Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Allar — Azərbaycan Respublikasıınn Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
| Allar | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Yardımlı rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| | |
Alar Yardımlı rayonu ərazisində kənd. Alar çayının (Viləş çayının qolu) sahilindədir. Etnooykonimdir. Müxtəlif məlumat kitablarında Alar/Allar/Alılar Şəklində qeydə alınmışdır. Alarlar monqol yürüşlərində (XIII əsr) iştirak etmiş türk-monqol mənşəli oyrat tayfasının bir qolu olub, həmin əsrdə Talış zonasına köçürülmüşlər. XIX əsrin ortalarında alarlar canşalı (cahanşahlı) tayfa birliyinə daxil idilər.
Tarixi
Türk tayfasının adıdır. Xalq ehtimalına görə İrandan gəlib burada ilk binə salan Alı xan və övladlarının şərəfinə əvvəlcə Alılar adlandırılıb. Sonra Allar və nəhayət Alar formasına düşüb. Toponimi eyni zamanda Şahsevən tayfalarından olan alarlılar ilə də bağlayırlar.[]
Qız Qalası (V əsr)
Təbii abidədir. Alar kəndi yaxınlığındakı uca dağ silsilələrinin birində yerləşən konusşəkilli qaladır. El arasında Qız qalası kimi tanınan bu qaya zirvəsi lap qədimdən insanların sığınacaq yeri olub. Burada yerli atəşpərəstlər əvvəlcə ibadətgah, sonra isə qala bürcləri inşa etməklə güclü və möhkəm bir istehkam qurublar. Dəniz səviyyəsindən təxminən 1810 metr yüksəklikdə yerləşir. Qalanın üstündə od yerlərinin izlərini tapan tədqiqatçılar buranın həm də atəşpərəstlik dövründə fəaliyyət göstərən məbəd olduğu fikrini irəli sürürlər. Ehtimal edilir ki, İslamdan əvvəl oda sitayiş edən atəşpərəstlər burada yaşayıb və məbəd ucaldıblar. Sonralar ərəb işğalçılarına qarşı məbəddən qala kimi istifadə ediblər. Bəzi müəlliflər qalanın tarixini V-IX əsrlərə, zərdüştlüklə məşğul odsevərlər dövrünə qədər aparıb çıxarırlar. Alar Qız Qalası 1812-ci ildə İran hökmdarı Fətəli şah Qacarın vəliəhdi, İran ordusunun baş komandanı Abbas Mirzənin Azərbaycana hücumu zamanı müdafiə baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edib. Uzaqdan baxanda dağın başında papaq kimi görünən qalanın bir tərəfi dərin uçurumdur. Üç tərəfdən sərt döngəli, təhlükəli qaya cığırı vasiətsilə ən üstə qədər gedib çıxmaq olur. Buranı ziyarət etmək bir gün vaxt aparır. Qalaya saxsı borular vasitəsilə Xanbulaqdan su kəməri çəkilib. Həmin saxsıların izləri bu günədək qalır. Qaladan 500-600 metr aralıda Oğlanqala var. Hər iki qalaya gediş-gəlişi təmin edən yeraltı yol, tunel olub. Təhlükə olanda bir qaladan digərinə xəbər vermək üçün ən üstdəki bürclərdə tonqal qalanıb. Əraziyə yerlilər Voynbərə deyir. Dəniz səviyyəsindən 2400 metr yüksəklikdə aralıda qədim qəbiristanlıq, müxtəlif mağaralar, eləcə də 10-15 ədəd gözətçi məntəqəsi var. Qayaüstü yazılar diqqəti çəkir. Tədqiqatçılara görə qalanın ətrafı Orta əsrlər yaşayış məntəqəsi olub.[]
İstinadlar
- ”Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. İki cilddə. I cild. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007, səh. 42
 | Yardımlı rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Allar Allar Azerbaycan Respublikasiinn Yardimli rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Allar38 47 53 sm e 48 14 12 s u Olke AzerbaycanRayon Yardimli rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1 674 nef Xeriteni goster gizle Allar Alar Yardimli rayonu erazisinde kend Alar cayinin Viles cayinin qolu sahilindedir Etnooykonimdir Muxtelif melumat kitablarinda Alar Allar Alilar Seklinde qeyde alinmisdir Alarlar monqol yuruslerinde XIII esr istirak etmis turk monqol menseli oyrat tayfasinin bir qolu olub hemin esrde Talis zonasina kocurulmusler XIX esrin ortalarinda alarlar cansali cahansahli tayfa birliyine daxil idiler TarixiTurk tayfasinin adidir Xalq ehtimalina gore Irandan gelib burada ilk bine salan Ali xan ve ovladlarinin serefine evvelce Alilar adlandirilib Sonra Allar ve nehayet Alar formasina dusub Toponimi eyni zamanda Sahseven tayfalarindan olan alarlilar ile de baglayirlar menbe gosterin Qiz Qalasi V esr Tebii abidedir Alar kendi yaxinligindaki uca dag silsilelerinin birinde yerlesen konussekilli qaladir El arasinda Qiz qalasi kimi taninan bu qaya zirvesi lap qedimden insanlarin siginacaq yeri olub Burada yerli atesperestler evvelce ibadetgah sonra ise qala burcleri insa etmekle guclu ve mohkem bir istehkam qurublar Deniz seviyyesinden texminen 1810 metr yukseklikde yerlesir Qalanin ustunde od yerlerinin izlerini tapan tedqiqatcilar buranin hem de atesperestlik dovrunde fealiyyet gosteren mebed oldugu fikrini ireli sururler Ehtimal edilir ki Islamdan evvel oda sitayis eden atesperestler burada yasayib ve mebed ucaldiblar Sonralar ereb isgalcilarina qarsi mebedden qala kimi istifade edibler Bezi muellifler qalanin tarixini V IX esrlere zerdustlukle mesgul odseverler dovrune qeder aparib cixarirlar Alar Qiz Qalasi 1812 ci ilde Iran hokmdari Feteli sah Qacarin veliehdi Iran ordusunun bas komandani Abbas Mirzenin Azerbaycana hucumu zamani mudafie baximindan muhum ehemiyyet kesb edib Uzaqdan baxanda dagin basinda papaq kimi gorunen qalanin bir terefi derin ucurumdur Uc terefden sert dongeli tehlukeli qaya cigiri vasietsile en uste qeder gedib cixmaq olur Burani ziyaret etmek bir gun vaxt aparir Qalaya saxsi borular vasitesile Xanbulaqdan su kemeri cekilib Hemin saxsilarin izleri bu gunedek qalir Qaladan 500 600 metr aralida Oglanqala var Her iki qalaya gedis gelisi temin eden yeralti yol tunel olub Tehluke olanda bir qaladan digerine xeber vermek ucun en ustdeki burclerde tonqal qalanib Eraziye yerliler Voynbere deyir Deniz seviyyesinden 2400 metr yukseklikde aralida qedim qebiristanliq muxtelif magaralar elece de 10 15 eded gozetci menteqesi var Qayaustu yazilar diqqeti cekir Tedqiqatcilara gore qalanin etrafi Orta esrler yasayis menteqesi olub menbe gosterin Istinadlar Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 42 Yardimli rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin