Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Araukaniyanın işğalı ― hərbi hərəkat olub Çili hökuməti tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu hərəkat 1862–1886-cı illəri əhatə etmişdir. Nəticədə bölgə Çilinin ərazisinə cevrilmişdir.
Avropalıların ilk gəlişi
Yerli xalq olan Mapuce bölgəni Araukani adlandırır. Mapucelər uzun zaman İnk İmperiyasına qarşı mübarizə aparmışdır. Nəticədə isə bölgə öz istiqlaliyyətini qoruya bilmişdir. Bu ərazilərə ilk ayaq basan avropalılar İspanlar olmuşlar. Öz adətlərinə sadiq qalaraq ispanlarada boyun əyməmişdilər. Bu səbəbdən İspanlar Mapuce qəbilələrinə qarşı 300 il müharibə aparmışlar. Tarixə bu müharibə kimi düşür. XVI əsrdən başlanan müharibə XIX qədər davam etmişdir. İspanlar bir nəticə əldə edə bilmirlər. Buna baxmayaraq araukanının ucqar şimal hissəsi işğal edilsə də, XVIII əsrdən yenidən azad edilir. Elə həmin dövrdən ispanlarla yerli Mapuce gəbilə başçıları arasında iqtisadi və mədəni əlaqələr qurulur. Bundan sonra demək olar ki, böyük toquşmalar baş vermir. Hətta qubernator Ambrosini O'Xiqqins XVIII əsrin sonlarında bir necə qəbilə başçı ilə onların torpaqlarını İspan krallığına birləşdirilməsi haqqında razılıqda imzalanır. Ancaq onlar daxili müstəqilliyini qoruyub salayırdılar. Vəziyyət 1817-ci ildən dəyişir belə ki, Çili artiq müstəqil dövlətə çevrilir. Bunda sonra uzun zaman Çili bu məsələyə demək olar ki, fikir vermir. 1845-ci ildə Magellan boğazında limanın tikintisində artıq bölgəyə müdaxilə etməli olur.Üstəlik XIX əsrdə avropadan çoxlu sayda immiqrantın Çiliyə gəlməsi hökuməti yeni torpaqların istifadəyə verməyə vadar edirdi. Bu isə Mapuce qəbiləsinin torpaqları hesabına baş verirdi ki, bu da yeni toqquşmalara səbəb olurdu. Buna baxmayaraq Çili prezidenti Manuel Martin 1852-ci ildə yeni vilayyətin uaranması haqqında fərman verir. Faktiki olaraq isə bölgə Çilinin nəzarətində deyildi. Araukaniya torpaqları Biobio çayı şimaldan, Tollen çayı isə cənubda onun sərhədini təşkil edirdi.
Araukaniya və Pataqoniya krallığı
1860-cı ildə Peresa Maskuanonun dönəmində fransız vəkil, tacır və fırıldaqcı Oreli Antuan de Tuman bir necə qəbilə başçısının dəstəyi ilə bölgədə Pataqoniya və Araukaniya krallığını yaradır. Tanınması üçün Napoleona müraciət edir. Buna cavab olaraq Maskuano general Karnelio Saaverde Rodrigesə hindulara qarşı aktiv müharibəyə başlamağı əmr edir. Ancaq hücumdan öncə məsələni diplomatik yollla həlli yolunun sınaqdan keçirməyi məsləhət görür. Qəbilə başçılarına müraciət edilərək bölgəni mədəniləşdirməyə maniə olmamasını istəyirlər. Bölgədə dəmir və adi yolların çəkilməsi, xəstəxana və məktəblərin tikilməsi nəzərdə tutulurdu. Bir müddət sonra Çili qoşunu Pataqoniya və Arakuani kralığının ərazisinə, daxil olaraq Tumanı həbs edirlər. Sonradan o pisixoloji dispanserə yatırılır, sonradan isə Fransaya qaytarılır ki, oradada ölür.
İlk istila
İlk istila hərəkatı Saaverdin başçılığı ilə başladılır və 1862–1869-cu illəri əhatə edir.
Mənbə
- Interculturalidad y Salud: Historia Mapuche durante la Conformación del Estado Nación (mapa del avance de La Frontera)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Araukaniyanin isgali herbi herekat olub Cili hokumeti terefinden heyata kecirilmisdir Bu herekat 1862 1886 ci illeri ehate etmisdir Neticede bolge Cilinin erazisine cevrilmisdir Avropalilarin ilk gelisiYerli xalq olan Mapuce bolgeni Araukani adlandirir Mapuceler uzun zaman Ink Imperiyasina qarsi mubarize aparmisdir Neticede ise bolge oz istiqlaliyyetini qoruya bilmisdir Bu erazilere ilk ayaq basan avropalilar Ispanlar olmuslar Oz adetlerine sadiq qalaraq ispanlarada boyun eymemisdiler Bu sebebden Ispanlar Mapuce qebilelerine qarsi 300 il muharibe aparmislar Tarixe bu muharibe kimi dusur XVI esrden baslanan muharibe XIX qeder davam etmisdir Ispanlar bir netice elde ede bilmirler Buna baxmayaraq araukaninin ucqar simal hissesi isgal edilse de XVIII esrden yeniden azad edilir Ele hemin dovrden ispanlarla yerli Mapuce gebile bascilari arasinda iqtisadi ve medeni elaqeler qurulur Bundan sonra demek olar ki boyuk toqusmalar bas vermir Hetta qubernator Ambrosini O Xiqqins XVIII esrin sonlarinda bir nece qebile basci ile onlarin torpaqlarini Ispan kralligina birlesdirilmesi haqqinda raziliqda imzalanir Ancaq onlar daxili musteqilliyini qoruyub salayirdilar Veziyyet 1817 ci ilden deyisir bele ki Cili artiq musteqil dovlete cevrilir Bunda sonra uzun zaman Cili bu meseleye demek olar ki fikir vermir 1845 ci ilde Magellan bogazinda limanin tikintisinde artiq bolgeye mudaxile etmeli olur Ustelik XIX esrde avropadan coxlu sayda immiqrantin Ciliye gelmesi hokumeti yeni torpaqlarin istifadeye vermeye vadar edirdi Bu ise Mapuce qebilesinin torpaqlari hesabina bas verirdi ki bu da yeni toqqusmalara sebeb olurdu Buna baxmayaraq Cili prezidenti Manuel Martin 1852 ci ilde yeni vilayyetin uaranmasi haqqinda ferman verir Faktiki olaraq ise bolge Cilinin nezaretinde deyildi Araukaniya torpaqlari Biobio cayi simaldan Tollen cayi ise cenubda onun serhedini teskil edirdi Araukaniya ve Pataqoniya kralligi1860 ci ilde Peresa Maskuanonun doneminde fransiz vekil tacir ve firildaqci Oreli Antuan de Tuman bir nece qebile bascisinin desteyi ile bolgede Pataqoniya ve Araukaniya kralligini yaradir Taninmasi ucun Napoleona muraciet edir Buna cavab olaraq Maskuano general Karnelio Saaverde Rodrigese hindulara qarsi aktiv muharibeye baslamagi emr edir Ancaq hucumdan once meseleni diplomatik yollla helli yolunun sinaqdan kecirmeyi meslehet gorur Qebile bascilarina muraciet edilerek bolgeni medenilesdirmeye manie olmamasini isteyirler Bolgede demir ve adi yollarin cekilmesi xestexana ve mekteblerin tikilmesi nezerde tutulurdu Bir muddet sonra Cili qosunu Pataqoniya ve Arakuani kraliginin erazisine daxil olaraq Tumani hebs edirler Sonradan o pisixoloji dispansere yatirilir sonradan ise Fransaya qaytarilir ki oradada olur Ilk istilaIlk istila herekati Saaverdin basciligi ile basladilir ve 1862 1869 cu illeri ehate edir MenbeInterculturalidad y Salud Historia Mapuche durante la Conformacion del Estado Nacion mapa del avance de La Frontera