Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antiklerikalizm (qəd. yun. άντι — əksinə, əleyhinə və κληρικός — din) — dini təşkilatların, ruhaniliyin, həmçinin siyasi, iqtisadi, mədəni, elm və təhsil sahəsində dini hakimiyyətin əleyhinə istiqamətlənmiş sosial hərəkatdır. XVIII əsrdə maarifçiliyin çiçəklənməsi dövründə Avropanı ateizmin birinci dalğası bürüdüyü zaman, kilsə əleyhinə yönələn istənilən hərəkat antiklerikalizm adlandırılırdı.
Ateizmdən fərqi
Antiklerikalizm ateizmə bənzəsə də özünün xarakterik xüsusiyyətləri mövcuddur:
- Antiklerikalizm müxtəlif dinlər tərəfindən təklif edilən allahın və ya digər fövqəlgücün mövcudluğunu inkar etmir
- Antiklerikalizm dinin həqiqiliyini inkar etmir, yalnız kilsənin ictimai həyatdakı rolunun artırılması qarşı çıxır.
Antiklerikalizmin tarixi
Müxtəlif növ Antiklerikal fikirlər hələ qədim filosoflar tərəfindən söylənilmişdir. Antiklerikalizm orta əsrlərdə Avropada dini həyatın dünyəvi həyatdan üstün olmasıilə bağlı kilsə ideyaların qarşı mübarizə üsulu olmuşdur. Orta əsrlərdə antiklerikalizmin əsas istiqaməti feodal kilsələrin,bəzən də bütövlükdə cəmiyyətin tənqid olunmasından ibarət idi. Kəndli Antiklerikal hərəkatların əsası iqtisadi məqsədlər təşkil etsə də, həmin hərəkarlar dini baxımdan əsaslandırılır.
Kilsə tərəfindən müəyyən edilmiş qaydaların dəyişilməz saxlanılması, bu qaydaları əsaslandıran ideologiyaya şübhələri artırdı. Burjua inqilablarının idealogiyasında antiklerikalizm əvəzedilməz yer tuturdu. Belə ki, gənc burjuaziya kilsənin siyasətini tənqid edir, kilsələrə məxsus torpaq sahələrinin müsaridə edilməsi ilə bağlı qərarların qəbul edir və kilsənin dövlətdən ayrılmasını təklif edirdilər.
Antiklerikalizm Renessans dövründə ilkin burjuaziyanın ideoloqları, humanistlər ədiblər və filosofların əsərlərində dünyəvi əsaslar qazandı. Bu isə öz növbəsində dini dözümlülük,həmçinin antik dövrdən sonra katolik kilsəsinin itirdiyi insana münasibət konsepsiyasının bərpa edilməsi üzrə mübarizəyə təkan verdi.
Məşhur antiklerikallar
- Leonardo Bruno
- Poco Braççolini
- Cordano Bruno
- Anton Tomaj Linxart
- Con Toland
- Volter
- Ceremi Bentaç
- Abbat
- Vitali Ginzburq
- Jores Alfyorov
- Riçard Dokinz
- Otto fon Bismark
Xarici keçidlər
- Критическое отношение к религии — антиклерикализм. 2010-05-16 at the Wayback Machine
- Передача «С христианской точки зрения», тема: «Антиклерикализм», ведущий Я. Кротов, собеседники — Е. В. Ихлов, С. М. Соловьев, 21 июля 2005 г.
- А. Н. Ракоши-Шулецкий. Эссе-компендиум «Против христианствa»
- Передача «С христианской точки зрения», ведущий Я. Кротов, собеседники — президент фонда «Здравомыслие» А. Е. Сафрончук и социолог Н. Зоркая, радио «Свобода», 25 июня 2011 г.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Antiklerikalizm qed yun anti eksine eleyhine ve klhrikos din dini teskilatlarin ruhaniliyin hemcinin siyasi iqtisadi medeni elm ve tehsil sahesinde dini hakimiyyetin eleyhine istiqametlenmis sosial herekatdir XVIII esrde maarifciliyin ciceklenmesi dovrunde Avropani ateizmin birinci dalgasi buruduyu zaman kilse eleyhine yonelen istenilen herekat antiklerikalizm adlandirilirdi Ateizmden ferqiAntiklerikalizm ateizme benzese de ozunun xarakterik xususiyyetleri movcuddur Antiklerikalizm muxtelif dinler terefinden teklif edilen allahin ve ya diger fovqelgucun movcudlugunu inkar etmir Antiklerikalizm dinin heqiqiliyini inkar etmir yalniz kilsenin ictimai heyatdaki rolunun artirilmasi qarsi cixir Antiklerikalizmin tarixiMuxtelif nov Antiklerikal fikirler hele qedim filosoflar terefinden soylenilmisdir Antiklerikalizm orta esrlerde Avropada dini heyatin dunyevi heyatdan ustun olmasiile bagli kilse ideyalarin qarsi mubarize usulu olmusdur Orta esrlerde antiklerikalizmin esas istiqameti feodal kilselerin bezen de butovlukde cemiyyetin tenqid olunmasindan ibaret idi Kendli Antiklerikal herekatlarin esasi iqtisadi meqsedler teskil etse de hemin herekarlar dini baximdan esaslandirilir Kilse terefinden mueyyen edilmis qaydalarin deyisilmez saxlanilmasi bu qaydalari esaslandiran ideologiyaya subheleri artirdi Burjua inqilablarinin idealogiyasinda antiklerikalizm evezedilmez yer tuturdu Bele ki genc burjuaziya kilsenin siyasetini tenqid edir kilselere mexsus torpaq sahelerinin musaride edilmesi ile bagli qerarlarin qebul edir ve kilsenin dovletden ayrilmasini teklif edirdiler Antiklerikalizm Renessans dovrunde ilkin burjuaziyanin ideoloqlari humanistler edibler ve filosoflarin eserlerinde dunyevi esaslar qazandi Bu ise oz novbesinde dini dozumluluk hemcinin antik dovrden sonra katolik kilsesinin itirdiyi insana munasibet konsepsiyasinin berpa edilmesi uzre mubarizeye tekan verdi Danimarkada Antiklerikal abideMeshur antiklerikallarLeonardo Bruno Poco Braccolini Cordano Bruno Anton Tomaj Linxart Con Toland Volter Ceremi Bentac Abbat Vitali Ginzburq Jores Alfyorov Ricard Dokinz Otto fon BismarkXarici kecidlerKriticheskoe otnoshenie k religii antiklerikalizm 2010 05 16 at the Wayback Machine Peredacha S hristianskoj tochki zreniya tema Antiklerikalizm vedushij Ya Krotov sobesedniki E V Ihlov S M Solovev 21 iyulya 2005 g A N Rakoshi Shuleckij Esse kompendium Protiv hristianstva Peredacha S hristianskoj tochki zreniya vedushij Ya Krotov sobesedniki prezident fonda Zdravomyslie A E Safronchuk i sociolog N Zorkaya radio Svoboda 25 iyunya 2011 g