Aleksey Qriqoryeviç Orlov(rus. Алексей Григорьевич Орлов, 24 sentyabr (5 oktyabr) 1737, Lyutkino[d], Moskva quberniyası[d] – 24 dekabr 1807 (5 yanvar 1808), Moskva) — rus hərbçisi.
Aleksey Orlov | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | (70 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Dəfn yeri |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | hərbçi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Aleksey Orlov 1737-ci ildə məşhur, alicənab bir ailədə doğulmuşdur. Onun atası Novqorod regionunun qubernatoru olmamışdan qabaq Dövlət məsləhətçisi dərəcəsini qazanmaq üçün Böyük Pyotr müharibələrində iştirak etmişdir. Alekseyin qardaşlarından biri Qriqori II Yekaterinanın favoriti olmuşdur. 1762-ci ildə ordudan getdikdən sonra Aleksey Orlov qardaşları- Qriqorinin və Fyodorun hərbi xidmətdə olduğu Peterburq şəhərinə gedir. Bu müddət ərzində onun qardaşları III Pyoturun arvadı Yekaterina ilə yaxın əlaqədə olmuşlar.
1762-ci il qiyamı
III Pyotr həm əhali arasında, həm də məhkəmədə rəğbətlə qarşılanmırdı. Həm də o illərdə etinasız yanaşdığı arvadı II Yekaterinaya diqqət göstərmirdi. Alekseyin qardaşı Qriqori onun çoxlu sevgililərindən biri olmuşdur. Buna baxmayaraq, onun ambisiyası artıq taxt-taca yönəlmişdi. Onun əri hələ gənc idi, ve onun ərindən sonra hakimiyyətə gəlməsinə uzun müddət vaxt lazım idi. Ona görə də Yekaterina hakimiyyəti ələ keçirmək üçün dövlət çevrilişi planlaşdırırdı. 1762-ci ildə Orlov qardaşları mühafizəçilərin qiyamına gizli rəhbərlik etdi və III Pyoturu devirərək Yekaterinanın planlarını yerinə yetirdi. Planı ən son detalına qədər fikirləşən Aleksey Shlisselburg qalasında III Pyoturun həbsxanaya salmasını müşahidə etmişdir lakin, o öz arzusuna çatmamışdan qabaq devrilmiş imperator vəfat etmişdi. Aleksey məhv edildi və Yekaterinaya onun ərinin qətlinə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürdüyü haqda məktub göndərdi və ondan üzr istədi. Buna baxmayaraq, tarixçilər hələ də III Pyoturun qətlini Alekseyin təşkil etdiyini dəqiq aydınlaşdırmayıblar. Bəzi mənbələrdə isə göstərilir ki, Aleksey imperatoru öz əlləri ilə boğmuşdur.
II Yekaterina taxta gəldikdən sonra qiyamın iştirakçılarını müxtəlif titullar, pul və əmlak verməklə mükafatlandırdı. Aleksey Orlov və onun qardaşlarına general-mayor rütbələri verildi. Aleksey və onun qardaşları həmçinin 22 sentyabr 1762`ci ildə İmperatriça Yekaterina tərəfindən təsis edilən Rusiya İmperiyasında ən yüksək mükafatlardan biri olan "Şahzadə Aleksandr Nevski" mükafatı ilə təltif edildilər.
Çeşmə Körfəz Döyüşü
1768-ci ildə Aleksey Orlov müalicə üçün xaricə getdi, ancaq tezliklə rus-türk Müharibəsinin (1768-1774) başlaması haqqında xəbər aldı. Avropada olarkən Aralıq dənizində türklər ilə mübarizə aparmaq üçün Orlova Baltik Donanmasına komandanlıq etmək tapşırıldı, Aralıq dənizində türklər ilə mübarizə aparmaq üçün göndərildi. Onun missiyası Balkanlardan türk qüvvələrini sıxışdırmaq idi. 24 iyun 1770-ci ildə Çeşmə körfəzindəki döyüşdə Orlovun 14 döyüş gəmisi türkləri tamamilə məğlub etdi. Knyaz Orlovun müvəffəqiyyətli missiyası Türk qoşunlarını cənuba yönəltdi və Kiçik Qaynarca müqaviləsinin imzalaması ilə nəticələndi. Rusiya Cənubi Ukrayna, Şimali Qafqaz, Krımı əldə etdi və Aleksey Orlova Chesmenski adı verildi.
Şahzadə Tarakanova
1773-cü ildə Aleksey Orlova daha bir tapşırıq verildi. II Yekaterinanın əmrinə əsasən, rus taxt-tacına iddia edən özünü imperatriça Elizabetin qızı adlandıran Yelizaveta Alekseyovna Tarakanovanı Rusiyaya qaytarmaq üçün İtaliyanın Livorna şəhərinə göndərildi Tarakanova Aralıq dənizində Rus flotunun köməyi ilə çevriliş təşkil etməyə və II Yekaterinaya qalib gəlməyə cəhd etdi. III Pyoturun ölümünün ardınca, Rusiya taxt-tacına iddia etmək üçün xeyli çox cəhd var idi O, Aleksey Tarakanovaya söz verdi ki, geri qayıtsa onunla evlənəcək. Buna baxmayaraq, onun gəlməsinə nail olsa da, o Paul qalasında həbs olundu və nəticədə vərəmdən öldü. Bəzi şayiələr var idi ki, o həbsxanada olarkən Orlovun kəbindənkənar uşağını dünyaya gətirdi. Şahzadə Tarakanovanın ardınca Orlov istefaya getdi və Moskvada yaşamağa başladı. O vaxtlarda II Yekaterina yeni sevgili (Qriqori Potemkin) tapmışdı, o yalnız İmperatriçaya deyil, həm də dövlət işlərinə təsir göstərirdi. Orlovun hakimiyyət erası azalmağa başladı. Buna baxmayaraq, Aleksey hakimiyyətdən uzaqlaşdı və özünü atlara həsr etdi.
1787-ci ildə rus-türk müharibəsi (1787-1792) başladı və II Yekaterina Orlovdan Aralıq dənizində rus donanmasına yenidən başçılıq etməyi təklif etdi. O, rus ordusu və donanmasının vəziyyətini əsas gətirərək təklifi rədd etdi. Buna baxmayaraq, Aleksey Orlov onun portreti olan medalyonu ölümünə qədər üstündə gəzdirirdi və həmişəlik Yekaterinaya sadiq qaldı. Aleksey Orlov 5 yanvar 1808-ci ildə dünyasını dəyişdi və bütün sərvətini qızı Annaya vəsiyyət etmişdi.
İstinadlar
- Орлов Алексей Григорьевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #12063774X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksey Qriqoryevic Orlov rus Aleksej Grigorevich Orlov 24 sentyabr 5 oktyabr 1737 Lyutkino d Moskva quberniyasi d 24 dekabr 1807 5 yanvar 1808 Moskva rus herbcisi Aleksey OrlovDogum tarixi 5 oktyabr 1737Dogum yeri Lyutkino d Bejetski qezasi d Uqlic vilayeti d Moskva quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 5 yanvar 1808 70 yasinda Vefat yeri Moskva Moskva quberniyasi d Rusiya imperiyasiDefn yeri Muqeddes Yurev monastrinin Muqeddes Georgi katedrali d Tehsili Birinci Peterburq kadet korpusu d Fealiyyeti herbci Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAleksey Orlov 1737 ci ilde meshur alicenab bir ailede dogulmusdur Onun atasi Novqorod regionunun qubernatoru olmamisdan qabaq Dovlet meslehetcisi derecesini qazanmaq ucun Boyuk Pyotr muharibelerinde istirak etmisdir Alekseyin qardaslarindan biri Qriqori II Yekaterinanin favoriti olmusdur 1762 ci ilde ordudan getdikden sonra Aleksey Orlov qardaslari Qriqorinin ve Fyodorun herbi xidmetde oldugu Peterburq seherine gedir Bu muddet erzinde onun qardaslari III Pyoturun arvadi Yekaterina ile yaxin elaqede olmuslar 1762 ci il qiyami III Pyotr hem ehali arasinda hem de mehkemede regbetle qarsilanmirdi Hem de o illerde etinasiz yanasdigi arvadi II Yekaterinaya diqqet gostermirdi Alekseyin qardasi Qriqori onun coxlu sevgililerinden biri olmusdur Buna baxmayaraq onun ambisiyasi artiq taxt taca yonelmisdi Onun eri hele genc idi ve onun erinden sonra hakimiyyete gelmesine uzun muddet vaxt lazim idi Ona gore de Yekaterina hakimiyyeti ele kecirmek ucun dovlet cevrilisi planlasdirirdi 1762 ci ilde Orlov qardaslari muhafizecilerin qiyamina gizli rehberlik etdi ve III Pyoturu devirerek Yekaterinanin planlarini yerine yetirdi Plani en son detalina qeder fikirlesen Aleksey Shlisselburg qalasinda III Pyoturun hebsxanaya salmasini musahide etmisdir lakin o oz arzusuna catmamisdan qabaq devrilmis imperator vefat etmisdi Aleksey mehv edildi ve Yekaterinaya onun erinin qetline gore mesuliyyeti oz uzerine goturduyu haqda mektub gonderdi ve ondan uzr istedi Buna baxmayaraq tarixciler hele de III Pyoturun qetlini Alekseyin teskil etdiyini deqiq aydinlasdirmayiblar Bezi menbelerde ise gosterilir ki Aleksey imperatoru oz elleri ile bogmusdur II Yekaterina taxta geldikden sonra qiyamin istirakcilarini muxtelif titullar pul ve emlak vermekle mukafatlandirdi Aleksey Orlov ve onun qardaslarina general mayor rutbeleri verildi Aleksey ve onun qardaslari hemcinin 22 sentyabr 1762 ci ilde Imperatrica Yekaterina terefinden tesis edilen Rusiya Imperiyasinda en yuksek mukafatlardan biri olan Sahzade Aleksandr Nevski mukafati ile teltif edildiler Cesme Korfez Doyusu 1768 ci ilde Aleksey Orlov mualice ucun xarice getdi ancaq tezlikle rus turk Muharibesinin 1768 1774 baslamasi haqqinda xeber aldi Avropada olarken Araliq denizinde turkler ile mubarize aparmaq ucun Orlova Baltik Donanmasina komandanliq etmek tapsirildi Araliq denizinde turkler ile mubarize aparmaq ucun gonderildi Onun missiyasi Balkanlardan turk quvvelerini sixisdirmaq idi 24 iyun 1770 ci ilde Cesme korfezindeki doyusde Orlovun 14 doyus gemisi turkleri tamamile meglub etdi Knyaz Orlovun muveffeqiyyetli missiyasi Turk qosunlarini cenuba yoneltdi ve Kicik Qaynarca muqavilesinin imzalamasi ile neticelendi Rusiya Cenubi Ukrayna Simali Qafqaz Krimi elde etdi ve Aleksey Orlova Chesmenski adi verildi Sahzade Tarakanova 1773 cu ilde Aleksey Orlova daha bir tapsiriq verildi II Yekaterinanin emrine esasen rus taxt tacina iddia eden ozunu imperatrica Elizabetin qizi adlandiran Yelizaveta Alekseyovna Tarakanovani Rusiyaya qaytarmaq ucun Italiyanin Livorna seherine gonderildi Tarakanova Araliq denizinde Rus flotunun komeyi ile cevrilis teskil etmeye ve II Yekaterinaya qalib gelmeye cehd etdi III Pyoturun olumunun ardinca Rusiya taxt tacina iddia etmek ucun xeyli cox cehd var idi O Aleksey Tarakanovaya soz verdi ki geri qayitsa onunla evlenecek Buna baxmayaraq onun gelmesine nail olsa da o Paul qalasinda hebs olundu ve neticede veremden oldu Bezi sayieler var idi ki o hebsxanada olarken Orlovun kebindenkenar usagini dunyaya getirdi Sahzade Tarakanovanin ardinca Orlov istefaya getdi ve Moskvada yasamaga basladi O vaxtlarda II Yekaterina yeni sevgili Qriqori Potemkin tapmisdi o yalniz Imperatricaya deyil hem de dovlet islerine tesir gosterirdi Orlovun hakimiyyet erasi azalmaga basladi Buna baxmayaraq Aleksey hakimiyyetden uzaqlasdi ve ozunu atlara hesr etdi 1787 ci ilde rus turk muharibesi 1787 1792 basladi ve II Yekaterina Orlovdan Araliq denizinde rus donanmasina yeniden basciliq etmeyi teklif etdi O rus ordusu ve donanmasinin veziyyetini esas getirerek teklifi redd etdi Buna baxmayaraq Aleksey Orlov onun portreti olan medalyonu olumune qeder ustunde gezdirirdi ve hemiselik Yekaterinaya sadiq qaldi Aleksey Orlov 5 yanvar 1808 ci ilde dunyasini deyisdi ve butun servetini qizi Annaya vesiyyet etmisdi IstinadlarOrlov Aleksej Grigorevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Deutsche Nationalbibliothek Record 12063774X Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016