Annemari fon Qabayn(alm. Annemarie von Gabain, doğ. 4 iyul 1901 , Lotaringiya, Almaniya — öl. 15 yanvar 1993 Berlin) — alman türkoloqu, şərqşünası.
Annemari fon Qabayn | |
---|---|
alm. Annemarie von Gabain | |
Doğum tarixi | 4 iyul 1901 |
Vəfat tarixi | 15 yanvar 1993(91 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahəsi | türkologiya |
İş yerləri |
|
Təhsili | |
Üzvlüyü |
|
Həyatı
Annemari von Qabayn 4 iyul 1901-ci ildə Mörchingendə doğuldu. Orta təhsilini bitirdikdən sonra Berlin Universitetində tanınmış sinoloq Otto Frankenin və türkoloq Vilhelm Bangın dərslərinə qatıldı. Bang, Turfan qazıntılarında olan Uyğur əlyazmaları üzərində çalışdığından Qabaynın Çincə bilgisindən faydalandı və bu bəlgələri birlikdə nəşr etdirərək elm aləminə tanıtdılar. Qabayn 1934-cü ildə Bangın ölümünün arxasından Türkiyəyə gəldi və 1935–1937-ci illərdə Ankara Universiteti Dil və Tarix-Coğrafiya fakültəsində Sinoloji profesoru oldu. Türkiyədən ayrıldıqdan sonra Berlin Universitetində Türk dili təhsilini üzərinə aldı və bu vəzifəni II Dünya Savaşının bitiminə qədər sürdürdü; savaşdan sonra da Türk dili professorluğuna təyin edildi.
Bangın vəfatından sonra heç axsatmadığı Uyğur dili sahəsindəki çalışma və nəşrləriylə Türkoloji çevrələrində böyük birşöhrət qazanan Qabayn 1957-ci ildə Türk Dil Qurumunun müxbir üzvülüyünə, 1989-cu ildə də fəxri üzvülüyünə seçildi. 1973-cü ildə, Türkiyə Cumhuriyətinin quruluşunun əllinci ildönümü münasibətiylə Türk dilinə olan qatqılarından dolayı ona Türk hökuməti tərəfindən şərəf diplomu verildi. Qurulmasında (1952) aktiv rol oynadığı və 1964–1976-cı illər arasında başçılığını etdiyi Societas Uralo Altaicanın, çalışma sahəsinə daxil olan elmlərdə millətlərarası bir əhatə qazanmasına qatqıda oldu və bu çaba-çalışmalarından dolayı 1979-cu ildə dərnəyin şərəf üzvülüyünə seçildi. Aralarında onu "Məryəm Apa" (Məryəm Ana) adıyla anan köhnə tələbələri və məsləkdaşları, doğumunun altmış və səksəninci il dönümləri üçün iki ərmağan nəşr etdilər (Al Bitig [Ural-Altaischə Jahrbüchər, XXXIII], Berlin-Viəsbadən 1961; Scholia. Beiträge zur Turkologiə und Zəntralasiənkundə. Annemarie von Qabayn zum 80. Gəburtstag am 4. Juli 1981 dargəbracht von Kolləgən, Frəundən und Schülərn Hərausgəgəbən von Klaus Röhrborn und Horst Vilfrid Brands, 1981). Həyatının son günlərinə qədər Türkologiya elminə xidmət edən Qabayn 15 yanvar 1993-cü il günü Berlində vəfat etdi. Ölümündən sonra Ankarada çıxan Türk Dilləri Araştırmaları dərgisinin IV cildi (1994) onun xatirəsinə həsr edildi.
Seçilmiş işləri
- Özbək dili qrammatikası, Leypsiq, 1945
- Qədim Türk dili qrammatikası, Leypsiq, 1950
- Qədim Türk yazısı, Berlin, 1950
- Содержание и магическое значение древнетюркских текстов, Фрибур, 1953
- Уйгурское царство Хочо. 850–1250 г.г., Берлин, 1961
- Оттиски из турфанского собрания, Берлин, изд. "Академия", 1967
- Введение в изучение культуры народов Центральной Азии, Дармштадт, 1979
- Язык формы в уйгурской живописи, Висбаден, 1987.
Ədəbiyyat
- "Annəmariə von Gabain", TDL, IX/102 (1960), s. 284–285;
- Osman F. Sertkaya, "Prof. Dr. Annemarie von Gabain — Məryəm Apa zum 4.7.1981", MT, VI (1983), s. 149–151;
- Hasan Eren, "Annemarie von Gabain 1901–1993", TDL, I/495 (1993), s. 213–215;
- J.-P. Laut, "Annemarie von Gabain", Türk Dilləri Araştırmaları, IV, Ankara 1994, s. 5–10;
- Nuri Yüce, "Annemarie von Gabainin əsərləri", a.ə., s. 11–50;
- Mehmet Ölmez, "Annemarie von Gabain və Turfan araştırmaları", a.ə., s. 179–181;
- "Gabain, Annemarie von", TDEA, III, 266–267.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation (fr.). Montpellier: ABES, 2001.
- Annemarie von Gabain // FemBio database (alm.).
- Bibliothèque nationale de France Annemarie von Gabain // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Annemari fon Qabayn alm Annemarie von Gabain dog 4 iyul 1901 Lotaringiya Almaniya ol 15 yanvar 1993 Berlin alman turkoloqu serqsunasi Annemari fon Qabaynalm Annemarie von Gabain Dogum tarixi 4 iyul 1901 1901 07 04 Vefat tarixi 15 yanvar 1993 1993 01 15 91 yasinda Vefat yeri Berlin Almaniya Federativ RespublikasiElm sahesi turkologiyaIs yerleri Hamburq Universiteti d Humboldt adina Berlin UniversitetiTehsili Humboldt adina Berlin UniversitetiUzvluyu QDR Elmler Akademiyasi d HeyatiAnnemari von Qabayn 4 iyul 1901 ci ilde Morchingende doguldu Orta tehsilini bitirdikden sonra Berlin Universitetinde taninmis sinoloq Otto Frankenin ve turkoloq Vilhelm Bangin derslerine qatildi Bang Turfan qazintilarinda olan Uygur elyazmalari uzerinde calisdigindan Qabaynin Cince bilgisinden faydalandi ve bu belgeleri birlikde nesr etdirerek elm alemine tanitdilar Qabayn 1934 cu ilde Bangin olumunun arxasindan Turkiyeye geldi ve 1935 1937 ci illerde Ankara Universiteti Dil ve Tarix Cografiya fakultesinde Sinoloji profesoru oldu Turkiyeden ayrildiqdan sonra Berlin Universitetinde Turk dili tehsilini uzerine aldi ve bu vezifeni II Dunya Savasinin bitimine qeder surdurdu savasdan sonra da Turk dili professorluguna teyin edildi Bangin vefatindan sonra hec axsatmadigi Uygur dili sahesindeki calisma ve nesrleriyle Turkoloji cevrelerinde boyuk birsohret qazanan Qabayn 1957 ci ilde Turk Dil Qurumunun muxbir uzvuluyune 1989 cu ilde de fexri uzvuluyune secildi 1973 cu ilde Turkiye Cumhuriyetinin qurulusunun ellinci ildonumu munasibetiyle Turk diline olan qatqilarindan dolayi ona Turk hokumeti terefinden seref diplomu verildi Qurulmasinda 1952 aktiv rol oynadigi ve 1964 1976 ci iller arasinda basciligini etdiyi Societas Uralo Altaicanin calisma sahesine daxil olan elmlerde milletlerarasi bir ehate qazanmasina qatqida oldu ve bu caba calismalarindan dolayi 1979 cu ilde derneyin seref uzvuluyune secildi Aralarinda onu Meryem Apa Meryem Ana adiyla anan kohne telebeleri ve meslekdaslari dogumunun altmis ve sekseninci il donumleri ucun iki ermagan nesr etdiler Al Bitig Ural Altaische Jahrbucher XXXIII Berlin Viesbaden 1961 Scholia Beitrage zur Turkologie und Zentralasienkunde Annemarie von Qabayn zum 80 Geburtstag am 4 Juli 1981 dargebracht von Kollegen Freunden und Schulern Herausgegeben von Klaus Rohrborn und Horst Vilfrid Brands 1981 Heyatinin son gunlerine qeder Turkologiya elmine xidmet eden Qabayn 15 yanvar 1993 cu il gunu Berlinde vefat etdi Olumunden sonra Ankarada cixan Turk Dilleri Arastirmalari dergisinin IV cildi 1994 onun xatiresine hesr edildi Secilmis isleriOzbek dili qrammatikasi Leypsiq 1945 Qedim Turk dili qrammatikasi Leypsiq 1950 Qedim Turk yazisi Berlin 1950 Soderzhanie i magicheskoe znachenie drevnetyurkskih tekstov Fribur 1953 Ujgurskoe carstvo Hocho 850 1250 g g Berlin 1961 Ottiski iz turfanskogo sobraniya Berlin izd Akademiya 1967 Vvedenie v izuchenie kultury narodov Centralnoj Azii Darmshtadt 1979 Yazyk formy v ujgurskoj zhivopisi Visbaden 1987 Edebiyyat Annemarie von Gabain TDL IX 102 1960 s 284 285 Osman F Sertkaya Prof Dr Annemarie von Gabain Meryem Apa zum 4 7 1981 MT VI 1983 s 149 151 Hasan Eren Annemarie von Gabain 1901 1993 TDL I 495 1993 s 213 215 J P Laut Annemarie von Gabain Turk Dilleri Arastirmalari IV Ankara 1994 s 5 10 Nuri Yuce Annemarie von Gabainin eserleri a e s 11 50 Mehmet Olmez Annemarie von Gabain ve Turfan arastirmalari a e s 179 181 Gabain Annemarie von TDEA III 266 267 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Agence bibliographique de l enseignement superieur France Systeme universitaire de documentation fr Montpellier ABES 2001 Annemarie von Gabain FemBio database alm Bibliotheque nationale de France Annemarie von Gabain BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011