Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Andromeda qalaktikası və ya Andromeda dumanlığı (həmçinin, Messye 31 (M31), və ya (Y.Dreyer kataloquna görə) NGC 224 adlandırılır. Türk mifologiyasında "zəncirlənmiş qız" adlandırılır.) — Göyün Şimal yarımkürəsinin ən parlaq qalaktikası, bizim qalaktikaya, Süd Yoluna ən yaxın olanlardan biri. Yeni Baş Kataloqda qeydə alınmış qalaktikadır. Göy üzündə Andromeda bürcü istiqamətində yerləşir. Andromeda bürcündə adi gözlə zəif işıqlanan duman ləkəsi kimi görünür. Andromeda qalaktikası ilk dəfə ərəb astronomu as-Sufinin əsərində «kiçik buludcuq» kimi xatırlanmışdır. Bu qalaktikanı 1614-cü ildə teleskopun köməyi ilə alman astronomu Ş.Marius kəşf etmişdir. 1925-ci ildə 2,5 m-lik teleskop vasitəsilə Andromeda qalaktikası ilk dəfə ulduzlar aşkar edildikdən sonra onun ulduz təbiətli olduğu müəyyən edilmişdir. Andromeda dumanlığının bucaq ölçüləri (foto şəkillər vasitəsilə ölçülmüş) təxminən 200′×90′, xətti ölçüsü isə 40×20 kiloparsekdir (kpk). Yerdən məsafəsi 700 kpk-dir. Radioşüalarda uzunluğu, onun optik xəyalından böyükdür. Andromeda dumanlığının bizim Qalaktikaya oxşarlığı çoxdur. Bu iki ulduzlar sistemi nəhənglər sırasına aiddir, spiral quruluşludur və yaşları təqribən eynidir. Onlar qalaktikaların qruplaşma məkanına daxildirlər və onun ən iri və ağır üzvləridirlər, lakin Andromeda qalaktikası bizim qalaktikadan böyük və ağırdır. Onun morfoloji tipi Sb kimi təyin olunur, yəni bu kifayət qədər güclü sferoidal komponentli və tam inkişaf etmiş spiral qolları ilə fərqlənən spiral qalaktikadır. Andromeda dumanlığı elliptik formada görünür və nüvəsi ikilidir; onun komponentləri bir-birindən təxminən 2 pk aralıdırlar, belə ki, nüvə komponentlərindən birinin mərkəzində kütləsi təqribən 50 mln Günəş kütləsinə bərabər qara deşik mövcud olduğu ehtimal edilir. Qalaktikanın halosundə təxminən 400 kürəvi ulduz topaları müəyyən olunub, onun kənarında isə – 10 cırtdan qalaktikalar aşkar edilmişdir. Onlardan biri (M 32) elliptik, qalanları isə sferoidaldır və bunların hamısına Andromeda dumanlığının peyki kimi baxılır. Mərkəzdən 30 kpk məsafəyə qədər qaz diskinin fırlanma sürəti ilə ölçülən Andromeda dumanlığının kütləsi təxminən 3.1011 Günəş kütləsinə bərabər olmuşdur. Daha böyük məsafələrdə ulduzları və qazı müəyyən etmək qeyri-mümkündür, lakin mərkəzdən təxminən 100 kpk məsafəyədək peyklərin hərəkət sürəti ilə təyin olunan Andromeda qalaktikasının kütləsi təxminən 1012 Günəş kütləsinə bərabərdir.
| Qalaktika | |
| Andromeda qalaktikası | |
|---|---|
 | |
| Tədqiqat tarixi | |
| Kəşf edən | alman astronomu Ş.Marius Almaniya |
| Kəşf tarixi | 1614 |
| İşarələmə | PGC 2557 • M 31 • UGC 454 • MCG 7-2-16 • CGCG 535-17 • Andromeda nebula |
| Müşahidə məlumatları (J2000 dövrü) | |
| Bürc | Andromeda |
| Birbaşa çıxma | 0s 42d 44.3san |
| Meyl | +41° 16′ 0″ |
| Görünən ölçüləri | 189.10 x 61.7 |
| Görünən ulduz ölçüsü mV | 3,44 ± 0,03 |
| Xüsusiyyətləri | |
| Tipi | Sb |
| Radial sürəti | −300 ± 4 km/san |
| Qırmızıya sürüşmə | −0,000677 |
| Məsafə | 0,82 Mpk |
| Səth parlaqlığı | 13.5 |
| (V) | −21,5 |
| Kütləsi | 800.000.000.000 ± 100.000.000.000 M☉ |
| Radius | 110.000 işıq ili |
| Verilənlər bazalarında məlumat | |
| SIMBAD | M 31 |
 Vikiverilənlərdə məlumat ? | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xarici keçidlər
- SEDS
- WikiSky-da Andromeda qalaktikası: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Hidrogen α, X-Ray, Astrofoto, Göy xəritəsi, Məqalələr və şəkillər
İstinadlar
- "SIMBAD". NGC (İngiliscə).
- "NASA/IPAC Kosmik Qalaktikanın Verilənlər Bazası". NGC obyekti üçün NED nəticələri (İngiliscə).
- Paz A. G., Boissier S., Madore B. F., Seibert M., Joe Y. H., Wyder T. K., Thilker D., Bianchi L., Soo‐Chang Rey, Barlow T. A. et al. The GALEX Ultraviolet Atlas of Nearby Galaxies (ing.). // The Astrophysical Journal: Supplement Series AAS, 2007. Vol. 173, Iss. 2. P. 185–255. ISSN 0067-0049; 1538-4365 doi:10.1086/516636 arXiv:astro-ph/0606440
- McConnachie A. W. The observed properties of dwarf galaxies in and around the Local Group (ing.). // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2012. Vol. 144, Iss. 1. P. 4. ISSN 0004-6256; 1538-3881 doi:10.1088/0004-6256/144/1/4 arXiv:1204.1562
- Tormen G., Burstein D. Recalibration of the H-0.5-magnitudes of spiral galaxies (ing.). // The Astrophysical Journal: Supplement Series AAS, 1995. Vol. 96. P. 123–157. ISSN 0067-0049; 1538-4365 doi:10.1086/192115 arXiv:astro-ph/9405047
- Smith R. J., Lucey J. R., Hudson M. J., Schlegel D. J., Davies R. L. Streaming motions of galaxy clusters within 12 000 km s-1 -- I. New spectroscopic data (ing.). // Mon. Not. R. Astron. Soc. / D. Flower OUP, 2000. Vol. 313, Iss. 3. P. 469–490. 22 p. ISSN 0035-8711; 1365-2966 doi:10.1046/J.1365-8711.2000.03251.X
- Karachentsev I. D., Kaisina E. I., Kashibadze O. G. The Local Tully-Fisher relation for dwarf galaxies (ing.). // Astron. J. / J. G. III, E. Vishniac NYC: IOP Publishing, AAS, University of Chicago Press, AIP, 2017. Vol. 153. P. 6–6. ISSN 0004-6256; 1538-3881 doi:10.3847/1538-3881/153/1/6 arXiv:1611.02574
- (unspecified title). doi:10.1093/MNRAS/STY082
- "NGC/IC Proje Veritabanı". NGC (İngiliscə).
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 493 – 494. ISBN .
NGC 200 | NGC 201 | NGC 202 | NGC 203 | NGC 204 | NGC 205 | NGC 206 | NGC 207 | NGC 208 | NGC 209 | NGC 210 | NGC 211 | NGC 212 | NGC 213 | NGC 214 | NGC 215 | NGC 216 | NGC 217 | NGC 218 | NGC 219 | NGC 220 | NGC 221 | NGC 222 | NGC 223 | NGC 224 | NGC 225 | NGC 226 | NGC 227 | NGC 228 | NGC 229 | NGC 230 | NGC 231 | NGC 232 | NGC 233 | NGC 234 | NGC 235 | NGC 236 | NGC 237 | NGC 238 | NGC 239 | NGC 240 | NGC 241 | NGC 242 | NGC 243 | NGC 244 | NGC 245 | NGC 246 | NGC 247 | NGC 248 | NGC 249
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Andromeda qalaktikasi ve ya Andromeda dumanligi hemcinin Messye 31 M31 ve ya Y Dreyer kataloquna gore NGC 224 adlandirilir Turk mifologiyasinda zencirlenmis qiz adlandirilir Goyun Simal yarimkuresinin en parlaq qalaktikasi bizim qalaktikaya Sud Yoluna en yaxin olanlardan biri Yeni Bas Kataloqda qeyde alinmis qalaktikadir Goy uzunde Andromeda burcu istiqametinde yerlesir Andromeda burcunde adi gozle zeif isiqlanan duman lekesi kimi gorunur Andromeda qalaktikasi ilk defe ereb astronomu as Sufinin eserinde kicik buludcuq kimi xatirlanmisdir Bu qalaktikani 1614 cu ilde teleskopun komeyi ile alman astronomu S Marius kesf etmisdir 1925 ci ilde 2 5 m lik teleskop vasitesile Andromeda qalaktikasi ilk defe ulduzlar askar edildikden sonra onun ulduz tebietli oldugu mueyyen edilmisdir Andromeda dumanliginin bucaq olculeri foto sekiller vasitesile olculmus texminen 200 90 xetti olcusu ise 40 20 kiloparsekdir kpk Yerden mesafesi 700 kpk dir Radiosualarda uzunlugu onun optik xeyalindan boyukdur Andromeda dumanliginin bizim Qalaktikaya oxsarligi coxdur Bu iki ulduzlar sistemi nehengler sirasina aiddir spiral qurulusludur ve yaslari teqriben eynidir Onlar qalaktikalarin qruplasma mekanina daxildirler ve onun en iri ve agir uzvleridirler lakin Andromeda qalaktikasi bizim qalaktikadan boyuk ve agirdir Onun morfoloji tipi Sb kimi teyin olunur yeni bu kifayet qeder guclu sferoidal komponentli ve tam inkisaf etmis spiral qollari ile ferqlenen spiral qalaktikadir Andromeda dumanligi elliptik formada gorunur ve nuvesi ikilidir onun komponentleri bir birinden texminen 2 pk aralidirlar bele ki nuve komponentlerinden birinin merkezinde kutlesi teqriben 50 mln Gunes kutlesine beraber qara desik movcud oldugu ehtimal edilir Qalaktikanin halosunde texminen 400 kurevi ulduz topalari mueyyen olunub onun kenarinda ise 10 cirtdan qalaktikalar askar edilmisdir Onlardan biri M 32 elliptik qalanlari ise sferoidaldir ve bunlarin hamisina Andromeda dumanliginin peyki kimi baxilir Merkezden 30 kpk mesafeye qeder qaz diskinin firlanma sureti ile olculen Andromeda dumanliginin kutlesi texminen 3 1011 Gunes kutlesine beraber olmusdur Daha boyuk mesafelerde ulduzlari ve qazi mueyyen etmek qeyri mumkundur lakin merkezden texminen 100 kpk mesafeyedek peyklerin hereket sureti ile teyin olunan Andromeda qalaktikasinin kutlesi texminen 1012 Gunes kutlesine beraberdir QalaktikaAndromeda qalaktikasiTedqiqat tarixiKesf eden alman astronomu S Marius AlmaniyaKesf tarixi 1614Isareleme PGC 2557 M 31 UGC 454 MCG 7 2 16 CGCG 535 17 Andromeda nebulaMusahide melumatlari J2000 dovru Burc AndromedaBirbasa cixma 0s 42d 44 3sanMeyl 41 16 0 Gorunen olculeri 189 10 x 61 7Gorunen ulduz olcusu mV 3 44 0 03XususiyyetleriTipi SbRadial sureti 300 4 km sanQirmiziya surusme 0 000677Mesafe 0 82 MpkSeth parlaqligi 13 5 V 21 5Kutlesi 800 000 000 000 100 000 000 000 M Radius 110 000 isiq iliVerilenler bazalarinda melumatSIMBAD M 31Vikiverilenlerde melumat Vikianbarda elaqeli mediafayllarXarici kecidlerSEDS WikiSky da Andromeda qalaktikasi DSS2 SDSS GALEX IRAS Hidrogen a X Ray Astrofoto Goy xeritesi Meqaleler ve sekillerIstinadlar SIMBAD NGC Ingilisce NASA IPAC Kosmik Qalaktikanin Verilenler Bazasi NGC obyekti ucun NED neticeleri Ingilisce Paz A G Boissier S Madore B F Seibert M Joe Y H Wyder T K Thilker D Bianchi L Soo Chang Rey Barlow T A et al The GALEX Ultraviolet Atlas of Nearby Galaxies ing The Astrophysical Journal Supplement SeriesAAS 2007 Vol 173 Iss 2 P 185 255 ISSN 0067 0049 1538 4365 doi 10 1086 516636 arXiv astro ph 0606440 McConnachie A W The observed properties of dwarf galaxies in and around the Local Group ing Astron J J G III E Vishniac NYC IOP Publishing AAS University of Chicago Press AIP 2012 Vol 144 Iss 1 P 4 ISSN 0004 6256 1538 3881 doi 10 1088 0004 6256 144 1 4 arXiv 1204 1562 Tormen G Burstein D Recalibration of the H 0 5 magnitudes of spiral galaxies ing The Astrophysical Journal Supplement SeriesAAS 1995 Vol 96 P 123 157 ISSN 0067 0049 1538 4365 doi 10 1086 192115 arXiv astro ph 9405047 Smith R J Lucey J R Hudson M J Schlegel D J Davies R L Streaming motions of galaxy clusters within 12 000 km s 1 I New spectroscopic data ing Mon Not R Astron Soc D Flower OUP 2000 Vol 313 Iss 3 P 469 490 22 p ISSN 0035 8711 1365 2966 doi 10 1046 J 1365 8711 2000 03251 X Karachentsev I D Kaisina E I Kashibadze O G The Local Tully Fisher relation for dwarf galaxies ing Astron J J G III E Vishniac NYC IOP Publishing AAS University of Chicago Press AIP 2017 Vol 153 P 6 6 ISSN 0004 6256 1538 3881 doi 10 3847 1538 3881 153 1 6 arXiv 1611 02574 unspecified title doi 10 1093 MNRAS STY082 NGC IC Proje Veritabani NGC Ingilisce Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 493 494 ISBN 978 9952 441 02 4 NGC obyektleri Kateqoriya NGC obyektleri NGC 200 NGC 201 NGC 202 NGC 203 NGC 204 NGC 205 NGC 206 NGC 207 NGC 208 NGC 209 NGC 210 NGC 211 NGC 212 NGC 213 NGC 214 NGC 215 NGC 216 NGC 217 NGC 218 NGC 219 NGC 220 NGC 221 NGC 222 NGC 223 NGC 224 NGC 225 NGC 226 NGC 227 NGC 228 NGC 229 NGC 230 NGC 231 NGC 232 NGC 233 NGC 234 NGC 235 NGC 236 NGC 237 NGC 238 NGC 239 NGC 240 NGC 241 NGC 242 NGC 243 NGC 244 NGC 245 NGC 246 NGC 247 NGC 248 NGC 249