Almos (başçı)

Almos (təq. 820, Xəzər xaqanlığı – təq. 895, Birinci Bulqar dövləti, Transilvaniya) — Macarıstan tayfalarının başçısı.

Almos
Álmos
Knyaz
854 – 895
Sonrakı	Arpad
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	820
Doğum yeri	Xəzər xaqanlığı
Vəfat tarixi	895
Vəfat yeri	Birinci Bulqar dövləti, Transilvaniya
Fəaliyyəti	qəbilə lideri^[d]
Atası	Ügyek/Elöd
Anası
Uşağı	Arpad
Ailəsi	Arpad sülaləsi
Dini	Tenqriçilik
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Mənşəyi

Anadan olması haqda əfsanə belədir: Macarların başçısı Ügyekin xanımı Emesenin yuxusunda bir Turul adlı qızıl qartal ona bətnindən bir doğan bir uşağın hökmdar olacağını xəbər verir amma torpaqlarını indi yaşadıqları yerdə genişləndirməyəcəklərini deyir. Ügyek və Emese uşaqlarının adını Almos yəni (Yuxuda görülən) qoyur. Lakin bu məlumat ancaq əsərində belədir, əsasən, Almos Ügyekin oğlu Elödün oğludur.

Hakimiyyətə gəlməsi

Əfsanəyə əsasən Almos taxta (7 macar tayfası) səsverməsi nəticəsində gəlmişdi. Lakin Bizans imperatoru De Adminstrando İmperio əsərində qeyd olunur ki, Almos bu vəzifəyə Xəzər xaqanın tərəfindən təyin olunmuşdu.

Hakimiyyəti

Almos dövründə macarlar Xəzər xaqanlığından müstəqil olaraq indiki Moldaviya bölgəsində yaşayırdılar. Kəbərlərin üsyanından sonra daha da güclənən macarlar 895-ci ilin yazında Bulqar xaqanlığına hücum etməyə başladılar. Bizans ilə müttəfiq olan macarlar I Simeonu məğlub edərək sülhə məcbur etdilər. Məğlubiyyətə dözməyən çar Simeon 895-ci ildə Peçeneqlərlə ittifaq quraraq macarlara hücum etdi. 20000 nəfərdən ibarət bulqar ordusu macarları indiki Ukraynada məğlub edərək onları köçə məcbur etdi. Bulqarlar və Peçeneqlərlə döyüşdə məğlubiyyətlərə görə Macar şamanları Almosu Tenqriyə qurban verməyə qərar verdilər.

İstinadlar

1. Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói ("Arpad sülaləsi hökmdarları"). I.P.C. KÖNYVEK Kft. p. 9. .
2. Kristó, Gyula (1996). Magyar honfoglalás - honfoglaló magyarok ("Macarların öz ölkəsini ələ keçirməsi"). Kossuth Könyvkiadó. Səh. 66–67. .

Xarici keçidlər