Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Aton Qədim Misirin aid günəş tanrısı. Qədim Misirdə XVIII sülalənin hakimiyyəti dövründə sonradan özünü Exnaton adlandırmış firon IV Amenhotep tərəfindən hər şeyin başlağıcı kimi tək tanrı günəş tanrısı kimi tanılaraq qəbul edilmiş və ona e.ə. XIV əsrdə təxminən 20 il müddətinə Qədim Misirdə sitayiş edilmişdir.
| Misir Tanrıları Aton | |
|---|---|
 Tanrı Günəş-Aton | |
| Adı | Aton |
| Transkripsiyası | Aton Jtn Günəş həlqəsi |
"Tanrı uludur, birdir, təkdir. Ondan başqası yoxdur. Odur hər varlığı Yaradan. Bir ruhdur Tanrı, görünməyən bir ruh. Ta əzəldən var idi Tanrı. Heç bir şey yox ikən O vardı. Hər şeyi O yaratdı. Əzəldən bəri mövcud olan varlığı əbədiyyətə qədər sürəcək. Gizlidir Tanrı, kimsə görməyib Onu. İnsanlara və yaratdıqlarına hər zaman sirr qalacaqdır".
Bu tərif firon Exnaton tərəfindən Aton üçün şeir olaraq yazılmışdır.
Exnaton (e.ə. 1372 — e.ə.1354) atası III Amenhotepin ölümündən sonra 18-ci sülalənin 9-cu fironu olur. Bu dövrdə Misirdə hakim inanc baş tanrı hesab olunan Amona inam idi və Amon rahibləri hakimiyyətdə iradə sahibi idilər. Fironlar hər hansı bir işə başlarkən mütləq kahinlərin öncəgörmələrini və fikirlərini nəzərə alırdılar. Lakin bütün bunlara baxmayaraq hələ də tam bilinməyən səbəblərdən IV Amenhotep hakimiyyətinin ilk illərində digər yaradıcıları inkar edərək, yalnız Günəş tanrısı Atonu tək yaradıcı kimi qəbul edir və verdiyi qanunla xalqın da buna əməl etməsinin vacibliyini bildirir. Karnak məbədlərini bağlayaraq Amon kahinlərini vəzifədən uzaqlaşdıran Amenhotep e.ə. 1366-cı ildə Amona sitayişin güclü olduğu Fiva şəhərini tərk edir və indiki Tel əl-Amarna şəhərində yeni ibadət mərkəzi yaradır. Yeni inancın şərəfinə həmin mərkəzi Axetaton, yəni "Günəş üfüqü" adlandırır. Öz adı — Amenhotep "Amon məmnundur" mənasını verdiyi üçün onu dəyişdirərək Exnaton — "Günəşə sərfəli" qoyur. Firon Exnatonla yanaşı onun ailə üzvləri və saray əyanları da adlarını dəyişirlər və getdikcə Atona inam genişlənir.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Aton Qedim Misirin aid gunes tanrisi Qedim Misirde XVIII sulalenin hakimiyyeti dovrunde sonradan ozunu Exnaton adlandirmis firon IV Amenhotep terefinden her seyin baslagici kimi tek tanri gunes tanrisi kimi tanilaraq qebul edilmis ve ona e e XIV esrde texminen 20 il muddetine Qedim Misirde sitayis edilmisdir Misir Tanrilari AtonTanri Gunes Aton Tanri Gunes AtonAdi AtonTranskripsiyasi Aton Jtn Gunes helqesibaxmuzakireredakte Tanri uludur birdir tekdir Ondan basqasi yoxdur Odur her varligi Yaradan Bir ruhdur Tanri gorunmeyen bir ruh Ta ezelden var idi Tanri Hec bir sey yox iken O vardi Her seyi O yaratdi Ezelden beri movcud olan varligi ebediyyete qeder surecek Gizlidir Tanri kimse gormeyib Onu Insanlara ve yaratdiqlarina her zaman sirr qalacaqdir Bu terif firon Exnaton terefinden Aton ucun seir olaraq yazilmisdir Exnaton e e 1372 e e 1354 atasi III Amenhotepin olumunden sonra 18 ci sulalenin 9 cu fironu olur Bu dovrde Misirde hakim inanc bas tanri hesab olunan Amona inam idi ve Amon rahibleri hakimiyyetde irade sahibi idiler Fironlar her hansi bir ise baslarken mutleq kahinlerin oncegormelerini ve fikirlerini nezere alirdilar Lakin butun bunlara baxmayaraq hele de tam bilinmeyen sebeblerden IV Amenhotep hakimiyyetinin ilk illerinde diger yaradicilari inkar ederek yalniz Gunes tanrisi Atonu tek yaradici kimi qebul edir ve verdiyi qanunla xalqin da buna emel etmesinin vacibliyini bildirir Karnak mebedlerini baglayaraq Amon kahinlerini vezifeden uzaqlasdiran Amenhotep e e 1366 ci ilde Amona sitayisin guclu oldugu Fiva seherini terk edir ve indiki Tel el Amarna seherinde yeni ibadet merkezi yaradir Yeni inancin serefine hemin merkezi Axetaton yeni Gunes ufuqu adlandirir Oz adi Amenhotep Amon memnundur menasini verdiyi ucun onu deyisdirerek Exnaton Gunese serfeli qoyur Firon Exnatonla yanasi onun aile uzvleri ve saray eyanlari da adlarini deyisirler ve getdikce Atona inam genislenir Hemcinin baxAtonizm