Alxaslı — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Alxaslı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Alxaslı | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Tarixi
Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə, yaşayış məntəqəsini XVIII əsrdə Qazax sultanlığından köçmüş ailələr salmışlar. Kəndin bünövrəsini onlardan Alxas adlı bir şəxs qoymudur. Kənddəki binnətalılar, əhmədxanlı, hüseynler və şalıxlı nəsilləri özlərini Alxasın törəmələri sayırlar. Etnooykonimdir. 1933-cü ildə Kəlbəcər raynunda Alxaslı, Göyçay raynunda isə Birinci və İkinci Alxasava (Alxasoba) adlı yaşayış məntəqələri qeydə alınmışdır. Alxaslı sözünün leksik anlamı haqqında izahat belədir ki, "Alxas" sözündəki "al" komponenti sifətin çoxaltma dərəcəsi kimi çıxış edir. Al-qırmızı, al-əlvan, al-qan sözlərində ki, "al" hissələri ilə eyni mənanı daşıyır. "Xas" komponenti isə sözün köküdür. Bu hissənin anlamına gəlincə, "xas" ümumtürk mənşəli söz olub anlamı "yüksək, uca" deməkdir. Əski yazılarda ona "qas" şəklində rast gəlinir. "Dədə Qorqud" dastanında "Dəli Domrul əlin əlinə çaldı, qas-qas güldü" ifadəsində "qas" sözü müasir dilimizdə "ucadan, yüksəkdən" mənasını verir. Azərbaycan tarixində Xasıbəy (Ərdəbil hakimi, XII əsr) adı da olmuşdur. Bu söz ərəb dilində də işlənir ki, mənası "xüsusi, tayı-bərabəri olmayan, başqalarından fərqli" deməkdir. "Xüsusi, xasiyyət, xassə" sözləri də "xas"la eyni kökdəndir. Ehtimal edilir ki, "alxas" sözü "xüsusi, üstün, misilsiz, ən yaxşı, tayı-bərabəri olmayan, yüksək, uca" mənalarını daşıyır. Sözün axırıncı hissəsi olan "lı" komponenti soyadımızı bildirən -lı, -li, -lu, -lü şəkilçiləri vəzifəsində işlənmişdir. "Alxaslı" sözünün mənası yer, yurd mənasında yox, soy, kök, nəsil mənalarında işlənmiş, "ən uca irq, ən uca soy" mənasını daşımışdır.
1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 2020-ci ildə İkinci Qarabağ müharibəsi sonunda imzalanmış atəşkəs bəyanatına əsasən 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad olunub.
Etnooykonimi
Hocazsu çayının sağ sahilində, Hocaz dağının şimal-şərq yamacındadır. Yerli əhalinin verdiyi məlumata görə, yaşayış məntəqəsini XVIII əsrdə Qazax sultanlığından köçmüş ailələr salmışlar. Kəndin bünövrəsini onlardan Alxas adlı bir şəxs qoymuşdur. Kənddəki binnətalılar, əhmədxanlı, hüseynler və şalıxlı nəsilləri özlərini Alxasın törəmələri sayırlar. Etnooykonimdir. 1933-cü ildə Kəlbəcər rayonunda Alxaslı, Göyçay rayonunda isə Birinci və İkinci Alxasava (Alxasoba) adlı yaşayış məntəqələri qeydə alınmışdır..
Əhalisi
Kənd əhalisi etnik azərbaycanlılardan ibarətdir.
Tanınmış şəxsiyyətləri
- Knyaz Məmmədov — professor.
- Sultan Şaylikov — Şamaxı Qəza İcraiyyə Komitəsinin sədri.
İqtisadiyyatı
Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq, əkinçilik və arıçılıq idi.
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- Alxaslı // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. 44. ISBN .
- Alxaslı // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN .
- Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. Тифлис. 1893.
Xarici keçidlər
- Laçının zəngin təbii ehtiyatları 17 ildir düşmən işğalı altındadır 2011-08-23 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alxasli Azerbaycan Respublikasinin Lacin rayonu Alxasli kend inzibati erazi dairesinde kend Alxasli39 44 34 sm e 46 20 58 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle AlxasliTarixiYerli ehalinin verdiyi melumata gore yasayis menteqesini XVIII esrde Qazax sultanligindan kocmus aileler salmislar Kendin bunovresini onlardan Alxas adli bir sexs qoymudur Kenddeki binnetalilar ehmedxanli huseynler ve salixli nesilleri ozlerini Alxasin toremeleri sayirlar Etnooykonimdir 1933 cu ilde Kelbecer raynunda Alxasli Goycay raynunda ise Birinci ve Ikinci Alxasava Alxasoba adli yasayis menteqeleri qeyde alinmisdir Alxasli sozunun leksik anlami haqqinda izahat beledir ki Alxas sozundeki al komponenti sifetin coxaltma derecesi kimi cixis edir Al qirmizi al elvan al qan sozlerinde ki al hisseleri ile eyni menani dasiyir Xas komponenti ise sozun kokudur Bu hissenin anlamina gelince xas umumturk menseli soz olub anlami yuksek uca demekdir Eski yazilarda ona qas seklinde rast gelinir Dede Qorqud dastaninda Deli Domrul elin eline caldi qas qas guldu ifadesinde qas sozu muasir dilimizde ucadan yuksekden menasini verir Azerbaycan tarixinde Xasibey Erdebil hakimi XII esr adi da olmusdur Bu soz ereb dilinde de islenir ki menasi xususi tayi beraberi olmayan basqalarindan ferqli demekdir Xususi xasiyyet xasse sozleri de xas la eyni kokdendir Ehtimal edilir ki alxas sozu xususi ustun misilsiz en yaxsi tayi beraberi olmayan yuksek uca menalarini dasiyir Sozun axirinci hissesi olan li komponenti soyadimizi bildiren li li lu lu sekilcileri vezifesinde islenmisdir Alxasli sozunun menasi yer yurd menasinda yox soy kok nesil menalarinda islenmis en uca irq en uca soy menasini dasimisdir 1992 ci ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden isgal edilib 2020 ci ilde Ikinci Qarabag muharibesi sonunda imzalanmis ateskes beyanatina esasen 1 dekabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvveleri terefinden isgaldan azad olunub EtnooykonimiHocazsu cayinin sag sahilinde Hocaz daginin simal serq yamacindadir Yerli ehalinin verdiyi melumata gore yasayis menteqesini XVIII esrde Qazax sultanligindan kocmus aileler salmislar Kendin bunovresini onlardan Alxas adli bir sexs qoymusdur Kenddeki binnetalilar ehmedxanli huseynler ve salixli nesilleri ozlerini Alxasin toremeleri sayirlar Etnooykonimdir 1933 cu ilde Kelbecer rayonunda Alxasli Goycay rayonunda ise Birinci ve Ikinci Alxasava Alxasoba adli yasayis menteqeleri qeyde alinmisdir EhalisiKend ehalisi etnik azerbaycanlilardan ibaretdir Taninmis sexsiyyetleriKnyaz Memmedov professor Sultan Saylikov Samaxi Qeza Icraiyye Komitesinin sedri IqtisadiyyatiEsas teserrufati heyvandarliq ekincilik ve ariciliq idi IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Alxasli Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 44 ISBN 978 9952 34 155 3 Alxasli Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 304 ISBN 978 9952 34 155 3 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Tiflis 1893 Xarici kecidlerLacinin zengin tebii ehtiyatlari 17 ildir dusmen isgali altindadir 2011 08 23 at the Wayback Machine