Arxangelsk (rus. Архангельск; 1613-cü ilədək Novoxolmoqorı) — Rusiyada şəhər. Arxangelsk vilayətinin mərkəzi. Arxangelsk Rusiyanın şimal-qərb hissəsinin böyük elm, mədəniyyət və sənaye mərkəzidir.
Şəhər | |||
Arxangelsk | |||
---|---|---|---|
Архангельск | |||
| |||
Ölkə | |||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Əsası qoyulub | 1584 | ||
İlk məlumat | 1584 | ||
Sahəsi |
| ||
Mərkəzin hündürlüyü | 3 m | ||
Saat qurşağı | | ||
Əhalisi | |||
Əhalisi |
| ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +7 8182 | ||
Poçt indeksi | 163000–163072 | ||
Digər | |||
arhcity.ru | |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Əhalisi 351,4 min (2017). çayının mənsəbindədir. Mühüm dəniz və çay portu (illik yük dövriyyəsi təqribən 3,1 mln. t). Dəmir yolu qovşağı. Beynəlxalq aeroport.
1583-84 illərdə Şimali Dvina çayının sağ sahilində ağacdan qala tikilmiş və port salınmışdır. 1585-87 illərdə İngiltərə və Hollandiyanın ticarət faktoriyaları buraya köçürülmüşdür. Əvvəllər Novı port və Novoxolmoqorı adlanan Arxangelsk 1613-cü ildə müasir adını almışdır.
17 əsr – 18 əsrin əvvəllərində Rusiyanın əsas dəniz portu və Qərbi Avropa ölkələri ilə ticarətin mərkəzi olmuşdur. 1693-cü ildə Böyük Solombal a.-da I Pyotr tərəfindən əsası qoyulan admirallıq və tərsanə 1862-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. 1708-80 və 1784-1929 illərdə Arxangelsk quberniyasının mərkəzi, 1780-84 illərdə isə Voloqda canişinliyində vil. şəhəri olmuşdur. 18 əsrin sonu – 19 əsrin əvvəllərində Arktikanın və Şimal dəniz yolunun mənimsənilməsində əhəmiyyətli rol oynamışdır. 19 əsrin sonlarından Arxangelsk meşə sənayesi və ticarətinin mühüm mərkəzi olmuşdur.
1917-22 illər Vətəndaş müharibəsi dövründə Antanta dövlətləri tərəfindən işğal edilmişdir (1918-20). 1929-36 illərdə Şimal diyarının, 1936-37 illərdə Şimal vilayətinin, 1937 ildən isə Arxangelsk vilayətinin mərkəzidir.
Arxangelsk Rusiyanın şimal-qərb hissəsinin böyük elm, mədəniyyət və sənaye mərkəzidir. REA-nın Ural Bölməsinin Arxangelsk Elmi Mərkəzi (2001), filiallarla birlikdə 10 ali məktəb, o cümlədən 6 dövlət universiteti, ölkənin ən qədim Dənizçilik məktəbi (1781) fəaliyyət göstərir. Barıt çadırı adlanan ilk daş bina (1647, memar P.Uşakov), qalayaoxşar Rastabazar (1668-84, memar DM.Starsev; 3 həyətli, 6 qülləli, 1780 90 illərdə yenidən tikilmişdir), Troitsa kilsəsi (1745, barokko üslubunda), Müq. Yekaterina lüteran kilsəsi (1768), qubernator evi (1817; 1932 ildə yenidən tikilmişdir), kanat zavodu (19 əsrin əvvəlləri, memar Arxangelsk D.Zaxarov), Admirallıq (1820, tamamilə yenidən tikilmişdir) və s. Arxangelskin memarlıq abidələrindəndir. Şəhərin memarlıq görünüşündə körpülər mühüm rol oynayır. 19 əsrin sonu 20 əsrin əvvəllərinə aid sahil körpüləri kompleksi memarlıq abidəsidir. Solombala adasında ovma naxışlı köhnə kənd yaşayış evləri, taxta səkilər qorunub saxlanılmışdır. Arxangelskdə I Pyotrun (1872. heykəltaraş M.M. Antokolski, 1914 ildə qoyulmuşdur). M.V. Lomonosovun (1826-29; heykəltaraş İ.P. Martos; 1832 ildə qoyulmuşdur) heykəlləri. Böyük Vətən müharibəsinə (1941-45) həsr olunmuş Qələbə monumenti(1969, heykəltaraşlar Arxangelsk Mixalyov, Y.V. Çernov) qoyulmuşdur. 49 kitabxana, təsviri sənət (1960), ədəbiyyat (1999). diyarşünaslıq (əsası 1837 ildə qoyulmuşdur) və s. muzeyləri. “Rus şimalinın bədii mədəniyyəti” dövlət muzey birliyi (1959); M.V. Lomonosov adlı dram teatrı (1932), vilayət kukla teatrı (1933), vilayət gənclər teatrı (1975), Pomor filarmoniyası (1937), Dövlət kamera orkestri (1993), Şimal rus xalq xoru (1926), sirk (1929) var. Arxangelsk ətrafında qədim pomor yaşayış məskəni Konetsdvorye, şəhərdən 25 km məsafədə açıq səma altında “Kiçik Kareliva" ağac memarlığı və xalq sənəti muzeyi (1963 ildə yaradılmışdır; 16-20 əsı iıı əvvəllərinə aid təqribən 100 tikili) yerləşir.
İstinadlar
- http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom2_oktmo.rar.
- 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года. Rusiya Dövlət Federal Statistika Xidməti.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arxangelsk rus Arhangelsk 1613 cu iledek Novoxolmoqori Rusiyada seher Arxangelsk vilayetinin merkezi Arxangelsk Rusiyanin simal qerb hissesinin boyuk elm medeniyyet ve senaye merkezidir SeherArxangelskArhangelskGerb d 64 33 sm e 40 32 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1584Ilk melumat 1584Sahesi 294 42 km Merkezin hundurluyu 3 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 349 742 nef 1 yanvar 2018 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 8182Poct indeksi 163000 163072Digerarhcity ruXeriteni goster gizle Arxangelsk Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ehalisi 351 4 min 2017 cayinin mensebindedir Muhum deniz ve cay portu illik yuk dovriyyesi teqriben 3 1 mln t Demir yolu qovsagi Beynelxalq aeroport 1583 84 illerde Simali Dvina cayinin sag sahilinde agacdan qala tikilmis ve port salinmisdir 1585 87 illerde Ingiltere ve Hollandiyanin ticaret faktoriyalari buraya kocurulmusdur Evveller Novi port ve Novoxolmoqori adlanan Arxangelsk 1613 cu ilde muasir adini almisdir 17 esr 18 esrin evvellerinde Rusiyanin esas deniz portu ve Qerbi Avropa olkeleri ile ticaretin merkezi olmusdur 1693 cu ilde Boyuk Solombal a da I Pyotr terefinden esasi qoyulan admiralliq ve tersane 1862 ci iledek fealiyyet gostermisdir 1708 80 ve 1784 1929 illerde Arxangelsk quberniyasinin merkezi 1780 84 illerde ise Voloqda canisinliyinde vil seheri olmusdur 18 esrin sonu 19 esrin evvellerinde Arktikanin ve Simal deniz yolunun menimsenilmesinde ehemiyyetli rol oynamisdir 19 esrin sonlarindan Arxangelsk mese senayesi ve ticaretinin muhum merkezi olmusdur 1917 22 iller Vetendas muharibesi dovrunde Antanta dovletleri terefinden isgal edilmisdir 1918 20 1929 36 illerde Simal diyarinin 1936 37 illerde Simal vilayetinin 1937 ilden ise Arxangelsk vilayetinin merkezidir Arxangelsk Rusiyanin simal qerb hissesinin boyuk elm medeniyyet ve senaye merkezidir REA nin Ural Bolmesinin Arxangelsk Elmi Merkezi 2001 filiallarla birlikde 10 ali mekteb o cumleden 6 dovlet universiteti olkenin en qedim Denizcilik mektebi 1781 fealiyyet gosterir Barit cadiri adlanan ilk das bina 1647 memar P Usakov qalayaoxsar Rastabazar 1668 84 memar DM Starsev 3 heyetli 6 qulleli 1780 90 illerde yeniden tikilmisdir Troitsa kilsesi 1745 barokko uslubunda Muq Yekaterina luteran kilsesi 1768 qubernator evi 1817 1932 ilde yeniden tikilmisdir kanat zavodu 19 esrin evvelleri memar Arxangelsk D Zaxarov Admiralliq 1820 tamamile yeniden tikilmisdir ve s Arxangelskin memarliq abidelerindendir Seherin memarliq gorunusunde korpuler muhum rol oynayir 19 esrin sonu 20 esrin evvellerine aid sahil korpuleri kompleksi memarliq abidesidir Solombala adasinda ovma naxisli kohne kend yasayis evleri taxta sekiler qorunub saxlanilmisdir Arxangelskde I Pyotrun 1872 heykeltaras M M Antokolski 1914 ilde qoyulmusdur M V Lomonosovun 1826 29 heykeltaras I P Martos 1832 ilde qoyulmusdur heykelleri Boyuk Veten muharibesine 1941 45 hesr olunmus Qelebe monumenti 1969 heykeltaraslar Arxangelsk Mixalyov Y V Cernov qoyulmusdur 49 kitabxana tesviri senet 1960 edebiyyat 1999 diyarsunasliq esasi 1837 ilde qoyulmusdur ve s muzeyleri Rus simalinin bedii medeniyyeti dovlet muzey birliyi 1959 M V Lomonosov adli dram teatri 1932 vilayet kukla teatri 1933 vilayet gencler teatri 1975 Pomor filarmoniyasi 1937 Dovlet kamera orkestri 1993 Simal rus xalq xoru 1926 sirk 1929 var Arxangelsk etrafinda qedim pomor yasayis meskeni Konetsdvorye seherden 25 km mesafede aciq sema altinda Kicik Kareliva agac memarligi ve xalq seneti muzeyi 1963 ilde yaradilmisdir 16 20 esi iii evvellerine aid teqriben 100 tikili yerlesir Istinadlarhttp www gks ru free doc 2016 oktmo tom2 oktmo rar 26 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2018 goda Rusiya Dovlet Federal Statistika Xidmeti