Aleksey Kulak (rus. Кулак, Алексей Исидорович;27 mart 1922, Moskva – 25 avqust 1984, Moskva) — SSRİ DQM-də xidmət edən polkovnik, Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı, Sovet İttifaqı Qəhrəmanı (1946). 1990-cı ildə ölümündən sonra ABŞ kəşfiyyatı ilə əməkdaşlıq ittihamı ilə əlaqədar bütün rütbələrdən və mükafatlardan məhrum edilib
Dmitri Polyakov | |
---|---|
Кулак, Алексей Исидорович | |
Şəxsi məlumatlar | |
Ləqəbi | “Fedora” |
Doğum tarixi | 27 mart 1922 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 25 avqust 1984 (62 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | SSRİ |
Təhsili |
|
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
Qoşun növü | artilleriya[d] |
Xidmət illəri | 1941-1977 |
Rütbəsi | polkovnik |
Döyüşlər | Berlin |
Təltifləri | Sovet İttifaqı Qəhrəmanı |
Həyatı və təhsili
27 mart 1922-ci ildə Moskvada fəhlə ailəsində anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirib. 1941-ci ilin avqustunda Qırmızı Ordunun sıralarına yazılmışdır. 1942-ci ildə Odessa Artilleriya Məktəbinin kurslarını bitirib, 1942-ci ilin mayından II Dünya Müharibəsində müxtəlif cəbhələrdə döyüşmüşdür. 1945-ci ilin aprelinə qədər baş-leytenant rütbəsi almışdır. 1-ci Belorusiya cəbhəsinin 5-ci zərbə ordusunun 6-cı artilleriya korpusunun 2-ci artilleriya diviziyasının 20-ci artilleriya briqadasının 262-ci yüngül artilleriya alayının artilleriya batalyonunun komandiri kimi xidmət etmişdir.
Vəfatı
25 avqust 1984-cü ildə beyin xərçəngi xəstəliyindən vəfat etmişdir. Kuntsevo qəbirstanlığında “qəhrəman” statusu ilə təntənəli şəkildə dəfn edilmişdir.
Fəaliyyəti
Müharibədən sonrakı fəaliyyəti
SSRİ alman faşizmi üzərində qələbə çaldıqdan sonra Almaniyanın kiçik şəhərlərinin birinə hərbi komendant təyin edilmişdi. Vəzifədə xidmət edərkən o, ABŞ xüsusi xidmət orqanları ilə əməkdaşlıq etməyə başlamışdır. “NKVD”-nin Almaniya ərazisində fəallığını nəzərə alaraq casusluğunun üstünün açılmasından narahat olmuşdur və 1947-ci ildə hərbidən tərxis olunması üçün komandanlığa müraciət etmişdir. Komandanlıq Kulakın müraciətini müsbət cavablandırıb.
Elmi fəaliyyəti
Almaniyadan Moskvaya qayıdıb, Mendeleyev adına Kimya Texnologiyaları İnstitutuna daxil olub. İnstitutu bitirdikdən sonra Aleksey Kulak bir müddət elmi yaradıcılıqla məşğul olub, dissertasiya müdafiə edərək kimya elmləri namizədi adını alıb.
Dövlət Təhlükəsizlik Xidmətindəki fəaliyyəti
1960-cı ildə Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsinin rəhbərliyi peşəkar hərbçi, döyüşən zabit və qəhrəman olmasını nəzərə alaraq onu xidmətə dəvət etmişdilər. DTK-nın 1-ci baş idarəsində xidmətə başlamışdır, onu SSRİ-nin Nyu-Yorkdakı rezidenturasına təyin edilmişdir.
Bəzi versiyalara görə, Aleksey Kulak ABŞ-də xidmət etmək üçün özü təşəbbüs göstərmişdir. Hələ Almaniyada xidmət edərkən ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi ilə əlaqələr yaratmağa nail olmuşdur. 1962-ci ildə könüllü olaraq Amerika kəşfiyyatına işləməyə başlamışdır.
Kifayət qədər məxfiliyi saxlaya bilmişdir. İkibaşlı oyunu uzun illər heç kimdə şübhə yaratmamışdır.
1967-ci ildə Yuri Andropov DTK sədri təyin olunanda ABŞ-də xidmət edən dövlət təhlükəsizliyi əməkdaşlarının fəaliyyətini ciddi şəkildə araşdırımışdır. Bu araşdırmalarda da onun fəaliyyəti heç bir şübhə yaratmamışdır.
1977-ci ildə polkovnik rütbəsində istefaya göndərilmişdir.
Kulak elə həmin ildən təhsil aldığı Mendeleyev adına Kimya Texnologiyaları İnstitutunda dosent kimi pedaqoji fəaliyyətə başlayıb, elmi yaradıcılığını davam etdirmişdir.
Bütün titullarından məhrum edilməsi
1985-ci ildə SSRİ-dən ABŞ-yə informasiya axını məsələsi yenidən gündəmə gəlmişdir. Sovet kəşfiyyatçıları SSRİ-yə işləyən məşhur Amerika kəşfiyyatçısı Eyms Oldriçi bu məsələyə cəlb ediblər. Sözsüz ki, Oldriç sövdələşməyə görə SSRİ-dən kifayət qədər böyük “qonorar” almışdır. O, əsaslı sübut və dəlillərlə Aleksey Kulakın uzun illər Amerika kəşfiyyatına işlədiyini DTK-ya sübut edib. Yüksəkçinli sovet məmurlarından biri “Kulak vətəni neçəyə satıb” sualına Oldriç belə cavab verib:
“Qəhrəman”lar ucuz qiymətə işləmirlər. Kulak ümumilikdə 300 min dollarla mükafatlandırılıb. |
Bu hadisədən sonra SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin qapalı qərarı ilə Aleksey Kulak ölümündən sonra bütün dövlət təltiflərindən, o cümlədən Sovet İttifaqı Qəhrəmanı məhrum edilmişdir.
İstinadlar
- "Ölümündən sonra ifşa edilən xain qəhrəman – o, SSRİ-nin sirlərini 300 min dollara ABŞ-yə satıb". 2020-07-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksey Kulak rus Kulak Aleksej Isidorovich 27 mart 1922 Moskva 25 avqust 1984 Moskva SSRI DQM de xidmet eden polkovnik Boyuk Veten Muharibesi istirakcisi Sovet Ittifaqi Qehremani 1946 1990 ci ilde olumunden sonra ABS kesfiyyati ile emekdasliq ittihami ile elaqedar butun rutbelerden ve mukafatlardan mehrum edilibDmitri PolyakovKulak Aleksej IsidorovichSexsi melumatlarLeqebi Fedora Dogum tarixi 27 mart 1922 1922 03 27 Dogum yeri Moskva Moskva quberniyasi d RSFSR d Vefat tarixi 25 avqust 1984 1984 08 25 62 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIDefn yeri Kuntsevo qebiristanligiVetendasligi SSRITehsili D Mendeleyev Rusiya Kimya Texnologiyasi Universiteti d Herbi fealiyyetiMensubiyyeti Sovet Sosialist Respublikalari IttifaqiQosun novu artilleriya d Xidmet illeri 1941 1977Rutbesi polkovnikDoyusler BerlinTeltifleri Sovet Ittifaqi QehremaniHeyati ve tehsili27 mart 1922 ci ilde Moskvada fehle ailesinde anadan olmusdur Orta mektebi bitirib 1941 ci ilin avqustunda Qirmizi Ordunun siralarina yazilmisdir 1942 ci ilde Odessa Artilleriya Mektebinin kurslarini bitirib 1942 ci ilin mayindan II Dunya Muharibesinde muxtelif cebhelerde doyusmusdur 1945 ci ilin apreline qeder bas leytenant rutbesi almisdir 1 ci Belorusiya cebhesinin 5 ci zerbe ordusunun 6 ci artilleriya korpusunun 2 ci artilleriya diviziyasinin 20 ci artilleriya briqadasinin 262 ci yungul artilleriya alayinin artilleriya batalyonunun komandiri kimi xidmet etmisdir Vefati 25 avqust 1984 cu ilde beyin xercengi xesteliyinden vefat etmisdir Kuntsevo qebirstanliginda qehreman statusu ile tenteneli sekilde defn edilmisdir FealiyyetiMuharibeden sonraki fealiyyeti SSRI alman fasizmi uzerinde qelebe caldiqdan sonra Almaniyanin kicik seherlerinin birine herbi komendant teyin edilmisdi Vezifede xidmet ederken o ABS xususi xidmet orqanlari ile emekdasliq etmeye baslamisdir NKVD nin Almaniya erazisinde fealligini nezere alaraq casuslugunun ustunun acilmasindan narahat olmusdur ve 1947 ci ilde herbiden terxis olunmasi ucun komandanliga muraciet etmisdir Komandanliq Kulakin muracietini musbet cavablandirib Elmi fealiyyeti Almaniyadan Moskvaya qayidib Mendeleyev adina Kimya Texnologiyalari Institutuna daxil olub Institutu bitirdikden sonra Aleksey Kulak bir muddet elmi yaradiciliqla mesgul olub dissertasiya mudafie ederek kimya elmleri namizedi adini alib Dovlet Tehlukesizlik Xidmetindeki fealiyyeti 1960 ci ilde Dovlet Tehlukesizliyi Komitesinin rehberliyi pesekar herbci doyusen zabit ve qehreman olmasini nezere alaraq onu xidmete devet etmisdiler DTK nin 1 ci bas idaresinde xidmete baslamisdir onu SSRI nin Nyu Yorkdaki rezidenturasina teyin edilmisdir Bezi versiyalara gore Aleksey Kulak ABS de xidmet etmek ucun ozu tesebbus gostermisdir Hele Almaniyada xidmet ederken ABS Merkezi Kesfiyyat Idaresi ile elaqeler yaratmaga nail olmusdur 1962 ci ilde konullu olaraq Amerika kesfiyyatina islemeye baslamisdir Kifayet qeder mexfiliyi saxlaya bilmisdir Ikibasli oyunu uzun iller hec kimde subhe yaratmamisdir 1967 ci ilde Yuri Andropov DTK sedri teyin olunanda ABS de xidmet eden dovlet tehlukesizliyi emekdaslarinin fealiyyetini ciddi sekilde arasdirimisdir Bu arasdirmalarda da onun fealiyyeti hec bir subhe yaratmamisdir 1977 ci ilde polkovnik rutbesinde istefaya gonderilmisdir Kulak ele hemin ilden tehsil aldigi Mendeleyev adina Kimya Texnologiyalari Institutunda dosent kimi pedaqoji fealiyyete baslayib elmi yaradiciligini davam etdirmisdir Butun titullarindan mehrum edilmesi1985 ci ilde SSRI den ABS ye informasiya axini meselesi yeniden gundeme gelmisdir Sovet kesfiyyatcilari SSRI ye isleyen meshur Amerika kesfiyyatcisi Eyms Oldrici bu meseleye celb edibler Sozsuz ki Oldric sovdelesmeye gore SSRI den kifayet qeder boyuk qonorar almisdir O esasli subut ve delillerle Aleksey Kulakin uzun iller Amerika kesfiyyatina islediyini DTK ya subut edib Yuksekcinli sovet memurlarindan biri Kulak veteni neceye satib sualina Oldric bele cavab verib Qehreman lar ucuz qiymete islemirler Kulak umumilikde 300 min dollarla mukafatlandirilib Bu hadiseden sonra SSRI Ali Soveti Reyaset Heyetinin qapali qerari ile Aleksey Kulak olumunden sonra butun dovlet teltiflerinden o cumleden Sovet Ittifaqi Qehremani mehrum edilmisdir Istinadlar Olumunden sonra ifsa edilen xain qehreman o SSRI nin sirlerini 300 min dollara ABS ye satib 2020 07 02 tarixinde Istifade tarixi 2020 06 29