Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aromunlar, valaxlar, kutsovlaxlar və ya çinçarlar (yun. Αρμάνοι/Βλάχοι, bolq. Арумъни/Власи) — nümayəndələrinin mütləq əksəriyyəti Balkan yarımadasında yaşayan roman dilli xalq. Aromun qeyri-hökumət təşkilatlarının hesablamalarına əsasən XX əsrin başlanğıcında Balkan yarımadasında təxminən 200.000 etnik aromun yaşayırdı.
| 8.moskopole.jpg | ||||||||||||||||||
| Aromunların mədəni festivalı | ||||||||||||||||||
| Ümumi sayı | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 100 000 - 1 500 000 | ||||||||||||||||||
| Yaşadığı ərazilər | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Dili | ||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||
| Qohum xalqlar | ||||||||||||||||||
Məskunlaşma
Yunanıstanda
Ən çoxsaylı aromun toplumu Yunanıstanda yaşamaqdadır. Bu ölkədə yaşayan etnik aromunların sayı haqqında məlumatlar Yunanıstan dövlətinin 1951-ci ildən sonra bu ölkədə keçirilən əhalinin sayımlarının yekunlarını açıqlamaması səbəbindən yalnız müəyyən təxminlərə əsaslanır. Müxtəlif təxminlərə əsasən bu ölkədəki aromunların sayı 50.000-dən 300.000-ə qədərdir. 7 aprel 1951-ci il siyahıyaalınmasına əsasən Yunanıstanda ana dili olaraq arumın dilində danışanların sayı 39.855 nəfər idi. Yunan dövlətinin rəsmi mövqeyinə əsasən Yunanıstanda yalnız dini azlıqlar mövcuddur, etnik azlıqlar isə yoxdur. Beləliklə aromunların etnik azlıq statusu yoxdur.
Albaniyada
Qeyri-rəsmi təxminlərə əsasən ikinci ən çox aromun yaşayan ölkə Albaniyadır və müxtəlif təxminlərə əsasən bu ölkədəki aromunların sayı 10.000-dən 200.000-ə qədərdir. 1 oktyabr 2011-ci il siyahıyaalınmasının rəsmi yekunlarına əsasən Albaniyada yaşayan etnik aromunların sayı 8.266 nəfər, ana dili olaraq aromun dilində danışanların sayı isə 3.848 nəfərdir.
Rumıniyada
Qeyri-rəsmi təxminlərə əsasən Rumıniyada yaşayan aromunların sayı 25.000–50.000 nəfərdir. Rəsmi olaraq Rumıniyada 1930, 1956, 1966, 1977, 1992, 2002 və 2011-ci illərdə əhalinin siyahıyaalınması gerçəkləşmişdir. Bu sayımlardan yalnız ikisində, 1977-ci və 1992-ci ildə aromunlar rumınlardan ayrı bir etnik qrup olaraq qeydə alınmışdırlar. 1977-ci ildə həyata keçirilmiş siyahıyaalınmanın yekunlarına əsasən Rumıniyada yaşayan etnik aromunların sayı 982 nəfər, ana dili olaraq aromun dilində danışanların sayı isə 759 nəfər idi. 1992-ci ildə isə əhali sayımının rəsmi yekunlarına əsasən etnik arumunların sayı 21.736 nəfər olsa da bütün aromunların ana dili rumın dili olaraq göstərilmişdir.
Serbiyada
1–15 oktyabr 2011-ci il siyahıyaalınmasına əsasən Serbiyada 35.573 nəfər etnik aromun yaşayır. Qeyri-rəsmi təxminlərə əsasən isə bu ölkədə təxminən 40.000 nəfər aromun mövcuddur.
Makedoniyada
Makedoniyada aromunlar rəsmən valax adlanırlar. Qeyri-rəsmi təxminlərə əsasən bu ölkədə təxminən 20.000-50.000 nəfər etnik aromun yaşayır. 1994-cü ildə gerçəkləşmiş rəsmi siyahıyaalınmanın yekunlarına əsasən Makedoniyada etnik aromunların sayı 8.601 nəfər, ana dili olaraq aromun dilində danışanların sayı isə 7.036 nəfər olmuşdur.
| Etnik aromunlar | Makedoniyada əhalinin siyahıyaalınma illəri | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948-ci il | 1953-cü il | 1961-ci il | 1971-ci il | 1981-ci il | 1991-ci il | 1994-cü il | 2002-ci il | |
| Sayı | 9 511 | 8 668 | 8 046 | 7 190 | 6 392 | 7 764 | 8 601 | 9 695 |
Bolqarıstanda
İstinadlar
- Stateless Nations and minority Peoples Association for the Promotion of European Minorized Peoples: Aromanians Arxivləşdirilib 2014-11-22 at the Portuguese Web Archive
- James Minahan. Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World Volume I, A-C, Greenwood Press, 2002: Aromanians, page 174-181
- Ελληνική Στατιστική Αρχή 2015-02-13 at the Wayback Machine: Αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού της 7ης Απριλίου 1951. Τόμος II. Πίνακες Δημογραφικών και Κοινωνικών Χαρακτηριστικά του πληθυσμού, 2022-03-19 at the Wayback Machine (fr. Resultats du recensement de la population effectue le 7 Avril 1951. Volume II. Tableaux des Caractéristiques Démographiques et Sociales de la Population, Athènes: Imprimerie nationale, 1947. Table des matières —> Tableaux. 7. Population de fait par religion, langue maternelle et sexe, page 184)
- Minorities in Greece. Aspects of a plural society. First published in the United Kingdom by C. Hurst & Co. (Publishers) Ltd, 38 King Street, London WC2E 8.JZ in association with the Centre of Contemporary Greek Studies 2002 selection, editorial material and introduction, Richard Clogg. : Contents —> Notes on the contributors —> İntroduction, page XI
- Republika e Shqipërisë - Instituti i Statistikës: Censusii popullsisë dhe banesave 2011, Pjesa 1—Përmbajtja e tabelave—Rezultatet kryesore në nivel kombëtar—1.1.13. Popullsia banuese sipas përkatësisë etnike dhe kulturore 2017-06-30 at the Wayback Machine
- Kulturális Innovációs Alapítvány 2022-08-12 at the Wayback Machine: Hungarians in Transylvania between 1870 and 1995: Supplementary Tables 2019-03-23 at the Wayback Machine
- 1-15 oktyabr, 2011-ci il sayımda özünü Valax olaraq göstərənlər 35.330 nəfər (bax: Републички завод за статистику Србије: Попис становништва, домаћинстава и станова 2011. у Републици Србији: Национална припадност: Подаци по општинама и градовима, Београд, 2012, Садржај, Табеларни прикази, 1. Становништво према националној припадности, по областима, страна 20-21 2018-12-22 at the Wayback Machine ) Çinçar olaraq göstərənlər isə 243 nəfər (bax: Републички завод за статистику Србије: Попис становништва, домаћинстава и станова 2011. у Републици Србији: Становништво према националној припадности: „Oстали“ етничке заједнице са мање од 2000 припадника и двојако изјашњени 2014-08-09 at the Wayback Machine) olmuşdur və bu səbəbdən etnik aromunların sayı toplam 35.573 nəfər olaraq ortaya çıxır.
- Population statistics of Eastern Europe (pop-stat.mashke.org): Ethnic composition of Macedonia 2002 2022-04-03 at the Wayback Machine and Ethnic composition of Macedonia 2002 (today's division) 2022-03-21 at the Wayback Machine
- Национален Статистически Институт: Преброяване на населението и жилищният фонд в Република България 2011: Население по местоживеене, пол и етническа група 2018-04-08 at the Wayback Machine
- Национален Статистически Институт: Преброяване на населението и жилищният фонд в Република България 2011: Население по местоживеене, възраст и етническа група 1 2019-08-15 at the Wayback Machine
- Jeffrey E. Cole. Ethnic Groups of Europe: an Encyclopedia, Santa Barbara, California, USA. Published by ABC-CLIO in 2011, page 16
- 1995-ci ildə edilən təxmin, bax: Colin Baker & Sylvia Prys Jones. Encyclopedia of bilingualism and bilingual education. Clevedon, Avon, UK: Multilingual Matters, 1998. Distrib. in the US by Taylor & Francis, Philadelphia., page 414
- Ethnologia Balkanica Journal for Southeast European Anthropology, Volume 6, Prof. Marin Drinov Academic Publishing House, Sofia Waxmann Verlag, Münster, New York, 2002. Contents: Thede Kahl, Münster. The Ethnicity of Aromanians after 1990: the Identity of a Minority that Behaves like a Majority, page 153
- Ancaq bəzi mənbələr Yunanıstandakı etnik aromunların sayının 600.000 (2003-cü ildə edilən təxmin, bax: Aromanians in Greece: Minority or Vlach-speaking Greeks? by Thede Kahl. First published in Minorities in Greece — historical issues and new perspectives. Jahrbücher für Geschichte und Kultur Südosteuropas (History and Culture of South Eastern Europe), Vol. 5. (2003). Publ. by Slavica Verlag, Dr. Anton Kovac, München (Munich) 2004, pages 205–219 2007-08-08 at the Wayback Machine) və ya 700.000 nəfər (2007-ci ildə edilən təxmin, bax: Aromanian language by Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition 2022-08-29 at the Wayback Machine) olduqlarını iddia edirlər.
- Hellenica, Information about Greece and Cyprus, Michael Lahanas website 2022-03-03 at the Wayback Machine: Aromanians 2014-03-27 at the Wayback Machine + Vlachs 2014-03-27 at the Wayback Machine
- Arno Tanner. The forgotten minorities of Eastern Europe : the history and today of selected ethnic groups in five countries. Helsinki : East-West Books, 2004, page 209
- Ancaq bəzi mənbələr Albaniyadakı etnik aromunların sayının 200.000 nəfər (1993-cü ildə edilən təxmin, bax: The Albanian Aromanians´ Awakening: Identity Politics and Conflicts in Post-Communist Albania by Stephanie Schwandner-Sievers 2017-02-23 at the Wayback Machine) və ya 400.000 nəfər (bax: Aromanian language by Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition 2022-08-29 at the Wayback Machine) olduqlarını iddia edirlər.
- The Forgotten Minorities of Eastern Europe: The History and Today of selected ethnic groups in five countries, edited by Arno Tanner, published by East-West Books, Helsinki, Finland, 2004, page 207, 218
- 1993-cü ildə edilən təxmin, bax: UNESCO Red Book on Endangered Languages: Europe—>Aromunian and Meglenitic 2018-01-14 at the Wayback Machine, Tapani Salminen (Lecturer in Finno-Ugrian Language Studies, University of Helsinki), Helsinki, 1993
- Population statistics of Eastern Europe 2017-11-16 at the Wayback Machine: Macedonia: Ethnic composition by 1994 census 2022-03-21 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aromunlar valaxlar kutsovlaxlar ve ya cincarlar yun Armanoi Blaxoi bolq Arumni Vlasi numayendelerinin mutleq ekseriyyeti Balkan yarimadasinda yasayan roman dilli xalq Aromun qeyri hokumet teskilatlarinin hesablamalarina esasen XX esrin baslangicinda Balkan yarimadasinda texminen 200 000 etnik aromun yasayirdi Aromunlar 8 moskopole jpgAromunlarin medeni festivaliUmumi sayi100 000 1 500 000Yasadigi erazilerYunanistan 39 855 1951 Albaniya 8 266 2011 Ruminiya 21 736 1992 Serbiya 35 573 2011 Simali Makedoniya 9 695 2002 Bolqaristan 3 684 2011 DiliQohum xalqlarruminMeskunlasmaYunanistanda Esas meqale Yunanistan ehalisiAromun ve Meqlen dillerinde danisanlarin meskunalsma xeritesi En coxsayli aromun toplumu Yunanistanda yasamaqdadir Bu olkede yasayan etnik aromunlarin sayi haqqinda melumatlar Yunanistan dovletinin 1951 ci ilden sonra bu olkede kecirilen ehalinin sayimlarinin yekunlarini aciqlamamasi sebebinden yalniz mueyyen texminlere esaslanir Muxtelif texminlere esasen bu olkedeki aromunlarin sayi 50 000 den 300 000 e qederdir 7 aprel 1951 ci il siyahiyaalinmasina esasen Yunanistanda ana dili olaraq arumin dilinde danisanlarin sayi 39 855 nefer idi Yunan dovletinin resmi movqeyine esasen Yunanistanda yalniz dini azliqlar movcuddur etnik azliqlar ise yoxdur Belelikle aromunlarin etnik azliq statusu yoxdur Albaniyada Esas meqale Qeyri resmi texminlere esasen ikinci en cox aromun yasayan olke Albaniyadir ve muxtelif texminlere esasen bu olkedeki aromunlarin sayi 10 000 den 200 000 e qederdir 1 oktyabr 2011 ci il siyahiyaalinmasinin resmi yekunlarina esasen Albaniyada yasayan etnik aromunlarin sayi 8 266 nefer ana dili olaraq aromun dilinde danisanlarin sayi ise 3 848 neferdir Ruminiyada Esas meqale Qeyri resmi texminlere esasen Ruminiyada yasayan aromunlarin sayi 25 000 50 000 neferdir Resmi olaraq Ruminiyada 1930 1956 1966 1977 1992 2002 ve 2011 ci illerde ehalinin siyahiyaalinmasi gerceklesmisdir Bu sayimlardan yalniz ikisinde 1977 ci ve 1992 ci ilde aromunlar ruminlardan ayri bir etnik qrup olaraq qeyde alinmisdirlar 1977 ci ilde heyata kecirilmis siyahiyaalinmanin yekunlarina esasen Ruminiyada yasayan etnik aromunlarin sayi 982 nefer ana dili olaraq aromun dilinde danisanlarin sayi ise 759 nefer idi 1992 ci ilde ise ehali sayiminin resmi yekunlarina esasen etnik arumunlarin sayi 21 736 nefer olsa da butun aromunlarin ana dili rumin dili olaraq gosterilmisdir Serbiyada Esas meqale Serbiya ehalisi 1 15 oktyabr 2011 ci il siyahiyaalinmasina esasen Serbiyada 35 573 nefer etnik aromun yasayir Qeyri resmi texminlere esasen ise bu olkede texminen 40 000 nefer aromun movcuddur Makedoniyada Esas meqale Makedoniya ehalisi2002 ci il sayimina esasen Makedoniyanin etnik xeritesi Makedoniyada aromunlar resmen valax adlanirlar Qeyri resmi texminlere esasen bu olkede texminen 20 000 50 000 nefer etnik aromun yasayir 1994 cu ilde gerceklesmis resmi siyahiyaalinmanin yekunlarina esasen Makedoniyada etnik aromunlarin sayi 8 601 nefer ana dili olaraq aromun dilinde danisanlarin sayi ise 7 036 nefer olmusdur Etnik aromunlar Makedoniyada ehalinin siyahiyaalinma illeri1948 ci il 1953 cu il 1961 ci il 1971 ci il 1981 ci il 1991 ci il 1994 cu il 2002 ci ilSayi 9 511 8 668 8 046 7 190 6 392 7 764 8 601 9 695Bolqaristanda Esas meqale Bolqaristan ehalisiIstinadlarStateless Nations and minority Peoples Association for the Promotion of European Minorized Peoples Aromanians Arxivlesdirilib 2014 11 22 at the Portuguese Web Archive James Minahan Encyclopedia of the Stateless Nations Ethnic and National Groups Around the World Volume I A C Greenwood Press 2002 Aromanians page 174 181 Ellhnikh Statistikh Arxh 2015 02 13 at the Wayback Machine Apotelesmata ths apografhs toy plh8ysmoy ths 7hs Aprilioy 1951 Tomos II Pinakes Dhmografikwn kai Koinwnikwn Xarakthristika toy plh8ysmoy 2022 03 19 at the Wayback Machine fr Resultats du recensement de la population effectue le 7 Avril 1951 Volume II Tableaux des Caracteristiques Demographiques et Sociales de la Population Athenes Imprimerie nationale 1947 Table des matieres gt Tableaux 7 Population de fait par religion langue maternelle et sexe page 184 Minorities in Greece Aspects of a plural society First published in the United Kingdom by C Hurst amp Co Publishers Ltd 38 King Street London WC2E 8 JZ in association with the Centre of Contemporary Greek Studies 2002 selection editorial material and introduction Richard Clogg Contents gt Notes on the contributors gt Introduction page XI Republika e Shqiperise Instituti i Statistikes Censusii popullsise dhe banesave 2011 Pjesa 1 Permbajtja e tabelave Rezultatet kryesore ne nivel kombetar 1 1 13 Popullsia banuese sipas perkatesise etnike dhe kulturore 2017 06 30 at the Wayback Machine Kulturalis Innovacios Alapitvany 2022 08 12 at the Wayback Machine Hungarians in Transylvania between 1870 and 1995 Supplementary Tables 2019 03 23 at the Wayback Machine 1 15 oktyabr 2011 ci il sayimda ozunu Valax olaraq gosterenler 35 330 nefer bax Republichki zavod za statistiku Srbiјe Popis stanovnishtva domaћinstava i stanova 2011 u Republici Srbiјi Nacionalna pripadnost Podaci po opshtinama i gradovima Beograd 2012 Sadrzhaј Tabelarni prikazi 1 Stanovnishtvo prema nacionalnoј pripadnosti po oblastima strana 20 21 2018 12 22 at the Wayback Machine ISBN 978 86 6161 023 3 Cincar olaraq gosterenler ise 243 nefer bax Republichki zavod za statistiku Srbiјe Popis stanovnishtva domaћinstava i stanova 2011 u Republici Srbiјi Stanovnishtvo prema nacionalnoј pripadnosti Ostali etnichke zaјednice sa maњe od 2000 pripadnika i dvoјako izјashњeni 2014 08 09 at the Wayback Machine olmusdur ve bu sebebden etnik aromunlarin sayi toplam 35 573 nefer olaraq ortaya cixir Population statistics of Eastern Europe pop stat mashke org Ethnic composition of Macedonia 2002 2022 04 03 at the Wayback Machine and Ethnic composition of Macedonia 2002 today s division 2022 03 21 at the Wayback Machine Nacionalen Statisticheski Institut Prebroyavane na naselenieto i zhilishniyat fond v Republika Blgariya 2011 Naselenie po mestozhiveene pol i etnicheska grupa 2018 04 08 at the Wayback Machine Nacionalen Statisticheski Institut Prebroyavane na naselenieto i zhilishniyat fond v Republika Blgariya 2011 Naselenie po mestozhiveene vzrast i etnicheska grupa 1 2019 08 15 at the Wayback Machine Jeffrey E Cole Ethnic Groups of Europe an Encyclopedia Santa Barbara California USA Published by ABC CLIO in 2011 page 16 1995 ci ilde edilen texmin bax Colin Baker amp Sylvia Prys Jones Encyclopedia of bilingualism and bilingual education Clevedon Avon UK Multilingual Matters 1998 Distrib in the US by Taylor amp Francis Philadelphia page 414 Ethnologia Balkanica Journal for Southeast European Anthropology Volume 6 Prof Marin Drinov Academic Publishing House Sofia Waxmann Verlag Munster New York 2002 Contents Thede Kahl Munster The Ethnicity of Aromanians after 1990 the Identity of a Minority that Behaves like a Majority page 153 Ancaq bezi menbeler Yunanistandaki etnik aromunlarin sayinin 600 000 2003 cu ilde edilen texmin bax Aromanians in Greece Minority or Vlach speaking Greeks by Thede Kahl First published in Minorities in Greece historical issues and new perspectives Jahrbucher fur Geschichte und Kultur Sudosteuropas History and Culture of South Eastern Europe Vol 5 2003 Publ by Slavica Verlag Dr Anton Kovac Munchen Munich 2004 pages 205 219 2007 08 08 at the Wayback Machine ve ya 700 000 nefer 2007 ci ilde edilen texmin bax Aromanian language by Ethnologue Languages of the World Seventeenth edition 2022 08 29 at the Wayback Machine olduqlarini iddia edirler Hellenica Information about Greece and Cyprus Michael Lahanas website 2022 03 03 at the Wayback Machine Aromanians 2014 03 27 at the Wayback Machine Vlachs 2014 03 27 at the Wayback Machine Arno Tanner The forgotten minorities of Eastern Europe the history and today of selected ethnic groups in five countries Helsinki East West Books 2004 page 209 Ancaq bezi menbeler Albaniyadaki etnik aromunlarin sayinin 200 000 nefer 1993 cu ilde edilen texmin bax The Albanian Aromanians Awakening Identity Politics and Conflicts in Post Communist Albania by Stephanie Schwandner Sievers 2017 02 23 at the Wayback Machine ve ya 400 000 nefer bax Aromanian language by Ethnologue Languages of the World Seventeenth edition 2022 08 29 at the Wayback Machine olduqlarini iddia edirler The Forgotten Minorities of Eastern Europe The History and Today of selected ethnic groups in five countries edited by Arno Tanner published by East West Books Helsinki Finland 2004 page 207 218 1993 cu ilde edilen texmin bax UNESCO Red Book on Endangered Languages Europe gt Aromunian and Meglenitic 2018 01 14 at the Wayback Machine Tapani Salminen Lecturer in Finno Ugrian Language Studies University of Helsinki Helsinki 1993 Population statistics of Eastern Europe 2017 11 16 at the Wayback Machine Macedonia Ethnic composition by 1994 census 2022 03 21 at the Wayback Machine