Astrid Lindqren (14 noyabr 1907[…] – 28 yanvar 2002[…], Stokholm, İsveç) — İsveç yazıçısı olmuşdur. O dünyada ən məşhur uşaq kitablarının müəllifi sayılır. Dünyada onun kitabları bir çox dillərə tərcümə edilmiş və milyon nüsxələrlə çap olunmuşdur. Ən çox tanınan əsərləri "Balaca və damda yaşayan Karlson", "Pippi Uzuncorablı"dır.[]
Astrid Lindqren | |
---|---|
isv. Astrid Lindgren | |
Doğum adı | Astrid Anna Emilia Ericsson |
Doğum tarixi | 14 noyabr 1907[…] |
Vəfat tarixi | 28 yanvar 2002[…](94 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | ssenarist, uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, roman yazıçısı, yazıçı |
Fəaliyyət illəri | 1944–1993 |
Əsərlərinin dili | isveç dili |
Janrlar | uşaq ədəbiyyatı, nağıl |
Tanınmış əsərləri | |
Mükafatları | |
astridlindgren.com | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Uşaqlığı
Astrid Lindqren Samuel Erriksonun və onun həyat yoldaşı Hanna Erriksonun ikinci uşağı kimi dünyaya gəlir. Onun bir böyük qardaşı, Gunnar, və iki kiçik bacıları, Stina və İnqered, var idi. O öz uşaqlığının çox xoşbəxt keçdiyini yazırdı.
1914-cü ildə Astrid məktəbə gedir. Adətə görə adi insanlar üçün məktəb üç ildən artıq davam etmirdi. Yalnız varlı adamların uşaqlarının təhsilini davam etdirməyə imkanı çatırdı. Bunun üçün 46 Kron ödəmək lazım idi. Astridin valideynlərinin dostları onları uşağın təhsilinin davam etdirməsinə inandırırlar.
Gələn altı ildə çalışqan Astrid dərsləri ilə bərabər bir çox xarici dilləri öyrənir; onların arasında alman, ingilis və fransız dilləri. 1923-cü ildə o məktəbi bitirir və anasının arzusu ilə "Evdar qız" üzrə peşə öyrənir. Burada o, ev işlərinin necə aparılmasını öyrənir.
Peşə təhsili
Günlərin birində Vimberri yerli qəzetin baş redaktoru gənc qıza qəzetdə peşə öyrənməyə dəvət edir. Astrid bu təklifi dərhal qəbul edir. Hər gün o kiçik şəhərcikdə yerləşən redaksiyaya gələrək jurnalistikanın icəliklərinə yiyələnirdi. O, burada axtarışlar aparır, korrektələr edir və qısa hesabatlar yazırdı. Bu vaxtda 18 yaşı olan Astrid hamilə olur. O, uşağın atası olan redaksiya müdiri ilə evlənməkdən imtina edir. O, uşağına tək baxmaq qərarına gəlir. Bundan sonra o, Stokholma köçür. Stokholmda Astrid katibəlik öyrənir və müstəntiq Eva Andrenin yanında işə düzəlir. 4 dekabr 1926-cı ildə gizli olaraq Kopenhaqendə onun oğlu Lars dünyaya gəlir. Bu xəstaxanada uşağın kimliyi heç kimə verilmədiyindən, o başqa bir ailə tərəfindən adoptə edilir. Bu hadisə Astridə yazmaq üçün inspirasiya verir.
1928-ci ildə astrid "Krallıq avtomobil klubu"na katibə kimi işə götürülür. O burada gələcək həyat yoldaşı Sture Lindqren ilə tanış olur. Strue bu klubda qapıçı işləyirdi. 1929-cu ildə Larsın analığı xəstələnir və bundan sonra Lindqren onu öz yanına Stokholma gətirir. Həmin ili Astrid oğlunu öz valideynlərinin yanına aparır.Bundan sonra Astrid və Strue evlənmək qərarına gəlirlər. Gənc katibə Strue və onun oğlu ilə birlikdə bir evdə yaşamağa başalyırlar. 21 may 1934-cü ildə onun qızı Karin dünyaya gəlir. Sonralar o Karin Niman adı ilə təcüməçi kimi məşhurlaşır.
1937-ci ildə Lindqren isveç kriminalistika üzrə professoru Herri Södemanın yanında bundan bir neçə il sonra, yəni 1940-cı ildə isə İsveç rabitə xidmətində stenoqrafçı kimi işləyir.
Yaradıcılıq illəri
Evləndikdən sonra Astrid Lindqren özünü uşağlarına həsr etmək üçün evdar qadın olmaq qərarına gəlir. 1941-ci ildə o ailəsi ilə birlikdə Stokholmda üzü Vasa-parka olan bir evə köçür və ömrünün sonuna kimi burada yaşayır. Hərdən o jurnallar üçün səyahətlər haqqında və məzələi əhvalatlar yazaraq öz ədədbi yaradıcılığının başlanğıcını qoymuşdur.
Astrid Lindqrenin sözlərinə görə "Pippi Uzuncorab" (1945)onun qızı Karinin sayəsində yaranıb. 1941-ci ildə Karin sətəlcəm xəstəliyinə tutulur. Bu zaman anası hər axşam ona heykayələr danışır. Bir dəfə qızcığaz Pippi Uzuncorab haqqında heykayə danışmağı sifariş edir. Bu adı o özü uydurur. Astrid həmin dövrdə uşaqların yeni tərbiyə üsulları üzərində gedən diskusyalarda aktiv iştirak edirdi. Əgər Pippinin obrazına nəzər salsaq onun 1930-40-cı illərdə uşaq tərbiyəsi və psixologiyası sayəsində mövcud olan novatorluq ideyalarına arxalandığı görünür. Lindqren uşaqların tərbiysi zamanı onlara hörmətlə yanaşmağı üstün tuturdu. Bu onun yaradaıcılığında böyük rol oynamışdır.
1945-ci ildə Astrid Lindqrenə "Raben və Şeqren" nəşriyyatında uşaq ədəbiyyatı üzrə redaktor vəzifəsini təklif edirlər. O, bu təklifi qəbul edərək burada 1970-ci ilə qədər işləyir. Bu nəşriyyatda onun bütün kitabları çap olunur. Yaradıcılığının ən dolğun illəri 1940-50-ci illər sayılır.
Əsərlərinin ekranlaşdırılması və səhnələşdirilməsi
1969-ci ildə məşhur Stokholm Krallıq dram teatrı " Evin damında yaşayan Karlson"u səhnələşdirir. Bundan sonra Astrid Lindqrenin əsərləri İsveç, Avropa, Skandinaviya ölkələri və həmçinin ABŞ-da səhnəyə qoyulurlar. Onun əsərlərinə Moskva tetarlarında da müraciət edilrər.Bütün dünyada Astrid Lindqren əsərlərinin səhnələşdirilməsi ilə məşhurlaşsa da, isveçdə onun kitabları əsasında çəkilmiş filmlər daha geniş yayılmış idi. İlk dəfə onun əsəri Kalle Blumkvist 1947-ci ildə ekranlaşdırlmışdır. İki il sonra Pippi haqqında dörd film çəkilir. 50-80-ci illər ərəfəsində isveç rejissoru Ulle Hellbum Astrid Lindqrenin əsərləri əsasında 17 film çəkir.
Vəfatı
1952-ci ildə Astridin həyat yoldaşı Sture vəfat etdikdən sonra o tək qalır. 1961-ci ildə onun anası, səkkiz il sonra isə atası dünyasını dəyişir. 1974-cü ildə onun qardaşı vəfat edir. Astrid Lindqren bir neçə dəfə ölüm haqqında sirrlə üz-üzə qalır. Onun valideynləri Lüteranlığa inanan olsalar da, o ölümdən sonrakı həyata inanmırdı. O, özünü aqnostik adlandırırdı.
Astrid Lindqren 94 yaşında Stokholmda virus infeksiyasından vəfat edir. 8 mart 2002-ci ildə Stokholmda onun xatirəsinə keçirilən tədbirdə Krallıq ailəsi və İsveçin baş naziri iştirak edirdi. Arabada aparılan tabutun arxasınca ağ at və qız gedirdi.
Azərbaycan dilində olan hekayələri
- "Gül-bala"
- "Pelle evdən köçür"
- "Böyük bacı, balaca qardaş"
- "Quldur Qızı Roni"
- "Gəlinciklə oynamaq istəməyən prinsessa"
- "Merit"
- "Peter və Petra"
- "Ququq quşlu saat"
- "Meşədə quldur yoxdur"
- "Sehirli quyu"
- "A.Lindqren. Seçilmiş hekayələri.Bakı, Qanun nəşriyyatı:2014" 2016-03-06 at the Wayback Machine
- Balaca və damda yaşayan Karlson
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Astrid Lindgren // Encyclopædia Britannica (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Astrid Lindqren 14 noyabr 1907 28 yanvar 2002 Stokholm Isvec Isvec yazicisi olmusdur O dunyada en meshur usaq kitablarinin muellifi sayilir Dunyada onun kitablari bir cox dillere tercume edilmis ve milyon nusxelerle cap olunmusdur En cox taninan eserleri Balaca ve damda yasayan Karlson Pippi Uzuncorabli dir menbe gosterin Astrid Lindqrenisv Astrid LindgrenDogum adi Astrid Anna Emilia EricssonDogum tarixi 14 noyabr 1907 1907 11 14 Vefat tarixi 28 yanvar 2002 2002 01 28 94 yasinda Vefat yeri Stokholm IsvecFealiyyeti ssenarist usaq edebiyyati yazicisi roman yazicisi yaziciFealiyyet illeri 1944 1993Eserlerinin dili isvec diliJanrlar usaq edebiyyati nagilTaninmis eserleri Balaca ve damda yasayan KarlsonMukafatlariastridlindgren com Vikianbarda elaqeli mediafayllarUsaqligiAstrid Lindqren Samuel Erriksonun ve onun heyat yoldasi Hanna Erriksonun ikinci usagi kimi dunyaya gelir Onun bir boyuk qardasi Gunnar ve iki kicik bacilari Stina ve Inqered var idi O oz usaqliginin cox xosbext kecdiyini yazirdi 1914 cu ilde Astrid mektebe gedir Adete gore adi insanlar ucun mekteb uc ilden artiq davam etmirdi Yalniz varli adamlarin usaqlarinin tehsilini davam etdirmeye imkani catirdi Bunun ucun 46 Kron odemek lazim idi Astridin valideynlerinin dostlari onlari usagin tehsilinin davam etdirmesine inandirirlar Gelen alti ilde calisqan Astrid dersleri ile beraber bir cox xarici dilleri oyrenir onlarin arasinda alman ingilis ve fransiz dilleri 1923 cu ilde o mektebi bitirir ve anasinin arzusu ile Evdar qiz uzre pese oyrenir Burada o ev islerinin nece aparilmasini oyrenir Pese tehsiliGunlerin birinde Vimberri yerli qezetin bas redaktoru genc qiza qezetde pese oyrenmeye devet edir Astrid bu teklifi derhal qebul edir Her gun o kicik sehercikde yerlesen redaksiyaya gelerek jurnalistikanin iceliklerine yiyelenirdi O burada axtarislar aparir korrekteler edir ve qisa hesabatlar yazirdi Bu vaxtda 18 yasi olan Astrid hamile olur O usagin atasi olan redaksiya mudiri ile evlenmekden imtina edir O usagina tek baxmaq qerarina gelir Bundan sonra o Stokholma kocur Stokholmda Astrid katibelik oyrenir ve mustentiq Eva Andrenin yaninda ise duzelir 4 dekabr 1926 ci ilde gizli olaraq Kopenhaqende onun oglu Lars dunyaya gelir Bu xestaxanada usagin kimliyi hec kime verilmediyinden o basqa bir aile terefinden adopte edilir Bu hadise Astride yazmaq ucun inspirasiya verir 1928 ci ilde astrid Kralliq avtomobil klubu na katibe kimi ise goturulur O burada gelecek heyat yoldasi Sture Lindqren ile tanis olur Strue bu klubda qapici isleyirdi 1929 cu ilde Larsin analigi xestelenir ve bundan sonra Lindqren onu oz yanina Stokholma getirir Hemin ili Astrid oglunu oz valideynlerinin yanina aparir Bundan sonra Astrid ve Strue evlenmek qerarina gelirler Genc katibe Strue ve onun oglu ile birlikde bir evde yasamaga basalyirlar 21 may 1934 cu ilde onun qizi Karin dunyaya gelir Sonralar o Karin Niman adi ile tecumeci kimi meshurlasir 1937 ci ilde Lindqren isvec kriminalistika uzre professoru Herri Sodemanin yaninda bundan bir nece il sonra yeni 1940 ci ilde ise Isvec rabite xidmetinde stenoqrafci kimi isleyir Yaradiciliq illeriAstrid Lindqrenin Stockholmda bustu Evlendikden sonra Astrid Lindqren ozunu usaglarina hesr etmek ucun evdar qadin olmaq qerarina gelir 1941 ci ilde o ailesi ile birlikde Stokholmda uzu Vasa parka olan bir eve kocur ve omrunun sonuna kimi burada yasayir Herden o jurnallar ucun seyahetler haqqinda ve mezelei ehvalatlar yazaraq oz ededbi yaradiciliginin baslangicini qoymusdur Astrid Lindqrenin sozlerine gore Pippi Uzuncorab 1945 onun qizi Karinin sayesinde yaranib 1941 ci ilde Karin setelcem xesteliyine tutulur Bu zaman anasi her axsam ona heykayeler danisir Bir defe qizcigaz Pippi Uzuncorab haqqinda heykaye danismagi sifaris edir Bu adi o ozu uydurur Astrid hemin dovrde usaqlarin yeni terbiye usullari uzerinde geden diskusyalarda aktiv istirak edirdi Eger Pippinin obrazina nezer salsaq onun 1930 40 ci illerde usaq terbiyesi ve psixologiyasi sayesinde movcud olan novatorluq ideyalarina arxalandigi gorunur Lindqren usaqlarin terbiysi zamani onlara hormetle yanasmagi ustun tuturdu Bu onun yaradaiciliginda boyuk rol oynamisdir 1945 ci ilde Astrid Lindqrene Raben ve Seqren nesriyyatinda usaq edebiyyati uzre redaktor vezifesini teklif edirler O bu teklifi qebul ederek burada 1970 ci ile qeder isleyir Bu nesriyyatda onun butun kitablari cap olunur Yaradiciliginin en dolgun illeri 1940 50 ci iller sayilir Eserlerinin ekranlasdirilmasi ve sehnelesdirilmesi1969 ci ilde meshur Stokholm Kralliq dram teatri Evin daminda yasayan Karlson u sehnelesdirir Bundan sonra Astrid Lindqrenin eserleri Isvec Avropa Skandinaviya olkeleri ve hemcinin ABS da sehneye qoyulurlar Onun eserlerine Moskva tetarlarinda da muraciet edilrer Butun dunyada Astrid Lindqren eserlerinin sehnelesdirilmesi ile meshurlassa da isvecde onun kitablari esasinda cekilmis filmler daha genis yayilmis idi Ilk defe onun eseri Kalle Blumkvist 1947 ci ilde ekranlasdirlmisdir Iki il sonra Pippi haqqinda dord film cekilir 50 80 ci iller erefesinde isvec rejissoru Ulle Hellbum Astrid Lindqrenin eserleri esasinda 17 film cekir Vefati1952 ci ilde Astridin heyat yoldasi Sture vefat etdikden sonra o tek qalir 1961 ci ilde onun anasi sekkiz il sonra ise atasi dunyasini deyisir 1974 cu ilde onun qardasi vefat edir Astrid Lindqren bir nece defe olum haqqinda sirrle uz uze qalir Onun valideynleri Luteranliga inanan olsalar da o olumden sonraki heyata inanmirdi O ozunu aqnostik adlandirirdi Astrid Lindqren 94 yasinda Stokholmda virus infeksiyasindan vefat edir 8 mart 2002 ci ilde Stokholmda onun xatiresine kecirilen tedbirde Kralliq ailesi ve Isvecin bas naziri istirak edirdi Arabada aparilan tabutun arxasinca ag at ve qiz gedirdi Azerbaycan dilinde olan hekayeleri Gul bala Pelle evden kocur Boyuk baci balaca qardas Quldur Qizi Roni Gelincikle oynamaq istemeyen prinsessa Merit Peter ve Petra Ququq quslu saat Mesede quldur yoxdur Sehirli quyu A Lindqren Secilmis hekayeleri Baki Qanun nesriyyati 2014 2016 03 06 at the Wayback Machine Balaca ve damda yasayan KarlsonIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Astrid Lindgren Encyclopaedia Britannica ing