Analitik fəlsəfə (ing. Analytic philosophy) — XX əsrin ənənəvi fəlsəfi dünyagörüşlərinə qarşı çıxmaqla yaradılmış fəlsəfi bir məktəb. Bu məktəb həmçinin analiz, lingivistik analiz, məntiqi analiz, fəlsəfi analiz, Kembric (Canbridge) analiz məktəbi və Oksford fəlsəfəsi kimi adlarla da tanınmışdır.
Yaradıcılar və nümayəndələr
Analitik fəlsəfənin qurucuları Kəmbric filosoflari G. E. Moore və Bertrand Russell olmağla birlikdə hər iki filosof da Alman filosofu və riyaziyyatçi Gottlob Frege və bu fəlsəfənin ən görkəmli nümayəndələrindən (Alman və Avstriya əsilli) Ludwig Wittgenstein, Rudolf Carnap, Kurt Gödel, Karl Popper, Hans Reichenbach, Herbert Feigl, Otto Neurath ve Carl Hempel kimi alimlərdən təsirlənmişdilər. İngiltərədə Rusell və Mooreni C. D. Broad, L. Stebbing, Gilbert Ryle, A. J. Ayer, R. B. Braithwaite, Paul Grice, John Wisdom, R. M. Hare, J. L. Austin, P. F. Strawson, William Kneale, G. E. M. Anscombe və Peter Geach, Amerikada isə Max Black, Ernest Nagel, C. L. Stevenson, Norman Malcolm, W. V. Quine, Wilfrid Sellar və Nelson Goodman Avstralya'da A. N. Prior, John Passmore və J. J. C. Smart davam etdirmişdir.
Əsas yanaşma
Analitik fəlsəfə mütləq varlığı və idealist görüşünə qarşı çıxmış bir istiqamətdir. Analitik fəlsəfədə biliklərlə bağlı anlayışların linqivistik cəhətdən analiz edilməsi və fəlsəfədə qarışıq və mürəkkəb mənalı kəlimələrin və ya anlayışların, hətta yanlış qurulan sualların təhlili ilə məşğul olur.
Analitik fəlsəfə barədə əlavə məlumatlar
Analitik fəlsəfə pozitivizmin 20-ci əsrdəki müasir şəklidir. Neo-pozitivizm və ya məntiqçi pozitivizm olaraq da bilinən bu anlayışa görə fəlsəfənin əsl məşğuliyyət sahəsi dildir.
Bu yanaşmaya görə fəlsəfə varlıq, dəyər və tanrı barəsində doğruluğu test edilə bilməyən təlimlər irəli sürməməlidir. Fəlsəfənin vəzifəsi dildəki anlayışları təhlil etməkdir. Bu fəlsəfə anlayışına görə elmə əsaslanan bilgi doğru bilgidir. Bir bilginin doğru olub olmadığını anlamaq üçün də bilginin analizi lazımdır. Bu məqsədlə elmin istifadə etdiyi mülahizələrin quruluşu incələnir. Bu da dil analizidir.
Analitik fəlsəfəyə görə fəlsəfədə ortaya çıxan problemlərdən biri qeyri-səlis məntiqi nəticələr, digəri fərqli mənaları olan sözlərin bir birinə qarışdırılmasıdır. Bu səbəblərdən qaynaqlanan problemləri həll etmək üçün də qeyri-səlis məntiqi nəticələr yerinə açıq-aydın məntiqi nəticələr yaratmaq və tək mənalı sözlərdən meydana gəlmiş süni bir dil sistemi qurmaq gərəkdir.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Analitik felsefe ing Analytic philosophy XX esrin enenevi felsefi dunyagoruslerine qarsi cixmaqla yaradilmis felsefi bir mekteb Bu mekteb hemcinin analiz lingivistik analiz mentiqi analiz felsefi analiz Kembric Canbridge analiz mektebi ve Oksford felsefesi kimi adlarla da taninmisdir Yaradicilar ve numayendelerAnalitik felsefenin quruculari Kembric filosoflari G E Moore ve Bertrand Russell olmagla birlikde her iki filosof da Alman filosofu ve riyaziyyatci Gottlob Frege ve bu felsefenin en gorkemli numayendelerinden Alman ve Avstriya esilli Ludwig Wittgenstein Rudolf Carnap Kurt Godel Karl Popper Hans Reichenbach Herbert Feigl Otto Neurath ve Carl Hempel kimi alimlerden tesirlenmisdiler Ingilterede Rusell ve Mooreni C D Broad L Stebbing Gilbert Ryle A J Ayer R B Braithwaite Paul Grice John Wisdom R M Hare J L Austin P F Strawson William Kneale G E M Anscombe ve Peter Geach Amerikada ise Max Black Ernest Nagel C L Stevenson Norman Malcolm W V Quine Wilfrid Sellar ve Nelson Goodman Avstralya da A N Prior John Passmore ve J J C Smart davam etdirmisdir Esas yanasmaAnalitik felsefe mutleq varligi ve idealist gorusune qarsi cixmis bir istiqametdir Analitik felsefede biliklerle bagli anlayislarin linqivistik cehetden analiz edilmesi ve felsefede qarisiq ve murekkeb menali kelimelerin ve ya anlayislarin hetta yanlis qurulan suallarin tehlili ile mesgul olur Analitik felsefe barede elave melumatlarAnalitik felsefe pozitivizmin 20 ci esrdeki muasir seklidir Neo pozitivizm ve ya mentiqci pozitivizm olaraq da bilinen bu anlayisa gore felsefenin esl mesguliyyet sahesi dildir Bu yanasmaya gore felsefe varliq deyer ve tanri baresinde dogrulugu test edile bilmeyen telimler ireli surmemelidir Felsefenin vezifesi dildeki anlayislari tehlil etmekdir Bu felsefe anlayisina gore elme esaslanan bilgi dogru bilgidir Bir bilginin dogru olub olmadigini anlamaq ucun de bilginin analizi lazimdir Bu meqsedle elmin istifade etdiyi mulahizelerin qurulusu incelenir Bu da dil analizidir Analitik felsefeye gore felsefede ortaya cixan problemlerden biri qeyri selis mentiqi neticeler digeri ferqli menalari olan sozlerin bir birine qarisdirilmasidir Bu sebeblerden qaynaqlanan problemleri hell etmek ucun de qeyri selis mentiqi neticeler yerine aciq aydin mentiqi neticeler yaratmaq ve tek menali sozlerden meydana gelmis suni bir dil sistemi qurmaq gerekdir Istinadlar