Anqora dovşanı (türk. Ankara tavşanı) — uzun tüklü olduğuna görə həm tətbiqi, həm də dekorativ məqsədlər üçün yetişdirilən dovşan cinsləri qrupudur. Bu xəzdən anqora yunu — toxunuşda çox yumşaq zərif xovlu yun parça əldə edilir. Həm dekorativ heyvandarlıq üçün, həm yun əldə etmək üçün eyni cinslər yetişdirilir. Anqora dovşanlarından xəz istehsalı üzrə dünya lideri Çindir (illik 8 min tona qədər).
Ankara dovşanı | ||||
---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||
XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||
XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
|
Anqora dovşanının ömrü 7–10 ildir, xəzləri yeddi aylıqdan istifadəyə yararlı olur.
Tarixi
Anqora dovşanları dovşanların ən qədim cins qruplarından biridir. Onların yetişdirilməsinə Türkiyədə başlanmış və bu heyvanların ilkin adı Türkiyənin paytaxtı – əvvəllər Anqora adlandırılan – Ankaranın adı ilə verilmişdir, (Anqora keçiləri və pişiklərinə bənzər). Avropada bu heyvanlar XVIII əsrin ortalarında Fransada meydana çıxdılar və tez bir zamanda olduqca məşhurlaşdılar və XIX əsrin əvvəllərində anqora dovşanları demək olar ki, bütün qitəyə yayıldılar. Əvvəlcə anqora dovşanları Avropada zadəganlar arasında ev heyvanları kimi populyarlıq qazandı, bu cinslərin tətbiqi yetişdirilməsi daha sonra başladı.
Mənşəyi Ankara olan anqora dovşanının 1723-cü ildə Türkiyədə nəsli kəsilib.
Kənd təsərrüfatı əhəmiyyəti
Anqora yunu dovşanın dərisindən tüklərin kəsilməsi, daranması və qoparılması yolu ilə əldə edilir. Anqora dovşanının bir çox cinsləri var, ən məşhurları bunlardır: "İngilis" ("English"), "Fransız" ("French"), "Alman" ("German"), "Nəhəng" ("Giant")), "Atlas "("Satin"). Əksər cinslərdən yun daranma və qoparılma yolu ilə alınır ki, bu da prosesi kifayət qədər əziyyətli edir və yalnız əl əməyi tələb edir ki, bu da anqora yunundan hazırlanan məhsulların baha olma səbəbini izah edir.
Cinsdən asılı olaraq, Anqora dovşanlarının çəkisi iki ilə altı kiloqram arasında dəyişə bilər. Baxımdan asılı olaraq orta ömür uzunluğu beş ildən on ilə qədərdir. Məhsuldarlıq baxımından dovşan yunu əldə etmək üçün 5–7 ilə qədər saxlamaq anlamlıdır. Dovşanlar ev şəraitində daha uzun ömürlü olurlar nəinki açıq havada.
Qısa tüklü dovşanlara nisbətən Anqora dovşanlarına qulluq etmək daha çətindir və onların xəzi həftədə ən azı iki dəfə daranmalıdır. Yetkin dovşanlarda yunun uzunluğu 15–25 sm-dir. Anqora dovşanlarının çəkisi 2–6 kq arasındadır ki, bu da ət istehsalı baxımından olduqca azdır.
Anqora yunu istehsalının ən yüksək göstəricisi Çindədir, Avropa ölkələri arasında dovşan yunu istehsalında liderlər ölkələr Fransa, Çexiya, Polşa və Macarıstandır.
Anqora dovşanları çox aktiv, oynaq və sosialdır və buna görə də Avropada kifayət qədər yayılmış ev heyvanıdır.
Bir sıra ölkələrdə dekorativ cins yetişdirilməsi və sərgi təşkili ilə məşğul olan Anqora dovşan yetişdirənlərin milli assosiasiyaları (məsələn "American Rabbit Breeders' Association") mövcuddur.
Baxım xüsusiyyətləri
Anqora dovşanı bütün dovşan cinsləri arasında ən qulluq tələb cinsdir. Anqora dovşanının xəzi dolaşmağa meyllidir (cinsindən asılı olaraq müxtəlif dərəcədə), ona görə də onları müntəzəm olaraq daramaq lazımdır. Həmçinin dovşanların öz yununu yeməməsini də gözləmək lazımdır. Pişiklərdən fərqli olaraq, dovşanlar mədədən tükləri qaytara bilmədiyi üçün tük topları mədə-bağırsaq traktının tıxanmasına və heyvanın ölümünə səbəb ola bilər. Anqora dovşanının yununu islatmaq məsləhət deyil, çünki heyvanlar asanlıqla soyuqlayır, uzun və qalın yunu isə qurutmaq çox çətindir. Anqora dovşanının qidasına lələk otu düşməməlidir, çünki toxum fırçasının ucu kəskindir və bitki yapışqandır, heyvanı zədələyə və kürkünə yapışa bilər. Həmçinin, Anqora dovşanları ağ kələmlə yemləmək olmaz, çünki bu artıq qaz əmələ gəlməsinə və bu da öz növbəsində, heyvanın ölümünə səbəb ola bilər.
İstinadlar
- (Türkçe). ISSN 1018-8851 https://dergipark.org.tr/tr/pub/zfdergi/69527 (#bare_url_missing_title). (#first_missing_last); (#first_missing_last); (#first_missing_last); (#first_missing_last)[ölü keçid]
- Ankara'nın doğal sembolleri 2008-07-20 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anqora dovsani turk Ankara tavsani uzun tuklu olduguna gore hem tetbiqi hem de dekorativ meqsedler ucun yetisdirilen dovsan cinsleri qrupudur Bu xezden anqora yunu toxunusda cox yumsaq zerif xovlu yun parca elde edilir Hem dekorativ heyvandarliq ucun hem yun elde etmek ucun eyni cinsler yetisdirilir Anqora dovsanlarindan xez istehsali uzre dunya lideri Cindir illik 8 min tona qeder Ankara dovsaniElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSekil axtarisi Anqora dovsaninin omru 7 10 ildir xezleri yeddi ayliqdan istifadeye yararli olur TarixiAnqora dovsanlari dovsanlarin en qedim cins qruplarindan biridir Onlarin yetisdirilmesine Turkiyede baslanmis ve bu heyvanlarin ilkin adi Turkiyenin paytaxti evveller Anqora adlandirilan Ankaranin adi ile verilmisdir Anqora kecileri ve pisiklerine benzer Avropada bu heyvanlar XVIII esrin ortalarinda Fransada meydana cixdilar ve tez bir zamanda olduqca meshurlasdilar ve XIX esrin evvellerinde anqora dovsanlari demek olar ki butun qiteye yayildilar Evvelce anqora dovsanlari Avropada zadeganlar arasinda ev heyvanlari kimi populyarliq qazandi bu cinslerin tetbiqi yetisdirilmesi daha sonra basladi Menseyi Ankara olan anqora dovsaninin 1723 cu ilde Turkiyede nesli kesilib Kend teserrufati ehemiyyetiAnqora yunu dovsanin derisinden tuklerin kesilmesi daranmasi ve qoparilmasi yolu ile elde edilir Anqora dovsaninin bir cox cinsleri var en meshurlari bunlardir Ingilis English Fransiz French Alman German Neheng Giant Atlas Satin Ekser cinslerden yun daranma ve qoparilma yolu ile alinir ki bu da prosesi kifayet qeder eziyyetli edir ve yalniz el emeyi teleb edir ki bu da anqora yunundan hazirlanan mehsullarin baha olma sebebini izah edir Cinsden asili olaraq Anqora dovsanlarinin cekisi iki ile alti kiloqram arasinda deyise biler Baximdan asili olaraq orta omur uzunlugu bes ilden on ile qederdir Mehsuldarliq baximindan dovsan yunu elde etmek ucun 5 7 ile qeder saxlamaq anlamlidir Dovsanlar ev seraitinde daha uzun omurlu olurlar neinki aciq havada Qisa tuklu dovsanlara nisbeten Anqora dovsanlarina qulluq etmek daha cetindir ve onlarin xezi heftede en azi iki defe daranmalidir Yetkin dovsanlarda yunun uzunlugu 15 25 sm dir Anqora dovsanlarinin cekisi 2 6 kq arasindadir ki bu da et istehsali baximindan olduqca azdir Anqora yunu istehsalinin en yuksek gostericisi Cindedir Avropa olkeleri arasinda dovsan yunu istehsalinda liderler olkeler Fransa Cexiya Polsa ve Macaristandir Anqora dovsanlari cox aktiv oynaq ve sosialdir ve buna gore de Avropada kifayet qeder yayilmis ev heyvanidir Bir sira olkelerde dekorativ cins yetisdirilmesi ve sergi teskili ile mesgul olan Anqora dovsan yetisdirenlerin milli assosiasiyalari meselen American Rabbit Breeders Association movcuddur Baxim xususiyyetleriAnqora dovsani butun dovsan cinsleri arasinda en qulluq teleb cinsdir Anqora dovsaninin xezi dolasmaga meyllidir cinsinden asili olaraq muxtelif derecede ona gore de onlari muntezem olaraq daramaq lazimdir Hemcinin dovsanlarin oz yununu yememesini de gozlemek lazimdir Pisiklerden ferqli olaraq dovsanlar mededen tukleri qaytara bilmediyi ucun tuk toplari mede bagirsaq traktinin tixanmasina ve heyvanin olumune sebeb ola biler Anqora dovsaninin yununu islatmaq meslehet deyil cunki heyvanlar asanliqla soyuqlayir uzun ve qalin yunu ise qurutmaq cox cetindir Anqora dovsaninin qidasina lelek otu dusmemelidir cunki toxum fircasinin ucu keskindir ve bitki yapisqandir heyvani zedeleye ve kurkune yapisa biler Hemcinin Anqora dovsanlari ag kelemle yemlemek olmaz cunki bu artiq qaz emele gelmesine ve bu da oz novbesinde heyvanin olumune sebeb ola biler Istinadlar Turkce ISSN 1018 8851 https dergipark org tr tr pub zfdergi 69527 bare url missing title first missing last first missing last first missing last first missing last olu kecid Ankara nin dogal sembolleri 2008 07 20 at the Wayback MachineHemcinin bax