Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Asiyanın Mərkəzi abidəsi — Yenisey sahillərində, Kızıl şəhərində yerləşən abidə. Tıvanın simvollarından biri.
| Asiyanın Mərkəzi abidəsi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Yerləşir | Kızıl şəhəri |
| Heykəltaraş | V. Nəzirov |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Asiyanın Mərkəzi abidəsinin tarixi çox maraqlıdır. Asiya mərkəzinin ilk qeydini rabitə mühəndisi, Yuxarı Yeniseyin öyrənilməsi partiyasının rəhbəri V. M. Rodeviçin qeydlərində tapmaq olar. 1910-cu ildə Peterburqda "Uryanxay diyarının oçerki" kitabını nəşr etdirir. Turistlər haqqında bölmədə V. M. Rodeviç xatırlayır: “90-cı illərdə bir ingilis səyyah Asiya mərkəzini görmək məqsədi ilə Uryanxaya gəldi. Onun dediyinə görə yenisey sahilindəki, Q. P. Safyanov Saldamının bağındakı bir sütunun bu əlamətdar məqamın olmasını qeyd etdi. İngilisin sözlərinə görə o, artıq Avropa, Afrika və Avstraliyanın mərkəzlərinə baş çəkib”.
Q.P.Safyanovun əmlakı, Uluq-Xemin sol sahilində, Biy-Xem və Kaa-Xemin birləşməsindən 23 verst aşağıda yerləşirdi. Daha sonralar Kızıl şəhərində, Uluq-Xem sahillərindəki elektrik stansiyası binasının yaxınlığında, kiçik bir kəsilmiş piramida şəklində Asiya mərkəzinin işarəsi qoyulur. 1964-cü ildə Tıvanın SSRİ-yə könüllü qoşulmasının 20-ci ildönümü qeyd edilən zaman, Şəhər Şurası İcraiyyə Komitəsinin təklifi ilə respublikanın ən yaşlı sənətkarı Vasili Fadeeviç Demin tərəfindən hazırlanmış, iki metrlik abidə hazırlanır. Abidədə əvvəlcə Tıvanın xəritəsi qiymətli və yarı qiymətli daşlarla döşənmiş, Asiyanın mərkəzi zərli daşla işarələnmişdi. Ancaq təəssüf ki, zaman keçdikcə insanlar bu gözəlliyi qoruyub saxlama bilmədilər. Abidənin texniki dizayn hesablamasını mühəndis Valeri Bajin edir. Komsomolskaya küçəsi abidədən başlayır. Buradan Biy-xem və Kaa-Xem çaylarının birləşməsini görmək mümkündür. İyirmi il sonra, Sovet TIvasının 40 illik yubileyinə qədər abidənin ətrafı abadlaşdırıldı, abidəyə qranit üzlü postament qoyuldu. Sonradan abidəyə aparan xiyabanın əvvəlində heykəltəraşlıq nümunələri yerləşdirildi.
2014-cü ildə Tıvanın Rusiya ilə birliyinin 100-cü ildönümündə, sahil və bununla birlikdə obelisk yenidən qurulur. Yalnız ərazi genişlənməmiş, abidənin özü də dəyişdirilmişdir.
Yerləşməsi
Abidə Yenisey çayının sol sahilində, Böyük Yenisey və Kiçik Yenisey çaylarının məcrasından bir qədər aşağı, Komsomolskaya küçəsinin davamında yerləşir.
Abidə coğrafi nöqtəni təyin edən dəqiq bir geodeziya məntəqə deyil, sadəcə Asiyanın coğrafi mərkəzinin simvoludur.
Abidənin 2014-cü ilə qədərki komozisiyası
Abidə geniş kürsüdə oturmuş 10 metr yüksəklikdəki üçrəngli obelisk idi. Abidənin ətəyində, qitələrin konturları və Tuvanın xüsusi ayrılmış ərazisi olan bir kürə qoyulmuşdu. Abidə üç dildə: rus, tıva və ingilis dillərində "Mərkəzi Asiya" yazısı olan bir lövhə vardı.
İstinadlar
- Родевич, В. С. Очерк Урянхайского края (Монгольского бассейна реки Енисея) // Урянхай. Тыва дептер: антология науч. и просветит. мысли о древней тув. земле и её насельниках, об Урянхае — Танну-Туве, урянхайцах — тувинцах, о древностях Тувы [Текст]: в 7 т. Т. 3: Урянхайский край. Тувинско-русские отношения (начало 17 — начало 20 вв.) / сост. С. К. Шойгу. — М., 2007. — 391—392.
- "Asiyanın Mərkəzi abidəsi qızılı rəngdə olacaq". 2014-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-01.
- "Федор Бондарчук оценил "Центр Азии" в Туве". 2014-09-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-01.
- "Обелиск «Центр Азии»". Въездные знаки. 2013-04-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-31.
Mənbə
- Вид памятника в 1967 году
- Его судьба-служение искусству. Василий Демин. Сайт Национального музея Республики Тыва 2014-11-29 at the Wayback Machine
- Василий Демин: художник с колючим характером. «Новые исследования Тувы»
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Asiyanin Merkezi abidesi Yenisey sahillerinde Kizil seherinde yerlesen abide Tivanin simvollarindan biri Asiyanin Merkezi abidesiOlke RusiyaYerlesir Kizil seheriHeykeltaras V Nezirov Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiAsiyanin Merkezi abidesinin tarixi cox maraqlidir Asiya merkezinin ilk qeydini rabite muhendisi Yuxari Yeniseyin oyrenilmesi partiyasinin rehberi V M Rodevicin qeydlerinde tapmaq olar 1910 cu ilde Peterburqda Uryanxay diyarinin ocerki kitabini nesr etdirir Turistler haqqinda bolmede V M Rodevic xatirlayir 90 ci illerde bir ingilis seyyah Asiya merkezini gormek meqsedi ile Uryanxaya geldi Onun dediyine gore yenisey sahilindeki Q P Safyanov Saldaminin bagindaki bir sutunun bu elametdar meqamin olmasini qeyd etdi Ingilisin sozlerine gore o artiq Avropa Afrika ve Avstraliyanin merkezlerine bas cekib Q P Safyanovun emlaki Uluq Xemin sol sahilinde Biy Xem ve Kaa Xemin birlesmesinden 23 verst asagida yerlesirdi Daha sonralar Kizil seherinde Uluq Xem sahillerindeki elektrik stansiyasi binasinin yaxinliginda kicik bir kesilmis piramida seklinde Asiya merkezinin isaresi qoyulur 1964 cu ilde Tivanin SSRI ye konullu qosulmasinin 20 ci ildonumu qeyd edilen zaman Seher Surasi Icraiyye Komitesinin teklifi ile respublikanin en yasli senetkari Vasili Fadeevic Demin terefinden hazirlanmis iki metrlik abide hazirlanir Abidede evvelce Tivanin xeritesi qiymetli ve yari qiymetli daslarla dosenmis Asiyanin merkezi zerli dasla isarelenmisdi Ancaq teessuf ki zaman kecdikce insanlar bu gozelliyi qoruyub saxlama bilmediler Abidenin texniki dizayn hesablamasini muhendis Valeri Bajin edir Komsomolskaya kucesi abideden baslayir Buradan Biy xem ve Kaa Xem caylarinin birlesmesini gormek mumkundur Iyirmi il sonra Sovet TIvasinin 40 illik yubileyine qeder abidenin etrafi abadlasdirildi abideye qranit uzlu postament qoyuldu Sonradan abideye aparan xiyabanin evvelinde heykelterasliq numuneleri yerlesdirildi 2014 cu ilde Tivanin Rusiya ile birliyinin 100 cu ildonumunde sahil ve bununla birlikde obelisk yeniden qurulur Yalniz erazi genislenmemis abidenin ozu de deyisdirilmisdir YerlesmesiAbide Yenisey cayinin sol sahilinde Boyuk Yenisey ve Kicik Yenisey caylarinin mecrasindan bir qeder asagi Komsomolskaya kucesinin davaminda yerlesir Abide cografi noqteni teyin eden deqiq bir geodeziya menteqe deyil sadece Asiyanin cografi merkezinin simvoludur Abidenin 2014 cu ile qederki komozisiyasiAbide genis kursude oturmus 10 metr yukseklikdeki ucrengli obelisk idi Abidenin eteyinde qitelerin konturlari ve Tuvanin xususi ayrilmis erazisi olan bir kure qoyulmusdu Abide uc dilde rus tiva ve ingilis dillerinde Merkezi Asiya yazisi olan bir lovhe vardi IstinadlarRodevich V S Ocherk Uryanhajskogo kraya Mongolskogo bassejna reki Eniseya Uryanhaj Tyva depter antologiya nauch i prosvetit mysli o drevnej tuv zemle i eyo naselnikah ob Uryanhae Tannu Tuve uryanhajcah tuvincah o drevnostyah Tuvy Tekst v 7 t T 3 Uryanhajskij kraj Tuvinsko russkie otnosheniya nachalo 17 nachalo 20 vv sost S K Shojgu M 2007 391 392 Asiyanin Merkezi abidesi qizili rengde olacaq 2014 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 01 Fedor Bondarchuk ocenil Centr Azii v Tuve 2014 09 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 01 Obelisk Centr Azii Vezdnye znaki 2013 04 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 03 31 MenbeVid pamyatnika v 1967 godu Ego sudba sluzhenie iskusstvu Vasilij Demin Sajt Nacionalnogo muzeya Respubliki Tyva 2014 11 29 at the Wayback Machine Vasilij Demin hudozhnik s kolyuchim harakterom Novye issledovaniya Tuvy