Anna Xanım və ya Anna Bəyim (fars. آنا خانم; v. 6 sentyabr 1647) — Səfəvi hökmdarı Şah Səfinin (1629–1642) həyat yoldaşı və onun varisi, I Şah Səfidən sonra Səfəvi hökmdarı olacaq II Şah Abbasın (1642–1666) anası.
Anna Xanım | |
---|---|
Vəfat tarixi | 6 sentyabr 1647 |
Həyat yoldaşı | |
Fəaliyyəti | qul[d] |
Həyatının erkən dövrü
Anna Xanım çərkəz kökənlidir. O, I Şah Abbasın oğlu böyük oğlu Sam Mirzə (I Şah Səfi) ilə evləndirilmişdir. Bu izdivacdan da gələcək Səfəvi hökmdarı II Şah Abbas dünyaya gəlmişdir.
Şah anası kimi
I Şah Səfinin ölümündən sonra 1642-ci ildə oğlu II Şah Abbas taxta çıxdı. Onun hakimiyyətinin ilk 3 ilində Sarı Tağı xan, Məhəmməd Əli xan, Anna Xanımın rəhbərliyində birləşərək dövləti idarə etdi.Sarı Tağı xan baş vəzir vəzifəsini tutdu. Amma bu fraksiyada əsas söz sahibi Anna Xanım idi. Bu zaman Səfəvi imperiyasına səfər edən fransız zərgər və səyahətçi Jan Şarden bunu öz gündəliyində belə qeyd etmişdi:
Səfəvi hökmdarları gənc olduqda onların üzərində analarının hakimiyyəti güclü olur. II Şah Abbasda da belə idi. O (Anna Xanım), baş vəzirlə () sıx əlaqədə idi və dövləti onun əli ilə idarə edirdi. |
tərəfindən öldürüldü. Gümanki onu bu işə öz regentlərindən qurtulmaq istəyən II Şah Abbas təşviq etmişdi. Anna Xanım buna çox qəzəbləndi və hərəmin ən yaşlı xədimlərindən birini göndərərək, yanına çağırdı və Sarı Tağı xanın niyə öldürüldüyünü izah etməyi tələb etdi. it və oğru adlandırdı və Anna Xanımın özünü də təhqir etdi. Sui-qəsdin ardından özü də xəyanətə məruz qaldı. Şahın şəxsi şərab süzəni Səfi Qulu bəy tərəfindən süi-qəsdə məruz qaldı. Bu hadisənin arxasında II Şah Abbasın özünün taxtdan devriləcəyindən qorxan Anna Xanımın dayandığı ehtimal edilir.
Gördüyü işlər
Anna Xanım paytaxt İsfahanın əsas hissəsi olan Abbasabad bölgəsində xeyli məscid və məktəbin tikilməsinin əsas təşəbbüskarı olmuşdur.
Ölümü
Anna Xanım 1647-ci il, 9 sentyabrda İsfahanda ölmüşdür.
İstinadlar
- Newman 2008, pp. 81, 186
- Babaie et al. 2004, pp. 161–162
- Newman, Andrew J. (April 21, 2006). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. I.B.Tauris. p. 81. ISBN 978-1-860-64667-6.
- Matthee 2012, p. 43
- Babayan, Kathryn (1993). The waning of the Qizilbash: the spiritual nd the temporal. Princeton University. p. 123
- Babaie et al. 2004
- Babaie et al. 2004, p. 44.
- Babayan 2002, p. 385.
- Newman 2008, p. 100.
- Babaie et al. 2004, p. 162.
- Babayan 2002, p. 402.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anna Xanim ve ya Anna Beyim fars آنا خانم v 6 sentyabr 1647 Sefevi hokmdari Sah Sefinin 1629 1642 heyat yoldasi ve onun varisi I Sah Sefiden sonra Sefevi hokmdari olacaq II Sah Abbasin 1642 1666 anasi Anna XanimVefat tarixi 6 sentyabr 1647 1647 09 06 Heyat yoldasi I SefiFealiyyeti qul d Heyatinin erken dovruAnna Xanim cerkez kokenlidir O I Sah Abbasin oglu boyuk oglu Sam Mirze I Sah Sefi ile evlendirilmisdir Bu izdivacdan da gelecek Sefevi hokmdari II Sah Abbas dunyaya gelmisdir Sah anasi kimiI Sah Sefinin olumunden sonra 1642 ci ilde oglu II Sah Abbas taxta cixdi Onun hakimiyyetinin ilk 3 ilinde Sari Tagi xan Mehemmed Eli xan Anna Xanimin rehberliyinde birleserek dovleti idare etdi Sari Tagi xan bas vezir vezifesini tutdu Amma bu fraksiyada esas soz sahibi Anna Xanim idi Bu zaman Sefevi imperiyasina sefer eden fransiz zerger ve seyahetci Jan Sarden bunu oz gundeliyinde bele qeyd etmisdi Sefevi hokmdarlari genc olduqda onlarin uzerinde analarinin hakimiyyeti guclu olur II Sah Abbasda da bele idi O Anna Xanim bas vezirle six elaqede idi ve dovleti onun eli ile idare edirdi terefinden olduruldu Gumanki onu bu ise oz regentlerinden qurtulmaq isteyen II Sah Abbas tesviq etmisdi Anna Xanim buna cox qezeblendi ve heremin en yasli xedimlerinden birini gondererek yanina cagirdi ve Sari Tagi xanin niye oldurulduyunu izah etmeyi teleb etdi it ve ogru adlandirdi ve Anna Xanimin ozunu de tehqir etdi Sui qesdin ardindan ozu de xeyanete meruz qaldi Sahin sexsi serab suzeni Sefi Qulu bey terefinden sui qesde meruz qaldi Bu hadisenin arxasinda II Sah Abbasin ozunun taxtdan devrileceyinden qorxan Anna Xanimin dayandigi ehtimal edilir Gorduyu islerAnna Xanim paytaxt Isfahanin esas hissesi olan Abbasabad bolgesinde xeyli mescid ve mektebin tikilmesinin esas tesebbuskari olmusdur OlumuAnna Xanim 1647 ci il 9 sentyabrda Isfahanda olmusdur IstinadlarNewman 2008 pp 81 186 Babaie et al 2004 pp 161 162 Newman Andrew J April 21 2006 Safavid Iran Rebirth of a Persian Empire I B Tauris p 81 ISBN 978 1 860 64667 6 Matthee 2012 p 43 Babayan Kathryn 1993 The waning of the Qizilbash the spiritual nd the temporal Princeton University p 123 Babaie et al 2004 Babaie et al 2004 p 44 Babayan 2002 p 385 Newman 2008 p 100 Babaie et al 2004 p 162 Babayan 2002 p 402