisarlar aid olduqlari sozlere xususi ve ya umumi isimler uygun olaraq boyuk ve ya kicik herfle yazilir AR Azerbaycan Respublikasi BMT Birlesmis Milletler Teskilati MM Milli Meclis m metr c cild yarimciq ixtisarlar aid olduqlari sozlere uygun olaraq boyuk ve kicik herflerle murekkeb adlarin terkib hisseleri ise bitisik yazilir akad akademik prof professor Azerkitab Azerbaycan kitabi AzerTAc Azerbaycan Dovlet Informasiya Agentliyi sozun orta hissesinin dusmesi ile yaranan ixtisarlar defisle yazilir d r doktor z d zavod Ixtisarlara elave edilen sekilciler onlarin son hecasina uygun olaraq yazilir MEA dan BMT ye MDB ninSozun setirden setre kecirilmesiSozler yeni setre hecalarla kecirilir ve ten mek teb li ler Bir saitden ibaret hecalar istisnadir ai le li QanunlarAzerbaycan SSR Nazirler Sovetinin Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari nin tesdiq edilmesi ve Azerbaycan elifbasinda bezi deyisiklikler edilmesi haqqinda 24 iyul 1958 ci il tarixli qerari Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari nin 8 ci maddesinin deqiqlesdirilmesi haqqinda 6 aprel 1959 cu il tarixli qerari Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasi Qanununun tetbiq edilmesi barede Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 2 yanvar 2003 cu il tarixli Fermani Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari Azerbaycan Respublikasinda dovlet dili haqqinda Azerbaycan Respublikasi Qanununun tetbiq edilmesi barede Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 2 yanvar 2003 cu il tarixli Fermaninda deyisiklik edilmesi haqqinda 26 may 2004 cu il tarixli Fermani Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin 5 avqust 2004 cu il tarixli qerari ile tesdiqlenmis Azerbaycan dilinin orfoqrafiya qaydalari Hemcinin baxAzerbaycan dili Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti Azerbaycan dilinin izahli lugetiXarici kecidlerAzerbaycan Dilinin Orfoqrafiya Qaydalari 2016 03 24 at the Wayback Machine