Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avaş (bəzən yazılışda Havaş; afar. We'ayot; somali. Webiga Dir ) — Efiopiyanın əsas çayıdır. Çay axını tamamilə Efiopiya sərhədləri daxilindədir. Avaş çayı Qarqori gölü ilə başlayan və Cibuti ilə sərhəddəki Abbe gölü ilə bitən, Tacura körfəzinin başlanğıcından 100 kilometr (62 mil) məsafədə yerləşən bir-biri ilə əlaqəli göllər zəncirinə axır. Corc Huntiqforda görə Awash çayı XVI əsrdə Dir qəbiləsinin böyük çayı adlanırdı və müsəlman dövlətlərinə qədər uzanırdı.
| Avaş çayı | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Uzunluğu |
|
| Hövzəsinin sahəsi | 64.000 km² |
| Rəsmi adı | Lower Valley of the Awash |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | (ii), (iii), (İv) |
| Tarixi | 1980 (4-cü sessiya) |
| İstinad nöm. | 10 |
| Ölkə |  Efiopiya |
| Region | Afrika |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiya
Efiopiya Mərkəzi Statistika Agentliyinin yaydığı məlumatlara görə, Avaş çayının uzunluğu 1200 kilometrdir. Frank Riçardson Encyclopædia Britannica Eleventh Edition-dakı məqaləsində çayı belə təsvir edir: "quru mövsümdə eni təsminən 200 fut (61 m), dərinliyi 4 fut (1.2 m) olan dərin bir axındır və su əvvəlki səviyyəsindən 50–60 metr (160–200 ft) yuxarı qalxır və beləliklə hər iki sahili boyunca düzənliklər su altında qalır."
Tarix
İnsanlar növün başlanğıcından etibarən Avaş vadisində yaşayırdılar. Orta Avaş insanlara qədərki çox sayda hominid qalıqlarının tapıldığı yer olmuşdur. Təxminən 9 N-dən aşağı olan Avaş vadisi Afar xalqının və İssa qəbiləsinin ənənəvi evidir. Avaş vadisi tarixi vilayətlərin və ya Davaro, Fataqar, İfat və Şeva krallıqlarının ərazilərinə daxil edilmişdi. Şevadan başqa bütün bu əyalətlər 16-cı əsrdə Amhar xalqının gəlişi ilə yox oldu.
Avaşın məcrasını izləyən ilk avropalı 1933/1934-cü illərdə Avaş şəhərindən başlayaraq Abhebad gölünün sonuna qədər çayın axarını izləyən və şərqdə Tacura ekspedisiyasını davam etdirən Uilfrid Tesaycer idi. Lakin ondan əvvəl kəşfiyyatçı L.M.Nesbitt 1928-ci ildə Avaşın gedişatını izləmiş, Asaitadan sonra çaydan üz döndərmiş və Afar boğazından keçərək getmişdi.
1960-cı ildə Avaş çayı üzərində Koka Anbarı tamamlandı. Anbar açılışı ilə ərazidəki əsas su elektrik enerjisi mənbəyinə çevrildi. Nəticədə çıxan şirinsulu göl, Qelila gölü (Koka anbarı kimi də tanınır) təxminən 180 kvadrat kilometr əraziyə malikdir. Həm göl, həm də bənd artan çöküntü ilə təhdid olunur.
Avaş Beynəlxalq Bankı Avaş çayının şərəfinə adlandırılmışdır.
İstinadlar
- ʻArabfaqīh, Shihāb al-Dīn Aḥmad ibn ʻAbd al-Qādir. The conquest of Abyssinia: 16th century (ingilis). Hollywood: Tsehai Publishers & Distributors. 2003-01-01. 124. ISBN .
- "Climate, 2008 National Statistics (Abstract)" 2010-11-13 at the Wayback Machine, Table A.1. Central Statistical Agency website (accessed 26 December 2009)
- Abyssinia. səh. 84
- Haile-Selassie, Yohannes. "Late Miocene hominids from the Middle Awash, Ethiopia". Nature (ingilis). 412 (6843). 2001-07-12: 178–181. Bibcode:2001Natur.412..178H. doi:10.1038/35084063. ISSN 0028-0836. PMID 11449272.
- Markakis, John. "Anatomy of a Conflict: Afar & Ise Ethiopia". Review of African Political Economy. 30 (97). 2003: 445–453. doi:10.1080/03056244.2003.9659777. ISSN 0305-6244. JSTOR 4006987.
- Richard Pankhurst, The Ethiopian Borderlands (Lawrenceville: Red Sea Press, 1997), p. 61
- As related in his memoirs, Hell-Hole of Creation: The Exploration of Abyssinian Danakil (New York: Alfred A. Knopf, 1935)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avas bezen yazilisda Havas afar We ayot somali Webiga Dir Efiopiyanin esas cayidir Cay axini tamamile Efiopiya serhedleri daxilindedir Avas cayi Qarqori golu ile baslayan ve Cibuti ile serheddeki Abbe golu ile biten Tacura korfezinin baslangicindan 100 kilometr 62 mil mesafede yerlesen bir biri ile elaqeli goller zencirine axir Corc Huntiqforda gore Awash cayi XVI esrde Dir qebilesinin boyuk cayi adlanirdi ve muselman dovletlerine qeder uzanirdi Avas cayiOlke EfiopiyaUzunlugu 1 200 kmHovzesinin sahesi 64 000 km UNESCO Umumdunya IrsiResmi adiLower Valley of the AwashTipiMedeniKriteriya ii iii Iv Tarixi1980 4 cu sessiya Istinad nom 10OlkeEfiopiyaRegionAfrika Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaEfiopiya Merkezi Statistika Agentliyinin yaydigi melumatlara gore Avas cayinin uzunlugu 1200 kilometrdir Frank Ricardson Encyclopaedia Britannica Eleventh Edition daki meqalesinde cayi bele tesvir edir quru movsumde eni tesminen 200 fut 61 m derinliyi 4 fut 1 2 m olan derin bir axindir ve su evvelki seviyyesinden 50 60 metr 160 200 ft yuxari qalxir ve belelikle her iki sahili boyunca duzenlikler su altinda qalir TarixInsanlar novun baslangicindan etibaren Avas vadisinde yasayirdilar Orta Avas insanlara qederki cox sayda hominid qaliqlarinin tapildigi yer olmusdur Texminen 9 N den asagi olan Avas vadisi Afar xalqinin ve Issa qebilesinin enenevi evidir Avas vadisi tarixi vilayetlerin ve ya Davaro Fataqar Ifat ve Seva kralliqlarinin erazilerine daxil edilmisdi Sevadan basqa butun bu eyaletler 16 ci esrde Amhar xalqinin gelisi ile yox oldu Avasin mecrasini izleyen ilk avropali 1933 1934 cu illerde Avas seherinden baslayaraq Abhebad golunun sonuna qeder cayin axarini izleyen ve serqde Tacura ekspedisiyasini davam etdiren Uilfrid Tesaycer idi Lakin ondan evvel kesfiyyatci L M Nesbitt 1928 ci ilde Avasin gedisatini izlemis Asaitadan sonra caydan uz dondermis ve Afar bogazindan kecerek getmisdi 1960 ci ilde Avas cayi uzerinde Koka Anbari tamamlandi Anbar acilisi ile erazideki esas su elektrik enerjisi menbeyine cevrildi Neticede cixan sirinsulu gol Qelila golu Koka anbari kimi de taninir texminen 180 kvadrat kilometr eraziye malikdir Hem gol hem de bend artan cokuntu ile tehdid olunur Avas Beynelxalq Banki Avas cayinin serefine adlandirilmisdir IstinadlarʻArabfaqih Shihab al Din Aḥmad ibn ʻAbd al Qadir The conquest of Abyssinia 16th century ingilis Hollywood Tsehai Publishers amp Distributors 2003 01 01 124 ISBN 978 0 9723172 6 9 Climate 2008 National Statistics Abstract 2010 11 13 at the Wayback Machine Table A 1 Central Statistical Agency website accessed 26 December 2009 Abyssinia seh 84 Haile Selassie Yohannes Late Miocene hominids from the Middle Awash Ethiopia Nature ingilis 412 6843 2001 07 12 178 181 Bibcode 2001Natur 412 178H doi 10 1038 35084063 ISSN 0028 0836 PMID 11449272 Markakis John Anatomy of a Conflict Afar amp Ise Ethiopia Review of African Political Economy 30 97 2003 445 453 doi 10 1080 03056244 2003 9659777 ISSN 0305 6244 JSTOR 4006987 Richard Pankhurst The Ethiopian Borderlands Lawrenceville Red Sea Press 1997 p 61 As related in his memoirs Hell Hole of Creation The Exploration of Abyssinian Danakil New York Alfred A Knopf 1935