Arakçeyevlər-Tatar əsilli tanınmış rus zadəgan soylarından biri.
Arakçeyevlər | |
---|---|
Titul | Qraf |
Əcdadı | |
Mənşəyi | Cuçilər sülaləsi, Qızıl Orda |
Təbəəliyi | Qızıl Orda, Rusiya imperiyası |
Mülki fəaliyyəti | Hərbçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Soyun yaranması
Rusların "Nəsil Şəcərəsi Kitabı"nda Arakçeyevlərin nəsli haqqında deyilir: "1695-ci il martın 6-da çar fərmanı ilə Novqorodlu İvan Stepanoviç Arakçeyevə onun özünün, ata və babalarının dövlət qarĢısındakı xidmətlərinə görə Novqorod quberniyasında kəndlər, əkin-biçin yerləri bağıĢlanır"
Arakçeyevlərin türk əsilli olmaları, Qızıl Ordadan ayrılıb rus knyazlarına qoĢulmuĢ ailələrdən olması Ģübhəsizdir. Onların soyu XV əsrin ortalarında II Vasili zamanı Rusa xidmətə girən, xristianlığı qəbul edib xaçlanan və xristian adı götürüb, lakin türk soyadını saxlayan Arakçı Evstafyevdən başlayır, Arakçı Moskva knyazının sarayında məsul vəzifə daşıyırdı.
Arakçı sözü bütün türk dillərində arak, rakı "şərab" və "çı" məşğuliyyət və peĢə bildirən şəkilçi vasitəsilə düzəlmişdir. Arakçeyevlərin familya gerbində həkk olunmuĢ qızıl kamandan atılan ox rəsmi həm də ailənin türklüyünə və rus dövləti qarĢısında hərb xidmətlərinə iĢarədir. Rus tarixinin baĢlıca simalarından olan bu böyük və məĢhur Ģəxsiyyət bir çox tarixi əsərlərdəki obrazlarda öz tam əksini tapmıĢdı. Yazıçı V.V.Krestovskinin "Babalar" ("Dedi") əsərində Arakçeyevin türk mənĢəyi qabarıqlaĢdırılır, bu türklük onun özünü alçaltmaq üçün düĢmənlərin əlində bir vasitə olur: "Arakçeyev? ...Arakçeyev nədir, kimdir, axı? Arak... Aman allahım, bu nə vəhşi familiyadır?"
Yazıçı Aleksandr Hertsen də öldürücü istehza ilə bu böyük dövlət adamını "Gələcəyə Məktub" əsərində "Baskak", "Tatar baskakı" adlandırmaqla onun çox asan sezilən türk mənĢəyinə iĢarə vururdu. Həyatda da belə idi: Onu gözü götürməyən yüksək saray əyanları Arakçeyevin qeyri-rus mənĢəyinə tez-tez toxunurdular. Xasiyyətindəki zalımlıq, despotizm onun yaratdıqlarını, min cəfa ilə qoruduqlarını, dövlətə xidmətini, hətta onun xeyirxahlığını belə kölgədə qoyurdu. Onun əməyi sayəsində kəndlilər bir çox güzəĢtlərlə kreditlərə malik idi. Ətrafda olan kəndlilərə nisbətən, özbrinin maddi vəziyyətinə görə qat-qat yaxĢı dolanmalarına baxmayaraq, Arakçeyevin zülmündən cana doymuĢdular, rifah hallarındakı üstünlüklərə baxmayaraq onun kəndliləri özlərini bədbəxt sanırdılar. Arakçeyevin övladı yox idi; bütün var-dövlətini hələ sağlığında Novqorod Kadet korpusuna vəsiyyət etmiĢdi. Varlı sarayını onlara əsgər qıĢlası kimi hədiyyə vermiĢdi. Korpus Arakçeyevin adını və gerbini daĢıyırdı. Bütün bunlar hər Ģeyi təməlindən uçurub dağıdan sovet quruluĢuna qədər davam etməkdə idi.
Soyun məşhur nümayəndələri
- Aleksey Arakçeyev, Rusiyanın hərbi nazırı
Mənbə
- Томсинов В. А. Аракчеев (серия "Жизнь замечательных людей"). М.: Молодая гвардия, 2003, 2010.
- Баскаков Н.А. Русские фамилии тюркского происхождения, Баку, Язычы, 1992.
- Minaxanım Təkləli, Türk əsilli ruslar, Bakı, Nurlar, 2010, II nəşr.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arakceyevler Tatar esilli taninmis rus zadegan soylarindan biri ArakceyevlerTitul QrafEcdadiMenseyi Cuciler sulalesi Qizil OrdaTebeeliyi Qizil Orda Rusiya imperiyasiMulki fealiyyeti Herbci Vikianbarda elaqeli mediafayllarSoyun yaranmasiRuslarin Nesil Seceresi Kitabi nda Arakceyevlerin nesli haqqinda deyilir 1695 ci il martin 6 da car fermani ile Novqorodlu Ivan Stepanovic Arakceyeve onun ozunun ata ve babalarinin dovlet qarGisindaki xidmetlerine gore Novqorod quberniyasinda kendler ekin bicin yerleri bagiGlanir Arakceyevlerin turk esilli olmalari Qizil Ordadan ayrilib rus knyazlarina qoGulmuG ailelerden olmasi Gubhesizdir Onlarin soyu XV esrin ortalarinda II Vasili zamani Rusa xidmete giren xristianligi qebul edib xaclanan ve xristian adi goturub lakin turk soyadini saxlayan Arakci Evstafyevden baslayir Arakci Moskva knyazinin sarayinda mesul vezife dasiyirdi Arakci sozu butun turk dillerinde arak raki serab ve ci mesguliyyet ve peGe bildiren sekilci vasitesile duzelmisdir Arakceyevlerin familya gerbinde hekk olunmuG qizil kamandan atilan ox resmi hem de ailenin turkluyune ve rus dovleti qarGisinda herb xidmetlerine iGaredir Rus tarixinin baGlica simalarindan olan bu boyuk ve meGhur Gexsiyyet bir cox tarixi eserlerdeki obrazlarda oz tam eksini tapmiGdi Yazici V V Krestovskinin Babalar Dedi eserinde Arakceyevin turk menGeyi qabariqlaGdirilir bu turkluk onun ozunu alcaltmaq ucun duGmenlerin elinde bir vasite olur Arakceyev Arakceyev nedir kimdir axi Arak Aman allahim bu ne vehsi familiyadir Yazici Aleksandr Hertsen de oldurucu istehza ile bu boyuk dovlet adamini Geleceye Mektub eserinde Baskak Tatar baskaki adlandirmaqla onun cox asan sezilen turk menGeyine iGare vururdu Heyatda da bele idi Onu gozu goturmeyen yuksek saray eyanlari Arakceyevin qeyri rus menGeyine tez tez toxunurdular Xasiyyetindeki zalimliq despotizm onun yaratdiqlarini min cefa ile qoruduqlarini dovlete xidmetini hetta onun xeyirxahligini bele kolgede qoyurdu Onun emeyi sayesinde kendliler bir cox guzeGtlerle kreditlere malik idi Etrafda olan kendlilere nisbeten ozbrinin maddi veziyyetine gore qat qat yaxGi dolanmalarina baxmayaraq Arakceyevin zulmunden cana doymuGdular rifah hallarindaki ustunluklere baxmayaraq onun kendlileri ozlerini bedbext sanirdilar Arakceyevin ovladi yox idi butun var dovletini hele sagliginda Novqorod Kadet korpusuna vesiyyet etmiGdi Varli sarayini onlara esger qiGlasi kimi hediyye vermiGdi Korpus Arakceyevin adini ve gerbini daGiyirdi Butun bunlar her Geyi temelinden ucurub dagidan sovet quruluGuna qeder davam etmekde idi Soyun meshur numayendeleriAleksey Arakceyev Rusiyanin herbi naziriMenbeTomsinov V A Arakcheev seriya Zhizn zamechatelnyh lyudej M Molodaya gvardiya 2003 2010 Baskakov N A Russkie familii tyurkskogo proishozhdeniya Baku Yazychy 1992 Minaxanim Tekleli Turk esilli ruslar Baki Nurlar 2010 II nesr Xarici kecidler Soylarla elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin